«Αισωπικοί Μύθοι μετά μουσικής» 7. ΛΕΩΝ και ΜΥΣ

Λέων και Μυς, από την ισπανική έκδοση των Μύθων του Αισώπου(1521)

Ο Αίσωπος μπορεί να μην έγραψε κανέναν μύθο και απλά να τούς διηγόταν προφορικά, όμως είναι ο διασημότερος από τους αρχαίους μυθοποιούς. Οι μύθοι του είναι συμβολικοί και αλληγορικοί με ηθικοδιδακτικό χαρακτήρα κι έχουν ως πρωταγωνιστές κατά το πλείστον ζώα, που μιλούν κι ενεργούν σαν άνθρωποι.

Ο Αίσωπος όπως απεικονίζεται
στα Χρονικά της Νυρεμβέργης, 1493

Είναι οπωσδήποτε και χρήσιμοι μύθοι διότι περιέχουν «θεραπευτικές αρετές» μεν και δίνουν λογικές απαντήσεις σε ερωτήματα και υπαρξιακές ανησυχίες μας, δε. Παρότι οι Αισωπικοί μύθοι δεν καταλήγουν πάντα σε αισιόδοξο ηθικό μήνυμα, ασκούν τεράστια γοητεία! Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι διαβάζοντας τους μύθους, διαισθανόμαστε ότι ενώ δεν είναι «η πραγματικότητά μας», ταυτόχρονα απεικονίζουν μια πραγματικότητα. Αντιλαμβανόμαστε ότι τα δρώμενα και οι πράξεις του μύθου δεν μπορούν να συμβούν σήμερα, όμως κατανοούμε ότι συμβολίζουν τα στάδια και τις φάσεις εξέλιξης της ζωής και ότι τα συναισθήματα και τα πάθη είναι πραγματικά.


Σήμερα θα αφηγηθούμε ένα μύθο με συγκλονιστικό μήνυμα … Το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας μας είναι, ότι συχνά υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούμε να διανοηθούμε πως σε κάποια δύσκολη στιγμή μπορεί να αποδειχθούν πολύ καλοί φίλοι. Μας διδάσκει να μην υποτιμάμε κανέναν και να μην διστάζουμε να βοηθάμε ο ένας τον άλλο και να μην ξεχνάμε ποτέ πως έρχεται καιρός που και οι πιο ισχυροί έχουν την ανάγκη των αδυνάτων.


Ο ΜΥΘΟΣ:

«Λέοντος κοιμωμένου μῦς τῷ σώματι ἐπέδραμεν. Ὁ δὲ ἐξαναστὰς καὶ συλλαβὼν αὐτὸν οἷός τε ἦν καταθοινήσασθαι. Τοῦ δὲ δεηθέντος μεθεῖναι αὐτὸν καὶ λέγοντος ὅτι σωθεὶς χάριτας αὐτῷ ἀποδώσει, γελάσας ἀπέλυσεν αὐτόν. Συνέβη δὲ αὐτὸν μετ’ οὑ πολὺ τῇ τοῦ μυὸς χάριτι περισωθῆναι· ἐπειδὴ γὰρ συλληφθεὶς ὑπό τινων κυνηγετῶν κάλῳ ἐδέθη τινὶ δένδρῳ, τὸ τηνικαῦτα ἀκούσας ὁ μῦς αὐτοῦ στένοντος ἐλθὼν τὸν κάλων περιέτρωγε καὶ λύσας αὐτὸν ἔφη· «Σὺ μὲν οὕτω μου τότε κατεγέλασας ὡς μὴ προσδεχόμενος παρ’ ἐμοῦ ἀμοιβὴν κομιεῖσθαι· νῦν δὲ εὖ ἴσθι ὅτι ἐστὶ καὶ παρὰ μυσὶ χάρις.»

Ὁ λόγος δηλοῖ ὅτι καιρῶν μεταβολαῖς οἱ σφόδρα δυνατοὶ τῶν ἀσθενεστέρων ἐνδεεῖς γίνονται.

Στα Νέα Ελληνικά:

«Καθώς το λιοντάρι κοιμόταν, ένας ποντικός τρέχοντας έπεσε επάνω του και το ξύπνησε. Γραπώνει τότε το λιοντάρι τον ποντικό και θα τον έκανε μιά χαψιά. Το ποντίκι όμως ψύχραιμο παρακάλεσε:
«Άφησέ με να ζήσω! Για σένα ούτε μιά μπουκιά δεν είμαι! Και δεν ήθελα να σε ενοχλήσω, κατά λάθος τρέχοντας ήρθα επάνω σου. Αν με αφήσεις να ζήσω, δεν θα σου κάνω κανένα κακό, αντίθετα, θα σε ευγνωμωνώ και θα σου ανταποδώσω την ευεργεσία!»
Το λιοντάρι γέλασε:
«Τι ευεργεσία θα μου ανταποδώσεις εσύ; Αν είναι δυνατόν ποτέ ένα ποντίκι να ευεργετήσει ένα λιοντάρι! Άντε όμως, θα σε αφήσω, γιατί με έκανες και γέλασα, άλλωστε γιατί να σε φάω, δεν φτάνεις ούτε να γεμίσεις το κούφιο μου το δόντι!»
Αργότερα, κάποιοι κυνηγοί κατάφεραν να πιάσουν το λιοντάρι, και το δέσανε με σκοινιά σε ένα δέντρο. Καθώς βρυχόταν απελπισμένα, το άκουσε ο ποντικός, και πήγε μασουλούσε τα σκοινιά, έτσι τα έκοψε και ελευθέρωσε το λιοντάρι. Και είπε:
«Εσύ τότε γελούσες που είπα ότι θα σε ευεργετήσω. Τώρα όμως πρέπει να κατάλαβες ότι ακόμη και τα ποντίκια αξίζει να σε ευγνωμονούν, ακόμα κι ένας ποντικός μπορεί να σε σώσει.»

Lion and Mouse, Φρανς Σνάιντερς 

Με απλό και εύπεπτο τρόπο ο αρχαίος παραμυθάς συμβουλεύει πως ακόμα κι οι πιο αδύναμοι μπορούν να φανούν χρήσιμοι και στους πιο δυνατούς, διδάσκοντας πως δεν πρέπει να περιφρονούμε κανένα!


O μύθος απέκτησε δημοφιλία την περίοδο της Αναγέννησης, καθώς καταδίκαζε την κοινωνική φιλοδοξία, όπως επίσης στην Αίγυπτο και την Ανατολική Ασία υπάρχουν παραλλαγές της ιστορίας, που όλες διδάσκουν τη βοήθεια στο συνάνθρωπο, ανεξάρτητα από το μέγεθος ή την κατάσταση.

Στην ινδική παραλλαγή ο μύθος αναφέρεται σε ποντίκια και ελέφαντες:
Ένα κοπάδι ελεφάντων ποδοπατάει κατά λάθος μια φυλή ποντικών. Ετσι, ποντικοεκπρόσωποι έρχονται στο βασιλιά ελέφαντα αιτουμενοι να αλλάξουν την πορεία τους στο μέλλον, όπως και πράττουν. Αργότερα,που οι ελέφαντες παγιδεύονται, τα ευγνώμονα ποντίκια ανταποδίδουν την ευεργεσία, βοηθώντας τους.

Στην Κίνα, που ο μύθος μεταφέρθηκε από βουδιστές μοναχούς, το ευεργετημένο ζώο είναι μια τίγρης.


Στη Λογοτεχνία επίσης έχει χρησιμοποιηθεί ως βάση ανάπτυξης μια ιστορίας, όπως στην περίπτωση του σκωτσέζου, Ρόμπερτ Χένρισον(1425-1506)

Το μεγαλύτερο, και από πολλές πλευρές το πιο πρωτότυπο και αποτελεσματικό του έργο, είναι το «Morall Fabillis of Esope», μια συλλογή από 13 ιστορίες του έλληνα παραμυθά και άλλων ανωνύμων, όπου ενσωματώνει και το μύθο του Λιονταριού με το ποντίκι, Συμβολίζοντας το βασιλιά με το λιοντάρι που μπλέκεται στο δίχτυ, κάνοντας ένα κριτικό σχόλιο για την κυβέρνηση της Σκωτίας:

«Αυτό το λιοντάρι της μεγάλης δύναμης

μπορεί να’ναι πρίγκιπας ή και βασιλιάς, ακόμα.

Κάποιος ισχυρός, ή κι ένας αυτοκράτορας,

που ενώ θα’πρεπε να κοπιάζει

για να κυβερνά το λαό του δίκαια

και να διατηρεί την τάξη,

ξοδεύει όλο τον χρόνο του σε απολαύσεις,

νωθρότητα, ύπνο και απραξία..»

Η έμμετρη επεξεργασία του μύθου από τον Ζαν ντε Λαφονταίν αφηγείται:

Να πείσουμε τον κόσμο, χρέος μας είναι τρανό

ότι συχνά χρειαζόμαστε και το πιο μικρό.

Δυο μύθοι δείχνουν την αλήθεια αυτή

πολύ καλά με αυτό που ακολουθεί.

Ανάμεσα στου λιονταριού τα πόδια μια φορά

ποντίκι ζαλισμένο πετάχτηκε απ΄ τη γη.

Ο βασιλιάς των Ζώων στην περίπτωση εκείνη δα

την αρχοντιά του δείχνει και του χαρίζει τη ζωή.

Και στα χαμένα δεν πήγε η χάρη αυτή.

Θα πίστευε ποτέ άτομο κανένα σε τούτη τη ζωή

ότι λιοντάρι με ποντίκι θα συναντηθεί;

Όμως έγινε στο δάσος το λιοντάρι μας να βγει

και στη φάκα ξαφνικά να πιαστεί.

Μάταιες οι φωνές του κι οι βρυχηθμοί.

Τότε ο κυρ-πόντικας κατέφτασε με δόντια κοφτερά

τη φάκα ροκανίζει και τελειώνει τη δουλειά.

Πιότερο αξίζουν ο χρόνος κι η υπομονή,

να ξέρεις, από τη δύναμη και την οργή.

(Μτφ: Βονιτσάνου-Guilloteau Θεοδώρα)

«The Fable», Gustav Klimt

Ο μύθος ήταν αγαπημένος εικαστικών καλλιτεχνών. 

1. Ο Φλαμανδός ζωγράφος Φρανς Σνάιντερς φιλοτέχνησε δύο εκδοχές του. Ο ένας πίνακας κρεμόταν στη Μεγάλη Σάλα στο εξοχικό σπίτι του πρωθυπουργού. 

Λέων και Μυς, Tom Otterness

2. Επίσης ο Gustav Klimt ενσωμάτωσε μια αναφορά του μύθου στο εικαστικό του 1883 με τίτλο: «The Fable». Μια γυμνή γυναίκα με χαμηλωμένο το βλέμμα απεικονίζεται στη φύση, ανάμεσα σε άγρια ζώα και φυτά, που παραπέμπουν με τον αλληγορικό χαρακτήρα τους σε σκηνές από τους Αισωπικούς μύθους.

Στην αριστερή πλευρά του πίνακα ο αυστριακός ζωγράφος τοποθέτησε ένα λιοντάρι που κοιμάται κάτω από έναν θάμνο, ενώ στα γυμνά κλαδιά πάνω απ’ το κεφάλι του, παίζουν ποντίκια…

3. Ή το επιχρυσωμένο γλυπτό του Αμερικανού Tom Otterness, που εκτίθεται στον εξωτερικό χώρο σε Ολλανδικό Μουσείο και παριστά το λιοντάρι ξαπλωμένο να συλλογίζεται, ενώ ένα ποντικάκι στέκει δίπλα του όρθιο με τα χέρια του πίσω από την πλάτη του, στάση που μαρτυρά την αυτοπεποίθησή του.

Λέων και Μυς,
Λιθογραφία του John Doyle(1844)

4. Στη Βρετανία του 19ου αιώνα, ο πολιτικός σκιτσογράφος Τζον Ντόιλ προσάρμοσε τον μύθο σε ημερολόγια. Ετσι για τον Φεβρουάριο του 1844 εικονογράφησε ένα ποντίκι να ροκανίζει το δίχτυ που είναι μπλεγμένο ένα λιοντάρι με ανθρωπόμορφο πρόσωπο.

Το ποντίκι είναι ο κόμης Ράσελ που εναντιώθηκε στην απόφαση της Βουλής των Λόρδων που είχε φυλακίσει τον Ντάνιελ Ο’Κόνελ(λιοντάρι), που πρωτοστάτησε στην πολιτική εκστρατεία κατάργησης της Πράξης της Ένωσης Βρετανίας-Ιρλανδίας, που ψηφίστηκε το 1800.

ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΕΜΠΝΕΥΣΕΙΣ:

1. Ο γάλλος οργανίστας, τσεμπαλίστας, βιολονίστας και συνθέτης, Louis-Nicolas Clérambault (1676-1749) διακρίθηκε για τις κοσμικές συνθέσεις του για μία ή δυο φωνές εμπνευσμένες από ελληνορωμαϊκούς μύθους ομαδοποιημένους σε πέντε συλλογές.
Σ’αυτή την κατηγορία ανήκουν οι «Fables-Μύθοι», εμπνευσμένοι από μύθους του Αισώπου τους οποίους επεξεργάστηκε ο Λαφονταίν. Συνθέσεις ιδιαίτερης δυναμικής και ανάλαφρα ζωηρό ρυθμικό χαρακτήρα, όπου ο συνθέτης καταφέρνει να αφηγηθεί και υπογραμμίσει τον ηθικοδιδακτικό χαρακτήρα τους.

Απολαμβάνουμε την μουσική αφήγηση του μύθου με το Λιοντάρι και το ποντίκι:

Louis-Nicolas Clérambault, Le lion et le rat:

2. Ο Γάλλος μαέστρος , συνθέτης και ενορχηστρωτής, Paul Bonneau διακρίθηκε στον τομέα της κινηματογραφικής μουσικής κυρίως και τιι ορχηστρικές διασκευές του κλασικών μελωδιών. Ξεχωριστή είναι η Σουΐτα «Μύθοι» όπου μελοποιεί δέκα μύθους του Λαφονταίν. Ανάμεσά τους και κείνον για το Λιοντάρι και το Ποντίκι, σύνθεση για γυναικεία φωνή και μικρό σύνολο, η μελωδική αίσθηση του οποίου μαρτυρά την ενασχόληση του δημιουργού με τη μουσική για τον κινηματογράφο, συγχρόνως δε, αποδίδει την λαμπρότητα του ύφους της γαλλικής μουσικής σχολής της εποχής του με το ζωηρό ρυθμό και το ανάλαφρο, εύθυμο ύφος.
Εμβατηριακός ρυθμός, με διακεκομμένες φράσεις που υπογραμμίζονται από τα χάλκινα πνευστά, όπως επίσης κουδουνάκια, τρίγωνα, πίκολι και πιτσικάτο νύξεις χρωματίζουν τη μελωδική γραμμή και διαμορφώνουν ευφάνταστα τη μουσική αφήγηση..

Le lion et le rat, Paul Bonneau:

3. Από τη σύγχρονη εποχή ο γάλλος τραγουδοποιός και συνθέτης, Grégoire (γεννημένος Grégoire Boissenot), μάς δίνει μια μελωδία αφηγηματικού ύφους με νοσταλγική χροιά που παραπέμπει στο παρελθόν της σοφίας του Αισώπου…

Grégoire Boissenot: Le lion et le rat:

 

«Αισωπικοί Μύθοι μετά μουσικής» 6. Αλώπηξ και βότρυς

Οι μύθοι του Αισώπου ήταν πάντοτε ένα από τα πιο αγαπημένα αναγνώσματα των Ελλήνων και των ξένων. Γι’αυτό το λόγο διασώθηκαν οι αρχικοί μύθοι του περίφημου δημιουργού και πλάστηκαν κι ένα σωρό άλλοι , που αποδίδονται σ’αυτόν.
Την περίοδο του Μεσαίωνα κυκλοφορούσε πολύ πλατιά λαϊκό ανάγνωσμα ο «Αισώπου Βίος», που αποδίδεται στο Μάξιμο Πλανούδιο. Σ’αυτό ο Αίσωπος παρουσιάζεται ότι λύνει και τα πιο δύσκολα αινίγματα. Το έργο προέρχεται από παλιά εβραϊκή μυθιστορία για το σοφό Ακιχάρ, που έλυνε αινίγματα. Η επιτυχία του ήταν τόσο μεγάλη, που μεταφράστηκε στα λατινικά και σε άλλες γλώσσες . Είναι πολύ πιθανό ότι οι λαϊκοί τύποι του Μπερτόλδο στην Ιταλία και του Νασδρεντίν Χότζα στην Τουρκία να δημιουργήθηκαν από μίμηση του έργου αυτού.

Εικονογράφηση του μύθου από τον François Chauveau 

Έχουμε επισημάνει πως τα αφηγήματα του Αισώπου έχουν ιδιαίτερη χάρη! Είναι σύντομα, τα χαρακτηρίζει θαυμαστή απλότητα κι οπωσδήποτε άφταστη διδακτικότητα. Είναι παρμένα από τη καθημερινή ζωή και μέσα τους διακρίνει κανείς το ευρύ, παρατηρητικό πνεύμα του Αισώπου και την ικανότητά του να διδάσκει καθώς πάντα η σύνοψη δίνει και το ηθικό δίδαγμα.



Η σημερινή ιστορία του παραμυθά πρόγονου μας υπογραμμίζει πως δεν είναι σωστό να προσποιούμαστε ότι φταίνε οι άλλοι για κάτι που δεν καταφέρνουμε εμείς…


Ο ΜΥΘΟΣ:

Ἀλώπηξ λιμώττουσα, ὡς ἐθεάσατο ἀπό τινος ἀναδενδράδος βότρυας κρεμαμένους, ἠβουλήθη αὐτῶν περιγενέσθαι καὶ οὐκ ἠδύνατο. Ἀπαλλαττομένη δὲ πρὸς ἑαυτὴν εἶπεν· «Ὄμφακές εἰσιν.»

Οὕτω καὶ τῶν ἀνθρώπων ἔνιοι τῶν πραγμάτων ἐφικέσθαι μὴ δυνάμενοι δι’ ἀσθένειαν τοὺς καιροὺς αἰτιῶνται.

Ανάγλυφο σε κονσόλα του 18ου αι. με την απεικόνιση του μύθου

Στα Νέα Ελληνικά:

Μια αλεπού που πεινούσε πολύ, μόλις είδε κάτι ωραία τσαμπιά σταφύλια που κρέμονταν από μια κληματαριά, θέλησε να τα φάει, αλλά δεν μπορούσε να τα φτάσει.
Οπότε, φεύγοντας, μονολόγησε: "Μπα, αγουρίδες είναι! Δεν χρειάζομαι ξινά σταφύλια".

Έτσι και μερικοί άνθρωποι, καθώς δεν μπορούν να καταφέρουν κάποια πράγματα από δική τους αδυναμία, λένε ότι φταίνε οι συνθήκες που επικρατούν ή πως το διακύβευμα δεν αξίζει τον κόπο.

Εικονογράφηση της ολλανδικής μετάφρασης,
Gustave Fraipont 

Πρόκειται για έναν θαυμάσιο μύθο που υπογραμμίζει πως πολλοί άνθρωποι περιφρονούν κάτι που δεν μπορούν να αποκτήσουν και μάς διδάσκει πως πρέπει να παραδεχόμαστε τα λάθη μας και να μην είμαστε εγωιστές!

