Καλλιτεχνικοί Ολυμπιακοί Αγώνες: ο "Δισκοβόλος" και το "Εμβατήριο για μια Νέα Ζωή"...

 

"Δισκοβόλος", Κων/νου Δημητριάδη
(Χρυσό μετάλλιο γλυπτικής-Ολυμπιακοί Αγώνες Παρίσι 1924)

"Στο Ιερό της Ολυμπίας καλλιεργείτο κατά κύριο λόγο το πνεύμα της άμιλλας και του άθλου, που δεν είναι παρά μια ανώτερη έκφραση της ανάγκης του ανθρώπου για επικοινωνία. Μια επικοινωνία όπου οι αντίπαλοι είναι απλώς συνομιλητές για ένα καλύτερο αύριο. 
Το πνεύμα του αγώνα δεν περιοριζόταν στις επιδόσεις μόνο του σώματος. Αυτός είναι ο λόγος που στους Ολυμπιακούς Αγώνες οργανώνονταν ταυτόχρονα και καλλιτεχνικοί αγώνες καθώς και αγώνες κηρύκων και σαλπιγκτών. Προπάντων, όμως, οι άνθρωποι του πνεύματος, της τέχνης, της επιστήμης και των γραμμάτων είχαν την ευκαιρία να παρουσιάσουν στο συναθροισμένο στα Ιερά πανελλήνιο, τον αθέρα των έργων τους και να εκθρέψουν το ιδανικό της τίμιας άμιλλας και του καλού καγαθού πολίτη.
Γιατί είναι γνωστό ότι στα πανελλήνια Ιερά, και προπαντός στην Ολυμπία, συνέρεαν μαζί με τους αθλητές και οι άριστοι της ελληνικής διανόησης, Θαλής, Εμπεδοκλής, Γοργίας, Ισοκράτης, Ηρόδοτος, Οινοπίδης, Πλάτων κ.ά." 

("Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα", Γιαλούρης Ν., Εκδοτική Αθηνών).

Σύμφωνα με τους θεσμούς των Ολυμπιακών Αγώνων της Αρχαιότητας ήταν και οι προθέσεις του ιδρυτή του σύγχρονου Ολυμπιακού κινήματος,  Πιέρ Ντε Κουμπερτέν.

Έτσι, προσδοκούσε η Τέχνη να είναι αναπόσταστο κομμάτι του Ολυμπιακού προγράμματος. Από το 1912 έως και το 1948 και για επτά Ολυμπιάδες διαγωνίστηκαν καλλιτέχνες σε πέντε κατηγορίες:

Aρχιτεκτονική,

Λογοτεχνία,

Ζωγραφική,

Γλυπτική
και

Μουσική

Στους Καλλιτεχνικούς Ολυμπιακούς Αγώνες, η Ελλάδα έχει κατακτήσει ένα χρυσό μετάλλιο στη γλυπτική το 1924.
Απονεμήθηκε στον Κωνσταντίνο Δημητριάδη για το "Δισκοβόλο" του, ένα γλυπτό που τότε στο Παρίσι κέρδισε τον παγκόσμιο θαυμασμό, καθώς αναπαριστά τον δισκοβόλο σε στιγμή αυτοσυγκέντρωσης και πλήρους αφοσίωσης, ακριβώς μια στιγμή πριν τη ρίψη του δίσκου. Χυτεύτηκε σε τρία αντίτυπα και το ένα στέκει απέναντι από το Παναθηναϊκό Στάδιο(παραπάνω φωτογραφία).

 

Όσον αφορά τη μουσική, οι υποκατηγορίες περιλάμβαναν, συνθέσεις για ορχήστρα, μονωδίες, χορωδιακά ή έργα μουσικής δωματίου. 

Ανάμεσα στους σπουδαίους συνθέτες που υπέβαλαν μουσικό έργο τους και βραβεύτηκε με ολυμπιακή δόξα ηταν ο Τσέχος, μαθητής και γαμπρός του Ντβόρζακ, Josef Suk.

Ήταν στην Ολυμπιάδα του Λος Άντζελες το 1932 που o 58χρονος μουσικός διαγωνίστηκε με τη σύνθεσή του "V nový život - Προς μια Νέα Ζωή", για ορχήστρα και μικτή χορωδία.

Ο Σουκ, ένας από τους κορυφαίους συνθέτες του τσεχικού μοντερνισμού, ο οποίος έτυχε μεγάλης εκτίμησης από τους Μάλερ και Μπεργκ κέρδισε το ασημένιο μετάλλιο, κορυφαία διάκριση καθώς η επιτροπή εκείνη τη χρονιά δεν απένειμε ούτε χρυσό, ούτε χάλκινο έπαθλο. 

Πρόκειται για ένα πανηγυρικό συμφωνικό εμβατήριο που ο Σουκ δημιούργησε μια πρώτη έκδοσή του το 1919 υπό την επίδραση της συμμετοχής Τσεχοσλοβάκων στρατιωτών σε μάχες για την υπεράσπιση της νεοσύστατης Τσεχοσλοβακίας από την Ουγγαρία.
Οι Τσέχοι εκείνη την εποχή γεμάτοι ενθουσιασμό συζητούσαν για το καθήκον τους να υπερασπιστούν την πατρίδα.

Πάνω στη μουσική προσαρμόστηκαν στίχοι στην τσέχικη γλώσσα σε κείμενο του Petr Křička,  που συνδυάζει στοιχεία θρησκευτικής πίστης και εορτασμού της τσεχικής ιστορίας με ένα κάλεσμα για αγώνα για την υπεράσπιση του έθνους. 

Αργότερα, προκειμένου να διαγωνιστεί στους Μουσικούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες ο συνθέτης το παρουσίασε ως ορχηστρική σύνθεση με μουσικά μοτίβα προσαρμοσμένα κατάλληλα με νέα αρμονική επεξεργασία. 

Από την αρχή η σύνθεση είχε αποκτήσει πρωτοφανή δημοφιλία κι έτσι, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι είχε επιτυχία και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες. Σύνθεση αναμφίβολα επιβλητική, μεγαλόπρεπη, μια φανφάρα θριάμβου, που αναδύει πανηγυρική αίσθηση από τις εναρκτήριες ακόμη ηχηρές επικλήσεις των τρομπετών...
Χαρακτηριστικές ειναι οι έντονα διακοσμημένες μουσικές φράσεις, οι ισχυρές φανφάρες από τα χάλκινα και τα κρουστά που μεταφέρουν την ξέφρενη διάθεση και τις εκδηλώσεις ευφορίας της πορείας προς τη νίκη...

Josef Sul: "V nový život - Προς μια Νέα Ζωή"