Είναι η μεγαλύτερη τσεμπαλίστα του 20ου αιώνα...
H θρυλική πολωνή Βάντα Λάντοβσκα, γεννήθηκε σαν σήμερα 5 Ιουλίου 1879.
 |
| "Portrait of Landowska", V.Serov |
Η μουσική φιλολογία του οργάνου τής οφείλει πολλά, αφού είναι εκείνη που αναβίωσε τη δημοτικότητά του κι αξίζει να θυμίσουμε πως σύμφωνα με τους μουσικούς νεωτερισμούς και καινοτομίες της αλλά και υποδείξεις κατασκευής σύμφωνα με δικές της, νέες τεχνικές εκτέλεσης η Pleyel δημιούργησε μοντέλο τσέμπαλου που πήρε το όνομά της.
Η πρώτη επαφή της Λάντοβσκα με το τσέμπαλο έγινε το 1900 στο Παρίσι. Eίχε πάει για σπουδές και είχε αφιερωθεί ολοκληρωτικα στην έρευνα πρώιμης μουσικής (κυρίως του Μπαχ) και ιστορικών οργάνων. Ξημεροβραδιαζόταν ψάχνοντας βιβλία και παρτιτούρες σε παλαιά βιβλιοπωλεία...Μια μέρα ο ιδιοκτήτης κάποιων απ'αυτά της είπε ότι μόλις είχε αποκτήσει ένα "ίδιαίτερο" όργανο.
Η Βάντα δεν έχασε καιρό και πήγε να το δει. Ήταν ένα τσέμπαλο με τρία πληκτρολόγια και εξαιρετικά διακοσμημένο!
Το καπάκι του ήταν φιλοτεχνημένο με μια απεικόνιση, αντίγραφο ενός εικαστικού, που παρίστανε έναν άντρα που χαρίζει το όργανο σε μια ένθρονη γυναίκα. Ήταν ο Στανίσλαφ Β΄Πονιατόφσκι, o βασιλιάς της Πολωνίας και σύμφωνα με τις κακές γλώσσες εραστής της Αικατερινης της Μεγάλης, που πρόσφερε στην φιλόμουση τσαρίνα το τσέμπαλο ως δωρο. Η Βάντα εντυπωσιάστηκε. Μεγαλύτερος όμως ήταν ο ενθουσιασμός της , όταν κάθισε κι άρχισε να παίζει τα πλήκτρα του...
Είχε ερωτευτεί το όργανο, παρότι η κατάστασή του ήταν οικτρή...
 |
| Tο αγαπημένο τσέμπαλο της Λάντοβσκα (συλλογή Hans Adler) |
Aργότερα στην κατοχή της βρέθηκαν πολλά τσέμπαλα...
Από τα πολύ αγαπημένα της λένε πως ήταν ένα ιταλικό του 16ου αι. με 5 κλαβιέ και με αριστουργηματική αναγεννησιακή ζωγραφική στο καπάκι του, που αποδίδεται στον Αντρέα ντελ Βερρόκκιο, τον διάσημο Ιταλό ζωγράφο και γλύπτη στην Αυλή των Μεδίκων στην Φλωρεντία.
Το 1907 ταξιδεύοντας στη Μόσχα έπαιξε σε δεξίωση από Ρώσους καλλιτέχνες στη Salle Pleyel με τεράστια επιτυχία.Τόση, που το ρεσιτάλ της απεικονίστηκε από τον ζωγράφο, Λεονίντ Παστερνάκ(πατέρα του γνωστού συγγραφέα):
 | |
| "Landowska concert in Moskow 1907", Leonid Pasternak - Γκαλερί Tretyakov |
Σε αυτό το ρεσιτάλ της συνάντησε για πρώτη φορά τον Τολστόι.
 | |
| Landowska και Tolstoy (από icollector.com) |
Από κείνη την πρώτη συνάντηση και μετά, η Λάντοβσκα επισκέφτηκε κάποιες φορές τον Τοσλτόι στο σπίτι του, στην Yasnaya Polyana.
Την αξία της Βάντα Λάντοβσκα, όμως κατανόησαν και πολλοί σύγχρονοι συνθέτες, αναμεσά τους ο Ντε Φάλλια και ο Πουλένκ, που γι΄αυτήν έγραψαν και σειρά εργων..., όπως το "Κονσέρτο για τσέμπαλο" και το "Αγροτικό κονσέρτο", αντίστοιχα.Ο Φρανσίς Πουλένκ θυμάται πως εμπνεύστηκε το "Αγροτικό κοντσέρτο", όταν το 1927 επισκέφτηκε τη Λάντοβσκα στο εξοχικό της στο Saint-Leu-la-Forêt, ένα τόπο που ξεχείλιζε ενέργεια...Εκεί, όπου κάποτε έζησε ο Κουπρέν και περπάτησαν οι Ρουσώ και Ντιντερό...
Ο συνθέτης με νοσταλγία πάντα έλεγε πως δούλεψαν μαζί μέτρο-μέτρο, με πολλές από τις προτάσεις και υποδείξεις της Λάντοβσκα σχετικές με το τσέμπαλο να ενσωματώνονται στη σύνθεση...
Οι συζητήσεις τους κράταγαν ώρες, που ο Πουλένκ χαρακτήρισε "μαγικές στιγμές".
Τη δε εκτέλεση της Λάντοβσκα ένα "θαύμα" και κείνη "θαυματοποιό"...
Ο Πουλένκ επιθυμούσε διακαώς να αποδείξει πως το τσέμπαλο μπορούσε να είναι ένα όργανο της σύγχρονης εποχής και όχι ένα ξεπερασμένο και απλώς ιστορικού ενδιαφέροντος, μουσικό μέσο.
Όμως και η Λάντοβσκα λάτρεψε τη σύνθεση του φίλου της Πουλένκ, που σύμφωνα με δική της ομολογία τής άρεσε να εκτελεί, καθώς τήν έκανε να "νοιώθει ξέγνοιαστα και την πλημμύριζε χαρά".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου