 |
| Kol Nidrei: Προσευχή στο Γιομ Κιπούρ , Maurycy Gottlieb |
Από το ηλιοβασίλεμα της παραμονής ως το σούρουπο της κύριας μέρας του μήνα Τισρί είναι για τους Εβραίους μια ιερή, μεγάλη μέρα, γνωστή ως Γιομ Κιπούρ.
Μιας μέρας νηστεία, που μέσω αυτής ζητούν συγχώρεση από το Θεό και συμφιλίωση με τους συνανθρώπους τους.
Είναι η «Μέρα της Εξιλέωσης», (Yom =ημέρα και Kippour=εξιλέωση).
Η αίσθηση της εξομολόγησης του αμαρτήματος και της εξιλέωσης από την ενοχή είναι ξεκάθαρη στο Γιομ Κιπούρ.
Η αμαρτία και οι ενοχές αποτελούν δεινά που μαστίζουν τον άνθρωπο από εμφανίσεώς του γι’αυτό και σε πολλούς πολιτισμούς ξόρκιζαν με διάφορες τελετουργίες το κακό που μόλυνε τις ψυχές τους.
Εξιλαστική τελετή και η Γιομ Κιπούρ, που όπως περιγράφεται και στη Βίβλο περιλάμβανε τη θυσία ενός τράγου που έπαιρνε πάνω του όλες τις αμαρτίες, γνωστός ως «αποδιοπομπαίος τράγος».
Το Γιομ Κιπούρ είναι κινητή γιορτή, επειδή το εβραϊκό ημερολόγιο είναι σεληνοηλιακό.
Έτσι, φέτος η ιερή εβραϊκή γιορτή ξεκινά σήμερα 11 Οκτώβρη μετά τη δύση του ηλίου.
Είναι η στιγμή που στη Συναγωγή τελείται το Kol Nidrei (που σημαίνει: Όλες οι υποσχέσεις- Όλοι οι όρκοι), ένα είδος προσευχής, γραμμένης στα Αραμαϊκά, που ακούγεται τρεις φορές κατά τη διάρκεια της λειτουργίας και μέσω της προσευχής αυτής οι πιστοί ζητούν συγχώρεση από τον Θεό για την αδυναμία τους να εκπληρώσουν όρκους που Του έχουν κάνει.
Μια μοναδική στιγμή, ευκαιρία για ανασκόπηση, αναστοχασμό, μετάνοια, και παράκληση συγχώρεσης.
Ένα έργο υποβλητικό και πλούσιο ηχητικά, που συνέθεσε όταν διατελούσε Διευθυντής της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Λίβερπουλ και του είχε ανατεθεί από την εβραϊκή κοινότητα της πόλης.
Η σύνθεση που έχει και το δεύτερο τίτλο «Adagio on Hebrew Melodies for Violoncello and Orchestra» πλην της εβραϊκής μελωδίας του Κολ Νιντρέ εμπνέεται και από τη συλλογή που εκδόθηκε το 1815 των Εβραϊκών μελωδιών του Isaac Nathan[βρετανού συνθέτη που γνώριζε τη μουσική της συναγωγής από τον χαζάν(ψάλτη) πατέρα του] σε ποίηση του Λόρδου Βύρωνα.
Πολλοί μελετητές τοποθετήθηκαν σχετικά λέγοντας πως ο Μπρουχ δεν συνέθεσε Εβραϊκή μουσική, αλλά ένα λαμπρό κοσμικό κονσέρτο. Πράγματι, ο ίδιος ο συνθέτης δίνει την απάντηση λέγοντας γι’ αυτή τη σύνθεση πως είναι μια ανάμεσα στις τόσες, που έχουν ως βάση την παραδοσιακή μουσική των λαών, που τόσο είχε αγαπήσει και μελετήσει.
Την μουσική των Εβραίων ο Μπρουχ είχε κυρίως συναντήσει μέσω του ούγγρου, σημιτικής καταγωγής φίλου του βιολιστή, Γιόζεφ Γιοακίμ.
Το εναρκτήριο θέμα είναι αργό και ελεγειακού ύφους, λιτό στην αρμονική του δομή, με το μεσαίο μέρος να αναδύει το λαμπρό μήνυμα της εξιλέωσης μέσα από το ηχόχρωμα του τσέλου που κινείται σε μια διακριτική μελωδική γραμμή ανυπέρβλητης κατανυκτικότητας, μεγαλοπρεπούς ταπεινότητας και λυρισμού.
H playlist της μουσικής στην ταινία «Knight of Cups» του Τέρενς Μάλικ περιλαμβάνει και το έξοχο αυτό έργο του Bruch.
Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ της Jacqueline Du Pré:
Από τις καλύτερες εκτελέσεις θεωρείται αυτή με την χαρισματική και λαμπερή, μα πρόωρα χαμένη τσελίστρια, Jacqueline Du Pré, και στο πόντιουμ τον Daniel Barenboim, που καθοδηγεί την Φιλαρμονική Ορχήστρα του Ισραήλ.
Η ερμηνεία της Ντι Πρε χαρακτηρίζεται από έντονη εκφραστικότητα και μέριμνα για κάθε λεπτομέρεια.
Πλάθει ατμόσφαιρα τελετουργική με εμφανέστατη τη γοητεία μιας μουσικής ανάγνωσης με σεβασμό και ευσέβεια, με τη διάπλαση των φράσεων να γίνεται ευλαβώς και χωρίς υπερβολές.
Οι δοξαριές της αναδύουν όλη την αίσθηση άφεσης, ελέου και χάρης, µεταγγίζοντας µουσικότητα και προτρέποντας σε βαθύ στοχασµό, όπως απαιτεί μια γιορτή αγάπης, μεταμέλειας και συγχώρεσης.
Τέλος, οι καμπύλες στη δυναμική από μεριάς Μπαρενμπόιμ και δ/νσης ορχήστρας, διατηρούν την επισημότητα που προϋποθέτει ο χαρακτήρας του δημοφιλούς, εμβληματικού αυτού έργου του γερμανού συνθέτη, του εμπνευσμένου από μια γιορτή ανθρωπιάς και διανόησης.
Max Bruch: «Kol Nidrei, Op. 47»-Jacqueline Du Pré, Daniel Barenboim
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου