Translate

fb

Τρίτη 31 Αυγούστου 2021

Benjamin Britten: "Ημερολόγιο Διακοπών"...

[Φωτογραφία δική μου από τις φετινές διακοπές στα Σύβοτα]



Τσουπ! Να 'μαστε πάλι εδώ, στη γωνιά της σκέψης, της τέχνης, της μουσικής και της ποίησης...
Ένα μεγάλο ηλεκτρονικό "ευχαριστώ" και μια θερμή αγκαλιά σε όλες τις ψυχές που, παρά την απόσταση και τη σιωπή, κράτησαν το νήμα της σύνδεσης ζωντανό. Τα μηνύματα, οι λέξεις, το ενδιαφέρον και η στοργή, είτε inbox, είτε με ένα τηλεφώνημα ή μήνυμα, φώτισαν το μονοπάτι της απουσίας με ζεστασιά και ειλικρίνεια.

Η σιωπή δεν είναι πάντα σβήσιμο. Είναι συχνά παύση. Ανασυγκρότηση. 

Οι καλοκαιρινές μέρες, όταν φωτίζονται από τη θαλπωρή της συντροφικότητας  αφήνουν στην καρδιά ανεξίτηλα αποτυπώματα. Και όταν πέφτει η σιγαλιά, κι οι φωνές σιγούν, μένει η γλυκιά μελαγχολία του αποχωρισμού, μα και η βαθιά ευγνωμοσύνη για το ότι υπήρξαν.

Η συντροφιά εδώ, στη μικρή αυτή ψηφιακή κοινότητα, είναι βάλσαμο. Ό,τι αφήνει πίσω του το καλοκαίρι, εικόνες, ήχους, αισθήματα, βρίσκει θέση στο άτυπο ημερολόγιο της ψυχής. Κι εμείς συνεχίζουμε…

Το στέκι ξανανοίγει! Με λέξεις, νότες, εικόνες και όνειρα. Όσοι αγαπούν την ομορφιά των μικρών στιγμών και τη μαγεία του μοιράσματος, καλωσορίσατε ξανά!

Καλή μας διαδικτυακή χρονιά, με φως, βάθος και αλήθεια!


"Μουσικός" θα είναι φυσικά ο πρώτος μου ηλεκτρονικός χαιρετισμός και μάλιστα με βρετανό αγαπημένο δημιουργό και την πιανιστική του σουίτα, που εμπνεύστηκε από τις καλοκαιρινές του διακοπές και τις κατέγραψε με νότες σε ένα έργο που τιτλοφόρησε "Ημερολόγιο Διακοπών".

Ο Benjamin Britten συνέθεσε το 1934 την "Suite for Piano, Op. 5 : "Holiday Diary", μετά τις θερινές διακοπές του στη Βόρεια Θάλασσα..
Ο συνθέτης προσπαθεί και καταφέρνει να αποτυπώσει τις μικρές, απλές αλλά γεμάτες ευφορία στιγμές του, στιγμές χαλάρωσης και διασκέδασης...

I. Ευρηματικοτατα, ο Μπρίττεν απεικονίζει στα 4 μέρη της σουΐτας το απολαυστικά αναζωογονητικό θαλασσινό μπάνιο νωρίς το πρωί (ο συνθέτης λάτρευε το κολύμπι και υπήρξε δεινός κολυμβητής) με τα μικρά παιδιά να παίζουν με το νερό, το κοφτό-ορμητικό χτύπημα των κυμάτων στα βράχια...,

O Μπρίττεν καθισμένος σε ψαρόβαρκα στο Άλντεμπουργκ
(πηγή: bridgemanimages)

II. την ώρα της γεμάτης ανεμελιά βαρκάδας, όπου καθένας αγναντεύοντας απολαμβάνει την απεραντοσύνη της πλάσης συνειδητοποιώτας τη μικρότητά του ...,

III. τη βουη της χαράς στην παραλία, όπου όλοι πηγαινοέρχονται εύθυμα συμμετέχοντας -λες- σε μια γιορτή που θυμίζει λαϊκό πανηγυρι, όπου τα παιδιά δίνουν τον παλμό με τα τρανταχτά γέλια ν' αναμιγνύονται με ρυθμικά διασκεδαστικά βηματα σκιαγραφώντας μιαν εικόνα στην οποία ξεχωρίζει η διαθεση του ξεφαντώματος, η ευθυμία του ομαδικού παιχνιδιού κι εν γένει η πολυχρωμία των συναισθηματων που γεννά η επαφη με αγαπημένα πρόσωπα, .... Πρόκειται για πιανιστική μινιατούρα πολύ αγαπημένη μου, καθώς επιδεικνύει πληθωρικές δεξιοτεχνικές φιγούρες, όπου χαρακτηρίζεται από ζωηρή ρυθμική κινητικότητα και σύντομες μελωδικές ιδέες που το εύπλαστο υλικό τους μαεστρικά ο Μπρίττεν, αναπτύσσει. Ένα γρήγορο rondo σε στυλ τοκάτας με περιγραφικά επεισόδια...

IV. αλλά και την θαλασσινή ηρεμία στην αστερόφεγγη νύχτα στο τέλος μιας θερμής, καλοκαιρινής ημέρας, με ιδιαίτερους χρωματισμούς σε ένα αργό τέμπο ονειρώδους διάθεσης, που παραπέμπει στην γλυκιά αναπόληση των πεπραγμένων από κείνον που τα βίωσε. Μέρος που διέπεται από αρκετό λυρισμό και εμφανή κομψότητα. Ενα φινάλε στο οποιο αχνοφαίνονται επίσης μυστηριώδους χροιάς, πινελιές.

H πρώτης έκδοση της Σουΐτα αφιερώθηκε στον αυστραλό συνθέτη και πιανίστα, Άρθουρ Μπένζαμιν, που μεγαλούργησε στη Βρετανία, από τους πρώτους σημαντικούς δασκάλους πιάνου, δίπλα στον οποίο μαθήτευσε ο νεαρός Μπρίττεν ων σπουδαστής στο RCM. Αργότερα στη χειρόγραφη παρτιτούρα προστέθηκε η αφιέρωση στον διάσημο πιανίστα και φίλο του Μπρίττεν, Clifford Curzon.

Τα μέρη:

I. Early morning bathe
II. Sailing
III. Funfair
IV. Night


Benjamin Britten: "Holiday Diary"

Eκτελεί ο σπουδαίος Ουκρανός βιρτουόζος του πιάνου: Shura Cherkassky.


Πέμπτη 26 Αυγούστου 2021

Ο Θεόδωρος της Κορσικής στην όπερα του Παϊζιέλο

 

Θεόδωρος ο 1ος της Κορσικής, κατά κόσμον: Theodor Stephan von Neuhoff


H Iστορία τον χαρακτηρίζει τυχοδιώκτη. Απόγονος γερμανικής οικογένειας ευγενών, ο Θεόδωρος ο 1ος της Κορσικής, κατά κόσμον Theodor Stephan von Neuhoff, γεννημένος σαν σήμερα, 26 Αυγούστου 1694 συμμετείχε σε διάφορες ίντριγκες για να αποκτήσει χρήμα και εξουσία.
Εγκατέλειψε τη σύζυγό του για να περιπλανηθεί στην Ευρώπη. Στη Γένοβα συνάντησε μια ομάδα εξεγερμένων από την Κορσική, που πολεμούσαν τους Γενουάτες.
Παρά το γεγονός ότι δεν είχε δικό του στρατό, ο Θεόδωρος υποσχέθηκε να τους βοηθήσει με την προϋπόθεση να τον έχριζαν βασιλιά.
Δανείστηκε χρήματα για να τούς εξοπλίσει με όπλα και πυρομαχικά και κάπως έτσι βρέθηκε στο θρόνο του Κορσικανικού βασιλείου.
Δεν πέρασε όμως πολύς καιρός, που οι πιστωτές άρχισαν να ζητούν την εξόφλησή τους.
Ο Θεόδωρος κρυβόταν από πόλη σε πόλη προκειμένου να αποφύγει τη σύλληψη και τη φυλακή.
Τελικά, αναγκάστηκε να παραχωρήσει τα δικαιώματα και το βασίλειό του στους πιστωτές του. Άλλα χρέη του, τον οδήγησαν κρατούμενο στο Λονδίνο, όπου παρέμεινε μέχρι το 1755.
Πέθανε την επόμενη χρονιά…




Έμπνευση από την προσωπικότητα του Theodor Stephan von Neuhoff και τη σύντομη θητεία του ως μονάρχη της Κορσικής παίρνει το 1784 ο Giovanni Paisiello και πάνω του στηρίζει την όπερα του: "Il re Teodoro in Venezia". 

Στηριζόμενος σε μια φήμη κι επεισόδιο που αναφέρει ο Βολταίρος στο  σατιρικό μυθιστόρημα του: "Candide" πως ο Θεόδωρος είχε  φτάσει στη Βενετία με ψεύτικο όνομα όταν κρυβόταν από τους πιστωτές του, στήνει μια ιστορική-κωμική όπερα η οποία ευτύχησε σε τεράστια επιτυχία (στη Βιέννη έκανε 60 παραστάσεις) κι έγινε γνωστή σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Ο Παϊζιέλο κινούμενος σε ύφος απλό, άμεσο και πνευματώδες, με ζεστές μελωδίες και πολύχρωμη ενορχήστρωση διαμορφώνει μια όπερα που θεωρείται από τις πιο χαριτωμένες του συνθέτη, δείγμα ευγενικής, αν και με κάποια ελαφρότητα, δημιουργίας του 18ου αι.
Μην ξεχνάμε πως η μουσική του επαινέθηκε από τον Χάιντν και τον Μπετόβεν και είχε καταλυτική επιρροή στον Μότσαρτ και τον Ροσίνι.
Η συγκεκριμένη όπερα δε, λέγεται ότι ήταν μια από τις αγαπημένες του Γκαίτε.


Θα ακούσουμε:

1. Την ουβερτούρα της όπερας:

Paisiello: "Il re Teodoro in Venezia":



2. Ένα θαυμάσιο τρίο αναμεσα στο Θεόδωρο, τον υπασπιστή του και τον ιδιοκτήτη του πανδοχείου στη Βενετία, όπου διαμένουν από την πρώτη Πραξη.

Ο Θεόδωρος συνηδειτοποιώντας την κατάσταση υπογραμμίζει :

"Senza soldi e senza regno
brutta cosa è l'esser re

δυστυχώς είμαι βασιλιάς 

δίχως βασίλειο και δίχως χρήμα!"

(το μέρος αυτό είναι ίδιο όπως παρουσιάζεται και στο βιβλίο του Βολταίρου):


Paisiello: "Il re Teodoro in Venezia: Act I: Scaccia il duol, mio re"

GAFFORIO 
Scaccia il duol, mio re, che degno 
quel tuo duol di te non è. 
TEODORO 
Senza soldi e senza regno
brutta cosa è l'esser re
GAFFORIO 
Deh sovvengati di Dario, 
di Temistocle, di Mario, 
e il destin di quegli eroi grandi anch'essi, 
e pari tuoi, ti dovrebbe consolar. 
TEODORO 
Figliuol mio, coteste istorie 
io le so, le ho lette anch'io, 
ma vorrei nel caso mio 
non istorie ma danar….