Από το μύθο έχει βγει η γνωστή ρήση «όσα δε φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια», υπονοώντας πως όταν δεν μπορούμε να καταφέρουμε αυτό που επιδιώκουμε, από εγωισμό το υποτιμάμε, το υποβαθμίζουμε και προσποιούμαστε ότι δεν μας ενδιαφέρει…
Όπως επίσης και η έκφραση: «ξινά σταφύλια», που τη βρίσκουμε σε πολλές γλώσσες. Πχ. Στην αγγλική ως «sour grapes», που προέρχεται από την ίδια ιστορία και χρησιμοποιείται για να δηλώσει την απαξίωση κάποιου για κάτι. Παρόμοιες εκφράσεις υπάρχουν και σε άλλες γλώσσες της Ευρώπης και της Ασίας, με αναφορές σε διαφορετικά φρούτα, καθώς τα σταφύλια δεν ευδοκιμούν σε όλες τι περιοχές της γης. Έτσι, στη σκανδιναβική εκδοχή του μύθου, η αλεπού κάνει το σχόλιό της για τα βατόμουρα…

Pierre Julien: Λαφονταίν με αλεπού

Ο Αισωπικός μύθος επεξεργάστηκε και από τον Λαφονταίν. Μάλιστα, έναν αιώνα μετά τη δημοσίευσή του(1782), ο γάλλος γλύπτης Pierre Julien επέλεξε τον συγκεκριμένο μύθο για να σμιλεύσει το άγαλμα του γάλλου παραμυθά, που σήμερα εκτίθεται στο Λούβρο και βλέπετε στη διπλανή εικόνα.
Ο Λαφονταίν αναπαρίσταται σε στάση στοχασμού. Λέγεται πως ένα πρωί τον είδε η  Δούκισσα του Μπουγιόν καθισμένο πάνω στον κορμό ενός δέντρου να διαλογίζεται. Όταν το βράδυ πέρασε από το ίδιο σημείο, εκείνος ήταν ακόμα εκεί να σκέφτεται ακόμη.
Ο γλύπτης τον απεικόνισε καθισμένο στο δέντρο, πάνω στο οποίο αναρριχάται μια κληματαριά με τσαμπιά σταφύλια. Στο γόνατό του ακουμπά ένα βιβλίο ανοιχτό στη σελίδα με το χειρόγραφο του μύθου και στα πόδια του μια αλεπού που τον κοιτάζει.

Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι ο μύθος απεικονίζει την κατάσταση που στην επιστήμη τους αποκαλείται «γνωστική ασυμφωνία».
Το ψυχολογικό φαινόμενο της δυσφορίας, άγχους και αρνητικών συναισθημάτων (ντροπή, έκπληξη, θυμός, ενοχή) που βιώνει ένας άνθρωπος, όταν τα γνωστικά στοιχεία (υπάρχουσες αξίες, πεποιθήσεις, στάση ζωής, σκέψεις, ιδέες κτλ) που γνωρίζει ως τώρα ανατρέπονται ή συγκρούονται με καινούργια γνωστικά στοιχεία (νέες πληροφορίες).

Ντάνιελ Σουλτς: Αλεπού και σταφύλια

MOYΣΙΚΕΣ ΕΜΠΝΕΥΣΕΙΣ:

1. Ο γάλλος βιολονίστας και συνθέτης, Μπενζαμέν Γκοντάρ, από τους βασικούς εκπρόσωπους του ύστερου ρομαντισμού συνέθεσε τον κύκλο τραγουδιών: «Fables de La Fontaine» στον οποίο αφηγείται μουσικά έξι από τους μύθους με μουσικό ύφος που πλησιάζει σε κείνο των Μέντελσον και Σούμαν ως προς την πιανιστική συνοδεία και με υψηλές εκφραστικές-μιμητικές απαιτήσεις από τον τραγουδιστή.
Η πέμπτη σύνθεση του κύκλου αποτελεί τη μουσική αφήγηση του μύθου της Αλεπούς με τα σταφύλια:

Benjamin Godard : «Six fables de La Fontaine: V. Le Renard et les Raisins»:

2. Ο αυστριακός συνθέτης, Andre Asriel μπορεί να απέκτησε φήμη με τα πολιτικά του τραγούδια και την κινηματογραφική μουσική του, όμως ασχολήθηκε με επιτυχία και με τα σανσόν, τις μπαλάντες, τη μουσική δωματίου -φωνητική και ενόργανη-, καθώς και τις χορωδιακές συνθέσεις. Στις τελευταίες ανήκουν και οι «Sechs Fabeln nach Aesop- Έξι Μύθοι μετά τον Αίσωπο» για μικτή χορωδία a capella, κύκλος στον οποίο περιλαμβάνεται και ο μύθος της Αλεπούς με τα σταφύλια:

Andre Asriel : «Fabeln nach Aesop: IV. Der Fuchs und die Trauben»:

3. Ο Μπομπ Τσίλκοτ, μέλος του βρετανικού φωνητικού συγκροτήματος The King's Singers για τους οποίους έκανε μια σειρά από δημοφιλείς διασκευές γνωστών τραγουδιών από όλα τα είδη έχει αναγνωριστεί κυρίως για τα χορωδιακής μουσικής, έργα του. Οι δημιουργίες του ταυτόχρονα μελωδικές και επικοινωνιακές, αντικατοπτρίζουν τον ευρύ ορίζοντά του στα μουσικά στυλ…
Από τους Αισωπικούς μύθους επιλέγει πέντε και τους αφηγείται στο χορωδιακό του: «Aesop's Fables», μέρος του οποίου είναι και ο μύθος που αναφερόμαστε σήμερα.

Bob Chilcott: ’Aesop's Fables - The Fox and the Grapes:

 

Λεσκόφ - Σοστακόβιτς: "Η λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ"

 

Εικονογράφηση του Μπορίς Κουστόντιεφ για την "Lady Macbeth of the Mtsensk District" του N. S. Leskov. 1923

"Σε προειδοποιώ, καρδιά μου, συγχώρεσέ με, αλλά αν μ’ εγκαταλείψεις για μια άλλη,
όποια και να ’ναι αυτή, εγώ, όσο ζω, δε θ’ αφήσω να μου ξεφύγεις".

("Η λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ", Νικολάι Λεσκόφ)

"Nikolai  Leskov's portrait", 

Valentin Serov, 1894

Ο Nikolai  Leskov(16 Φεβρουαρίου 1831-5 Μαρτίου 1895) είναι ένας από τους μεγαλύτερου Ρώσους μυθιστοριογράφους και θεατρικούς συγγραφείς.
Από μικρός διάβαζε πολύ και ξεκίνησε την καριέρα του ως δημοσιογράφος στο Κίεβο και αργότερα στην Αγία Πετρούπολη, όπου και εξέδωσε το πρώτο του μυθιστόρημα. Ακολούθησαν κι άλλα έργα και η γραφή του εκτιμήθηκε από τους Τολστόι και μεταγενέστερα από του Τσέχωφ και Μαξίμ Γκόρκι.
Επαινέθηκε για τους καινοτόμους πειραματισμούς στη φόρμα(χρησιμοποίησε σύντομες λογοτεχνικές μορφές) και στα έργα του παρουσίασε ολοκληρωμένα την εικόνα της σύγχρονης ρωσικής κοινωνίας. Εξαιρετικά ζωντανές είναι οι περιγραφές του των δύσκολων συνθηκών που  επικρατούσαν στις ιδιοκτησίες της τσαρικής Ρωσίας, τον ηδονισμό και την κραιπάλη που χαρακτήριζε τους αριστοκράτες, τα στερεότυπα και τις δεισιδαιμονίες του ρωσικού λαού.

Μετά το χωρισμό του από τη σύζυγό του γνώρισε και σύναψε σχέση χωρίς γάμο με την Κατερίνα Μπούμπνοβα, η οποία του ενέπνευσε το αριστούργημά του: "Η Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ", έργο που τον καταξίωσε.

H νουβέλα γράφτηκε το  1865 και δημοσιεύτηκε σε συνέχειες σε περιοδικό. Τα θέματα που επεξεργάζεται είναι ο κατώτερος ρόλος των γυναικών στη κοινωνία του 19ου αι., η μοιχεία, η ζωή στην επαρχία και το σχέδιο δολοφονίας από μια γυναίκα, εξ ου και ο τίτλος εμπνευσμένος από τον σαιξπηρικό χαρακτήρα της Λαίδης Μάκβεθ ...

Η σκηνή του φόνου - Εικονογράφηση του Μπορίς Κουστόντιεφ
https://xn

Κεντρική ηρωίδα της νουβέλας είναι μια τολμηρή, ατρόμητη γυναίκα, ατίθαση και κινούμενη πέρα από κοινωνικές συμβάσεις. η Κατερίνα Ισμαήλοβα, που την χαρακτηρίζει επαναστατικό πνεύμα, ασυγκράτητο πάθος και ερωτισμός. Προσπαθεί να κερδίσει ανεξαρτησία, να απεγκλωβιστεί από κοινωνικές αντιλήψεις και στερεότυπα. Ο ασυμβίβαστος έρωτάς της το μαρτυρά και τον ζει στο έπακρο. Φτάνει γι' αυτόν στη δολοφονία. 

"H Kατερίνα χλώμιασε.
Σχεδόν δεν ανέπνεε καθόλου...
Στάθηκε πάνω από τον άντρα της που κείτονταν στο πάτωμα νεκρός. 
 Στο δεξί της χέρι κρατούσε ακόμη το βαρύ, σφυρήλατο κηροπήγιο,
το φονικό της όπλο..."

Κι όταν αισθανθεί την προδοσία, είναι η ίδια η Κατερίνα που θα δώσει φρικιαστική τροπή και τραγικό τέλος...Πέφτει στα παγωμένα νερά του Bόλγα, κυριευμένη από ζήλεια...

Η νουβέλα αυτή του Νικολάι Λεσκόφ αποτέλεσε τη βάση για την ομώνυμη όπερα του Ντμίτρι Σοστακόβιτς... Λέγεται πως τα χαρακτηριστικά της Κατερίνας έμοιαζαν στη χειραφετημένη Nina Varzar, (μετέπειτα γυναίκα του συνθέτη), με την οποία εκείνη την εποχή διατηρούσε δεσμό.

Το έργο ενσωματώνει στοιχεία εξπρεσιονιστικά με στοιχεία βερισμού και είχε ενθουσιάσει τον Προκόφιεφ που σχολίασε πως στη μουσική του Σοστακόβιτς:

"Κύματα λαγνείας πάνε κι έρχονται ασταμάτητα!"

Ο συνθέτης δημιουργεί μια ρεαλιστική όπερα με λυρικά στοιχεία, με σκοπό την μεταμόρφωση της ηρωίδας από μια απωθητική δολοφόνο, σε γυναίκα για την οποία ο ακροατής θα αισθανθεί συμπάθεια...Μια γυναίκα ατρόμητη μα καταπιεσμένη, θύμα του βίαιου κοινωνικού της περιβάλλοντος. 

Φυσικά οι αντιδράσεις ήταν πολύ έντονες με τον Σοστακόβιτς να έρχεται σε σοβαρή σύγκρουση με το καθεστώς. Λέγεται πως ο Στάλιν παρακολούθησε την παράσταση, όμως δυσαρεστήθηκε τόσο που η εφημερίδα Πράβντα, δημοσίευσε την επομένη άρθρο, που έκανε λόγο για "θολούρα αντί μουσικής, για κακοφωνία και μουσικό χάος" (φημολογείται πως ήταν άρθρο του Στάλιν).

Το έργο δεν ξεχωρίζει μονάχα για την ωμότητα και τη σκληρότητά του, αλλά είναι εξίσου βαθιά συγκινητικό, ιδιαίτερα στην τελική σκηνή του, η οποία συνοψίζει αιώνες πόνου και στέρησης στη Ρωσία.

Οι κατάδικοι σαν σε χορός σε αρχαιοελληνική τραγωδία αφήνουν το δικό τους σχόλιο πάνω σε μια κατευναστική μελωδία:

"Πορευόμαστε μέρα με τη μέρα στα δεσμά μας.

Μετρώντας κουρασμένοι τις αλυσίδες μας

σηκώνοντας γύρω μας παντού τη σκόνη!

Αχ, στέπες, είστε ατελείωτες,

κι οι μέρες και οι νύχτες απροσμέτρητες,

μόνο στις σκέψεις του μυαλού κατοικεί η χαρά
όμως είναι τόσο άκαρδοι οι φρουροί..."

Δυστυχώς, κατά τη διάρκεια της ζωής του δεν αναγνωρίστηκε η λογοτεχνική αξία του Νικολάι Λεσκόφ, πλην του Τολστόι, ο οποίος όταν πέθανε δήλωσε: "Η ώρα του Λεσκόφ δεν έχει έρθει ακόμη. Ο Λεσκόφ είναι ένας συγγραφέας του μέλλοντος"...

Αναλυτικότερα για την όπερα μπορείτε να διαβάσετε παλαιότερο άρθρο εδώ.

G. Meyerbeer: ένα πατριωτικό ζίνγκσπηλ - έμπνευση από το Φρειδερίκο της Πρωσίας...

Ο Φρειδερίκος ο Μέγας οδηγεί νικηφόρα τους Πρώσους, Carl Röchling
Γ΄ Σιλεσιανός πολέμος

Ήταν 15 Φεβρουαρίου 1763, όταν στη Σαξωνία στο Παλάτι Χουμπέρτουσμπουργκ υπογράφηκε ανάμεσα σε Πρωσία, Αυστρία και Σαξωνία συνθήκη ειρήνης, που ονομάστηκε γι' αυτό: "Συνθήκη του Χουμπέρτουσμπουργκ".

Οι υπογραφές έβαζαν τέλος στον Τρίτο πόλεμο της Σιλεσίας και κατ' επέκταση στον Επταετή πόλεμο, με τους όρους  της συνθήκης να καθιστούν το βασίλειο της Πρωσίας Ευρωπαϊκή δύναμη.


Στη διάρκεια του Τρίτου πολέμου της Σιλεσίας διαδραματίζεται το ζίνγκσπιλ του Τζάκομο Μέγερμπερ: " Ein Feldlager in Schlesien-Ένα στρατόπεδο στη Σιλεσία", που ο γερμανός συνθέτης συνέθεσε το 1844.

Μόλις είχε φτάσει στο Βερολίνο, που η μεγάλη καταστροφή της Βασιλικής Όπερας από πυρκαγιά είχε συγκλονίσει την πόλη. Καθώς λοιπόν είχαν ξεκινήσει οι εργασίες αποκατάστασης, τού ζητήθηκε από τον ίδιο το Βασιλιά Φρειδερίκο Γουλιέλμο να συνθέσει μια πατριωτική όπερα προκειμένου να παιχτεί τη Βραδιά της επαναλειτουργίας της Όπερας. Η σκέψη του Μέγερμπερ πήγε ευθύς στον συνονόματο βασιλικό πρόγονο του Φρειδερίκου, γνωστό και για τις μουσικές του δεξιότητες, Φρειδερίκο το Μεγάλο(ήταν συνθέτης και δεινός φλαουτίστας), και τη συνεισφορά του στα εδάφη της Πρωσίας μετά τον Επταετή πόλεμο.

Έτσι, δηλώνει την παρουσία του όχι δίνοντας το ρόλο του Φρειδερίκου σε κάποιον τραγουδιστή, αλλά βάζοντας να ακούγονται από τα παρασκήνια μοτίβα παιγμένα από φλάουτο.

Η ΥΠΟΘΕΣΗ:

"O Φρειδερίκος ο Μέγας με τους στρατηγούς του πριν από τη μάχη του Leuthen
κατά τη διάρκεια του Γ΄ Σιλεσιανού πολέμου"
Adolph Menzel 

Με το άνoιγμα της αυλαίας μεταφερόμαστε στη Σιλεσία.
Ο Φρειδερίκος ο Μέγας διατρέχει κίνδυνο να αιχμαλωτιστεί από τους αντιπάλους Ούγγρους. Η Βιέλκα, θετή κόρη του απόστρατου φίλου του, Σάλντορφ, αποσπά την προσοχή των συμπατριωτών της ενώ ο αγαπημένος της Κόνραντ ανταλλάσσει ρούχα με τον βασιλιά. Ο Φρειδερίκος περνιέται για άλλος και καταφέρνει να αποδράσει.

Στη Δεύτερη Πράξη μεταφερόμαστε στο Πρωσικό στρατόπεδο, όπου κυκλοφορεί η φήμη ότι ο Σάλντορφ πρόδωσε τον βασιλιά, Οι πιστοί στρατιώτες λαχταρώντας να εκδικηθούν, τον συλλαμβάνουν κι ετοιμάζονται να τον κρεμάσουν. Την τελευταία στιγμή, όμως φτάνει ο Φρειδερίκος κι έτσι ο Σάλντορφ σώζεται από την αγχόνη.

Η τελευταία πράξη διαδραματίζεται στο παλάτι Σανσουσί του Φρειδερίκου.
Το ζευγάρι των ερωτευμένων, Βιέλκα και Κόνραντ, που βοήθησαν το βασιλιά κι έσωσαν ουσιαστικά τη ζωή του κατά της διάρκεια του Σιλεσιανού πολέμου γίνονται δεκτοί στην Αυλή, περιμένοντας να ανταμειφθούν για την προσφορά τους.
Ξαφνικά έρχεται η είδηση ​​ότι έχει συλληφθεί για λιποταξία κάποιος συγγενής τους, οπότε οι δυο νέοι ζητούν από το Φρειδερίκο χάρη για κείνον, την οποία και δίνει.

"To Αηδόνι της Σουηδίας, Jenny Lind"
Eduard Magnus

Η αυλαία κλείνει με την εκτέλεση του στρατιωτικού εμβατηρίου που παιανίζει το τέλος των Σιλεσιανών πολέμων με την υπογραφή της Συνθήκης Χουμπέρτουσμπουργκ και την επικράτηση της Πρωσίας.



Από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στο ζίνγκσπηλ, εκείνος που ξεχωρίζει είναι της γενναίας Βιέλκα. Όταν τον έγραφε, ο Μέγερμπερ είχε κατά νου το "Αηδόνι της Σουηδίας", Jenny Lind, που εκείνη την περίοδο βρισκόταν στο απόγειό της.
Η Σουηδή κολορατούρα δέχτηκε να υποδυθεί τη Βιέλκα, όμως επειδή ήταν απασχολημένη με διαρκείς εμφανίσεις, στις πρόβες την αντικαθιστούσε μια μαθήτριά της, η οποία μάλιστα τραγούδησε στις 3 πρώτες παραστάσεις στη Βερολινέζικη Όπερα λόγω κωλύμματος της Lind. 

Η πρεμιέρα είχε χλιαρή υποδοχή, που αποδόθηκε στην μέτρια εμφάνιση της Βιέλκα. Όταν όμως στις επόμενες παραστάσεις εμφανίστηκε η διάσημη σουηδή πριμαντόνα έγινε πανζουρλισμός. Οι φυλλάδες της εποχής έγραφαν καθημερινά διθυραμβικά σχόλια για όλους τους συντελεστές και πως δεν υπήρξε νύχτα που το θέατρο να μην είχε γεμίσει δύο ή τρεις φορές... Τα εισιτήρια εξαντλούνταν άμεσα, παρότι ο διευθυντής θεάτρου είχε σχεδόν διπλασιάσει την τιμή τους.

Για την ιστορία να πούμε πως μετά τη Συνθήκη του Χουμπέρτουσμπουργκ ο Φρειδερίκος ήρθε στο Βερολίνο, όπου το γεγονός γιορτάστηκε με λαμπρότητα από τους υπηκόους του, όπως απεικονίζεται και στην παραπάνω χαλκογραφία του Johann Lorenz Rugendas.

Επανερχόμενοι στη μουσική και το ζίνγκσπηλ να πούμε πως πολλά μοτίβα του  χρησιμοποιήθηκαν ως υλικό στην κατοπινή όπερα του Μέγερμπερ: "L'étoile du nord".

Από τα μέρη του έργου που ξεχωρίζουν και παίζονται αυτόνομα (παρότι πατριωτική όπερα, άρα δεν προσφέρεται για παράσταση εκτός Γερμανίας), είναι:

• η ουβερτούρα (0:00:00 - 0:08:15), όπου με την έναρξη εντοπίζεται το σπινθηροβόλο κύριο θέμα, που γρήγορα μεταφέρεται σε μορφή δυναμικού ξεσπάσματος σε ολόκληρης την ορχήστρα. Οι μουσικές ιδέες αναπτύσσονται ζωηρές και ενεργητικές διαμορφώνοντας εκφραστικά crescendi, που οδηγούν στην καταληκτική θεματική περιοχή με το πομπώδες ύφος. Λαμπερό, επαναλαμβανόμενο ρυθμικά από τα κρουστά και παρατεταμένο, εντυπωσιάζει το ηχητικό επιστέγασμα.

• το φινάλε της Δεύτερης πράξης, που περιλάμβανε την περίφημο "Τριπλό Εμβατήριο: (1:05:31- 1:07:59) με όλα εκείνα τα μεγαλειώδη και πομπώδη μουσικά χαρακτηριστικά, που γνωρίζουμε από τις grand operas του Μέγερμπερ

και 

• η "Μονωδία της Βιέλκα" με τα δύο φλάουτα, λίγο μετά την αρχή της Τρίτης πράξης, γραμμένη ειδικά για τα φωνητικά προσόντα της Jenny Lind (1:10:47 - 1:13:42). Το μελωδικό χάρισμα του συνθέτη αναδεικνύεται πλήρως με την εμφάνιση της λυρικότατης ιδέας πάνω σε απομακρυσμένα φωνήματα, όπου η ερμηνεύτρια, ένα "αηδόνι" κυριολεκτικά, έχει την ευκαιρία να ξεδιπλώσει τα ιδιαίτερα φωνητικά και εκφραστικά της προσόντα σε μια αντιπαράθεση με το γλυκόλαλο φλάουτο.

Μια λεπτομέρεια που αξίζει νομίζω να επισημανθεί είναι πως το λιμπρέτο γράφτηκε από τον γάλλο φίλο και μόνιμο συνεργάτη του Μέγερμπερ, Εζέν Σκριμπ. Όμως μέχρι πρό τινος πιστωνόταν στον γερμανό λιμπρετίστα και μουσικοκριτικό, Λούντβιγκ Ρέλσταμπ.

Η εξήγηση είναι περίπλοκη, καθώς πηγάζει από πολιτικό ζήτημα.
Η επιλογή ενός γάλλου, όπως ο Σκριμπ για τη συγγραφή του λιμπρέτου μιας εθνικής όπερας ήταν απαράδεκτη. Όμως ήταν ο μόνος που ο Μέγερμπερ, εμπιστευόταν.
Από την άλλη, η πρόταση του βασιλιά να γράψει το λιμπρέτο ο Ρέλσταμπ εκνεύριζε το συνθέτη, καθώς δεν εκτιμούσε τη δουλειά του.
Έτσι, ο έξυπνος Μέγερμπερ υιοθέτησε μια λύση διπλωματίας:  έπεισε τον Ρέλσταμπ να γράψει το λιμπρέτο ο Σκριμπ και κείνος να το μεταφράσει στα γερμανικά, δεχόμενος αυτή η συμφωνία-συνεργασία να κρατηθεί κρυφή.

 

"Omnia Vincit Amor - Η αγάπη κατακτά τα πάντα"

Caravaggio: "Omnia Vincit Amor"

[Για τη σημερινή γιορτή του φτερωτού Αγίου Έρωτα]

"Εν αρχή ην το Χάος" κατά τον Ησίοδο.
Ο Έρωτας θεωρείται ως ένας θεός που γεννήθηκε την ίδια εποχή με τη Γη βγαίνοντας απευθείας από το αρχικό Χάος. Τρία στοιχεία συνυπάρχουν, το Χάος, η Γαία και ο Έρωτας με τον τελευταίο να παραμένει πάντοτε μία κυρίαρχη δύναμη του Κόσμου.

Το θέμα αυτό το εκμεταλλεύτηκαν συγγραφείς , φιλόσοφοι και ποιητές, κάτω από την επίδραση των οποίων ο θεός Έρωτας πήρε την παραδοσιακή του φυσιογνωμία.

Τον παρουσιάζουν σαν ένα παιδί συχνά φτερωτό, που του αρέσει να φέρνει την ταραχή στις καρδιές. Ή τις πυρπολεί με το δαυλό του ή τις πληγώνει με τα βέλη του.
Σύμφωνα πάλι με το μύθο, ο Έρως έχει δυο ειδών βέλη: τα χρυσά με φτερά περιστεριών και άλλα με φτερά κουκουβάγιας.
Τα βέλη με τα φτερά των περιστεριών είναι αυτά που έριχνε στις καρδιές των θνητών και αθανάτων, ώστε να διεγείρει τα ερωτικά συναισθήματα. Σημαδεύει και με φόρα αφήνει την αιχμηρή σαΐτα του...

Στο περίφημο εικαστικό του Καραβάτζιο: "Omnia Vincit Amor" που βλέπουμε παραπάνω, απεικονίζεται γυμνός ο φτερωτός έρωτας σε παιχνιδιάρικη πόζα πατώντας -επιδεικνύοντας την κυριαρχία του- πάνω σε διάφορα αντικείμενα που εκπροσωπούν ανθρώπινες δραστηριότητες: μουσική(βιολί, λαούτο, παρτιτούρα) μαθηματικά(διαβήτης, κανόνας, πυξίδα...), στρατιωτικές επιχειρήσεις(πανοπλία, κράνος)...

Ο τίτλος είναι παρμένος από τη φράση του Βιργίλιου στις "Εκλογές" του:

"Omnia Vincit Amor et nos cedamus amori"

δηλαδή

 "Η αγάπη κατακτά τα πάντα· ας υποκύψουμε όλοι στην αγάπη"

ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΕΜΠΝΕΥΣΕΙΣ:

1. Τους στίχους του Βιργίλιου μελοποιεί o βραβευμένος αμερικανός Michael John Trotta, για χορωδία ανδρικών φωνών συνοδεία πιάνου...


Το εικαστικό έργο το γνώριζα, όχι όμως και το μουσικό, το οποίο μόλις άκουσα στον τοπικό King fm και με ενθουσίασε. Ελπίζω το ίδιο και σας...

2. Μια δεύτερη μουσική εκδοχή-έμπνευση από τον συγκεκριμένο πίνακα του Καραβάτζιο έρχεται από τον Giovanni Sollima, Σικελό συνθέτη και τσελίστα γι'αυτό διακρίνουμε και μεσογειακό χρώμα στη σπινθηροβόλα, μελωδική γραμμή του...

Giovanni Sollima: Amor vincit omnia:

3. Για μικτή χορωδία με πιάνο είναι η σύνθεση του Pepper Choplin, που παραπέμπει σε Σουμπερτικά λήντερ...

Ανάλαφρες, ρομαντικές συνθέσεις που μάς θυμίζουν πως ο έρωτας δίνει ώθηση, εμπνέει και μεγαλουργεί...


Happy Valentine's Day!! 

«Αισωπικοί Μύθοι μετά μουσικής» 5. Κόραξ και αλώπηξ

"Κόρακας και Αλεπού", JJ Grandville

Οι μύθοι του Αισώπου είναι πάντα διαχρονικοί και αναλλοίωτοι.
΄Εχουν παραδειγματικό και διδακτικό χαρακτήρα, με πρωταγωνιστές ζώα που τους προσδίδονται τα στοιχεία της ανθρώπινης συμπεριφοράς. 

Γνωρίζουμε πως ο Αριστοτέλης ήταν ένας έντονος και συστηματικός συλλέκτης γρίφων, λαογραφίας, και παροιμιών. Το ότι ο ίδιος και η σχολή του έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και μελέτησαν του Μύθους του Αισώπου, αποδεικνύει το μέγεθος και την αξία του αρχαίου μυθοποιού.
Θέση, που ενισχύεται επίσης, και από το ότι -όπως διηγείται ο Πλάτων- και ο μέγας Σωκράτης στιχουργούσε από μνήμης όσους Αισώπειους μύθους γνώριζε...

Η σημερινή ιστορία του παραμυθά προγόνου μας αναφέρεται στις ψεύτικες κολακείες, που σκοπό έχουν το προσωπικό όφελος. Το ηθικό της δίδαγμα συνοψίζεται στο ότι δεν είναι ανάγκη να πιστεύουμε τον καθένα για τα ωραία λόγια που μας λέει ή για αυτά που μας δίνει για να μας καλοπιάσει…

"Κόρακας και Αλεπού", Léon Rousseau

Ο ΜΥΘΟΣ:

Κόραξ κρέας ἁρπάσας ἐπί τινος δένδρου ἐκάθισεν. Ἀλώπηξ δὲ θεασαμένη αὐτὸν καὶ βουλομένη τοῦ κρέατος περιγενέσθαι στᾶσα ἐπῄνει αὐτον ὡς εὐμεγέθη τε καὶ καλόν, λέγουσα καὶ ὡς πρέπει αὐτῷ μάλιστα τῶν ὀρνέων βασιλεύειν, καὶ τοῦτο πάντως ἂν ἐγένετο, εἰ φωνὴν εἶχεν. Ὁ δὲ παραστῆσαι αὐτῇ θέλων ὅτι καὶ φωνὴν ἔχει, ἀποβαλὼν τὸ κρέας μεγάλα ἐκεκράγει. Ἐκείνη δὲ προσδραμοῦσα καὶ τὸ κρέας ἁρπάσασα ἔφη·
«Ὦ κόραξ, καὶ φρένας εἰ εἶχες, οὐδὲν ἂν ἐδέησας εἰς τὸ πάντων σε βασιλεῦσαι.»

Πρὸς ἄνδρα ἀνόητον ὁ λόγος εὔκαιρος.


Στα Νέα Ελληνικά:

Ένας κόρακας έκλεψε ένα κομμάτι κρέας και πήγε κάθισε σε ένα δέντρο για να το φάει. Τον βλέπει τότε μια αλεπού και άρχισε να τον παινεύει:
«τι μεγάλο που είναι το άνοιγμα των φτερών σου! Τι γυαλιστερά φτερά! τι επιβλητική παρουσία! Τι δυνατό ράμφος! Με όλα τα προσόντα που έχεις, αν είχες και δυνατή φωνή, θα γινόσουν σίγουρα ο βασιλιάς των πουλιών».
Τότε ο κόρακας, για να αποδείξει ότι έχει και δυνατή φωνή, άνοιξε το στόμα του για να κράξει· ανοίγοντας βέβαια το στόμα, του έπεσε το κρέας που κρατούσε, και το άρπαξε η αλεπού. Του είπε τότε:
«βλέπω ότι και φωνή δυνατή έχεις! Ε, λοιπόν, και λίγο μυαλό αν είχες, τότε σίγουρα θα γινόσουνα ο βασιλιάς των πουλιών»

Ο μύθος διδάσκει πως δεν πρέπει να είμαστε ευκολόπιστοι ακόμα και σε επαίνους. Μόνο οι ανόητοι παρασύρονται από κόλακες κι όποιος έχει μυαλό, φυλάγεται…



Ο μεγάλος μας μυθοποιός ήταν πανέξυπνος και ετοιμόλογος. Οι ιστορίες του που σώζονται στο πέρασμα των αιώνων παραμένουν αναλλοίωτες, επίκαιρες, φρέσκιες και διαχρονικές. Τα μηνύματα και οι συμβουλές του, δεν ενοχλούν γιατί δίνονται με τρόπο ευχάριστο και διασκεδαστικό μέσα από το στόμα των ζώων-πρωταγωνιστών του.

Είναι αλήθειες ντυμένες το διασκεδαστικό Αισωπικό ένδυμα, που συναρπάζει τον αναγνώστη κάθε ηλικίας. Ο παιδευτικός χαρακτήρας και ο διδακτικός τόνος των Μύθων του Αισώπου γοητεύει, καθώς λειτουργεί ως σύμβολο, κληροδοτώντας μας τη σοφία αιώνων. Γι’ αυτό δεν είναι τυχαίο που αποδόθηκε στον Αίσωπο το τίτλος του «ιδρυτή» του λογοτεχνικού είδους που σήμερα ονομάζεται παραβολή ή αλληγορία, του «κορυφαίου» της λεγόμενης διδακτικής μυθολογίας.



Ο Ζαν ντε Λαφονταίν στην έμμετρη μεταφορά του καταλήγει:

«…Καλέ μου κόρακα,

Μάθε ότι κάθε κόλακας

ζει σε βάρος του θύματός του:

Αυτό το μάθημα αξίζει ένα τυρί,
χωρίς αμφιβολία.

Το κοράκι, ντροπιασμένο

μα και προβληματισμένο,

έδωσε όρκο, μα καθυστερημένα,
ότι δεν θα την ξαναπατήσει».

Όπως συνέβη με αρκετούς άλλους μύθους του Aισώπου σε επεξεργασία Λαφονταίν, υπήρξε δυσαρέσκεια στους χριστιανικούς κύκλους, όπου θεωρήθηκε ότι η ηθική προσβλήθηκε επιτρέποντας στην αλεπού να μείνει ατιμώρητη για την πράξη τη κλοπής.
Έτσι, δόθηκε συνέχεια με τη μορφή δημοφιλών στίχων, όπου υποστηρίζουν πως η αλεπού πέθανε γρήγορα με τις υπόλοιπες αλεπούδες να θρηνούν και το κοράκι να δηλώνει:

Που πέθανε, καθόλου δεν λυπάμαι
Πήρε το τυρί μου και το έφαγε
Αργεί αλλά δεν λησμονεί
Τιμωρήθηκε απ' τη μοίρα...

Η απεικόνιση του μύθου στο αραβικό: "Καλίλα και Ντίμνα"

Από τα πιο δημοφιλή και σημαντικότερα βιβλία που γράφτηκαν ποτέ είναι ένα αριστούργημα της αραβικής λογοτεχνίας με τίτλο: "Καλίλα και Ντίμνα". Αποτελείται από δεκαπέντε κεφάλαια που περιέχουν πολλούς μύθους των οποίων οι ήρωες είναι ζώα. 

Ανάμεσά τους κι ένας παρεμφερής μύθος, με αυτόν του Αισώπου, μια ιστορία κολακείας της Ανατολής, όπου ένα τσακάλι επαινεί τη φωνή του κόρακα όταν εκείνο σκαρφαλωμένο σε μια μυρτιλιά γεύεται τους ώριμους καρπούς της. Το κοράκι, που κατανοεί την πονηριά του τσακαλιού απαντά μεγαλόψυχα και μοιράζεται με το τσακάλι λίγα από τα φρούτα... 

Aξίζει να αναφερθεί πως ο μύθος του "Κόρακα και της Αλεπούς" ήταν αγαπημένος και για τους σχεδιαστές γραμματοσήμων. Μεταξύ των χωρών που το έχουν παρουσιάσει είναι και η χώρα μας σ' ένα γραμματόσημο των 32 δραχμών που εκδόθηκε το 1987, μέρος της σειράς με θέμα του Μύθους του Αισώπου:

georgakas

MOYΣΙΚΕΣ ΕΜΠΝΕΥΣΕΙΣ:

1. Ιδιαίτερα πνευματώδης συνθέτης ο Ζακ Όφενμπαχ, μάς δίνει μια παρτιτούρα δροσερή, κεφάτη, αέρινη και διασκεδαστική, η μελωδική γραμμή και ο ρυθμός της οποίας ταιριάζουν εύστοχα στο σατιρικό ύφος, τις αιχμές και νύξεις του διδακτικού μύθου του "Κόρακα και της Αλεπούς".

Offenbach: Fables de la Fontaine-«Le corbeau and le renard»

2. Οι κριτικοί συχνά αναφέρονταν στην κομψότητα της συνθετικής γραφής του Charles Lecocq και τον επαινούσαν για «το ελαφρύ άγγιγμα της μουσικής του, το λυρισμό και τη φινέτσα της».

Στοιχεία που βρίσκουμε στον τραγουδιστικό κύκλο «Fables-Μύθοι» για υψηλή ανδρική φωνή και πιάνο:

Charles Lecocq: Fables de La Fontaine-«Le corbeau and le renard»:

3. Από τη σύγχρονη εποχή ο γάλλος τραγουδοποιός και συνθέτης, Grégoire (γεννημένος Grégoire Boissenot),  μάς δίνει μια μελωδία αφηγηματικού ύφους με νοσταλγική χροιά που παραπέμπει στο παρελθόν της σοφίας του Αισώπου…

4. Από το γαλλικό μπαρόκ, ο Louis-Nicolas Clérambault διακρίθηκε για τις εμπνευσμένες από μύθους κοσμικές συνθέσεις του. Η μουσική συλλογή του «Fables-Μύθοι» που ξεχωρίζει για την ευρηματική συνθετική γραφή και τη μελωδική φυσικότητα περιλαμβάνει και τον μύθο του Αισώπου: «Αλεπού και κόρακας»....

 Louis-Nicolas Clérambault: «Le corbeau and le renard»:

5. Ιδιαίτερη είναι η σύνθεση του Γκουνώ εμπνευσμένη από μύθους του Λαφονταίν γα τρίφωνη χορωδία. Ο γάλλος συνθέτης τονίζει το ιδιαίτερο ύφος του κειμένου με τη γραμμική απαλότητα της μελωδίας του, την οποία χαρακτηρίζει ποιητικότητα και συγκρατημένη έξαρση ευθυμίας.  

Charles Gounod: Charles Gounod: Le corbeau and le renard για χορωδία acapella

6. Ο  Maurice Delage, μέλος της περιβόητης Ομάδας καινοτόμων καλλιτεχνών «Απάτσι», στην εποχή του υπήρξε βιρτουόζος πιανίστας, αγαπητός φίλος του Ραβέλ και ο πρώτος μαθητής του. Η σύνθεσή του-έμπνευση από τον Αισωπικό μύθο αποτελεί μια "ζωγραφιά παραμυθικών ηχοχρωμάτων" ιδιαίτερης αισθητικής, αρμονίας και μελωδική γραμμής.

Maurice Delage: Le corbeau et le renard :

Ο Τζομέλι και η όπερα για τα γενέθλια του Δούκα...

 

Δούκας της Βυρτεμβέργης, Κάρολος Ευγένιος

Ήταν μόλις εννέα χρονών, όταν ανέλαβε ως Δούκας και ηγεμόνας της Βυρτεμβέργης.

Ο Κάρολος Ευγένιος γεννήθηκε στις Βρυξέλλες στις 11 Φεβρουαρίου 1728 και εκπαιδεύτηκε στο πλευρό του Φρειδερίκου του Μέγα. Ίσως αυτό να συντέλεσε στη διαμόρφωση της αγάπης του για την τέχνη, όπως και κείνος.
Λάτρευε την ποίηση και τη λογοτεχνία, υπήρξε πάτρονας του Φρήντριχ Σίλλερ και από μικρός διδάχτηκε μουσική και τσέμπαλο με δάσκαλο τον γιο του Μπαχ, Κάρολο Φίλιππο Εμμανουήλ στην Αυλή του Φρειδερίκου στο Βερολίνο.

Ο γιος του Μπαχ αφιέρωσε στον Δούκα Κάρολο Ευγένιο τις περίφημες Έξι Σονάτες για τσέμπαλο, γνωστές γι' αυτό το λόγο ως: "Σονάτες της Βυρτεμβέργης-Württemberg Sonatas", που δημοσιεύτηκαν το 1744. Θεωρούνται κύρια έργα για πληκτροφόρο και ξεχωρίζουν για το εκφραστικό και ανάλαφρο στυλ ροκοκό εκείνης της εποχής.

Απολαμβάνουμε την πρώτη σε λα ελάσσονα και μέρη: Moderato - Andante - Allegro Assai.

C.P.E.Bach - Württemberg Sonata No. 1:

Nικολό Τζομέλι

Ο Δούκας της Βυρτεμβέργης, Κάρολος Ευγένιος είναι γνωστός για την τεράστιας αξίας βιβλιοθήκη που διατηρούσε, για το ενδιαφέρον του για τα ταξίδια και τις ιστορικές περιηγήσεις, τη γεωργία και την κηπουρική. Υπήρξε επίσης συλλέκτης πολύτιμων αντικειμένων κι έδειχνε ιδιαίτερη αδυναμία στην όπερα.

Γι' αυτό και για τα 38α γενέθλια του γράφτηκε από τον Νικολό Τζομέλι η όπερα: "Il Vologeso" η οποία παίχτηκε ανήμερα των γενεθλίων στις 11 Φλεβάρη του 1766 στο Βασιλικό Θέατρο, στο παλάτι του Δούκα στη Στουτγάρδη, όπου τη θέση του αρχιμουσικού κατείχε ο ιταλός συνθέτης, επί εποχής του οποίου  η πόλη μετατράπηκε σε σημαντικότατο κέντρο της ευρωπαϊκής οπερατικής κουλτούρας. 

Βρισκόταν στο απόγειο της καριέρας του, όταν ο Τζομέλι το 1753 έλαβε πρόσκληση από το Δούκα να αναλάβει τη θέση στη Στουτγκάρδη, την οποία δέχτηκε. Εκεί συνέθεσε μερικά από τα μεγαλύτερα αριστουργήματά του.

Πρόκειται για όπερα στην οποία το ιταλικό στιλ γραφής συνδυάζεται με το γαλλικό θέαμα και τη γερμανική ορχηστρική δεξιοτεχνία με τρόπο που εκείνη την εποχή φάνταζε επαναστατικός. Έργο, που διακρίνεται  επίσης για την ισορροπία μεταξύ φωνών και ορχήστρας.

Βολογέσης Δ'

Η υπόθεση της όπερας βασίστηκε στο ομώνυμο λιμπρέτο του Μεταστάσιο και αφορά τον γιο του Μιθριδάτη, Βολογέση  Δ΄, βασιλιά των Πάρθων.

Χρονικά, η δράση λαμβάνει χώρα περί το 164 μ.Χ στην Έφεσο με επίκεντρο ένα ερωτικό τρίγωνο ανάμεσα στον βασιλιά Βολογέση, τη βασίλισσα της Αρμενίας, Βερενίκης και το Ρωμαίο στρατηγό, Λεύκιο Βέρο, που είχε αναλάβει να αντιμετωπίσει την προέλαση των Πάρθων στην Αρμενία.

Ιστορικά να συμπληρώσουμε πως οι συγκρούσεις με τη Ρώμη ξεκίνησαν μετά από διεκδίκηση και των δυο μερών(Ρώμης και Παρθίας) της Αρμενίας.  Πρώτα επιτέθηκαν οι Πάρθοι και παρότι οι Ρωμαίοι αιφνιδιάστηκαν αντεπιτέθησαν αναγκάζοντας τον Βορογέση να κλείσει  ειρήνη μαζί τους παραχωρώντας τους μέρος της Μεσοποταμίας. 

ΥΠΟΘΕΣΗ:

Η πλοκή εστιάζει στο πόσο σταθερή και ακλόνητη παραμένει η αγάπη μπροστά σε δυσκολίες και μεγάλα εμπόδια, στην προκειμένη περίπτωση την αγάπη του Βολογέση και της Βερενίκης. 

Λεύκιος Βέρος

Η Βερενίκη είναι μια γυναίκα που "παγιδεύεται" ανάμεσα σε δύο άνδρες. Και οι δύο είναι εκπρόσωποι των δύο μεγάλων δυνάμεων που συναγωνίζονται για την κυριαρχία στη χώρα της. Ο Βολογέσης των Πάρθων, με τον οποίο ήταν αρραβωνιασμένη, σκοτώθηκε στη μάχη. Τον θρηνούσε έναν ολόκληρο χρόνο, διάστημα κατά το οποίο την ερωτεύτηκε ο νικητής Ρωμαίος στρατηγός Λεύκιος Βέρος. Κάποια μέρα, ο Βολογέσης που νόμιζαν νεκρό επιστρέφει σε άθλια κατάσταση σωματικά και ψυχικά. Από δω ξεκινά ο σκληρός αγώνας των δύο αντιπάλων για τη γυναίκα που επιθυμούν. Ο Βολογέσης αιχμαλωτίζεται από τον Λεύκιο ο οποίος προσπαθεί να  πείσει τη Βερενίκη να τον ακολουθήσει, χωρίς να σκέφτεται τη Λούσιλα, κόρη του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου στην οποία έχει υποσχεθεί γάμο, στην πραγματικότητα χωρίς να την αγαπά, αλλά με στόχο τη διαδοχή στο θρόνο...

Η ανέντιμη συμπεριφορά του εξοργίζει  τον υποστράτηγο Φλάβιο...Ο ρωμαϊκός στρατός δεν διατίθεται πλέον να υπακούει σε έναν αρχηγό που προσβάλλει την κόρη του αυτοκράτορα και αγαπά τη σύζυγο ενός εχθρού. Έτσι, επαναστατεί. Ο Φλάβιος ελευθερώνει τον Βολογέση ώστε να επιστρέψει στη Βερενίκη και το βασίλειό τους, γιατί η γυναίκα αυτή θα πρέπει να εξαφανιστεί από τη ζωή του Λεύκιου.

Il Vologeso: Overture:

Εξαιρετικής έντασης είναι η Β' Πράξη όπου ο Λεύκιος προσφέρει στον Βολογέση την ελευθερία και το βασίλειό του, αν εγκαταλείψει τη Βερενίκη. Όμως εκείνος αρνείται με αξιοθαύμαστη στάση, που μαρτυρά την αλήθεια των συναισθημάτων του, την πίστη και αφοσίωσή του στη Βερενίκη. Από την άλλη, η Βερενίκη θέλει να σώσει τη ζωή του Βολογέση. Ο Λεύκιος της δίνει την επιλογή: να τον παντρευτεί, αλλιώς θα σκοτώσει τον αγαπημένο της. Η γυναίκα τού υπόσχεται την καρδιά της. Ο Λεύκιος φαίνεται να νικά προς στιγμήν και παρότι μέσα του τυραννιέται από τις  αμφιβολίες για την αγάπη της Βερενίκης, συμπεριφερόμενος αλαζονικά ενημερώνει τον Βολογέση ότι έχασε τη Βερενίκη.
Εκείνη τον διορθώνει: έχει υποσχεθεί μεν στον Λεύκιο την καρδιά της, αλλά θα πρέπει να την αφαιρέσει από το στήθος της. 

Ετσι, ο Λεύκιος καταλαβαίνει πως και οι δύο είναι έτοιμοι να πεθάνουν για τον έρωτά τους....

Il Vologeso, Act II Trio: Se fida m'adora:

Νικολό Τζομέλι

Η πλοκή δίνει ευκαιρίες για δραματική ένταση και πλούσιο θέαμα, όπως η σκηνή με τον Βολογέση που καλείται να αντιμετωπίσει τα λιοντάρια στην αρένα και τη Βερενίκη που πηδά και κείνη μέσα ώστε να πεθάνουνε μαζί...

Ο Τζομέλι αποδεικνύεται εξαιρετικά ταλαντούχος στη διαμόρφωση μελωδιών που αναδεικνύουν τα φωνητικά χαρίσματα των πρωταγωνιστών, φωτίζει τα συναισθήματά τους, όπως και τη δημιουργία δραματικών εφέ από την ορχήστρα. 
Έτσι, το αποτέλεσμα χαρακτηρίστηκε εξαιρετικά ευφάνταστο, ελκυστικό και με άκρως συγκινητικές σκηνές, όπως το φινάλε όπου η αγάπη και το δίκαιο θριαμβεύουν.

Il Vologeso, Act III: Act III Finale: Al mare invitano

H θάλασσα καλεί
τα κύματα να ηρεμήσουν
κι από τον ουρανό να πνεύσει
άνεμος ευνοϊκός...
Όλοι χαίρονται!

«Αισωπικοί Μύθοι μετά μουσικής» 4. ΛΥΚΟΣ και ΑΡΗΝ

"Ο Λύκος και το Αρνί", εικονογράφηση του μύθου
Jean-Baptiste Oudry 

,

 

Ο Αίσωπος ταξίδεψε σε πολλά μέρη. Ίσως γι’ αυτό, πόλεις και χώρες διεκδικούν την καταγωγή του, Σάμος, Θράκη, Σάρδεις, Αίγυπτος...

