"William Blake, μια μικρή αναφορά"

 

Πορτραίτο του Blake -Thomas Phillips

Ο William Blake, ο άγγλος ποιητής, που γεννήθηκε σαν σήμερα 28 Νοέμβρη 1757 στο Λονδίνο δίνει την αφορμή να σας καλημερίσω με το ποιήμά του "The Sick Rose - Το άρρωστο ρόδο".

That flies in the night

In the howling storm:

Has found out thy bed

Of crimson joy:

And his dark secret love

Does thy life destroy.

"Ω ρόδο, είσαι άρρωστο!

Το αόρατο σκουλήκι

που τη νύχτα πετά

μέσα στην πολύβουη καταιγίδα

Βρήκε το κρεβάτι σου

της πορφυρής χαράς

κι η σκοτεινή, κρυφή του αγάπη

σου κατατρώει τη ζωή".

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ του ποιήματος : William Blake 

Για τον ποιητή, το τριαντάφυλλο  είναι σύμβολο της καθαρότητας, της αθώας ομορφιάς, που όμως απειλείται από ένα "αόρατο σκουλήκι", που το παραμορφώνει ...
Η απώλεια της αθωότητας και το πέρασμα στην ενηλικίωση μοιάζουν  καταστροφικά ...


Στο έργο "Serenade for Tenor, Horn and Strings" του Μπένζαμιν Μπρίττεν, υπάρχει μελοποιημένο το ποίημα "The sick rose", με τον τίτλο "Ελεγεία".

Επίσης, στο ποίημα αυτό βασίζεται το περίφημο Μπαλέτο του Roland Petit  "La rose Malade", η χορογραφία του οποίου έγινε πάνω στο adagietto της 5ης συμφωνίας του Μάλερ.

Η αέρινη Μάγια Πλισέτσκαγια στα 62 της, πείθει πως "ο χορός δεν γερνά όσο δε γερνά κι η ψυχή!"

Ο William Blake εκτός από ποιητής ήταν και εικαστικός καλλιτέχνης, χαράκτης, εικονογράφος  και ζωγράφος.

Πολύπλευρη και εκκεντρική προσωπικότητα χαρακτηρίζεται ως "Προφήτης" της βρετανικής Λογοτεχνίας.

"Η τίγρη"

Τίγρη, τίγρη, φλόγας λάμψη

μέσα στης νυχτιάς τα δάση,

ποιου η αιώνια μαεστρία

σ’ έκαμε με μαεστρία;

Σε τί βάθη ή ύψη πέρα

μάτια αστράψαν στον αέρα;

Τί φτερά αποζητάει

τί  χέρι φλόγες αρπάει;

Και τί ώμος και τί τέχνη

της καρδιάς τα νεύρα ζεύει;

Και, σαν η καρδιά η καρδιά δουλεύει,

τί  άκρο σου δεινό σαλεύει;

Τί σφυρί, τί αλυσίδα;

Ποιο τ’ αμόνι;  Τί τσιμπίδα

–Ποιο του νου σου το καμίνι—

τολμά  και  δεσμά σου δίνει;

Τ’ άστρα σαν τη Γη ακοντίσαν

και τους ουρανούς ποτίσαν,

χάρηκε Αυτός που επλάστης;

Σ’ έκανε του Αρνιού ο Πλάστης;

Τίγρη, τίγρη, φλόγας λάμψη

μέσα στης νυχτιάς τα δάση,

ποιου η αιώνια μαεστρία

σ’ έκαμε με μαεστρία;"

Η ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ του ποιήματος είναι επίσης του ίδιου του ποιητή : 

(Υπάρχει μια μουσική εκδοχή του  ποιήματος  "Τίγρης" του 1933 απο την αγγλίδα συνθέτιδα Rebecca Clarke για σόλο φωνή και πιάνο, αλλά η πιο γνωστή είναι η μεταγενέστερη του Μπρίττεν στη σειρά "Τραγούδια και Παροιμίες του Μπλέικ" για βαρύτονο και πιάνο :

ΠΙΑΝΟ:Benjamin Britten

ΦΩΝΗ:Dietrich Fischer-Dieskau

Το  ποίημά του :  "Το αρνάκι"

"Little lamb, who made thee?

   Does thou know who made thee,

Gave thee life, and bid thee feed

By the stream and o’er the mead;

Gave thee clothing of delight,

Softest clothing, woolly, bright;

Gave thee such a tender voice,

Making all the vales rejoice?

   Little lamb, who made thee?

   Does thou know who made thee?"

Πές μου, ἀρνάκι μου μικρό,

ξέρεις, σὲ παρακαλῶ,

ποιὸς σοῦ δίνει τὴ ζωή;

Ποιὸς σοῦ δίνει τὸ φαΐ,

τὸ νερό, τὸ χορταράκι;

Ποιὸς σοῦ φτιάχνει ρουχαλάκι

ἀπὸ φωτεινὸ μαλλί;

Ποιὸς σοῦ κάνει τὴ φωνὴ

τόσο, ἄχ, τόσο τρυφερή;

Πές μου, ἀρνάκι μου μικρὸ,

ξέρεις, σε παρακαλῶ;

Ὄχι; Τέντωσε τ᾿ αὐτιά σου!

Ξέρεις... ἔχει τ᾿ ὄνομά σου.

Ἔτσι λέει τὸν ἑαυτό του.

Τὸ παρουσιαστικό του

εἶναι ἥμερο πολύ.

Κάποτ᾿ ἔγινε παιδὶ

κι ἔτσι παίζουμε μαζί:

τὸ παιδὶ καὶ τὸ ἀρνί.

Ὁ Θεὸς νὰ σ᾿ εὐλογεῖ.

"Το αρνάκι"  είχε διασκευαστεί αρχικά από τον Vaughan Williams και αργότερα από τον Τζον Τάβενερ, που το αφιέρωσε ως δώρο γενεθλίων στον τρίχρονο ανιψιό του :

Πολλοί είναι και οι μουσικοί της σύγχρονης εποχής, που επηρεάστηκαν από την ποίηση του Μπλέικ.

"Ο! see a World in a Grain of Sand

And a Heaven in a Wild Flower

Hold Infinity in the palm of your hand

And Eternity in an hour"

Οι παραπάνω στίχοι είναι από το ποίημά του "Μαντείες της Αθωότητας", απ'όπου ο Bob Dylan, εμπνέεται το τραγούδι του :"EVERY GRAIN OF SAND" στο άλμπουμ του "Shot of Love".

Ο Μπλέικ ποιητής, ζωγράφος και χαράκτης δημιουργεί μια τεχνική εκτύπωσης, πρωτότυπη και ιδιαίτερη, στην οποία χρησιμοποιεί χάλκινες πλάκες,νερομπογές και οξέα για σταθεροποίησή τους.
Πραγματικά έργα τέχνης, που ο ίδιος ονόμασε "Φωτισμένες εκτυπώσεις".
Μια μέθοδος, που πολλές από τις λεπτομέρειές της δεν είναι γνωστές και ο ίδιος ισχυριζόταν πως του την αποκάλυψε το πνεύμα του αδερφού του σε όραμα!

Θεωρούσε μυσταγωγία κάθε δημιουργία και το δημιουργό παθόντα και τυραννισμένο από την προσπάθειά του να κατασκευάσει το τέλειο!

Μια από τις γνωστές "φωτισμένες εκτυπώσεις" του είναι ο "δημιουργός", όπου τον απεικονίζει γονατιστό να συλλογιέται τα δημιουργήματα που σφυρηλάτησε...

O Mπλέικ  είχε μια ιδιότυπη άποψη για το χριαστιανισμό.
Έτσι, στο μακροσκελές ποίημά του "Milton" εμπνέεται από τον παλιό μύθο ότι ο Ιησούς ταξίδεψε και έφτασε στη νοτιοδυτική Αγγλία.
Mέρος του μελοποιεί τo 1916 ο Sir Charles Parry για να ενισχύσει τo ηθικό των Άγγλων στις θλιβερές μέρες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Φυσικά, θα κλείσω αυτό το μικρό αφιέρωμα στον άγγλο καλλιτέχνη με κάτι, που σχετίζεται και με Ελλάδα!!

Όλοι γνωρίζουμε την ταινία "Δρόμοι της φωτιάς", τη μουσική της οποίας έγραψε ο δικός μας Βαγγέλης Παπαθανασίου.
Ε, ο τίτλος της "Chariots of Fire" εμπνεύστηκε από την επωδό αυτού του ύμνου, που κάπου αναφέρει :

"Bring me my bow, of burning gold. 

Bring me my arrows of desire

Bring me my spear, O clouds unfold. 

Bring me my chariot of fire"

και ακούγεται στο τέλος της ταινίας.

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/william_blake_songs_of_innocence.htm#
http://www.songfacts.com/detail.php?id=8553
Μπλέηκ, εκδ. Πλέθρον

Αθηναίος ο Ταλαίπωρος28 November 2014 at 01:54

Καλή σου ημέρα, έριξα μιά γρήγορη ματιά και μου άρεσε πάρα πολύ, ωραία και εμπεριστατωμένη δουλειά, θα το μελετήσω και θα τα ξαναπούμε σύντομα.
Basil Yiannopoulos ή Athenian, ή άλλως ”Αθηναίος ο Ταλαίπωρος”
ReplyDelete
Replies

ELPIDA NOUSA28 November 2014 at 02:38

Βασίλη,ταλαίπωρε Αθηναίε,σε ευχαριστώ πολύ!
και για τον επαινετικό λόγο αλλά κυρίως για την υποστήριξη σ'αυτό, που κάνω με τόση αγάπη!Delete

"Μαβίλης, ο ποιητής κι ο πατριώτης"

 

Είχε όλα της τα μάγια η νύχτα. μόνη

εσύ έλειπες. Αργά κινάω να φύγω,

μα ξάφνου στη μπασιά του μπαρ ξανοίγω

αυτοκίνητο να γοργοζυγώνη.

M᾿ ελπίδα σταματάω. Να το, πλακώνει.

Παραμερίζουν οι άλλοι. Άσειστος μπήγω

τη ματιά μου στα μάτια σου. ΄Αλλο λίγο

ακόμα, και ο σωφέρ σου με σκοτώνει.

Αρχοντοπούλα μ᾿ άφταστα πρωτάτα,

με των Εφτά νησιών τες χίλιες χάρες,

τετράξανθη ομορφιά γαλανομάτα,

του θανάτου δε μ᾿ έπιασαν τρομάρες 

γλυκύτατες μ᾿ ελυώσανε λαχτάρες

να συντριφτώ κάτω από εσέ στη στράτα.

Ένα ποίημα, όπου για πρώτη φορά, όταν δημοσιεύτηκε το 1910 ξάφνιασε με τις "μοντέρνες" λέξεις του!!!
Ποιος μιλούσε τότε για αυτοκίνητο, σωφέρ και μπαρ ;
Λέξεις ,που δεν υπήρχαν στο λεξιλόγιο του μέσου Έλληνα.

Το ποίημα τιτλοφορείται "Φάληρο" και είναι του Λορέντζου Μαβίλη, που πέρασε στην αιωνιότητα, σαν σήμερα 28 Νοέμβρη 1912.

Ο ποιητικός του λόγος κυλαρίζει ομαλά, σχεδόν μελωδικά κι η αίσθηση της ατμόσφαιρας, που δημιουργούν τα ποιήματά του, δροσερή!

Άρχισε να γράφει σονέτα, που τα έστελνε στον Παλαμά με την υπόδειξη : "Για το συρτάρι σου"...
Κι όμως, ήταν απαράμιλλης τεχνικής ποιητικά δημιουργήματα και δικαίως θεωρείται "μάστορας" αυτού του είδους!

Κι επειδή αναφέρομαι στα σονέτα και σε συνδυασμό με την αγάπη μου στην Αρχαία Ελλάδα θυμήθηκα ένα περίτεχνο σονέτο του απ΄τα μαθητικά μου χρόνια, όπου περιγράφει ένα  περιστατικό της αρχαιότητας: την παρακολούθηση των Ολυμπιακών από την Καλλιπάτειρα!
Παρόλο που οι γυναίκες δεν επιτρέπονταν στο κοινό των γυμνικών αγώνων, η Καλλιπάτειρα σπάει αυτό το κατεστημένο, για να δει από κοντά τον γιο της, που αγωνιζόταν στη πυγμαχία...

Ποίημα γεμάτο εικόνες και πλούσια εκφραστικά μέσα παρότι γραμμένο στη δημοτική!!
Το λέω ειρωνικά,γιατί είναι γνωστό το περιστατικό με κάποιο βουλευτή, όταν αποκάλεσε τη γλώσσα χυδαία, ο Μαβίλης πήρε το λόγο και βροντοφώναξε υπερασπιζόμενος τη δημοτική:

"Χυδαία γλώσσα δεν υπάρχει, υπάρχουσι χυδαίοι άνθρωποι"

Ξεχύνεται η ψυχή του στης ποίησης το θάμα!πλημμυρίζεις αβρή μελαγχολία και ευγένεια αισθημάτων!

Υμνεί τη φύση, τον έρωτα, τη ζωή, μα και την αγαπημένη του πατριδα,μια αγάπη που φανερωνεται με τον ιδιο του το θανατο.

Φλογερός πατριώτης και αγωνιστής, πηγαίνει εθελοντής στους Βαλκανικούς πολέμους και μια μέρα σαν κι αυτή, 28 Νοεμβρίου του 1912 πέφτει μαχόμενος σαν ήρωας κατά των Τούρκων.
Σύμφωνα με συναγωνιστές του, τα τελευταία λόγια ήταν: "Περίμενα πολλές τιμές από τούτον τον πόλεμο, αλλά όχι και την τιμή να θυσιάσω τη ζωή μου, για την Ελλάδα"...

"Κι ένας γέρος, ο Μαβίλης,

ασπρομάλλης ποιητής,

ξεπροβάλλει μαχητής.

Νάτος, νάτος... φτερωτός,

στης Τουρκιάς ορμά τ' ασκέρι,

μα σκοτώνεται κι αυτός,

με γυμνό σπαθί στο χέρι...",

θα γράψει ο λαός-ποιητής...

Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος πολύ εύστοχα, παρατήρησε:
"Ο Μαβίλης στάθηκε ένας απ' τους σπάνιους εκείνους ποιητές που το καλύτερό τους ποίημα είναι η ζωή τους".

Το πηλίκιο και το ξίφος του Μαβίλη φυλάσσονται στο Δημοτικό Μουσείο Ιωαννίνων (φωτο:Ελπ.Νούσα)

Είναι καταγεγραμμένη η βαθιά αγάπη, που είχε εμπνεύσει  στη Μυρτιώτισσα και μάλιστα λέγεται πως γι' αυτόν είχε γράψει το θρυλικό:

"Σ’ αγαπώ – δεν μπορώ

τίποτ’ άλλο να πω

πιο βαθύ, πιο απλό

πιο μεγάλο!..."

Επίσης ένα ποίημά της, που παρουσιάστηκε μετά το θάνατό του εικάζεται πως είναι πάλι για κείνον.

Τι άλλο, Καλέ μου, ζητάς από μένα

και στέκεις θλιμμένος μπροστά στη μορφή μου,

αφού κι η καρδιά μου, αφού κι η ψυχή μου

κι ας είσαι νεκρός - πλημμυρούν από Σένα;

Ανάμεσα στα περίτεχνα σονέτα του η πασίγνωστη : "Λήθη"

Καλότυχοι οι νεκροί, που λησμονάνε

την πίκρια της ζωής. Όντας βυθίσει

ο ήλιος και το σούρουπο ακλουθήσει,

μην τους κλαις, ο καημός σου όσος και να 'ναι!

Τέτοιαν ώρα οι ψυχές διψούν και πάνε

στης Λησμονιάς την κρουσταλλένια βρύση·

μα βούρκος το νεράκι θα μαυρίσει,

α στάξει γι' αυτές δάκρυ, όθε αγαπάνε.

Κι αν πιουν θολό νερό, ξαναθυμούνται,

διαβαίνοντας λιβάδι' απ' ασφοδίλι,

πόνους παλιούς, που μέσα τους κοιμούνται.

Α δεν μπορείς παρά να κλαις το δείλι,

τους ζωντανούς τα μάτια σου ας θρηνήσουν·

θέλουν ,μα δε βολεί να λησμονήσουν.

Η "Λήθη" μελοποιήθηκε από το Μανώλη Καλομοίρη και αποτελεί μέρος από το "Κουιντέτο με Τραγούδι", που θεωρείται το πρώτο ιστορικά έργο μουσικής δωματίου της Νεοελληνικής Εθνικής Μουσικής Σχολής.

Ο Μαβίλης υπήρξε μια ιδιαίτερη μορφή των γραμμάτων αλλά και μεγάλος μαχητής της ζωής !

Με τον ποιητικό του λόγο αλλά και τη στάση ζωής του πάντα θα συγκινεί!

Κάθε φορά, που διαβάζω ποίημά του ...

"θαρρώ πως εμπροστά μου φτερουγίζει 
αιθέρια μούσα μ' όλα τ' ουρανού τα κάλλη.
Θαρρώ πως αγρικώ της λύρας της τους ήχους"

"Μπελίνι, ένας ζωγράφος - απεριτίφ!"

 

Giovanni Bellini - αυτοπροσωπογραφία

"Είναι ο γεροντότερος όλων, όμως παραμένει ο καλύτερος ζωγράφος", έλεγε ο Ντύρερ για τον Τζιοβάννι Μπελίνι, το λαμπρότερο  ζωγράφο, πρέσβη της βενετσιάνικης σχολής.

Φωτεινοί, ζεστοί χρωματισμοί, δύναμη στο περίγραμμα των μορφών του...με την ατμόσφαιρα, τον αέρα, τον ήλιο, τις φιγούρες να παίρνουν άλλη διάσταση από την παλέτα του.

Δεν ξέρουμε την ακριβή ημερομηνία της γέννησής του γύρω στο 1430, αλλά γνωρίζουμε πως πέθανε σε βαθειά γηρατειά, σαν σήμερα 26 Νοεμβρίου του 1516.

Μοιάζει ν'αγαπά κάθε κλαδί, κάθε ταπεινό λουλούδι, ακόμα και την ασήμαντη πέτρα, που θα απεικονίσει!!
Στους πίνακές του νοιώθεις το αεράκι να χαϊδεύει το μάγουλο των μορφών, να κινούνται τα σύννεφα, να μιλούν τα φυλλώματα των δέντρων...
Η ψυχή συμμετάσχει...Ανασαίνεις απαλά τις οσμές των εποχών, που εναλλάσσονται.

"Μαντόνα των Αγρών"

Πρόσφατα θαύμασα την "Παναγία των Αγρών" στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου...
Ένοιωσα την ψύχρα της χειμωνιάτικης μέρας...με τις λεύκες ολόγυμνες να λυγίζουν στο φύσημα του ανέμου και να ταξιδεύουν τα σύννεφα στ' ουρανού το αόριστο, γαλήνιο φως ...
Φως, που ηχεί θεϊκή παρουσία!

Δίνει έμφαση στο τοπίο... ακόμα και δω, που αποτελεί φόντο, αφού κεντρικές φιγούρες ο μικρός Χριστός παραδομένος στη ζεστή αγκαλιά της μητέρας του...
Τα σύμβολα παρόντα με την αιώνια μάχη του καλού με το κακό στη μικρή, φτερωτή ύπαρξη στ' αριστερά της Μαντόνας, που επιτίθεται στο γλοιώδες ερπετό...


Θρησκευτικού μα και κοσμικού χαρακτήρα, τα έργα του...
Ακριβές πινελιές, λεπτή υφή, ιριδίζοντα μετάξια...μυθολογικές εμπνεύσεις...

"Το Συμπόσιο των Θεών"

Στο "Συμπόσιο των Θεών", ένα έργο εμπνευσμένο από τον Οβίδιο, απεικονίζει μια συγκέντρωση τιμής στον κρασοπότη Διόνυσο και το στιγμιότυπο με τον "μπερμπάντη" Πρίαπο, όπου  προσπαθεί να κοιτάξει στα απόκρυφα σημεία της, την όμορφη νύμφη των γλυκών υδάτων, Λωτίδα, αλλά ο γάιδαρος με το βραχνό του γκάρισμα τον προδίδει, δίνοντας αφορμή για γέλια όσων παρακολουθούν τη σκηνή...

Ο Βάκχος, αν και μικρό παιδάκι ακόμα μεταγγίζει ψυχής εύφρανση στην κανάτα, που κρατά, ενώ η παρουσία των θεών απ' τον πατέρα Δία, ως τον Ερμή, τον Πάνα, τον Απόλλωνα γίνεται αισθητή με τα προσωπικά τους  σύμβολα.


Ένας άλλος πίνακας με θέμα πάλι παρμένο από τη Βίβλο δίνει την έμπνευση γι' αρώματα καλοκαιρινά...

"Madonna and child"

Ο χιτώνας του αγίου, με τον ιδιαίτερο ροδοπορφυρό χρωματισμό του, που μοιάζει με ώριμο ροδάκινο κινεί το νου, τη φαντασία ενός άλλου βενετσιάνου, ιδιοκτήτη ενός από τα πιο φημισμένα μπαρ της πόλης των καναλιών και των γονδολιέρηδων να πειραματιστεί στη δημιουργία ενός κοκτέιλ με βάση τη βελούδινη ροδακινένια σάρκα ...

Είναι ο Τζιουζέπε Τσιπριάνι, που το 1948 εκστασιασμένος από το χρώμα του ιματίου της "Μαντόνας" του Μπελίνι δημιουργεί ένα απεριτίφ, που του δίνει το όνομα του ζωγράφου!
Φρουτένιος, μοσχομύριστος πολτός ροδάκινου ανάμικτος με λευκό, γλυκό, αφρώδες, ιταλικό κρασί Prosesco.

Άρωμα και χρώμα συνθέτουν ένα ποτό, έργο τέχνης αντίστοιχο των εικαστικών δημιουργημάτων του Μπελίνι για την απόλαυση του ουρανίσκου μας!
Στην υγειά μας!

Paintings by Giovanni Bellini: "Madonna" / F. Schubert:

"Η Αλίκη στη χώρα των Θαυμάτων-Μουσικές Περιπέτειες"

 

 "Alice with rabbits in wonderland",Frederick Morgan

Περασμένη η ώρα κι η φαντασία άρχισε τα παιχνιδίσματα...
Κλείνεις τα μάτια...χρώματα λαμπερά και καθάρια! Στο πράσινο της γης κυριαρχεί το λευκό από τις μαργαρίτες που ορθώνουν το κεφαλάκι τους, να τις δεις και να συνομιλήσεις μαζί τους...

Και κει, να σου κι ένα κουνέλι να στέκεται στα δυο πισινά του πόδια ,όλο κόρδωμα και χάρη...

-Με γελούν τα μάτια μου;

Φοράει φράκο και καπέλο, κουνάει τα μουστάκια κι αρχίζει να τρέχει...
Από πίσω και γω...
Χάνεται σε μια λαγότρυπα...
Τολμώ...Κλείνω τα μάτια σφιχτά και μπαίνω...
Κατρακυλώ στο κενό και προσγειώνομαι στη ..."χώρα των Θαυμάτων!"

Κάπως έτσι έχει χαραχτεί  στη μνήμη μου η Αλίκη...Η Αλίκη του Λιούις Κάρολ, που μας ταξίδεψε στα μικράτα μας στη "χώρα των θαυμάτων"!

Η πραγματική Αλίκη σε φωτο
τραβηγμένη από τον Κάρολ

Προκειμένου να ευχαριστήσει την Άλις, μια μικρή του φίλη και τις αδερφές της, ο Κάρολ ξεκινά την αφήγηση ενός παραμυθιού που έμελλε να γίνει ένα από τα δημοφιλέστερα λογοτεχνικά βιβλία όλων των εποχών.

Η κανονική έκδοση του βιβλίου έγινε σαν σήμερα 26 Νοεμβρίου 1865 και δίνει την αφορμή της καλησπέρας μου.

Να και μια φωτογραφία της μικρής Alice Liddell, που ενέπνευσε στο συγγραφέα την ιστορία και τον τίτλο του βιβλίου. Η φωτογραφία έχει τραβηχτεί από τον ίδιο τον Λιούις.

"Τι σόι άνθρωποι μένουν εδώ γύρω;
- Προς τα εκεί, είπε η γάτα, κουνώντας το δεξί της πόδι, μένει ένας Καπελάς κι από κει, είπε κουνώντας το άλλο της πόδι μένει ένας Μαρτιάτικος Λαγός. Επισκέψου όποιον θέλεις είναι κι οι δυο τους τρελοί.
- Μα εγώ δεν θέλω να ανακατευτώ με τρελούς, δήλωσε η Αλίκη.
- Α, δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς, είπε η Γάτα εδώ είμαστε όλοι τρελοί. Εγώ είμαι τρελή κι εσύ είσαι τρελή.
- Πως το ξέρεις ότι είμαι τρελή; είπε η Αλίκη
- Πρέπει να είσαι, είπε η Γάτα, διαφορετικά δεν θα είχες έρθει εδώ…"

Φυσικά η κλασική μουσική δεν έμεινε ασυγκίνητη από την Αλίκη και τις περιπέτειές της...

O Αμερικανός συνθέτης Irving Fine ήταν μέλος των "Boston Six", με τους Κόπλαντ, Μπερνστάιν και άλλους. Στα έργα του ενσωματώνει νεοκλασικά , ρομαντικά και σύγχρονα μουσικά ιδιώματα "ασυνήθιστης μελωδικής χάρης", σύμφωνα με περιγραφή των κριτικών της εποχής του, ενώ ο Άαρον Κόπλαντ εξήρε τις μουσικές ιδέες του για την "κομψότητα, το στυλ και το φινίρισμά" τους.
Το 1942 ο Fine γράφει τα τρία "Choral της Αλίκης", συνθέσεις στις οποίες χρησιμοποιείται το κείμενο από το βιβλίο του Λιούις, για πιάνο και 3-4 φωνές, ενώ λίγο αργότερα τα διασκευάζει και για ορχήστρα.

"The Lobster Quadrille"

"Will you walk a little faster? said a whiting to a snail,

Theres a porpoise close behind us, and hes treading on my tail.

See how eagerly the lobsters and the turtles all advance!

They are waiting on the shingle—will you come and join the dance?

Will you, wont you, will you, wont you, will you join the dance?

Will you, wont you, will you, wont you, wont you join the dance?

You can really have no notion how delightful it will be

When they take us up and throw us, with the lobsters, out to sea!"

But the snail replied, Too far, too far! and gave a look askance

Την  εικονογράφησή του έκανε ένας λαμπρός καλλιτέχνης της εποχής, ο Sir Arthur Tenniel :

 "Alice and  dodo"

"Through the Looking-Glass"

Το 1994 ο Federico Ibarra γράφει τη  δίπρακτη όπερα "Alicia" , απ' όπου ακούμε σε ρυθμό χαλαρού τάνγκο τη  "χελωνόσουπα" :

Federico Ibarra: "Alicia - La Sopa de Tortuga"

Λεπτή φαντασία, παιδικός αυθορμητισμός, που όμως μέσα από τον υπέροχο λόγο του συγγραφέα περνούν με τρόπο παραμυθικό όλη η παράνοια της Βικτωριανής κοινωνίας και των αντιλήψεων, που την καθορίζουν.
Απίστευτες καταστάσεις...ένας κόσμος θαυμάτων, με την διαπίστωση πως η μετάβαση από την παιδικότητα στον κόσμο της ενηλικίωσης, οδυνηρή!

Tο 1886 γράφτηκε το πρώτο μιούζικαλ με θέμα τις περιπέτειες της Αλίκης!
Συγκεκριμένα, ήταν μια μουσική παντομίμα, ένα "μουσικό όνειρο" σε δυο πράξεις, που λέγεται πως είχε μεγάλη επιτυχία.

