Edith Piaf: Αφιέρωση στην Αγία των δρόμων...

"Αν κάποιος δει τη ζωή της Εντίθ Πιαφ από απόσταση, θα διαπιστώσει πως η ζωή της δεν ήταν τίποτε άλλο, παρά μια σειρά από θαύματα. Μέσα από τα βάθη της μιζέριας και την κατάπτωση όλων των δεδομένων ηθικής, γεννήθηκε μια απ` τις μεγαλύτερες τραγουδίστριες όλων των εποχών.
Αν δεν είχαμε τη φωνή της, σαν συγκλονιστικό ντοκουμέντο ζωής, θα πιστεύαμε πως η Πιαφ είναι η κορυφαία ηρωίδα των μυθιστορημάτων του Ντίκενς, αλλά και του Ουγκώ, σε μια αφήγηση όπου συνυπάρχουν το σκοτάδι, η εξαθλίωση, η φτώχια, η μιζέρια, η ορφάνια, η εγκατάλειψη, ο φόνος και ο θάνατος, ο έρωτας, το πάθος, το έλεος, το ανθρώπινο μεγαλείο, η συμπόνια, η συγχώρεση και τελικά η εξιλέωση.
Αγάπησε τους ξεχασμένους, από την "επίσημη" εκδοχή της ζωής, πόρνες, ομοφυλόφιλους, φυλακισμένους, άντρες και γυναίκες τυραννισμένους από έρωτα και θάνατο, φτωχοδιαβόλους γεμάτους όνειρα. Τους γνώρισε στους δρόμους του Παρισιού, το μόνο αληθινά δικό της σπίτι.
Και τους έκανε ιερό τραγούδι, μετατρέποντας σε ύψιστη τέχνη την περιπέτεια, την πτώση και την εξιλέωσή τους.
Μια αγία των δρόμων..."

[ "Εντίθ Πιαφ, Η Αγία των δρόμων", Μ. Δαμασιώτης - Π. Φύτρας, εκδ. Οδός Πανός]

Kόρη ενός ακροβάτη του δρόμου και μιας τραγουδίστριας, που την εγκατέλειψε λίγες εβδομάδες μετά τη γέννησή της. ήταν η Εντίθ Πιαφ.
Η μεγαλύτερη τραγουδίστρια της γαλλικής σκηνής, που την πολυκύμαντη ζωή της εκτός από φήμη, επιτυχία, δόξα, κι έρωτες, τη στιγμάτισαν και πλήθος κακοτυχίες...

...και να!! 

Ένα "σπουργιτάκι" (γαλλ.=Πιαφ), μια μικροκαμωμένη γυναίκα, (δεν ξεπερνούσε το 1.50 μέτρο) εμφανίζεται στη σκηνή!...

Πώς θα κερδίσει μια τέτοια παρουσία το ακροατήριο;...

Ανοίγει το στόμα...οι χορδές πάλλονται...

Γάργαροι, ευχάριστα ασυνήθιστοι ήχοι, αιθέρια φωνή,εύθραυστη,...μα συνάμα δυνατή, με μια υποβλητική χροιά και μια νευρώδη ενέργεια!...

Και ξάφνου το μικρό "σπουργίτι" μεταμορφώνεται μπρος σου σε γιγάντια λέαινα!!!

Η Εντίθ Πιαφ "έφυγε" σαν σήμερα, 10 Οκτώβρη του 1963…

"Κοιτάξτε αυτό το μικροκαμωμένο πλάσμα που τα χέρια του μοιάζουν με τις σαύρες των ερειπίων. Κοιτάξτε το μέτωπό της που φέρνει στο νου τον Βοναπάρτη, τα μάτια της, τα μάτια ενός τυφλού που μόλις βρήκε το φως του. Πώς θα τραγουδήσει; Πώς θα εκφραστεί; Πώς θα βγάλει απ’ το μικρό της στέρνο τους μεγάλους καημούς της νύχτας;",

αναρωτιέται ο φίλος της Πιαφ, Ζαν Κοκτώ...

"Και να που μια φωνή που βγαίνει απ’ τα σπλάχνα της, που κατοικεί σ’ όλο της το κορμί, αφήνει ν’ απλωθεί ασυγκράτητο, ένα κύμα από το μαύρο βελούδο. Δεν είναι πια η κυρία Εντίθ Πιάφ που τραγουδάει, είναι η βροχή που πέφτει, είναι ο άνεμος που οδύρεται, είναι το φως του φεγγαριού που στρώνεται πάνω στο τραπέζι σαν τραπεζομάντιλο.."

("Η ιστορία της Εντίθ Πιαφ", Monique Lange,εκδ. Index, μτφ. Β. Δούβλης)

Ανυπέρβλητο χάρισμα η φωνή της, ένα θείο δώρο που ζωντάνευε όταν ερχόταν βαθιά μέσα από την ψυχή της. Ίσως γι’ αυτό να έγραψε ιστορία από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε.

"Βγήκα στη σκηνή σαν φάντασμα. Αδύνατη και τρομοκρατημένη. Τα χέρια πίσω από την πλάτη μου. Ακίνητη, έβλεπα με δέος αυτή την αίθουσα, μέσα στην οποία βρισκόταν η Μιστενγκέτ και ο Σεβαλιέ. Πίστευα ότι η μιζέρια μου θα τάραζε το καθώς πρέπει δείπνο τους. Τα πρώτα τραγούδια τα είπα ακουμπώντας σε μια κολόνα. Ο Λεπλέ τα ανακοίνωνε. Σιγά σιγά, όμως, βρήκα την ισορροπία μου, τη σιγουριά μου. Άφησα την κολόνα και έτεινα τα χέρια μου στον κόσμο. Το φουλάρι, που κάλυπτε το μανίκι που μου έλειπε, έπεσε κάτω. Κι όμως, κανείς δεν γέλασε. Όλοι είχαν ένα σοβαρό ύφος.
Όταν τραγούδησα και την τελευταία νότα, έγινε απόλυτη σιωπή. Για μισό λεπτό περίπου, η απόλυτη σιωπή. Και τότε, ο Σεβαλιέ φώναξε: "Έχει κότσια η πιτσιρίκα". Και ξέσπασαν σε χειροκροτήματα που με ζάλισαν",

είχε αφηγηθεί χαρακτηριστικά η Εντίθ Πιαφ...
(naftemporiki)

Φίλος και συνεργάτης της Πιαφ, που κι αυτός έφυγε μία μέρα μετά από κείνην υπήρξε ο Ζαν Κοκτώ, που αποτελεί και την μοναδική κοινή συνιστώσα τους με τον Φρανσίς Πουλένκ.

Τα μονοπάτια του γάλλου συνθέτη με το "σπουργίτι" δεν συναντήθηκαν ποτέ.

Κι όμως, ο τελευταίος από τους 15 πιανιστικούς "Αυτοσχεδιασμούς-Improvisations" του συνθέτη έχει τον υπότιτλο:

"Hommage à Édith Piaf".

Μοναδική, κοινή συνιστώσα τους, ο φίλος και συνεργάτης τους Ζαν Κοκτώ, που κι αυτός έφυγε μία μέρα μετά την Εντίθ.

Οι "Ιmprovisations" του Πουλένκ -μελωδικά και αρμονικά- δείχνουν επιρροές από τους Σοπέν, Σούμπερτ και Προκόφιεφ.

Ο Πουλένκ στον Improvisation No. 15 δίνει μυστήριο και αύρα γαλλικού καμπαρέ. 

Ως αίσθηση, παραπέμπει στο τραγούδι "La Vie en Rose", τους στίχους του οποίου υπογράφει η Πιαφ και άκουσε ο Πουλένκ στο Παρίσι τη δεκαετία του ‘50, μένοντας άναυδος από την ερμηνεία και χαρακτηρίζοντάς το ως "μοναδικά αισθησιακό!!!", ενώ μελωδικά μετά την αιθέρια εισαγωγή μιμείται το "Les Feuilles Mortes" του Joseph Kosma, που η Πιαφ ερμήνευσε με το μοναδικό, απαράμιλλο τρόπο της, τόσο στην γαλλική όσο και στην αγγλική έκδοση αυτού του τραγουδιού...

Με αυτόν τον τρόπο σκιαγραφεί την προσωπικότητα αυτού του καλλιτεχνικού συμβόλου, που ακούει στο όνομα Εντίθ Πιαφ!

Francis Poulenc - Improvisation Ν.15- "Hommage à Edith Piaf":

Στη συνέχεια αυτού του αφιερώματος θα απολαύσουμε τη φωνή της Πιαφ σε ένα αγαπημένο βαλσάκι. Πρόκειται για το πασίγνωστο "Padam, padam", ένα τραγούδι της δεκαετίας του '50 σε μουσική του Norbert Glanzberg.
Οι στίχοι αναπολούν μια παλιά αγάπη, είναι οι νότες κι ο ρυθμός του που ενεργοποιούν τις αναμνήσεις...

"Παντάμ, παντάμ...

Θυμήσου τις αγάπες σου,

δεν υπάρχει λόγος να μην κλαίς

με τις αναμνήσεις σου στα χέρια

Αυτός ο ρυθμός με στοιχειώνει μέρα και νύχτα

αυτός ο ρυθμός δεν γεννήθηκε σήμερα

έρχεται απο τόσο μακριά,

απο εκεί που έρχομαι εγώ

τον μεταφέρουν χιλιάδες μουσικοί...

Παντάμ...παντάμ...."

Λέγεται πως αυτό το ηχοποιητικό "Παντάμ" προέκυψε κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης του τραγουδιού, όταν στην πρόβα η Πιαφ είχε ξεχάσει τα λόγια και συνόδευσε τη μουσική με το επιφώνημα "παντάμ"...
Όπως το άκουσε ο συνθέτης , του άρεσε και αποφάσισε να το κρατήσουν...

Edith Piaf - "Padam Padam":

Ποίηση και μουσική συνεργάζονται για να αποκαλύψουν το πορτραίτο της μεγάλης Πιαφ, κάτι σαν καρτ-ποστάλ καμωμένη από λέξεις και ήχους. Μια "μουσική φωτογραφία" σπάνιας τρυφερότητας κι ευαισθησίας, αφιέρωμα στο θρύλο του Παρισιού από τους Ηλία Κατσούλη και Νότη Μαυρουδή:

Σπουργιτάκι των δρόμων

και μωρό μου στην κούνια

ύψος ένα πενήντα με δυο πόντους τακούνια

ένα φόρεμα μαύρο με σκισμένο μανίκι

δανεικό το φουλάρι μα η ζωή της ανήκει.

Κι όταν πέφτει σκοτάδι κι είν’ ο κόσμος βουνό

μια φωνή απ’ το δρόμο ακουμπά ουρανό

δεν αντέχει το χώμα δε χωράει στη γη

ένα άστρο στο σύμπαν λίγο πριν εκραγεί.

Το Παρίσι τις νύχτες ξεψυχά στ’ όνομά της

ανασαίνουν οι μόρτες το κρυφό άρωμά της

αλκοόλ κι άσπρη σκόνη εραστές νταβατζήδες

μεθυσμένα μου μάτια με βαριές βλεφαρίδες.

Στον καθρέφτη του χρόνου το δικό της σημάδι

από χείλη βαμμένα με βαθύ κοκκινάδι

οι παλιές της αγάπες χτίζουν μέσα τους σπίτι

να φωλιάσει για πάντα η Eντίθ το σπουργίτι.