Υπάρχουν και κείνοι που ισχυρίζονται πως δεν υπήρξε ποτέ. Όσοι όμως αποδέχονται την ύπαρξή του, συμφωνούν για την ευφυία και οξυδέρκειά του και τον θαυμάζουν για τον ευρηματικό τρόπο που έπλασε τους μύθους του, αυτές τις σύντομες ιστορίες που δεν τις έγραψε, αλλά τις διηγήθηκε. Κι όλες, ήταν διατυπωμένες με σατιρικό ύφος και κατέληγαν σε ένα διδακτικό επιμύθιο. Γι' αυτό ο Ηρόδοτος χαρακτήριζε τον Αίσωπο, «λογοποιό».


Ο μαυριδερός, κακάσχημος παραμυθάς της αρχαιότητος, στο σημερινό μύθο του μάς διδάσκει πως: Αν κάποιος είναι αποφασισμένος να πράξει το κακό, όσο καλά και να υπερασπιστείς τον εαυτό σου, δεν πρόκειται να δώσει σημασία.
Όταν κάποιος θέλει να ασκήσει βία, ζητάει προφάσεις για να το κάνει και τελικά υπερισχύει ο λόγος του δυνατοτέρου...


Ο ΜΥΘΟΣ:

Λύκος θεασάμενος ἄρνα ἀπό τινος ποταμοῦ πίνοντα, τοῦτον ἐβουλήθη μετά τινος εὐλόγου αἰτίας καταθοινήσασθαι. Διόπερ στὰς ἀνωτέρω ᾐτιᾶτο αὐτὸν ὡς θολοῦντα τὸ ὕδωρ καὶ πιεῖν αὐτὸν μὴ ἐῶντα. Τοῦ δὲ λέγοντος ὡς ἄκροις τοῖς χείλεσι πίνει καὶ ἄλλως οὐ δυνατὸν κατωτέρω ἑστῶτα ἐπάνω ταράσσειν τὸ ὕδωρ, ὁ λύκος ἀποτυχὼν ταύτης τῆς αἰτίας ἔφη·
«Ἀλλὰ πέρυσι τὸν πατέρα μου ἐλοιδόρησας.»
Εἰπόντος δὲ ἐκείνου μηδὲ τότε γεγενῆσθαι, ὁ λύκος ἔφη πρὸς αὐτόν·
«Ἐὰν σὺ ἀπολογιῶν εὐπορῇς, ἐγώ σε οὐχ ἧττον κατέδομαι.»

Ὁ λόγος δηλοῖ ὅτι οἷα ἡ πρόθεσίς ἐστιν ἀδικεῖν, παρ’ αὐτοῖς οὐδὲ δικαία ἀπολογία ἰσχύει.

Στα Νέα Ελληνικά:

Λύκος είδε ένα αρνάκι που έπινε από ένα ποτάμι, και ήθελε να το κατασπαράξει. Τότε είπε: -"κατηγορείσαι ότι θολώνεις το νερό του ποταμού και δεν αφήνεις εμένα να πιώ! Γι' αυτό η τιμωρία σου θα είναι να σε φάω!"
- "μα πώς είναι δυνατόν, αγαπητέ μου λύκε;", απάντησε το αρνάκι, "να θολώνω ολόκληρο ποταμό μόνο που ακουμπάω τα χείλη μου; Άλλωστε το ρεύμα του ποταμού έρχεται προς τη δική μου μεριά, όχι προς τη δική σου για να σου φέρει, αν υποθέσουμε, κάποια βρωμιά από μένα!".
 - "Ά, ναί; Ωστόσο και πάλι σε καταδικάζω εις θάνατον για συκοφαντική δυσφήμιση, γιατί κορόιδεψες τον πατέρα μου!"
 - "Εγώ, να κοροϊδέψω τον πατέρα σου, που ούτε καν τον ξέρω; Πότε έγινε τέτοιο πράγμα;" - "Πέρσι τέτοια εποχή"
- "Μα πέρσι εγώ ούτε είχα γεννηθεί! Φέτος γεννήθηκα!".
Λέει τότε ο λύκος: "Βλέπω το έχεις εύκολο να βρίσκεις ωραίες δικαιολογίες, αλλά με τις δικαιολογίες σου αν νόμισες ότι δεν θα σε φάω, είσαι πολύ γελασμένο!" κι ευθύς ορμά στο αρνάκι...

Όταν κάποιος θέλει να ασκήσει βία, ζητάει προφάσεις για να το κάνει, όπως βλέπετε, φίλοι μου. Αλλά ακόμη κι αν δεν βρει την κατάλληλη πρόφαση, αφού επιθυμεί τη βία, θα την ασκήσει και θα επιβάλλει το δικό του.

"Ο Λύκος και το Αρνί", εικονογράφηση του μύθου, Γκυστάβ Ντορέ

Όπως κάθε μύθος, έτσι κι αυτός έχει σοφία, αποτελεί διαχρονική αξία, απορρέουσα από τις επιταγές της φύσης και της ζωής. Κύριος εκφραστής και τέλειος διαμορφωτής του υπήρξε ο Αίσωπος, κι ας έζησε -αν έζησε- το μακρινό 600 π.Χ....

Το 17ο αι. η συγγραφή μύθων ήταν σύνηθες φαινόμενο. Ο Λαφονταίν στην περίφημη  διαμάχη Αρχαίων-Συγχρόνων τάχθηκε υπέρ των Αρχαίων. Όμως, ως άνθρωπος της εποχής του υιοθέτησε τον διδακτικό τρόπο γραφής. Ο μύθος στην εποχή του ήταν η εφημερίδα των σαλονιών. Στον κόσμο άρεσε να διαβάζει, να ακούει, να διασκεδάζει με τη συγγραφή μύθων που αφορούν κάποιο καθημερινό θέμα. Ο μύθος που οφείλει πολλά στον αυτοσχεδιασμό εμφανίζεται σαν αίνιγμα του οποίοι οι ακροατές αρέσκονται να ανακαλύπτουν το κλειδί των ερμηνειών. Πάνω απ' όλα αποτελεί  είδος τέρψης.

MOYΣΙΚΕΣ ΕΜΠΝΕΥΣΕΙΣ:

Όπως ο μύθος του "Τζίτζικα και του Μέρμηγκα" της προηγούμενης εβδομάδος, έτσι και ο σημερινός με το "Λύκο και το Αρνί" είναι δημοφιλέστατος γι' αυτό και αποτέλεσε τη βάση αρκετών μουσικών δημιουργιών.

1. Η πρώτη μουσική επιλογή είναι του γαλλορουμάνου, Vladimir Cosma. Πρόκειται για μουσικό παραμύθι για αφηγητή και συμφωνική ορχήστρα σε ρυθμό πασοντόμπλε, στο ύφος του γνωστού "Ο Πέτρος και ο Λύκος" του Προκόφιεφ. Απλή και εύληπτη μουσική, που τίθεται στην υπηρεσία του κειμένου, ώστε να προκαλέσει τους κατάλληλους συνειρμούς στο ακροατήριο. Στο ρόλο του αφηγητή ο ηθοποιός και τραγουδιστής, Lambert Wilson.

Vladimir Cosma: "Le loup et l'agneau":

2. Η γαλλίδα συνθέτις, Isabelle Aboulker είναι ιδιαίτερα γνωστή για τα φωνητικά της έργα, τις όπερες, καθώς επίσης και την επιτυχημένη εκπαιδευτική της δράση.

Λόγω της δουλειάς της και της στενής επαφής της με τα παιδιά, η Isabelle Aboulker συνέθεσε έργα στα οποία οι μαθητές της θα μπορούσαν να συμμετάσχουν έμμεσα ή άμεσα. Ένα τέτοιο έργο αποτελεί και η εμπνευσμένη από 15 μύθους του Λαφονταίν με τίτλο: "Les Fables enchantées - Οι γοητευτικοί μύθοι".

Ενδέκατος μύθος της μουσικής συλλογής είναι ο "Λύκος και το Αρνί" για αφηγητή, υψίφωνο και πιάνο με εμφανέστατο τον αφηγηματικό χαρακτήρα:

Isabelle Aboulker: "Les Fables enchantées, Le loup et l'agneau":

3. Πολλές δεκαετίες νωρίτερα από τους Κοσμά και Αμπουλκέρ μια μουσική απεικόνιση του μύθου μάς έδωσε ο διάδοχος του Ζακ Όφενμπαχ, ταλαντούχος, Charles Lecocq, για τον οποίο συχνά οι κριτικοί επαίνεσαν το λυρισμό και την κομψότητα της συνθετικής γραφής του.
Στον τραγουδιστικό κύκλο «Fables-Μύθοι» για υψηλή ανδρική φωνή και πιάνο, οι μουσικολόγοι υπογραμμίζουν την ευρηματικότητα ως προς τη συντομία των μελωδιών του Lecocq, που ταιριάζουν απόλυτα με το ύφος των εύστοχων κειμένων.

Charles Lecocq: "Fables de La Fontaine, Ν.2: Le loup et l'agneau":

4. Μπορεί ο André Caplet να μας είναι περισσότερο γνωστός για τις ενορχηστρώσεις των έργων του Ντεμπισί, όμως διακρίθηκε στις αρχές του 20ου αι. ως δ/ντής ορχήστρας και συνθέτης, τόσο σε φωνητικής όσο και ενόργανης μουσικής, έργα.

Το 1920 αφηγήθηκε μουσικά τρεις από τους Αισώπιους μύθους, όπως τούς είχε επεξεργαστεί ο συμπατριώτης του, Λαφονταίν. Στο "loup et l'agneau" για βαρύτονο και πιάνο, η μελωδία ηχεί μιμητικά, άλλοτε με ένταση, άλλοτε με σαρκασμό κι άλλοτε σε ύφος πρόζας. Ιδιαίτερα τολμηρές αρμονίες ζωγραφίζουν πολύχρωμα το σκηνικό, προβάλλοντας τον διασκεδαστικό -πέρα από διδακτικό- ρόλο του μύθου, με χαρακτηριστικά τα μέρη που ο βαρύτονος στο ρόλο του προβάτου..."βελάζει".

André Caplet: "3 Fables de La Fontaine: No. 3, Le loup et l'agneau" :