«Το τάνγκο είναι ο κόσμος που φεύγει έτσι όπως ήρθε. Με πάθος...[...] Κι όλα σε 4/4. Στον ρυθμό του τάνγκο»Αυτά γράφει ο Μάνος Χατζιδάκις για τον αργεντίνικο χορό που τόσο λάτρευε!
«Για να βρούμε το γνήσιο αίσθημα που περιέχει το μοναδικό αυτό είδος μουσικής έκφρασης της Αργεντινής, πρέπει να δούμε έναν νεαρό σπουδαστή της φιλοσοφίας να σιγοψιθυρίζει ή να κινείται ρυθμικά στους ήχους ενός τραγουδιού του Κάρλος Γκαρντέλ. Μόνο τότε αντιλαμβάνεται κανείς τη μοναδικότητα ερωτισμού και αντρισμού που εκπέμπει το τάνγκο!»
Ο Κάρλος Γκαρντέλ στον οποίο αναφέρεται ο Μάνος είναι ο «Βασιλιάς του τάνγκο», ο άνθρωπος που σφράγισε με τη γοητευτική φωνή του το μουσικό είδος που γεννήθηκε στις φτωχογειτονιές του Μπουένος Άιρες και του Μοντεβιδέο...
Οι θαυμαστές του τον αποκαλούσαν χαϊδευτικά «Καρλίτος», υποκοριστικό του βαφτιστικού ονόματός του, αλλά κι «El Mago- ο Μάγος».
Τα τάνγκο του Γκαρντέλ σκιαγραφούν ένα τοπίο όπου η πραγματικότητα αποκτά ονειρική διάσταση, νοηματοδοτώντας τη μαγεία της στιγμής.
Ήταν 24 του Ιούνη 1935, όταν το αεροπλάνο στο οποίο επέβαινε συνετρίβη στο Μεντεγίν της Κολομβίας...
Συνεπιβάτης του Γκαρντέλ στη μοιραία πτήση ήταν και ο πατέρας του Χατζιδάκι. Ίσως γι’ αυτό κάθε φορά που άκουγε ένα τραγούδι του, θυμόταν με νοσταλγία τον πατέρα του...
Ο Γκαρντέλ είχε εκφράσει την επιθυμία να πάρει μαζί του το νεαρότατο τότε, Άστορ Πιατσόλα, που μαθήτευε δίπλα του. Όμως ευτυχώς, δεν τον άφησε ο πατέρας του να ακολουθήσει...
Ο Γκαρντέλ υπήρξε αλάνθαστης μουσικότητας καλλιτέχνης!
Είχε μεταλλική φωνή βαρύτονου και άφθαστη δραματική έκφραση...Τα τάνγκο του αποτελούν μικρές, τρίλεπτες αριστουργηματικές δημιουργίες.
Γνωστότερο όλων το «Por una Cabeza», σύνθεση του 1935 σε στίχους του μόνιμου συνεργάτη του Γκαρντέλ, Alfredo Le Pera.
Ο τίτλος του τραγουδιού προέρχεται από μια ισπανική φράση που ακούγεται στις ιπποδρομίες. Μεταφράζεται: «με ένα κεφάλι», και αναφέρεται σε ένα άλογο των ιπποδρομιών που κερδίζει στην κούρσα πάνω στο νήμα.
Οι στίχοι μιλούν για κάποιον άνδρα εθισμένο στον ιππόδρομο και τις κούρσες αλόγων. Εξάρτηση, που ο στιχουργός συγκρίνει με την ερωτική έλξη προς το γυναικείο φύλο και με τη μυστηριακή, γεμάτη πάθος μελωδία του ο Γκαρντέλ δηλώνει την καταστροφικότητά της.
Η ήττα στον ιππόδρομο παραλληλίζεται με την πίκρα του εραστή για την ήττα του από τον ερωτικό αντίπαλό του.
Οι αναλυτές επισημαίνουν την ομοιότητα της εισαγωγικής φράσης στο δεύτερο μέρος του διάσημου τάνγκο με το «Ρόντο για βιολί και ορχήστρα Κ373» του Μότσαρτ.(Aκούστε στο 3:24)
Στη μνήμη του «Μάγου» Γκαρντέλ, που το νήμα της ζωής του κόπηκε τόσο απότομα θα ακούσουμε αυτό το αργεντίνικο τάνγκο, που ως είδος στην πατρίδα του είχε δεινοπαθήσει, καθώς η αστική τάξη το είχε απορρίψει ως μιαρό. Η στενοκεφαλιά τους ήθελε το τάνγκο συνδεδεμένο με τον υπόκοσμο, τους περιθωριακούς και τους οίκους ανοχής...
Ο Γκαρντέλ υπήρξε ένα κόσμημα εκτυφλωτικής λάμψης της μουσικής εποχής του μεσοπολέμου, ένας πραγματικός σταρ!
Δεν είναι τυχαίο που την κηδεία του παρακολούθησε πλήθος κόσμου, σχεδόν πάνω από 1.500.000 θαυμαστές, αφού πρώτα η σωρός του πέρασε από Κολομβία, ΗΠΑ και Βραζιλία για λαϊκό προσκύνημα!
Είναι θαμμένος στο νεκροταφείο Τσακαρίτα του Μπουένος Άιρες, όπου κάθε μέρα εκατοντάδες θαυμαστές του έρχονται να αποθέσουν ένα τρυφερό άνθος στον τάφο του. Εκεί έχει στηθεί κι ένα άγαλμά του. Οι φύλακες του κοιμητηρίου μεριμνούν ώστε πάντα στο χέρι του να υπάρχει αναμμένο ένα τσιγάρο.
«Por una Cabeza», Carlos Gardel:
Το κείμενο δημοσιεύτηκε και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr
