"Η μάχη των Ούννων" : F.Liszt - W.V Kaulbach

"Μάχη των Ούννων", Wilhelm von Kaulbach-Νέα Πινακοθήκη Μονάχου

Ο Αττίλας, βασιλιάς των Ούννων, ο λεγόμενος και "μάστιγα του Θεού", έσπερνε τον τρόμο και τον θάνατο στην ανατολική και δυτική ρωμαϊκή αυτοκρατορία, νικώντας κατά κράτος τις λεγεώνες των Ρωμαίων.

Μάχη των Εθνών, Αλφόνς Ντε Νεβίλ

Τον Ιούνιο του 451, και συγκεκριμένα σαν σήμερα 20 του μήνα, στα Καταλαυνικά πεδία της Γαλατίας, ο Ρωμαίος στρατηγός Φλάβιος Αέτιος με έναν πολυπληθή στρατό κατάφερε μετά από σκληρή και φονική μάχη να νικήσει τις ορδές των Ούννων και να αναχαιτίσει την καταστροφική πορεία του Αττίλα.

Η μάχη στα Καταλαυνικά πεδία είναι γνωστή σαν "ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ".


Ο φιλόσοφος του 6ου αιώνα Δαμάσκιος αναφέρει  ότι:

"κανείς δεν επέζησε παρά μόνο οι αρχηγοί των δυο πλευρών!Ακόμα και τα φαντάσματα εκείνων που έπεσαν στη μάχη συνέχισαν τον αγώνα για τρεις ολόκληρες μέρες και νύχτες ,με τις ψυχές των νεκρών πολεμιστών να συνεχιζουν να πολεμούν και κατά τη διάρκεια, που ανυψώνονταν στον ουρανό!"

Την ιστορική αυτή μάχη αποτύπωσε στον καμβά ο γερμανός Wilhelm von Kaulbach με τίτλο: "Unnenschlacht - Η μάχη των Ούννων"

Βλέποντας τον πίνακα το 1857 ο Φραντς Λιστ στην επίσκεψή του στο ατελιέ του ζωγράφου, συγκλονίζεται. Σε επιστολή του προ την πριγκίπισσα Βιτγκενστάιν γράφει:

"Όσο για τον Kaulbach πιστεύω ότι είναι πραγματικά σπουδαίος. Πείτε του ότι τρέφω τεράστιο σεβασμό προς το πρόσωπο και την τέχνη του και ότι εκτιμώ πολύ τη φιλία του. Όταν ολοκληρώσω τη Συμφωνία που γράφω αυτή την περίοδο, θα προσπαθήσω να μελοποιήσω έναν από τους πίνακές του, το "Hunnenschlacht", για παράδειγμα…"

Η έμπνευση δεν άργησε να έρθει. Το ομώνυμο συμφωνικό ποίημα του Λιστ είναι χωρισμένο σε 2 μέρη.

Το πρώτο μέρος allegro non troppo piu mosso αποτυπώνει την ατμόσφαιρα των οργισμένων πολεμιστών πριν τη μάχη, την έναρξη και την αγριότητά της. Ο Λιστ υποδεικνύει έναν χρωματικό τόνο σκοτεινό, ώστε όλα τα όργανα να ακούγονται σαν φαντάσματα.


Καθώς ο Φραντς Λιστ δεν αποσκοπούσε στην απλή απεικόνιση της πάλης ανάμεσα σε δυο λαούς, αλλά της αναμέτρησης μεταξύ πολιτισμού και βαρβαρότητας και κυρίως -ως θεοσεβούμενος- χριστιανισμού και ειδωλολατρίας επιλέγει για την έναρξη του δεύτερου μέρους τη γρηγοριανή μελωδία "Crux fidelis", εκθέτοντας με αυτό τον τρόπο τη νίκη των χριστιανικών δυνάμεων. Ο συνθέτης με ευφάνταστη ανάπτυξη της δυναμικής και τον πλούτο των ηχοχρωμάτων οδηγεί σιγά-σιγά στο θριαμβευτικό φινάλε!Το λαμπρό, μεταμορφωτικό, αιώνιο φως της αρετής λούζει την πλάση...

Η πρεμιέρα της μεγαλειώδους σύνθεσης έγινε το Δεκέμβριο του 1857 στη Βαϊμάρη με τον ίδιο τον Φραντς Λιστ να οδηγεί την ορχήστρα προκαλώντας ξέφρενο ενθουσιασμό...


Το ακούμε από την Φιλαρμονική του Βερολίνου και τον Zubin Mehta, ενώ ακολουθεί το γρηγοριανό Crux fidelis.

F.Liszt – Hunnenschlacht-Part 1, Ζ.Mehta

F.Liszt – Hunnenschlacht-Part 1, Ζ.Mehta

Crux Fidelis:

Το έργο μεταγράφηκε για πιάνο, 2 πιάνα και πιάνο με 4 χέρια.
Μια μεταγραφή του συμφωνικού ποιήματος για πιάνο από το γνωστό "φαινόμενο δεξιοτεχνίας",τον βιρτουόζο Matthew Cameron.