Στην εποχή μας, μια σύγχρονη εκδοχή της Αλίκης παρουσιάζεται σ' ένα άλλο μιούζικαλ, με τίτλο "Στη χώρα των θαυμάτων, η νέα Αλίκη", επίσης με επιτυχία.
Η μουσική είναι του Frank Wildhorn και βασίζεται στην ιστορία της Αλίκης του Λιούις Κάρολ, που μέσα από το μαγικό καθρέφτη μεταπηδά στο ρόλο μιας συγγραφέως επίσης με το ίδιο όνομα, παρουσιάζοντας τη ζωή της.
Από τη σκηνή, όπου η Αλίκη βρίσκεται στη σάλα των κατόπτρων και συνειδητοποιεί ότι η αγάπη για τη γνώση, την έφερε στη χώρα των θαυμάτων, ακούμε το τραγούδι : "Once More I Can See"

Η ιστορία του Γουώλτ Ντίσνεϋ με τα βιβλία της Αλίκης του Λιούις Κάρολ ξεκινά από την παιδική του ηλικία. Όπως πολλά παιδιά εκείνης της εποχής, ήταν εξοικειωμένος με τα βιβλία της Αλίκης και τα είχε διαβάσει ως μαθητής. Έτσι, ο Ντίσνεϋ στη δεκαετία του '40 έκανε μια ταινία με κινούμενα σχέδια με τις περιπέτειες της Αλίκης, που είχε μεγάλη επιτυχία. 
Θέλοντας να διατηρήσει κάποια από τα ευφάνταστα στοιχεία του Κάρολ, ο Ντίσνεϊ ανέθεσε στους καλύτερους τραγουδοποιούς να συνθέσουν τραγούδια για την ταινία που βασίζονταν σε ποιήματα και σε στίχους του έργου του Κάρολ. Kαι πράγματι γράφτηκε αριθμός τραγουδιών ρεκόρ.Το τραγούδι των τίτλων, "Alice in Wonderland", γράφτηκε από τον Σάμι Φάιν και έγινε  μεγάλη τζαζ επιτυχία. Πρώτος το διασκεύασε ο Ντέιβ Μπρούμπεκ το 1952.

"Alice in Wonderland", Dave Brubeck

Ούτε, όμως και η μοντέρνα μουσική αφήνει την Αλίκη στην ησυχία της!
Πολλοί, ροκ, ποπ, φολκ και indie  καλλιτέχνες και  συγκροτήματα εμπνέονται από το στόρυ της μικρής δεσποινίδας...

"Φώκια και Μαραγκός συνομιλούν με τα στρείδια"

Οι Aerosmith στο τραγούδι τους "Sunshine" κάνουν λόγο για την Αλίκη, αλλά και άλλους χαρακτήρες του βιβλίου. Το βίντεοκλίπ τους είναι υπέροχο!!Παρακολουθείστε το!

"I followed Alice into Wonderland 

I ate mushroom and I danced with the queen.."

Ταξίδι στη χώρα των θαυμάτων με τα ζωόμορφα πλάσματα και τις ενσαρκωμένες μορφές, όπως τα τραπουλόχαρτα, όπου η Αλίκη διαπιστώνει ότι στην παράξενη αυτή χώρα δεν υπάρχουν οι έννοιες της λογικής, της συνέπειας, του νοήματος των πράξεων και πως επικρατούν οι ανατροπές.

Με άλλα λόγια, η Αλίκη ενηλικιώνεται...

Η ασφάλεια του παιδικού κόσμου καταρρίπτεται.

Η χώρα των θαυμάτων, η χώρα των μεγάλων είναι ο τόπος των ανατροπών.

Γι' αυτό η Αλίκη χάνει την ταυτότητά της. Την αποκτά πάλι, όταν επανέλθει στον κόσμο της αθωότητας, κει που όλα είναι πραγματικό παραμύθι!

Απίστευτες καταστάσεις...ένας κόσμος θαυμάτων, με την διαπίστωση πως η μετάβαση από την παιδικότητα στον κόσμο της ενηλικίωσης, οδυνηρή!
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται με την ερμηνεία του ο Σωκράτης Μάλαμας στο τραγούδι "Χαμένη Αλίκη", τους στίχους του οποίου έχει γράψει η Μάρω Βαμβουνάκη:

"Χαμένη Αλίκη σε χώρα θαυμάτων γλιστράς

Κουνέλια και γρύλοι, καρδούλες της τράπουλας χθες

Παλιό παραμύθι παιδιού που γερνά, που γερνά και ζητάει

Ψυχή που απομένει και έχει γεμίσει σκιές..."

Σκέφτομαι να σας αφήσω με μια γλυκιά γεύση...Μια καληνύχτα μελωδική, πασπαλισμένη με μπόλικη παραμυθόσκονη...μνήμες, γλυκές και τρυφερές των παιδικών μας χρόνων ...

Ας βάλουμε λίγο χαμόγελο στην άχαρη καθημερινότητά μας!!!

Απόψε, το χαμόγελο λέγεται "Αλίκη"!!!

Ας γίνουμε ταξιδευτές στη μαγική, τη Χώρα των Θαυμάτων!!!

Καλή σας νύχτα!!!

Η μουσική και τα τραγούδια του Μίμη Πλέσσα από το μιούζικαλ για παιδιά:

"Ροντρίγκο, ένα αντάτζιο σαν προσευχή"

 

"H έμπνευση είναι  αποτέλεσμα  προσπάθειας, μα μερικές φορές έρχεται ξαφνικά...σα σπίθα... σαν φωτογραφικό φλας..."

(Χοακίν Ροντρίγκο)

Στην Ισπανία του 16ου αι. προσπαθεί να μας μεταφέρει με το νοσταλγικό του "Κονσέρτο του Αρανχουέθ", ο Χοακίν Ροντρίγκο, που γεννήθηκε σαν σήμερα 22 Νοέμβρη του 1901.

Το Κονσέρτο είναι από τα πιο δημοφιλή κομμάτια για κιθάρα, ιδίως το δεύτερο μέρος του,το Adagio...
Ο Ροντρίγκο, τυφλός από τα τρία του χρόνια, προσπαθεί να περιγράψει τις ομορφιές του θερινού παλατιού της βασιλικής οικογένειας, που ένας τυφλός μόνο μπορεί να αισθανθεί και να εκτιμήσει.Επιχειρεί να μεταφέρει τον ακροατή με τους ήχους της φύσης σε άλλο τόπο και χρόνο.

Ο Ροντρίγκο είχε περάσει το μήνα του μέλιτος στο Αρανχουέθ,απ'όπου και το όνομα του έργου : "Κονσέρτο του Αρανχουέθ".

"Η μελωδία του κονσέρτου αναδύει το άρωμα από τις μανόλιες, το τραγούδι των πουλιών και το ανάβρυσμα των συντριβανιών", έλεγε ο ίδιος...

Το ακούς και βυθίζεσαι σε μια θάλασσα γλυκιάς μελαγχολίας και θλίψης, που όμως δεν θες να κάνεις προσπάθεια να ανέβεις στην επιφάνειά της...

Γράφτηκε στο τέλος του Ισπανικού εμφυλίου.
Έτσι,πολλοί είπαν πως επηρεάστηκε από τη Γκουέρνικα...Πολύ καιρό αργότερα,η γυναίκα του, πιανίστα Βικτώρια Καμχύ θα αποκάλυπτε πως το διάστημα εκείνο  είχε αποβάλλει στο πρώτο τους παιδί.

Το αντάτζιο,λοιπόν είναι κάτι σαν προσευχή!
Ένας διάλογος  με τον Θεό, όπου στο τέλος ο ήχος, σού επιβεβαιώνει πως η παιδική ψυχή πέτυχε την ανάτασή της στα ουράνια!!!
Ο παλμός της κιθάρας είναι η παλλόμενη καρδιά του θλιμμένου πατέρα, που αμφισβητεί το Θείο εξαιτίας της απώλειας!
Θλίψη ανάκατη με οργή και απελπισία...και στο τέλος η αποδοχή...

Η πρεμιέρα του έγινε στη Βαρκελώνη το 1940 με σολίστα στην κιθάρα τον Ρεχίνο ντε λα Μάθα, που ο Ροντρίγκο είχε αφιερώσει τη σύνθεση.

https://www.youtube.com/watch?v=1Fr1f6wTyS4&feature=youtu.be

Οι διασκευές του αμέτρητες!!Julian Bream,Shadows,Led Jeppelin...,που θεωρούν το έργο κορυφή στη μουσική πυραμίδα του 20ου αιώνα.

Πολλοί,πρόσθεσαν και στίχο, με πρώτο διδάξαντα τον Guy Bontempelli, που το 1967 παρουσιάζει το τραγούδι : "Aranjuez, Mon Amour" με τη φωνή του Richard Anthony και το οποίο αποκτά τεράστια δημοτικότητα με τη Νάνα Μούσχουρη!

Mon amour, sur l'eau des fontaines, mon amour

Ou le vent les amènent, mon amour

Le soir tombé, qu'on voit flotté

Des pétales de roses

Mon amour et des murs se gercent mon amour

Au soleil au vent à l'averse et aux années qui vont passant

Depuis le matin de mai qu'ils sont venus

Et quand chantant, soudain ils ont écrit sur les murs du bout de leur fusil

De bien étranges choses

Μon amour, le rosier suit les traces, mon amour

Sur le mur et enlace, mon amour

Leurs noms gravés et chaque été

D'un beau rouge sont les roses

Aranjuez, mon amour!

Επίσης πολλοί ήταν εκείνοι, που χάρισαν τη φωνή τους σ'αυτό το εξαίσιο άκουσμα, που αποδόθηκε σε δεκάδες γλώσσες...

Δαλιδά. Αμάλια Ροντρίγκεζ αλλά και η λιβανέζα Φαϊρούζ...

Ο δικός μας Ντέμης Ρούσσος παρουσίασε το Adagio ως :

"Follow me"

Follow me to a land across the shining sea

Waiting beyond the world that we have known

Beyond a world we dreamed could be

And the joy we have tasted

Follow me along the road where only love can see

Rising above the fully of the night

Into the light beyond the tears

And all the years we have wasted

Follow me to a distant land as mountain high

Where all the music that we always kept inside will fill the sky

Singing in the silence where the heart's real

While the world goes on turning, turning

Turning, follow me...

Aν και ο ίδιος ο Ροντρίγκο αγαπούσε πολύ την εκτέλεση του Paco de Lucia και  η διασκευή, που το ανέβασε στα ουράνια είναι αδιαμφισβήτητα εκείνη του θρύλου Miles Davis στο  "Sketches of Spain"

εγώ λιώνω κάθε φορά , που ακούω την τζαζ - πιανιστική βερσιόν των Modern Jazz Quartet...


Ξεχειλίζω, αναλύοντας σιωπές...με τις νότες να σκαλίζουν συναισθήματα...
Γουλιές ευφροσύνης...δράμια ευδαιμονίας...

Το οπερατικό τραγούδι δε θα μπορούσε να μείνει ασυγκίνητο φυσικά κι έτσι το Αρανχουέθ αποδόθηκε από Χοσέ Καρρέρας, Μονσερά Καμπαγιέ, Aντρέα Μποτσέλι και την Σάρα Μπράιτμαν με τους Il Divo, το αγαπημένο  ποπ - οπεράτικ φωνητικό σύνολο :

Aranjuez,

Un lugar de ensuenos y de amor

Donde u rumor de fuentes

de cristal

En el jardin parece hablar

En voz baja a las rosas

Aranjuez,

Hoy las hojas secas sin color

Que barre el viento

Son recuerdos del romance

Que una vez

Juntos empezamos tu y yo

Y sin razon olvidamos

Quiza ese amor escondido este

En un atardecer

En la brisa o en la flor

Esperando tu regreso

Aranjuez,

Hoy las hojas secas sin color

Que barre el viento

Son recuerdos del romace

Que una vez

Juntos empezamos tu y yo

Y sin razon olvidamos

En Aranjuez, amor

Tu y yo

Kαι η σκηνή από την ταινία "Brassed Off", όπου παρουσιάζονται οι προσπάθειες μιας χάλκινης μπάντας.Το έργο του Ροντρίγκο εδώ αναφέρεται ως "Concierto d'Orangejuice".

Το κείμενο έχει δημοσιευτεί και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr

"Aγία Καικιλία, η προστάτις της μουσικής"

 

"Saint Cecilia", John William Waterhouse

Καθισμένη σε πολυθρόνα και αφημένη σε ύπνο γαλήνιο απεικονίζεται στο παραπάνω εικαστικό η Αγία Καικιλία από τον προραφαηλίτη ζωγράφο, μέσα σε λουλουδόσπαρτο κήπο.Κρατά στα χέρια της ένα βιβλίο ενώ δυο Άγγελοι παίζουν βιολί, στοιχείο που υπαινίσσεται ότι η Αγία είναι προστάτιδα της μουσικής.

H Aγία Καικιλία έζησε στη Ρώμη γύρω στα 230 μ.Χ. και καταγόταν από οικογένεια ευγενών ειδωλολατρών. Είχε ορκιστεί να παραμείνει παρθένα, αλλά οι γονείς της ήθελαν να την παντρέψουν με τον Βαλεριανό, επίσης ειδωλολάτρη. Του είπε πως είχε δώσει όρκο αγνότητας στο Θεό μέσω ενός αγγέλου, που θα τον έβλεπε και κείνος αν βαπτιζόταν. Πράγματι ο βαπτισμένος πλέον Βαλεριανός γυρνώντας  στο σπίτι βρήκε την Καικιλία να προσεύχεται μαζί με ένα ολοφώτεινο Άγιο Άγγελο!

"Saint Cecilia", Jacques Blanchard - Hermitage Museum

Οι δυο νέοι παντρεύτηκαν, όμως την περίοδο των διωγμών έγιναν αντιληπτοί, ως χριστιανοί.

Φυλακίστηκαν και καταδικάστηκαν σε αποκεφαλισμό.

Την ώρα του αποκεφαλισμού του Βαλεριανού άνοιξαν οι ουρανοί και εμφανίστηκε πλήθος Αγίων Αγγέλων! Στην συνέχεια  διετάχθη να δεθεί μαρμάρινη πλάκα στο στήθος της Καικιλίας για να πεθάνει από ασφυξία, όμως οι Ρωμαίοι δεν πέτυχαν το σκοπό τους.

Η Καικιλία δεν έπαθε τίποτε.
Έτσι, την έριξαν σε πυρακτωμένο λέβητα.
Το μαρτύριο αυτό κράτησε τρεις ημέρες αλλά πάλι βγήκε σώα και αβλαβής.

Έτσι, διέταξαν να την αποκεφαλίσουν.

Δοξάζοντας τον Κύριο, παρέδωσε το πνεύμα της την 22 Νοεμβρίου του 230 επί Αυτοκράτορος Αλεξάνδρου Σεβήρου.
Θεωρείται προστάτις των τυφλών και της μουσικής, γι' αυτό συχνά απεικονίζεται να παίζει όργανο.

"Saint Cecilia, the patron of organists"
Vouet Simon, Blanton Museum

Handel : "Ode for St. Cecilia's Day "

"From harmony, from heavenly harmony,

This universal frame began.

Through all the compass of the notes it ran,

The diapason closing full in man",

...ψάλλει ο χορός στην καντάτα του Χαίντελ : "Ωδή στη μέρα της Αγ.Καικιλίας", αφιερωμένη στην προστάτιδα των μουσικών.

Η θεωρία του Πυθαγόρα περί αρμονίας, σύμφωνα με την οποία η μουσική είναι η κεντρική δύναμη στη δημιουργία της Γης, έδωσε την έμπνευση στον άγγλο ποιητή J. Dryden, πάνω στο ποίημα του οποίου στηρίχτηκε η σύνθεση του Χαίντελ.

"Ωδή στην αγία Καικιλία", γράφει και ο Πέρσελ με τίτλο : "Hail, Bright Cecilia", ένα λαμπρό έργο για  μεγάλη χορωδία, ορχήστρα, σολίστ και φωνητικό σύνολο.

Αποτελείται από 13 μέρη και η σύνθεση ανοίγει με τη χορωδία να ψάλλει τον ύμνο σε ποίηση του αιδεσιμότατου Nicholas Brady, όπου αναφέρεται πως "η μουσική είναι απαραίτητη για τα γήινα,τα ουράνια και την αιώνια ευτυχία!!"

Επιλέγω να ακούσουμε το  τελικό χορωδιακό, με ύφος θριαμβευτικό.
Ανοίγει με τυμπανοκρουσίες στη λέξη "Χαίρε!", σα να προαναγγέλλεται η άφιξη της Αγίας Καικιλίας!!
Συναισθήματα ευφροσύνης και ευδαιμονίας!

"Hail! Bright Cecilia, Hail to thee!

Great Patroness of Us and Harmony!

Who, whilst among the Choir above

Thou dost thy former Skill improve,

With Rapture of Delight dost see

Thy Favourite Art

Make up a Part

Of infinite Felicity.

Hail! Bright Cecilia, Hail to thee!

Great Patroness of Us and Harmony!"

Η Αγία Καικιλία θάφτηκε σε κρύπτη στις  κατακόμβες του Αγίου Κάλλιστου στη Ρώμη.

Το γλυπτό αριστούργημα, που βλέπουμε είναι του Stefano Maderno, ο οποίος το σμίλευσε αμέσως μετά την ανακάλυψη της σαρκοφάγου της ιερομάρτυρος.

Με τρία δάχτυλα να εκτείνονται στο δεξί της χέρι και ένα με το αριστερό  πιστοποιεί την Αγία Τριάδα.Ο γλύπτης βεβαιώνει ότι έτσι βρέθηκε το σώμα της, όταν άνοιξε ο τάφος της, το 1599.

Ο Αλεσάντρο Σκαρλάτι έγραψε τη "Messa di Santa Cecilia" το 1720 , για πέντε σολίστ, χορωδία και ορχήστρα, που αφιερώθηκε στον καρδινάλιο της Αραγονίας.

Από τα 5 μέρη της Λειτουργίας: Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus και Agnus Dei, πιο δημοφιλές είναι το πρώτο, "Κύριε":

Scarlatti: St. Cecilia Mass - 1. Kyrie:

St. Cecilia's Ecstasy, Raphael

Στις 22 Νοεμβρίου του 1854,ημέρα της γιορτής της παρουσιάζεται στον άγιο Ευστάθιο του Παρισιού η "Λειτουργία Solennelle" του Γκουνώ, επίσης γνωστή ως Λειτουργία της Αγίας Καικιλίας.

Λέγεται πως από τότε η φήμη του συνθέτη, εκτοξεύτηκε!

Τα μέρη της : 
Kyrie - Gloria - Credo - Sanctus Benedictus - Agnus Dei 

Ακούμε το "Gloria".
To κείμενο παραμένει στη λατινική γλώσσα :

Gloria in excelsis Deo

Et in terra pax hominibus bonae voluntatis.

Laudamus te. Benedicimus te.

Adoramus te. Glorificamus te.

Gratias agimus tibi propter magnam gloriam tuam.

Domine Deus, Rex caelestis, Deus Pater omnipotens.

Domine Fili unigenite, Iesu Christe.

Domine Deus, Agnus Dei, Filius Patris.

Qui tollis peccata mundi, miserere nobis.

Qui tollis peccata mundi, suscipe deprecationem nostram.

Qui sedes ad dexteram Patris, miserere nobis.

Quoniam tu solus Sanctus. Tu solus Dominus.

Tu solus Altissimus, Iesu Christe.

Cum Sancto Spiritu, in gloria Dei Patris.

Amen.

Στην Αγγλία θεωρείτο ανέκαθεν παράδοση να γράφονται ωδές και ύμνοι για τη μέρα της αγίας Καικιλίας.
Βαθιά επιθυμία να συνθέσει έναν τέτοιο δοξαστικό ύμνο είχε και ο Μπρίττεν, όχι μόνο λόγω παράδοσης, αλλά και γιατί είχε γεννηθεί την ημέρα της γιορτής της.

Ετσι,το 1942 βασίζεται στο ποιητικό κείμενο του Auden : "Three Songs for St. Cecilia's Day" και συνθέτει ένα καταπληκτικό χορωδιακό.

"Saint Cecilia and the Angel", Carlo Saraceni

Ακούμε το πρώτο μέρος : "In a garden shady-Σ'ένα κήπο σκιερό"

In a garden shady this holy lady
With reverent cadence and subtle psalm,
Like a black swan as death came on
Poured forth her song in perfect calm:
And by ocean's margin this innocent virgin
Constructed an organ to enlarge her prayer,
And notes tremendous from her great engine
Thundered out on the Roman air.

Blessed Cecilia, appear in visions
To all musicians, appear and inspire:
Translated Daughter, come down and startle
Composing mortals with immortal fire.

Κατανυκτικότατη και με έντονη την αίσθηση τελετουργίας είναι η τιμητική συνθεση προς την προστάτιδα της μουσικής του ταλαντούχου Gerald Finzi με τον απλό τίτλο: "For St. Cecilia" γνωστής και ως "Ceremonial Ode" για σόλο τενόρο, μικτή χορωδία και ορχήστρα πάνω σε κείμενο του Άγγλου ποιητή, Edmund Blunden.
Πρόκειται για ένα μικρό κόσμημα του χορωδιακού ρεπερτορίου, στο οποίο οι μουσικόφιλοι αυτού του είδους μουσικής εύκολα διακρίνουν απόηχους από μελωδίες και αρμονίες των Έλγκαρ και Βον Ουίλιαμς, του οποίου ο δημιουργός θαύμαζε πολύ...
Μαεστρικά πλάθεται μια ατμόσφαιρα τελετουργική, όπου από τον σολίστα τενόρο και τους χορωδούς ξετυλίγεται ένας μακρύς κατάλογος Αγίων: Άγιο Βαλεντίνο, Άγιο Γεώργιο, Αγιο Δουνστάνο, Άγιο Σουιθίν, με κυρίαρχη τη μορφή της Αγίας Καικιλίας.  H σύνθεση φωτίζεται από  λειτουργική ομορφιά με τον Finzi να σκαλίζει την πνευματική ιδέα και να οδηγεί στη γαλήνη και την ψυχική ηρεμία...

Το έργο ανατέθηκε στον Finzi από την Επιτροπή του St. Cecilia's Day Festival  κι έκανε πρεμιέρα ανήμερα στη Γιορτή 22 Νοεμβρίου 1947 στο Royal Albert Hall.

Finzi: "For St. Cecilia, Op. 30":

Βιτρώ στην εκκλησία St Mary The Virgin in Little Wymondley,
Hertfordshire.

Από τις πιο κατανυκτικές υμνωδίες για την Αγ.Καικιλία, αυτή του άγγλου συνθέτη και οργανίστα Herbert Howells (1892 – 1983), ο οποίος μελοποιεί κατόπιν παραγγελίας του συνδικάτου μουσικών το 1959 το ομώνυμο ποίημα της Ursula Penton, συζύγου του γνωστού συνθέτη  Ralph Vaughan Williams.Πρωτοεκτελέστηκε σαν σήμερα, 22 Νοεμβρίου 1961 στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Παύλου στο Λονδίνο.

Sing for the morning's joy, Cecilia, sing,

in words of youth and phrases of the spring.

Walk the bright colonnades by fountains spray

and sing as sunlight fills the waking day.

Till angels, voyaging in upper air, pause on a wing, 

and gather the clear sound into celestial joy, wound and unwound,

a silver chain or golden as your hair.

Ο Aρβο Περτ για τον εορτασμό του Μιλένιουμ της Ρώμης συνέθεσε προς τιμήν της Αγίας Καικιλίας και με έμπνευση τη ζωή και το μαρτύριό της ένα έργο για μικτή χορωδία και ορχήστρα με τίτλο: "Cecilia, vergine romana" για μικτή χορωδία και μικρό ορχηστρικό σύνολο. Το λιμπρέτο συνδυάζει λατινική και ιταλική γλώσσα πάνω στο ίδιο κείμενο. Το λατινικό κείμενο, που ανακάλυψε ο Περτ στην διάρκεια αναζήτησης υλικού για τη σύνθεση σε σχολική βιβλιοθήκη  στο Γκρατς, αποτελεί σύντομη περιγραφή της ζωής της Αγίας Καικιλίας και η ιταλική μετάφρασή του  βρέθηκε στο  ιστορικό Monastero di Bose.

H σύνθεση διακρίνεται για την κατανυκτικότητα και την πνευματικότητά της. Λιτή, χωρίς εξάρσεις, σε μορφή σεβάσμιας προσευχής και ικεσίας με ευλαβικό χαρακτήρα, στην οποία διακρίνεται η  γνωστή τεχνική tintinnabuli*.

*Όπως έχει πει ο ίδιος ο συνθέτης: στηρίζεται στο tintinnabuli, μια περιοχή στην οποία περιπλανιέται όταν ψάχνει για απαντήσεις …μόνος με την σιωπή… ένας σιωπηλός παλμός, ή μια κίνηση σιωπής που ανακουφίζουν…Χτίζει με πρωτόγονα υλικά, με την τριάδα, με μια συγκεκριμένη τονικότητα…τρεις νότες μια τριάδας, σαν καμπάνες, γι’ αυτό το ονόμασε tintinnabuli"  

Arvo Pärt: "Cecilia, vergine romana":

Aπό τις συνθέσεις της σύγχρονης περιόδου ξεχωρίζει η "Λειτουργία της Αγ.Καικιλίας" του Lou Harrison, απ'όπου θα ακούσουμε το Sanctus.

 "Mass for St. Cecilia's Day -Sanctus":

4 comments:


Pialeus22 November 2019 at 10:36

Συγχαρητήρια! Χαίρομαι για το δημοσίευμά σας διότι τελικά η μουσική δεν είναι μόνον η φωνή της ψυχής αλλά και μια δυνατή γνώση.
ReplyDelete



ELPIDA NOUSA24 April 2020 at 11:13

Σας ευχαριστω!Να ειστε καλά!
Η Τεχνη συνδυάζει έκφραση ψυχης και πνευματος, γι'αυτο και ειναι απαραίτητη η γνωση που περικλείει ενα εργο τεχνης... για την καλύτερη κατανόησή του!ReplyDelete



Azy Gouziou (Άζη Γουζίου)22 November 2020 at 12:11

Εξαιρετικό αφιέρωμα για την γιορτή της Αγ. Καικιλίας, αγαπημένη μου Ελπίδα. Χρόνια Πολλά στην Μουσική, χρόνια πολλά στους μουσικούς απανταχού της γης με την ευχή να ακούσουμε ζωντανά και πάλι τις αγαπημένες μας ορχήστρες. Ας βοηθήσει και η Αγ. Καικιλία να γλυτώσουμε από τον εφιάλτη. Ακούω ένα ένα τα μουσικά σου αφιερώματα.
Εξαιρετικά και τα εικαστικά. Ειδικά το γλυπτό με τα χέρια της είναι απίστευτης ομορφιάς.
Και του χρόνου, γλυκιά μου φίλη με ζωντανές μουσικές χωρίς μάσκες! Καλό ξημέρωμα! ❤ReplyDelete
Replies

ELPIDA NOUSA23 November 2020 at 04:38

Χρονια Πολλα σε καθε μουσικό, σε καθε μουσικολάτρη!Χρονια Πολλα στην Τεχνη που απαλυνει την ψυχη από τις κακουχιες και τους βομβαρδισμους που δεχεται κατα καιρους!
Ευχαριστω πολύ, αγαπημενη μπυ Αζη για τις ευχες και την προσοχη σου , ανοιγοντας και το ιστολογιο μου να ακουσεις, δαβασεις, ολες τις προτασεις μου.
Ναι, ειναι εξαιρετο γλυπτο..τα χερια της Αγιας Καικλίας ειναι φιλοτεχνημενα εξαιρετικα απο τον καλλιτεχνη, με αφθαστη πιστιτητα και ακριβεια!!
Και του χρονου με υγεια, χωρςμασκες να χαρουμε τη μερα της Μουσικης και σε μουσικές σκηνεςκαθε μερα του χρονου!
Καλο μεσημερι και χαρουμενη αισιοδοξη εβδομαδα!Delete