"Ο Ρούμπενς τράνταξε συθέμελα τη ζωγραφική με την κρυμμένη δύναμη και την εσωτερική ζωή που έβαζε στο καθετί.
Κάλλιστα θα χαρακτηριζόταν ο Όμηρος της ζωγραφικής". (kathimerini)
Rubens self portrait
Αυτά έγραψε ο Ευγένιος Ντελακρουά για τον γεννημένο σαν σήμερα, 28 Ιουνίου 1577, Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς, ενός από τους σημαντικότερους Φλαμανδούς ζωγράφους.
Εξαιρετικά παραγωγικός ο Ρούμπενς, διακρίθηκε για τα ελκυστικά μυθολογικά θέματα του και ιδιαίτερα για τον τρόπο που απέδιδε τις γυναίκες με απαλές πινελιές, ως πληθωρικές φιγούρες γεμάτες αισθησιασμό και ηδονή. Αυτό το στυλ ήταν πολύ δημοφιλές εκείνη την εποχή και οδήγησε σε όρους όπως το "Rubenesque" για να περιγράψουν τα ηδονικά γυναικεία γυμνά.
"Ζωγραφίζω τους γυναικείους γλουτούς στρογγυλεμένους, με τρόπο που να θέλω να απλώσω το χέρι και να χαϊδέψω τη σάρκα..."
(Ρούμπενς)
Peter Paul Rubens: "The 3 Graces"
Φαίνεται πως από τα πολύ αγαπημένα έργα του Φλαμανδού καλλιτέχνη ήταν "Οι τρεις Χάριτες" , αν σκεφτούμε πως αποτύπωσε το θέμα αρκετές φορές. Εκείνο δε που σήμερα εκτίθεται στο Μουσείο Πράδο δεν το αποχωρίστηκε ποτέ. Βρισκόταν στην προσωπική συλλογή του ως το θάνατό του.
Απεικονίζει τις τρεις θεότητες, κόρες κατά μια εκδοχή του Διονύσου και της Αφροδίτης αγκαλιασμένες σχηματίζοντας κύκλο με τη θέση των ποδιών τους να υποδηλώνει χορευτική κίνηση. Οι χρωματικές επιλογές του ζωγράφου με τον καταγάλανο ουρανό στο βάθος και τη μοσχοβολιστή γιρλάντα από ανθισμένα λευκά και κόκκινα τριαντάφυλλα που κρέμεται πάνω από τα αισθησιακά κορμιά των Χαρίτων, σκιαγραφούν ένα "λαχταριστό" σκηνικό... Μόνη πηγή φωτός ο ήλιος, που καθώς φιλτράρεται περνώντας μέσα από τα πυκνά δέντρα, λούζει πρόσωπα και χώρο με το φως του...
Peter Paul Rubens: "The 3 Graces"
Στη λάβρα του αισθησιασμού που αναδύει το εικαστικό, μόνη δροσιά το νερό που τρέχει ορμητικά από το συντριβάνι στα δεξιά...Πάνω του ένας ερωτιδέας κρατώντας το κέρας της αφθονίας, θαυμάζει το χορό των γυναικών , που η ανάλαφρη κίνησή τους αντηχεί τη θαυμαστή λαμπρότητά τους.
Θέαινες της γοητείας και του κάλλους οι Χάριτες, αλλά και της φύσης και της ανθρώπινης δημιουργικότητας. Αγαπούσαν ο,τιδήποτε καλαίσθητο, πρέσβευαν την ομορφιά, στοιχείο που έκανε τους ανθρώπους να πιστεύουν πως εκτός από τις Μούσες, ήταν και οι Χάριτες που τούς έδιναν τα ταλέντα και τις δεξιότητες για την τέχνη. Ο Όμηρος ισχυρίζεται πως οι Χάριτες ήταν μέρος της ακολουθίας της Αφροδίτης και συχνά υμνούσαν τη θεά της ομορφιάς, όπως αναφέρεται στο εκπληκτικό μαδριγάλι "Le tre grazie a Venere" της βενετσιάνας Barbara Strozzi από το βιβλίο της "Μαδριγάλια για 2,3,4 ή 5 φωνές".
"Bella madre d’Amore
anco non ti ramembra
che nuda avesti di bellezze il grido,
in sul troiano lido, dal giudice pastore..."
Barbara Strozzi
Να θυμίσουμε πως η σύγχρονη του Ρούμπενς, Barbara Strozzi υπήρξε μια τεράστιας φήμης Ιταλίδα τραγουδίστρια και συνθέτρια του πρώιμου μπαρόκ. Ήταν νόθα κόρη ενός καταξιωμένου ποιητή και διανοούμενου της Γαληνοτάτης Βενετίας και μιας υπηρέτριάς του. Ο πατέρας της την αναγνώρισε και φρόντισε για την σωστή μόρφωσή της, όταν κατάλαβε την κλίση της στη μουσική τέχνη. Έτσι ανέθεσε την εκπαίδευση της στον Francesco Cavalli. Η Στρότσι ανήκει στις λίγες γυναίκες της εποχής που έκαναν καριέρα συνθέτριας και κατέκτησαν δημόσια αναγνώριση. Εξέδωσε αρκετούς τόμους έργων κοσμικής και εκκλησιαστικής, οργανικής ή φωνητικής μουσικής, γεγονός που φανερώνει τη μεγάλη παραγωγικότητα και επιτυχία της. Ίδρυσε την Accademia degli Unisoni με πολλές υψηλές προσωπικότητες στους κόλπους της. Το ταλέντο της στο τραγούδι επαινούνταν από πολλούς και "η φωνή της παρομοιαζόταν με αυτή του Αμφίονα και του Ορφέα, καθώς και με τον ήχο της αρμονίας των σφαιρών".
Το ομοφωνικού χαρακτήρα μαδριγάλι της Στρότσι εμπλουτίζεται με αντιστικτικά περάσματα, ενώ υπάρχουν φράσεις του ποιητικού κειμένου που "χρωματίζονται" μουσικά προκειμένου να αποδοθεί το εκφραστικό τους περιεχόμενο.
Θυμάμαι μπήκα στο αεροπλάνο και κάθισα στη θέση μου, που έβλεπε στο φτερό.
Προσδέθηκα και άρχισα να εξερευνώ όλα εκείνα τα κουμπάκια τεχνολογίας στο κάθισμα και την πλάτη του μπροστινού μου.
Ακουστικά, τίτλοι από ταινίες ή είδη μουσικής με δεκάδες επιλογές.
Βλέπεις, το ταξίδι ήταν υπερατλαντικό και έπρεπε να περάσει κάπως η ώρα.
Είχα αποφασίσει να ξεκινήσω με “Bασικό ένστικτο” και “Μονομάχο” για τη συνέχεια, αν δεν με έπαιρνε ο ύπνος…
Ξαφνικά η σύνδεση σταμάτησε και στην οθόνη εμφανίστηκαν αεροπλάνα της Delta, διαφημίζοντας τον στόλο της με μια μουσική να τη συνοδεύει, κάπως περίεργη στο συνδυασμό της.
Ενώ η μελωδία ήταν βατή, ευχάριστη,…ταξιδιάρικη…οι λέξεις δεν έμοιαζαν με κάποιες των γνωστών γλωσσών.
Ο ήχος υποβλητικός, δημιουργούσε ατμόσφαιρα λιτανείας…
Μία φωνητική μελωδία χέρι-χέρι με τα όργανα της συμφωνικής έχτιζαν μια σύνθεση επική!
Συλλαβικοί βοκαλισμοί με μουσική επένδυση από κλασική ορχήστρα.
Η πτήση ήταν δεκάωρη…
Ούτε ο Ράσελ Κρόου, ούτε κι η Σάρον Στόουν διέκοψαν το ταξίδι του νου, που ζητούσε ξανά και ξανά την παράξενη μελωδία, που διαφήμιζε τον αεροπορικό στόλο της Delta Airlines .
“Ariadiamus late…ariadiamus da…”
Κάθε που τέλειωνε, πατούσα το κουμπί να ξαναρχίσει.
Ασύνορο ποτάμι οι σκέψεις μου σ’ένα πλάνο πρωτόγονο.
Στον κήπο της ψυχής φυτεμένοι οι ακαταλαβίστικοι στίχοι.
Και το βλέμμα πλανιόταν, μια έξω από το στρογγυλό παραθυράκι-διέκρινα σιωπές να διασχίζουν τα πάλλευκα νέφη-και μια μέσα στο φτερωτό πουλί με τις συλλαβές από τα ακουστικά να ζυμώνονται για ν’ακούσεις πώς ανατέλλει ο ήλιος!
Oι παιδικές, χορωδιακές φωνές, άρωμα βαλσαμικό, που διαχεόταν στο μικρό, απέραντο σύμπαν!
Τις επόμενες μέρες αναζήτησα το έργο, που με τα φωνήματα και τις ατμοσφαιρικές μελωδίες του είχαν αφήσει στην ψυχή μου ίχνη από ήλιου ακτίνα.
Η ουράνια μουσική ήταν του Ουαλλού Karl Jenkins. “Αdiemus”
H γλώσσα, που μου ακουγόταν ακαταλαβίστικη ήταν δικής του εφεύρεσης.
Γλώσσα, που με το άκουσμά της να μην παρασύρει τον ακροατή από το μέταλλο της φωνής.
Ο συνθέτης δεν είπε ποτέ από πού προέρχεται, έτσι πολλοί προσπάθησαν να δώσουν τη δική τους ανάλυση-ερμηνεία στον όρο adiemus, με επικρατέστερη την εκδοχή του λατινικού ρήματος audire, που σημαίνει ακούω και στο χρόνο του μέλλοντα: audiemus=θα ακούσουμε.
Στο ξύπνημα αυτού του όμορφου καλοκαιρινού πρωινού, “θα ακούσουμε”, λοιπόν, μουσική γεμάτη πινελιές ζωγραφισμένες πάνω σ’ ένα ηχητικό καμβά, που μοιάζει περίπλοκος, όμως μεγαλειώδης.
Μουσική, έμπλεη μυστικισμού, στις παρυφές του μουσικού έπους δοσμένου με απίστευτη κομψότητα. “Θα ακούσουμε”, απόκρυφα, μυστηριακά σκιρτήματα.
“Θα ακούσουμε” κείνα τα μουσικά ίχνη, που άφησε η ακτίνα του ήλιου, όταν στο πρώτο ταξίδι μου στην Αμερική νέφη κι όνειρο μαζί…δώσανε την ψυχή μου στον άνεμο, να χορτάσει πέταγμα!
Karl Jenkins, “Αdiemus”:
To κείμενο δημοσιεύτηκε και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr
Γεννημένος τον Ιούλιο του 1902, ο Σεργκέι Λεμέσεφ θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους λυρικούς τραγουδιστές, με μια ασυνήθιστα απαλή και ελαφριά χροιά φωνής. Ανέπτυξε μια τεχνική στην ερμηνεία του, απαράμιλλης ομορφιάς, με την οποία μπορούσε να αποδίδει υψηλής έκτασης νότες με πλούσια, γεμάτη φωνή, πλήρη και ανδροπρεπή, που οι ειδικοί απορούσαν και αδυνατούσαν να εξηγήσουν πώς γινόταν αυτό!!! Ιδιαίτερα αγαπητός και δημοφιλής στους θαυμαστές της οπερατικής τέχνης, θεωρείται η εθνική φωνή της Ρωσίας.
Από το 1931 ως το 1956 ήταν ο κορυφαίος τενόρος των Μπολσόι.
Τον πολύ βαρύ χειμώνα του '42 αρρώστησε από πλευρίτιδα και οξεία πνευμονία, με αποτέλεσμα να του αφαιρεθεί ο ένας πνεύμονας. Παρ'όλη την κατάστασή του συνέχισε να τραγουδά. Οι εμφανίσεις του πυροδοτούν το φαινόμενο "Lemeshev-μάνια". Αιώνιος αντίπαλος του επίσης κορυφαίου τενόρου των Μπολσόι, Koζλόφσκυ, είχε φανατικές θαυμάστριες,που χαριτολογώντας καλούνταν "lemeshistki", ενώ στο απέναντι στρατόπεδο ήταν οι λεγόμενες "kozlovityanki".
Το ταλέντο του αναγνωρίστηκε με το ρόλο του Λένσκυ, που τραγούδησε στο Harbin το 1927,σε ηλικία 25 χρονών, απ'όπου και η φωτογραφία.
Προς τιμήν της ηθοποιού Όλγας Κνίππερ, χήρας του Άντον Τσέχωφ,οι δυο τενόροι, Kozlovsky και Lemeshev αυτοσχεδίασαν πάνω στην γνωστή αυτή άρια του Tchaikovsky.
Ο Lemeshev πέθανε σαν σήμερα, 26 Ιουνίου του 1977 σε ηλικία 75 χρονών. Τριάντα εφτά χρόνια μετά το θάνατο του ο Lemeshev εξακολουθεί να είναι αγαπητός και να θαυμάζεται . Το όνομά του αποτελεί σύμβολο φωνητικής αριστείας . Συχνή είναι η φράση: "το τραγούδι του ρέει σαν του Lemeshev" εννοώντας την αβίαστη,όμορφη, ελεύθερη φωνή.
Προσκεκλημένος των Ηνωμένων Εθνών τραγούδησε στις 29 Νοέμβρη του 1948, με τον Makarov να τον συνοδεύει στο πιάνο, απ'όπου και η ζωντανή ηχογράφηση, που σας κοινοποιώ, σε μια εκτέλεση της άριας Nadir's Romance από τους "Αλιείς Μαργαριταριών" του Μπιζέ.
Το κείμενο έχει δημοσιευτεί και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr
Παγκόσμια ημέρα της Μουσικής σήμερα κι έτσι κινούμαστε σε ρυθμούς και ηχοχρώματα, τέτοια, που μας συμπαρασύρουν στη γλυκιά τους δίνη και μας γεμίζουν αληθινά συναισθήματα και μαγικές εικόνες !
Θηλυκού γένους η μουσική πάντα κρύβει, ως γυναίκα λίγο μυστήριο…
Ετσι, η Κυριακάτικη Πόρτα μας, ανοίγει με μια έμπνευση, που έρχεται από μια γυναίκα αινιγματική, που περπατά στους δρόμους της Νέας Υόρκης αλλά κι ένα κονσέρτο του Βιβάλντι…
Ηταν ένα κονσέρτο για βιολί του ιταλού συνθέτη, που τα μοτίβα του εμπνέουν το “Κονσέρτο” του Μάνου Χατζιδάκι όταν στην πολύβουη 5η Λεωφόρο της Νέα Υόρκης κι ανάμεσα στο πλήθος περπατά μια γυναίκα μόνη.
Άγνωστη, μα που η μορφή και το αχνό χαμόγελό της χαρακώνει την ψυχή του συνθέτη και σχηματοποιείται ως Τζοκόντα, μιας και κείνη τη στιγμή η μοίρα των θεών τον ήθελε να χαζεύει τη βιτρίνα του Rizzoli, (το βιβλιοπωλείο της αμερικανικής μεγαλούπολης) κι ένα βιβλίο για τον Ντα Βίντσι με την Τζοκόντα στο εξώφυλλο του…
Πόσο περίεργα γίνανε όλα και πόσο πιο περίεργα γεννήθηκαν, όταν στ’αυτιά του ήχησε του Βιβάλντι το κονσέρτο, που’χε ακούσει κάποιες μέρες νωρίτερα… Πόσο μαγικά δημιουργείται μια σύντομη και παροδική οπτασία κάποιου παραδείσου…
Αχ, μουσική μου!
Πώς μετατρέπεις σ’ ορατά, όλα τ’ αόρατα!
Δίνεις φωνή σ’ό,τι βουβό κάνει να σκιρτά ολάκερη η υπόστασή μας!
Άυλη με μορφή καθάρια, των αγγέλων αδερφή, που στο σύμπαν πλανιέται δίχως κορμί.
Λες κι αυτή η μουσική διαθέτει ένα δίχτυ αόρατο, που σε τυλίγει ευθύς όταν ακούγεται… Τόνοι, ημιτόνια μέσα σου μπλεγμένα σαν κείνη τη θάλασσα, την ήρεμη, αλλά βαθιά και συ εκούσιος δύτης να βουτήξεις στο βυθό της…
Μικροί καημοί μουρμουρίζουν απροσδόκητα κι ίσκιοι καλοκαιρινών μεσημεριών σού χαρίζονται να ξαποστάσεις.
Φορούν πουέντ οι πεταλούδες και βηματίζουν πάνω στις χορδές του μαντολίνου και στο κατόπι, χέρι αόρατο μεταμορφώνει σ’άγγελους τις νότες να μετεωρίζονται…
Μάνος Χατζιδάκις - Το Χαμόγελο Της Τζοκόντας, Το Κονσέρτο
Το κείμενο δημοσιεύτηκε και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr
"Μάχη των Ούννων", Wilhelm von Kaulbach-Νέα Πινακοθήκη Μονάχου
Ο Αττίλας, βασιλιάς των Ούννων, ο λεγόμενος και "μάστιγα του Θεού", έσπερνε τον τρόμο και τον θάνατο στην ανατολική και δυτική ρωμαϊκή αυτοκρατορία, νικώντας κατά κράτος τις λεγεώνες των Ρωμαίων.
Μάχη των Εθνών, Αλφόνς Ντε Νεβίλ
Τον Ιούνιο του 451, και συγκεκριμένα σαν σήμερα 20 του μήνα, στα Καταλαυνικά πεδία της Γαλατίας, ο Ρωμαίος στρατηγός Φλάβιος Αέτιος με έναν πολυπληθή στρατό κατάφερε μετά από σκληρή και φονική μάχη να νικήσει τις ορδές των Ούννων και να αναχαιτίσει την καταστροφική πορεία του Αττίλα.
Η μάχη στα Καταλαυνικά πεδία είναι γνωστή σαν "ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ".
Ο φιλόσοφος του 6ου αιώνα Δαμάσκιος αναφέρει ότι:
"κανείς δεν επέζησε παρά μόνο οι αρχηγοί των δυο πλευρών!Ακόμα και τα φαντάσματα εκείνων που έπεσαν στη μάχη συνέχισαν τον αγώνα για τρεις ολόκληρες μέρες και νύχτες ,με τις ψυχές των νεκρών πολεμιστών να συνεχιζουν να πολεμούν και κατά τη διάρκεια, που ανυψώνονταν στον ουρανό!"
Την ιστορική αυτή μάχη αποτύπωσε στον καμβά ο γερμανόςWilhelm von Kaulbachμε τίτλο: "Unnenschlacht - Η μάχη των Ούννων"
Βλέποντας τον πίνακα το 1857 ο Φραντς Λίστ εμπνέεται το ομώνυμο συμφωνικό ποίημά του χωρισμένο σε 2 μέρη.
Το πρώτο μέρος allegro non troppo piu mosso αποτυπώνει την ατμόσφαιρα των οργισμένων πολεμιστών πριν τη μάχη,την έναρξη και την αγριότητά της .Ο Λιστ υποδεικνύει έναν χρωματικό τόνο σκοτεινό ,ώστε όλα τα όργανα να ακούγονται σαν φαντάσματα.
Το δεύτερο μέρος ανοίγει με τη γρηγοριανή μελωδία "Crux fidelis", που αντιπροσωπεύει τη νίκη των χριστιανικών δυνάμεων και σιγά-σιγά οδηγεί σε ένα θριαμβευτικό φινάλε!
Το ακούμε από την Φιλαρμονική του Βερολίνου και τον Zubin Mehta, ενώ ακολουθεί το γρηγοριανό Crux fidelis.
F.Liszt – Hunnenschlacht-Part 1, Ζ.Mehta
F.Liszt – Hunnenschlacht-Part 1, Ζ.Mehta
Crux Fidelis:
Το έργο μεταγράφηκε για πιάνο, 2 πιάνα και πιάνο με 4 χέρια. Μια μεταγραφή του συμφωνικού ποιήματος για πιάνο από το γνωστό "φαινόμενο δεξιοτεχνίας",τον βιρτουόζο Matthew Cameron.
Είναι ορισμένοι χώροι, που πώς να το κάνουμε;… Όταν βρεθείς στους κόλπους τους η Τέχνη σε περικυκλώνει, όπως ένα κολιέ από πολύτιμες πέρλες, ένα κειμήλιο περιδέραιο, που αγκαλιάζει τον λαιμό. Σε ομορφαίνει και σε φωτίζει…
«Φτάνουν τρία περιστέρια Αφροδίτη μου
να σε φέρουν απ’ το πέλαγο στο σπίτι μου…»
Πανώρια η «Αφροδίτη του Ρόκεμπυ», κοσμεί τον ένα από τους τέσσερεις τοίχους στη μεγάλη σάλα της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου!
Με κάλλος και σαγήνη η θέαινα της ομορφιάς μπορεί να μας γυρνά την πλάτη, όμως μας αποζημιώνει με το ανάγλυφο σώμα της χυμένο πάνω στα σεντόνια… το γυμνό, το γεμάτο καμπύλες!!!...
Με τη χλωμάδα την κέρινη του δέρματος και δίπλα της τον αιώνιο αιχμάλωτό της, το φτερωτό Ερωτιδέα, που της κρατά το κάτοπτρο ν’αντιφεγγίζει τη λάμψη του προσώπου της!
Ο πίνακας είναι του Ισπανού Ντιέγκο Βελάσκεθ.
Ο Σεβιλλιάνος Βελάσκεθ θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της μπαρόκ ισπανικής ζωγραφικής και υπήρξε ο προσωπικός ζωγράφος της αυλής του βασιλιά της Ισπανίας Φίλιππου Δ'.
Λέγεται πως είναι το μοναδικό γυμνό του, καθώς το θέμα ήταν απαγορευμένο από την Ιερά Εξέταση.
Ως μοντέλο της Αφροδίτης εικάζεται πως πόζαρε η νεαρή ερωμένη του καλλιτέχνη, Φλαμίνια Τρίβα.
Η σκηνή είναι η αποθέωση της θηλυκότητας!!
Μια σκηνή πολύ ζωντανή, όργητας κυμάτων από ρίγη, με τον Έρωτα να κρατά τον καθρέφτη μέσα από τον οποίο βλέπουμε το πρόσωπο της Αφροδίτης .
Ο καθρέφτης, μια πρωτοτυπία του Βελάσκεθ, που’χουμε δει και σε άλλα έργα του, όπως το αριστουργημά του στο Πράδο, «LasMeninas».
Τι όμορφη και αισθησιακή η εικόνα της θεάς της ομορφιάς μπροστά στον καθρέφτη να αυτοθαυμάζεται, ξεχειλίζοντας από ερωτισμό και πάθος!
Στον καθρέφτη, που αποκαλύπτει, αλλά ταυτόχρονα αποκρύπτει, στέλνοντας κωδικοποιημένα μηνύματα… Σινιάλα ενός κολασμένου κορμιού με πρόσωπο αγγέλου!
Κλείνεις τα μάτια…
Ρουφάς τη μύτη κι ευθύς νοιώθεις το μεθυστικό άρωμα της επιδερμίδας της!
Οργιάζει από συναισθήματα το εντός σου και η ομορφιά των πραγμάτων εδραιώνεται σαν σκέψη, αναλλοίωτη και αιώνια γοητεία στην πατίνα του χρόνου!
Κι ενώ εμείς θαυμάζουμε το κορμί της σαγηνευτικής θεάς και υποκλινόμαστε στο μεγαλείο της ομορφιάς της, κάποιοι αντιμετώπισαν τη σύνθεση σαν προσβολή στο γυναικείο φύλλο, τόσο, που αρχές του 20ου αι. καταφέρθηκαν με μαχαιριές προς την Αφροδίτη, επειδή θεώρησαν πως ο ζωγράφος παρουσιάζει τη γυναίκα αποκλειστικά σαν σκεύος ηδονής!
Κι όμως, παρατηρώντας σιωπηρά και χωρίς να είμαι ειδική δεν μπορώ να μη δω τη λάμψη!...το σώμα το σημαδεμένο από αόρατα φιλιά!...
Εκείνο το φως, που λούζει το γυμνό κορμί, μαγική σκόνη, που περιβάλλει την όψη της θέαινας, αχνή και δυσανάγνωστη στο αντιφέγγισμα του καθρέφτη!
Μαζεύει όλη την "αύρα του έρωτα" στο πλάνο με τη γυρισμένη πλάτη!
Κι ένας φτερωτός παρθένος να ενισχύει την ηδονοβλεπτική διάθεση του θεατή δίνοντας λυρική υπόσταση με τις λεπτές αρμονίες του μολυβένιου και του πορφυρού στις βελούδινες κουρτίνες και τα κλινοσκεπάσματα!
Και η ματιά σπινθηροβόλα απέναντι στο κορμί και τις καμπύλες του… Όργανο μουσικό και μεις κιθαρωδοί να το κάνουμε να ηχήσει κορυφαία κραυγή!
Δόξα στο σώμα, που αποτολμά γυμνό, την πλάτη να γυρνά στην ανθρωπότη!
Το κείμενο έχει δημοσιευτεί και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr
Ξεφυλλίζοντας το σημερινό ημερολόγιο πέφτω πάνω σε ένα όνομα-γίγαντα!
Ιγκόρ Στραβίνσκυ
Γεννήθηκε σαν σήμερα 17 Ιουνίου 1882 στο Λομονόσοφ της Ρωσίας και μεγαλούργησε με την ιδιόρρυθμη μουσική του, τις αρμονικές ελυθερίες αλλά και τις σκληρές διαφωνίες του! Εκκεντρικός, ανήσυχος, μα ξεχωριστός, αμέσως μου'φερε στο νου μια φράση, που οι περισσότεροι από μας χρησιμοποιούμε συχνά..
"Έκανα λάθος...Μετάνοιωσα"... Πρέπει να παραδεχτούμε πως είναι πάμπολλες οι φορές, ιδιαίτερα στις εποχές της νιότης μας, που παρασυρμένοι από τρανές φιλοδοξίες, από τρελά οράματα και σκοπούς έχουμε ακολουθήσει δρόμους, που δυστυχώς αποδείχτηκαν είτε λανθασμένοι, είτε σαθροί... Μας πλήγωσαν και πληγώσαμε είτε αυτούς που βρέθηκαν στο διάβα μας είτε και κείνους που αφήσαμε πίσω.
"Μετανοιώνω...έκανα λάθος, συγγνώμη!"
Πόσο ανάλαφρος νοιώθεις μετά απ'αυτή την ομολογία! Ό,τι βαρύ σού πλάκωνε την ψυχή, εξανεμίζεται σαν το νέφος που διώχνει η καταλυτική βροχή.
Αν και οι πράξεις μας ειναι προσωπικές μας επιλογές και δεν θα έπρεπε να αναιρούνται από μεριάς μας, (γιατί η μετάνοια είναι μια μορφή αναίρεσης και ακύρωσης όσων προηγουμένως επιθυμούσαμε να πράξουμε και πράξαμε), παρόλα αυτά το φαινόμενο είναι σύνηθες!
Πολλοί λένε πως από τα λάθη μαθαίνω, αποκτώ εμπειρίες, άρα γιατί να μετανοιώσω; Κι όμως αν αυτά τα λάθη έχουν αντίκτυπο σε ανθρώπινες υπάρξεις, που παρέσυραν στο στρόβιλο του πόνου και της οδύνης την ψυχή τους, έχω δικαίωμα ν'αφήνω καμαρωτό στο βάθρο του τον περίφημο εγωισμό μου; Και προς Θεού, δεν είναι υποχώρηση, δεν είναι ταπείνωση μια συγγνώμη, όταν δηλώνει ειλικρινή μεταστροφή...
Θα μου πείτε και τι σχέση έχει όλος αυτός ο χείμαρρος σκέψεων με τον κύριο Ιγκόρ;... Και βέβαια έχει , φίλοι μου εκλεκτοί.
Αυτός ο ρώσος κύριος μου'δωσε την αφορμή! Με τη σημερινή γενέθλια επέτειό του.
Κατά καιρούς έχω αναφερθεί σε διάφορα έργα του...στην "Ιεροτελεστία", τον "Πετρούσκα" ή το "Πουλί της φωτιάς"... Όμως, βλέποντας σήμερα το όνομά του στους γεννηθέντες την 17η Ιουνίου, πλανήθηκα στο μουσικό του επίλογο. Έτσι, λέω να θυμίσω ή να συστήσω σε όσους δεν το γνωρίζουν το έργο του:
"Η πορεία του ασώτου".
Μιλώ για την τελευταία του όπερα, που αφορά την άνοδο και την πτώση ενός νέου, ο οποίος ακολουθεί μια ύπουλη σκιά, που τού τάζει πλούτη και ευτυχία. Ο ήρωας ακούει στο όνομα Τομ και ο μυστηριώδης άγνωστος αποδεικνύεται ο διάβολος. Ο σατανικός Νικ τον πείθει να εγκαταλείψει τη σύντροφό του, Ανν, υποκύπτοντας στα θέλγητρα της μεγάλης πόλης.
Σκηνές αχαλίνωτης απόλαυσης-Στον οίκο ανοχής
Ο Στραβίνσκυ δημιουργεί έναν τύπο περίπλοκο, που ενώ είναι ευφυής, ο ενθουσιασμός και η φιλοδοξία του τόν μεταλλάσσουν σε ανόητο παραπλανημένο.
Η περίφημη καβατίνα της Ανν:
Ο καινοτόμος και πρωτοποριακός συνθέτης εμπνεύστηκε το έργο όταν παρακολούθησε οκτώ έργα του Ουίλλιαμ Χόγκαρθ σε μια έκθεση ζωγραφικής-χαρακτικής και εικονογραφημένης σάτιρας στη Νέα Υόρκη.
"Στο χαρτοπαίγνιο"
Η ηχογράφηση της άριας της Ανν με την αγαπημένη Κάθλιν Μπατλ δεν είχε δρέψει δάφνες και πραγματικά δεν μπορώ να καταλάβω το λόγο... Την άκουσα αρκετές φορές και βρήκα την Μπατλ πιστότατη στο ρόλο της Ανν, συγκρατημενη ή απελευθερωμένη όπου χρειαζόταν, με άψογη τεχνική και καλά στηριγμένη φωνή.
Κάθλιν Μπατλ: "No Word from Tom"
"Το τέλος του ασώτου-στο φρενοκομείο"
Αν και ο ήρωας του Στραβίνσκυ,Τομ ανήκει σε κείνους που με τις επιλογές και τις πράξεις τους πληγώνουν όσους τους αγαπούν, εν τούτοις στο τέλος αγγίζει την καρδιά μας!
Όλοι έχουμε δικαίωμα στη μετάνοια και τη συγχώρεση! Η άρνηση στη μετάνοια είναι προσκόλληση στο "δεν ωριμάζω"! Η αποδοχή του λάθους, όσο και να μη συμφωνεί με τον εγωισμό μας, δηλώνει ότι πάω μπροστά, πάω πιο πέρα, ανεβαίνω σ'ένα επίπεδο ανώτερο...
Εξάλλου κι ετυμολογικά να το δω...τι σημαίνει "μετάνοια"; ..."Αλλάζω νου"! Αλλάζω τρόπο σκέψης, αντιδρώ διαφορετικά στα ίδια ερεθίσματα. Επειδή πήρα το μάθημά μου, επειδή τώρα πια γνωρίζω.
Chagall-Firebird από την πολυσυζητημένη παράσταση του 1945 στη MET (i.pinimg)
"Δως του κλώτσο να γυρίσει
παραμύθι ν' αρχινήσει..."
Το "Πουλί της φωτιάς" συνέθεσε ο Ιγκόρ Στραβίνσκυ λίγο πριν συμπληρώσει τα είκοσι επτά, κατόπιν παραγγελίας από τον Ντιάγκιλεφ για τα Ρώσικα Μπαλέτα.
Είναι η εποχή που μόλις έχει πεθάνει ο δάσκαλός του, Ρίμσκυ Κόρσακωφ και ο Στραβίνσκυ στρέφεται προς τη μουσική ψυχοσύνθεση των γάλλων ιμπρεσιονιστών, ενώ παράλληλα διατήρησε την εθνικιστική του αντίληψη.
Η υπόθεση του μπαλέτου συνδυάζει 2 ρωσικές παραδόσεις: "Πουλί της φωτιάς" και το θρύλο του "Κοστσέι του αθάνατου".
O Iβάν και το Πουλί της φωτιάς
Μια φορά κι ένα καιρό, ο Πρίγκηπας Ιβάν καθώς κυνηγούσε στο μαγεμένο δάσος βρίσκει και αιχμαλωτίζει το πανέμορφο "Πουλί της Φωτιάς", που με τα φτερά του, όλα στα χρώματα της φωτιάς, προσφέρει ομορφιά και προστασία στην πλάση. Ο Ιβάν ετοιμάζεται να το σκοτώσει, όμως εκείνο τον παρακαλεί να τού χαρίσει τη ζωή και να το απελευθερώσει, κάτι που ο πρίγκηπας κάνει. Ετσι, το πουλί , ως αντάλλαγμα, τού δίνει ένα μαγικό, χρυσό φτερό από την ουρά του και του λέει πως αν ποτέ βρεθεί σε δύσκολη θέση να το χρησιμοποιήσει και να το καλέσει. Προχωρώντας στο μαγεμένο, μαύρο δάσος, ο Ιβάν βρίσκει μια πεντάμορφη κοπέλα που συνοδεύεται από δώδεκα χαριτωμένα κορίτσια να χορεύουν κάτω από ένα δέντρο με χρυσούς καρπούς. Όταν εκείνες τον αντιλαμβάνονται, τον προτρέπουν να φύγει γρήγορα γιατί το δάσος που βρίσκεται είναι του φοβερού μάγου Κοστσέι. Του κάκου, όμως! Πριν προλάβει ο Ιβάν να αντιδράσει εμφανίζονται τα ξωτικά και τον συλλαμβάνουν. Τον οδηγούν στον Κοστσέι και κείνος είναι έτοιμος να τον μεταμορφώσει, όταν ο Ιβάν θυμάται το χρυσό φτερό. Το Πουλί της φωτιάς εμφανίζεται και αρχίζει να λικνίζεται σ' ένα σαγηνευτικό χορό, παρασύροντας όλα τα ξωτικά να χορέψουν μαζί του. Σε λίγο, προδομένα από τις δυνάμεις τους, πέφτουν καταγής. Το πουλί μαρτυρά στον πρίγκηπα το μυστικό και τον παρακινεί να σκάψει στις ρίζες του δέντρου με τους χρυσούς καρπούς και ν' ανοίξει το σεντούκι που θα βρει. Ο Ιβάν δεν χάνει καιρό. Σκάβει, ανοίγει το σεντούκι και σπάει το αβγό που βρίσκει μέσα, με την ψυχή του Καστσέι κλεισμένη. Με αυτόν τον τρόπο τα μάγια λύνονται, τα ξωτικά ξαναπαίρνουν την ανθρώπινη όψη τους και ο Ιβάν μετά από πρότασή τους δέχεται να είναι ο βασιλιάς τους. Παντρεύεται την πεντάμορφη και ζήσαν αυτοί καλά και μεις καλύτερα...
Καθώς η εποχή στη Γαλλία ευνοούσε την έκφραση μέσω λαϊκών παραδόσεων και εξωτικών χορών, ο Στραβίνσκυ αξιοποιεί μαεστρικά κάθε δυνατότητα και δίνει ένα μπαλέτο εκθαμβωτικής ομορφιάς, από το οποίο αργότερα σχεδίασε 3 Σουίτες με εκείνην του 1919 να εκτελείται συχνότερα.
Ο 27χρονος συνθέτης ακολουθώντας την τεχνική του δασκάλου του, Ρίμσκυ Κόρσακωφ σκιαγραφεί ένα πολύχρωμης ενορχήστρωσης έργο με πλούσιες, παραμυθικές εικόνες στις οποίες συνυπάρχουν ανθρώπινες μορφές με μεταφυσικά όντα. Όπως και ο Κόρσακωφ χρησιμοποιεί διατονικά θέματα για τους ανθρώπους και χρωματικά για τα φανταστικά πλάσματα. Επίσης συχνά καταφεύγει στο γνωστό "τρίτονο του διαβόλου", διάστημα αυξημένης 4ης, προκειμένου να αποτυπώσει το μαγικό κόσμο του Κοστσέι. Ρωσικές μελωδίες με εξωτικό χρώμα συμπληρώνουν εξαιρετικά το σύνολο του χορευτικού παραμυθιού.
Η Σουίτα του 1919 περιλαμβάνει τα μέρη:
Ι. Εισαγωγή
ΙΙ. Ο χορός του Πουλιού της φωτιάς
ΙΙΙ. Παραλλαγές - Ο χορός των πριγκιπισσών
ΙV. Ο Δαιμονικός χορός του Κοστσέι
V. Νανούρισμα και
VI. Γιορταστικό φινάλε
Firebird costume, Leon Bakst
Ακούγοντας κανείς την λαμπρή μουσική του Στραβίνσκυ, εύκολα αντιλαμβάνεται το σπινθηροβόλο του πνεύμα.
Η Σουίτα αρχίζει με γκλισάντι εγχόρδων πάνω από την ταστιέρα προκειμένου ο συνθέτης να απεικονίσει το νυχτερινό κήπο, ένα εφέ για το οποίο ο ρώσος δημιουργός ήταν ιδιαίτερα περήφανος. Στο χορό του πουλιού της φωτιάς έχουμε συλλογή παραλλαγών με καλλωπισμούς στα πνευστά. Ο κυκλικός χορός των πριγκιπισσών, Khorovde(από τους αρχαιότερους κυκλικούς χορούς με περιστροφές των Ρως, όμοιο με την χορεία της Ομηρικής εποχής) παραθέτει δυο λαϊκά τραγούδια, ενώ ο Δαιμονικός χορός προαναγγέλει την οργιαστική "Ιεροτελεστία". Ενα σόλο βιολί με τρυφερή ορχηστρική συνοδεία εκτελούν το περίφημο νανούρισμα και με ένα τρέμολο μεταβαίνουμε στο φινάλε και το λαμπρό, γαμήλιο σκηνικό.
Το μπαλέτο έκανε πρεμιέρα στις 25 Ιουνίου 1910 στην Όπερα του Παρισιού με τεράστια επιτυχία.
Το παρακολουθούμε στη χορογραφία της πρώτης παρουσίασής του, από τον Mihkhail Fokine:
Και η Σουίτα του 1919. Διευθύνει ο συνθέτης.
Stravinsky - The Firebird Suite:
Το κείμενο γράφτηκε με αφορμή τη γενέθλια επέτειο του Στραβίνσκυ (17 Ιουνίου 1882), ενός συνθέτη, από τους κυριότερους εκπροσώπους της πρωτοποριακής μουσικής του
Λένε πως «μια κοινωνία που σκοτώνει το παραμύθι, σκοτώνει το παιδί που κρύβει μέσα της».
Έτσι, επειδή εμείς επιθυμούμε διακαώς να παραμείνουμε για πάντα παιδιά, τουλάχιστον στην ψυχή, έχω γι’απόψε παραμυθοήρωα.
Ο μύθος και τα σύμβολά του είναι πάντα απαραίτητα στοιχεία στη ζωή μας, γιατί αν λείπει κάτι απ’το σύγχρονο τρόπο ζωής μας είναι ακριβώς αυτή η μαγεία που εκπέμπεται από τα παραμύθια και τις λαϊκές παραδόσεις.
Οι ιστορίες των γιαγιάδων μας, οι θρύλοι και οι ιστορίες των λαών αποτυπώνουν και υπενθυμίζουν όλη την τρομερή φαντασία των παρελθόντων γενεών, τη μαγεία, που δυστυχώς έχει χαθεί απ’τη ζωή μας , όπως και τη συγκίνηση, που προκαλούσαν!
Μαγεία και συγκίνηση, την οποία έχουμε εγκλωβίσει μέσα μας και φοβόμαστε να εκφράσουμε...
-----
Ένας από τους αγαπητούς γερμανικούς θρύλους είναι εκείνος του Τιλ Όιλεσπίγγελ, ενός περιπλανώμενου γελωτοποιού, ενός πονηρού αγύρτη, που κάνει φάρσες σε βάρος πριγκίπων και ιπποτών.
'Ενας μπουφόνος, που με τις φάρσες του αμφισβητεί την καθεστηκυία τάξη της εποχής του.
Οι αρμόδιοι κρίνουν άσχημη τη συμπεριφορά του και τον καταδικάζουν σε θάνατο.
Ένα χαρακτήρας, που ενέπνευσε αρκετούς καλλιτέχνες, ανάμεσά τους και τον Ρίχαρντ Στράους.
Λέγεται πως ο Τιλ ήταν υπαρκτό πρόσωπο, πως έζησε το 14ου αι. στη Σαξονία, φυλακίστηκε εκεί το έτος 1339, μαζί με άλλους συνενόχους του, για ληστεία και μάλιστα ο τάφος του έχει εντοπιστεί.
Στο θρύλο παρουσιάζεται ως μικροαπατεώνας που παίζει φάρσες στους συγχρόνους του, καυτηριάζοντας την απληστία και την υποκρισία τους.
Από έκδοση του 1515 στο Στρασβούργο
Ερευνώντας την ετυμολογία του ονόματός του βρήκα πως το
«Eulenspiegel» προέρχεται από τις λέξεις «κουκουβάγια- γυαλί» ή ενδεχομένως, «σοφός καθρέφτης», απ’όπου συνεπάγεται το "σοφή σκέψη" όπως αρμόζει σε μια συλλογή από ιστορίες με διδακτικό στόχο.
Έτσι, ο καθρέφτης και η κουκουβάγια είναι τα δύο σύμβολα, που προσδιορίζουν την εικόνα του ήρωα, όπως
παρουσιάζεται σε χαρακτικά, γλυπτά και ξυλογραφίες.
Ο Ρίχαρντ Στράους, συνέθεσε το συμφωνικό ποίημα
«Tα εύθυμα καμώματα του Τιλ Οϊλενσπίγκελ» για να σατιρίσει το συντηρητισμό της εποχής του.
Ο συνθέτης είδε με συμπάθεια τον περιπλανώμενο Τιλ και στο τέλος του έργου του θριαμβεύει το ειρωνικό πνεύμα του ήρωά του.
Πολλοί υποστηρίζουν, επειδή το συμφωνικό ποίημα συνετέθη μετά την πρεμιέρα και πανωλεθρία της πρώτης όπερας του Στράους, «Guntram», πως με την επιλογή του δημοφιλούς παραμυθιού, ο συνθέτης βρήκε έναν αποτελεσματικό τρόπο να αντιμετωπίσει τους επικριτές του για την όπερά του.
Το έργο στηρίζεται σε ένα ρόντο, με το οποίο ο Στράους βρίσκει τον τρόπο να τονίσει την απείθαρχη φύση του πρωταγωνιστή του.
Ο λαϊκός ήρωας Till αντιπροσωπεύεται από δύο θέματα.
Το πρώτο, που εκτελείται από το κόρνο, είναι ρυθμικό και έντονο, ενώ το δεύτερο από το κλαρινέτο ενισχύει με το ξετύλιγμά του την αναίδεια και την προκλητικότητα, χαρακτηριστικά του απατεωνίσκου.
Το έργο ξεκινά με ένα ήρεμο μοτίβο, που ο Στράους ονόμασε «μια φορά κι έναν καιρό», μοτίβο, που επαναλαμβάνεται για να δίνει ανάσες γαλήνης μεταξύ των κατορθωμάτων:
Μπορείτε να το ακούσετε ολοκληρωμένο από τη Φιλαρμονική του Βερολίνου υπό την καθοδήγηση του Φουρτβένγκλερ:
Αναμνηστική πλάκα στο Βερολίνο
Ο Ρίχαρντ Στράους με τις ιδέες και όπως αυτές παρουσιάζονται στα έργα του αποτελεί πρόκληση.
Ο θρύλος του Τιλ στα χέρια του γίνεται ένα πραγματικό αριστούργημα ενορχήστρωσης, ιδεών και χιούμορ!
Λαοί χωρίς μύθους είναι φτωχοί, χωρίς ταυτότητα…
Η ανάγκη του ονείρου, της φαντασίας και της αναπόλησης είναι υπαρκτή και η δύναμη του μύθου είναι τεράστια…
Ο συμβολισμός τόσο άμεσος και έντονος, που τον γεννά και τον διατηρεί η ίδια η ανάγκη να υπάρχουμε...
Υπέροχη αφιερωματική δημοσίευση στον Ρίχαρντ Στράους, που τον ενέπνευσε το ειρωνικό και καυστικό πνεύμα του περιπλανώμενου γελωτοποιού Τίλ, καρφί στη γυαλιστερή επιφάνεια της καθεστηκυίας τάξης. Και να μην υπήρχε ο Τιλ, έπρεπε να τον επινοήσουμε! Εξαιρετική μουσική προσαρμοσμένη στον απείθαρχο Τιλ! Ευχαριστούμε πολύ Ελπίδα!
Βρετανία, καλοκαίρι 2014. Η μέρα φαινόταν από το πρώτο του ματιού της άνοιγμα πως θα' ταν ξεχωριστή! Εξόρμηση στην κοντινή Οξφόρδη. Πολλά και αγαπημένα τα μέρη κι οι γωνιές της. Το περπάτημα πολύ στη λατρεμένη πανεπιστημιούπολη. Μπαινοβγαίναμε σε βιβλιοθήκες, μουσεία, ιστορικά κτίρια με λογής εκθέσεις...
Είχε μεσημεριάσει και ο καιρός ήταν ακόμη καλός με τον ήλιο να καίει θυμίζοντας μεσογειακή χώρα ... Χρειαζόμασταν, απαραιτήτως, μια μπύρα.
Νοικιάσαμε ποδήλατα και κατευθυνθήκαμε προς το ποτάμι. Το γάργαρο νερό του Τάμεση έστελνε το γλυκό τραγούδι του στ' αυτιά μας, όσο πλησιάζαμε.
Έφτασα στην "Πέστροφα". 'Ενα παλιό χαγιάτι, που έχει μετατραπεί σε κλασική βρετανική παμπ με το όνομα "Τhe Trout Ιnn" και κρατά το μεσαιωνικό του χρώμα, το ονειρικό, και το παραμυθένιο... Βρήκαμε ένα τραπέζι, ακριβώς δίπλα στην όχθη του ποταμού... Παραγγείλαμε το νοστιμότατο αγγλικό πιάτο fish'n chips και από ένα ποτήρι παγωμένη μπύρα!...
Μέχρι να έρθουν τα πιάτα, ανασήκωσα τα μπαντζάκια του τζην μου και έτρεξα να βρέξω τα πόδια μου... Η φαντασία δροσίστηκε κι αυτή κι άρχισε τα παιχνιδίσματα... Ξάπλωσα κάτω απ'τον γιγάντιο πλάτανο...έκλεισα τα μάτια...
Με πλημμυρίζουν όλα τα χρώματα...λαμπερά και καθάρια! Στο πράσινο της γης και το γκριζογάλανο τ'ουρανού κυριαρχεί το λευκό από τις μαργαρίτες που ορθώνουν το κεφαλάκι τους, να τις δεις και να συνομιλήσεις μαζί τους...
Και κει, να σου κι ένα κουνέλι να στέκεται στα δυο πισινά του πόδια, όλο κόρδωμα και χάρη...
-Με γελούν τα μάτια μου; Φοράει φράκο και καπέλο, κουνάει τα μουστάκια κι αρχίζει να τρέχει... Από πίσω και γω... Χάνεται σε μια λαγότρυπα... -Λες να ακολουθήσω; Βάζω το κεφάλι μου να εξερευνήσω...Σκοτάδια!... Τολμώ...Κλείνω τα μάτια σφιχτά και μπαίνω... Κατρακυλώ στο κενό και προσγειώνομαι στη ..."χώρα των Θαυμάτων!".
Τι όμορφες σκέψεις από την εποχή της αθωότητας έρχονται να χορέψουν στη πίστα του μυαλού μου!! Μάλλον φταίει το περιβάλλον, που τις δημιουργεί. Εδώ, σ'αυτή την όχθη πριν χρόνια ο Κάρολ Λιούις προκειμένου να ευχαριστήσει την Άλις, μια μικρή του φίλη και τις αδερφές της ξεκινά την αφήγηση ενός παραμυθιού που έμελλε να γίνει ένα από τα δημοφιλέστερα λογοτεχνικά έργα όλων των εποχών. Μια μέρα σαν κι αυτή, καλοκαιρινή και ηλιόλουστη ο παιδικός νους γεννά περιέργειες, απορίες, αγωνίες...που η φαντασία του Charles Dodgson,(αυτό ήταν το πραγματικό όνομα του Λιούις) καθηγητή μαθηματικών στην Οξφόρδη προσπαθεί να δώσει απαντήσεις.
Η Άλις ήταν η κόρη του Χένρυ Λίντελ, πρύτανη του πανεπιστημίου, που με την οικογένειά της έκανε στενή παρέα ο Λιούις. Έτσι μια μέρα του καλοκαιριού του 1862 ήρθαν στην παμπ "The trout", θαμώνας της οποίας ήταν ο Λιούις και στο σημείο αυτό, που κάθομαι εγώ τώρα και ρεμβάζω επινόησε τις περιπέτειες της Αλίκης, όνομα, που εμπνεύστηκε από τη νεαρή του φίλη.
Κοιτάζω το τοπίο...Δεν είναι και τόσο δύσκολο να σκαρφιστείς παραμύθια, όταν το βλέπεις και γίνεσαι μέρος του, μόριο του αέρα του! Παραμύθια, που δημιουργεί η λεπτή φαντασία και ο παιδικός αυθορμητισμός ...
Το βλέμμα χάνεται στο λιβάδι με τις μαργαρίτες ...λαγοί και σκίουροι τρέχουν ανέμελα... Ονειροπολώντας, ταξιδεύεις σ' έναν τόπο, όπου ο χρόνος είναι αόρατος. Πρωταγωνιστές είναι γάτοι -ταχυδακτυλουργοί, μανιτάρια και μπισκότα με αλλόκοτες φωνές, κουνέλια άλλοτε νάνοι κι άλλοτε γίγαντες, κάμπιες που καπνίζουν και χελώνες που χασκογελούν!
Η μυρωδιά του fish'n chips, που φέρνει ο σερβιτόρος με επαναφέρει στην πραγματικότητα. Κι όμως...με την άκρη του ματιού μου διακρίνω στο βάθος ένα ζωντανό τραπουλόχαρτο, που απειλεί και κραυγάζει "Κόψτε του το κεφάλι"... Τρέχω, μη με προλάβει η κακιά "Ντάμα Κούπα" ...
Ξεντύνομαι το πέπλο της φαντασίας και επανέρχομαι στο "παράλογο της πραγματικής ζωής"! Η μπύρα με μεθά με την πρώτη γουλιά...Ατενίζω το ποτάμι και το λιβάδι με τις λευκές μαργαρίτες ... Κάνω μια ευχή:
Ο κόσμος των θαυμάτων, των απίστευτων καταστάσεων και περιπετειών, ας είναι ο κόσμος, που πάντα περιμένεις...κι όχι "Καθρέφτης ραγισμένος ο κόσμος π' αγαπάς, ο δρόμος άδειος, ξένος..." (Αφιερωμένο στη Φένια και στον Αντρέα για την παραμυθένια μέρα!)
Το κείμενο δημοσιεύτηκε και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr
Όμως το άρωμα και η λεπτή υφή της δε σ'άφηναν να μείνεις στο ένα.
Έτσι, ήπια και δεύτερο και τρίτο. Κάτι είχε αυτή η μπύρα που μου'φερε ο Πωλ από το Βέλγιο τις προάλλες...
Άρωμα παλαιικό, που θύμιζε μεσαίωνα αραχνιασμένο, γεύση από αγάπης καρδιοχτύπι, σαν έρωτα αγκάθι τυλιγμένο σε κάποιο υπαινιγμό...
Μάλλον ήπια όλο το μπουκάλι, δε θυμάμαι!
Κι αφού έκανα κεφάλι, είπα να φυσήξω τη σκόνη του παρελθόντος...Να γιομίσω μπουχό το μονοπάτι της μέρας μας...Παραμυθοτάξιδο, λοιπόν, στο χώρο και στο χρόνο..
Ξετυλίγοντας το κουβάρι, η μαγική κλωστή, μάς οδηγεί σε μια παραποτάμια περιοχή του Μεσαίωνα.
Στις όχθες του Μοζέλα ο ήλιος δύει κι ανατέλλει, κρύβει και αποκαλύπτει μυστικά σ'ένα τόπο, που τα ανθρώπινα ένστικτα, τα πάθη, η ζήλεια δημιουργούν ίντριγκες, συκοφαντούν, μπήγουν μαχαιριές σε αθώες καρδιές...
Δημιουργούν τοπικούς θρύλους, μεταμορφώνουν μορφονιές σε ηρωίδες, πλέκουν στεφάνια για τις αλήθειες, που στο τέλος θα λάμψουν!
Η δεσποσύνη Γενοβέφα, νεαρή και ωραιοτάτη κόρη του δούκα της Βραβάντης και περιζήτητη νύφη, παντρεύεται τον στρατιωτικό άρχοντα των Τρεβήρων, ο οποίος όμως αναγκάζεται να την αποχωριστεί λίγο μετά τον γάμο τους, για να πάρει μέρος σε μια εκστρατεία, που διεξήγαγε ο Κάρολος Μαρτέλος εναντίον των Μαυριτανών .
Αναθέτει την επίβλεψή της στον Γκόλο, αυλικό και επιστάτη του Δουκάτου, που όμως είναι κρυφά ερωτευμένος με τη Γενοβέφα...
Κι ο καιρός περνά, με την όμορφη δούκισσα να περιμένει το διάδοχο του Ζίγκφριντ.
Ο τρελός έρωτας του Γκόλου πυρπολεί με πάθος τη γοητευτική, μικρομάνα Γενοβέφα...μα κείνη στέκει εκεί, απόρθητο φρούριο, πιστή στην συζυγική αγάπη.
Κι ο έρωτας μετατρέπεται σε ζήλεια δυνατή και καίει τα σωθικά!
Βγάζει τα πιο ζωώδη ένστικτα στην επιφάνεια κι όταν από την εκστρατεία ο σύζυγος γυρίζει όλο λαχτάρα να ριχτεί στην αγκαλιά της αγαπημένης του, μετατρέπεται σε τέρας με μάτια γουρλωμένα και νύχια γαμψά!
Ο έρωτας, που δεν βρίσκει ανταπόκριση, μεταλλάσσεται σε ψευδή συκοφαντία για απιστία της Γενοβέφας.
Ο άμυαλος σύζυγος πέφτει στην παγίδα του Γκόλου, που κατηγόρησε για μοιχεία τη δούκισσα και τελικά ο Ζίγκφριντ δίνει εντολή στους υπηρέτες του να την θανατώσουν μαζί με το μικρό της γιο.
Εκείνοι, όμως τους λυπήθηκαν και τους άφησαν στο δάσος των Αρδενών...
Βροχή, κρύο και άνεμοι έδειχναν το άσχημό τους πρόσωπο... Άγριος ο καιρός για γιο και μάνα, που για να προστατευθούν καταφεύγουν σε μια μικρή σπηλιά.
Και ο Θεός, που τ'άδικο δεν το αντέχει, ως εκ θαύματος στέλνει μια λαφίνα να ταΐσει με το γάλα της το μικρό αγόρι.
"Γενοβέφα", Andrian Ludwig Richter
Έξι χρόνια έμεινε εκεί η Γενοβέφα...που γι'άλλους κύλησαν σαν νεράκι της πηγής γάργαρο, μα για κείνη και το σπλάχνο της ήτανε καιρός μαρτυρικός...
Μια μέρα, που ο Ζίγκφριντ είχε βγει για κυνήγι, ακολουθώντας τα ίχνη της ελαφίνας βρήκε ανέλπιστα την Γενοβέφα και τον γιο του!
Αποκαλύφθηκε η συκοφαντία του Γκόλου που τον σκοτώνουν, ενώ η Γενοβέφα επιστρέφει θριαμβευτικά στον πύργο της.
"H επιστροφή της Γενοβέφας"
Μπορεί να μην είμαι καλή στα παραμύθια, φίλοι μου αγαπημένοι...Θα το πω απλά...
Η συκοφαντημένη αγνότητα στο τέλος, θριαμβεύει, όπως συμβαίνει πάντα με ό,τι διάφανο, καθάριο και αληθινό...
Κι η Γενοβέφα, έγινε ηρωίδα! Έγινε έμπνευση!
Από τις μεγαλύτερες εμπνεύσεις στο χώρο της κλασικής μουσικής οι όπερες του Σατί ή του Σούμαν!
Μάλιστα, για τον τελευταίο ήταν το μοναδικό εγχείρημά του στο μουσικό δράμα, αφού στην εποχή του δεν στέφθηκε με επιτυχία.
Αλλά και στις μέρες μας δεν εκτελείται συχνά, παρότι είναι μια όπερα καθαρά Γερμανική, με χαρακτήρα ποιητικό, με επιρροές από το Βαγκνερικό μελόδραμα, που ο συνθέτης δίνει έμφαση στην εσωτερικότητα και το βαθύτερο νόημα του θρύλου.
Schumann: "Genoveva" Overture / Rattle · Berliner Philharmoniker
Το 1859 ο Όφενμπαχ μας χαρίζει τη θαυμάσια ομώνυμη κωμική οπερέτα, απ'την οποία ακούμε το χαριτωμένο Galop...
Aπό τη Γενοβέφα του Όφενμπαχ λίγο αργότερα παίρνει έμπνευση και ο Γιόζεφ Στράους, που παρουσιάζει ένα χαριτωμένο ρυθμικά και μελωδικά άκουσμα, τη γνωστή καντρίλια του, "Genofeva":
Εγινε λαϊκός μύθος, αγαπητός πολύ στα χρόνια του Μεσαίωνα, που διαδόθηκε σ'όλες τις χώρες της Ευρώπης.
Λόγο στο λόγο φτάνει στον τόπο τον ελληνικό...κι ο μύθος γίνεται σκοπός περίτεχνος της μουσικής!Με μελωδία ροδόσταμο και ρυθμό τονισμένο!
Γίνεται χορός αγαπητός στα μέρη της Ηπείρου, που μοιάζει με συρτό ελληνικό, μαρτυρά όμως μια σχέση με Επτάνησα και Δύση...
Ένας σκοπός που κατατάσσεται στις πατινάδες και χορεύεται σαν συρτός στα δύο. Ξεκινά με αργό, δεξιοτεχνικό οργανικό σκοπό, που στο δεύτερο μισό του γίνεται γρήγορο...
Με περιθώρια αυτοσχεδιασμού στο βηματισμό, χoρός με γερό πάτημα και σιγουριά...
Η αστική επίδραση στο ύφος υποδηλώνει ότι πιθανότατα να προέρχεται από κάποια δυτική σύνθεση, που αναπροσαρμοσμένη αφομοιώθηκε και αγαπήθηκε από τους Ηπειρώτες, αν και κάποιοι υποστηρίζουν ότι το κομμάτι ήταν διασκευή από ιταλική οπερέτα, που πέρασε από τα Επτάνησα στα αστικά κέντρα της Ηπείρου.
Η Γενοβέφα έγινε θρύλος! Έγινε έμπνευση για πιτόρους και μουσικούς. Έγινε όμως και κεχριμπαρένια μπύρα, τον ουρανίσκο να χαϊδέψει.
Απαλή σαν τ'αεράκι του πρωινού μα και σκληρή όσο ο ήλιος το καταμεσήμερο. Αυτή η μπύρα πλουτίζει με χρυσάφι την καρδιά, με χρώματα το νου να ταξιδέψει ...να λυθεί η γλώσσα, να πει την ιστορία την παλιά, να φυσήξει τη σκόνη ...
Να γιομίσει μπουχό το μονοπάτι της μέρας ...
Το κείμενο έχει δημοσιευτεί και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr
_-_Nationalmuseum_-_17604.tif/lossy-page1-320px-The_Three_Graces_(Jan_Brueghel_d.y.)_-_Nationalmuseum_-_17604.tif.jpg)
