![]() |
"Φωτιές τη νύχτα τ' Αη-Γιαννιού", Nikolai Astrup |
24 Ιουνίου γιορτάζουμε το Γενέθλιο του Ιωάννη του Προδρόμου, γνωστού ως "Κλήδονα"...
Πολλά είναι τα έθιμα που συνδέονται με τη γιορτή του Αγίου...
- Πηδούμε τις φωτιές γιατί σύμφωνα με την παράδοση, η φωτιά, επιφέρει την κάθαρση και οι άνθρωποι ξορκίζουν έτσι το κακό.
- Άλλο έθιμο είναι το "αμίλητο νερό", μια μαντική διαδικασία, σύμφωνα με την οποία αποκαλύπτεται στις άγαμες κοπέλες η ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου. Τα ανύπαντρα κορίτσια πήγαιναν στο πηγάδι για νερό και κατά τη διάρκεια της επιστροφής στο σπίτι δεν έπρεπε να μιλήσουν καθόλου μέχρι ν'ακούσουν όνομα ή λέξη, που τα συσχέτιζαν με την τύχη και τη μελλοντική τους ζωή...
![]() |
"Στο πηγάδι", Paul Signac |
- Υπάρχει κι άλλο έθιμο, που συνδέεται με την μαντεία σχετικά με τον γαμπρό...
Το μεσημέρι της γιορτής, ώρα δώδεκα ακριβώς, τα κορίτσια πήγαιναν στο πηγάδι του χωριού, σκέπαζαν το κεφάλι τους μ' ένα μαντήλι και έσκυβαν πάνω απ' το πηγάδι για να δούν στην επιφάνεια του νερού το πρόσωπο εκείνου που θα παντρευτούν ή κάτι που να παραπέμπει στο επάγγελμά του. Αν π.χ έβλεπαν κανένα καράβι, πίστευαν πως θα παντρεύονταν ναυτικό...
Άλλες πάλι πήγαιναν σε παρέες στο πηγάδι με έναν καθρέφτη η κάθε μια, που τον γύριζε προς την επιφάνεια του νερού για να δούν τον καλό τους, απαγγέλοντας:
"Άη Γιάννη Λαμπαδιάρη, πού' χεις του Θεού τη χάρη,
έχεις το χρυσό βαγγέλιο και της εκκλησιάς θεμέλιο,
δείξε και φανέρωσέ μου ποιός θα' ναι το ταίρι μου..."
Παρόμοια έθιμα συναντάμε και σε άλλες χώρες, όπως στην Τσεχια...
![]() |
Vilém Blodek |
Από τις τσέχικες όπερες, η όπερα "V studni" έχει δύο πρωτιές:
είναι η πρώτη μονόπρακτη όπερα και
η πρώτη κωμική όπερα της Τσεχίας.
Η υπόθεση διαδραματίζεται σε ένα τσέχικο χωριό στις 23 Ιούνη, παραμονή του Αη-Γιάννη...
Η όμορφη Λιντούνκα είναι ερωτευμένη με το νεαρό αγρότη Bόιτεχ, όμως οι δικοί της θέλουν να την παντρέψουν με έναν χήρο, τον Ζάνεκ. Πηγαίνει να συμβουλευτεί τη Βερούνα, μια γερόντισσα με μαντικές ικανότητες. Εκείνη την προτρέπει την ημέρα του Κλήδονα να πάει στο μαγικό πηγάδι για να της αποκαλυφθεί το μελλοντικό της ταίρι.
Όμως στη μάγισσα Βερούνα έρχεται και ο νεαρός Βόιτεχ ζητώντας βοήθεια, παίρνοντας τη συμβουλή: την κατάλληλη στιγμή να σκαρφαλώσει στο δέντρο πάνω απ' το πηγάδι ώστε το κορίτσι να δει το πρόσωπό του στο νερό του.
Την προτροπή της αντιλαμβάνεται και ο χήρος Ζάνεκ που κρυφακούει. Αποφασίζει ως μέλλων μνηστήρας να ανέβει και κείνος στο δέντρο, όπως και πράττει.
Τη στιγμή που η Λιντούνκα κοιτάζει στην επιφάνεια του νερού αντικρίζει έντρομη το πρόσωπο του χήρου! Εκείνος φοβούμενος μην αποκαλυφθεί, αναγκάζεται να πάει σε ψηλότερο κλαδί, που όμως σπάζει, με τον άντρα να βρίσκεται ευθύς μεσ' το πηγάδι. Τα κορίτσια βλέποντάς τον ξεκαρδίζονται στα γέλια. Η Λιντούνκα απορρίπτει ευγενικά την πρόταση γάμου του Ζάνεκ, ο οποίος παραιτείται της διεκδίκησης της νεαρής νύφης κι έτσι τίποτε πια δεν στέκει εμπόδιο στην ευτυχία των δυο ερωτευμένων. Οι εορτασμοί για την Ημέρα του Αγίου Ιωάννη μπορούν να συνεχιστούν με το ζευγάρι να τραγουδά κλείνοντας την όπερα:
"Όταν κοιταζόμαστε στα μάτια νοιώθουμε ο ένας τον άλλον
Αυτά είναι τα μαγικά πηγάδια, που ποτέ δεν θα μας απογοητεύσουν.
Καθένας μας στα μάτια του άλλου, παντοτινά θα βλέπει την ψυχή του!"
Vilém Blodek: "V studni - Overture":
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου