"Ήχοι πρωτόγονης μαρίμπας ξεσηκώνουν ένστικτα!"

 

Οι αχτίδες του ήλιου αντιστέκονται στις συνεχείς επιθέσεις του φθινοπώρου!
Σκάνε χαμόγελα και μαρτυρούν πως η διάθεση για αιώρηση υπάρχει ακόμη!
Ο ήχος ενός πρωτόγονου ξυλοφώνου ξεσηκώνει τα ένστικτα...
Χαρίζω μπαγκέτες! Oρμάτε, φίλοι μου!

Όταν ο Στηβ Ράιχ βρέθηκε στην Ιαπωνία, προσκεκλημένος για μια σειρά διαλέξεων στο Μουσικό Κολέγιο της Ναγκόγια, του ανατέθηκε να συνθέσει ένα έργο για τα εγκαίνια της νέας αίθουσας συναυλιών. Η πρόκληση ήταν συγκεκριμένη. Να δημιουργήσει ένα έργο που να αντανακλά τόσο τη μινιμαλιστική του ταυτότητα όσο και το πνεύμα της συνεργασίας ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση.

Έτσι γεννήθηκε το κομμάτι "Nagoya Marimbas", μια λαμπρή σύνθεση για δύο μαρίμπες*, γεμάτη ρυθμική ένταση, αφαιρετική εφευρετικότητα και χαρακτηριστικό ήχο.

Το έργο, αν και σύντομο σε διάρκεια, είναι απαιτητικό και δεξιοτεχνικό. Βασίζεται σε διαρκώς μεταβαλλόμενα επαναλαμβανόμενα μοτίβα, με τις δύο μαρίμπες να λειτουργούν σαν καθρέφτες. Οι εκτελεστές "κυνηγούν" ο ένας τον άλλον με ελάχιστη χρονική καθυστέρηση, δημιουργώντας μια αίσθηση συνεχούς κίνησης και αλληλεπίδρασης.

Η επανάληψη εδώ δεν είναι στατική. Αντίθετα, προσδίδει δυναμική και ένταση. Με κάθε επανάληψη, μικρές ρυθμικές ή τονικές μετατοπίσεις δημιουργούν έναν σπειροειδή ήχο που καθηλώνει. Η μουσική αποκτά σχεδόν χορευτικό χαρακτήρα, με έναν έντονο παλμό και μια υπόγεια ένταση που αναπτύσσεται σταδιακά. Η καθαρότητα της γραφής αποκαλύπτει την εσωτερική της γεωμετρία, θυμίζοντας τη μαθηματική ακρίβεια και τη φυσική ροή που χαρακτηρίζουν το σύνολο του έργου του Ράιχ.

Ο Στηβ Ράιχ θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του μουσικού μινιμαλισμού. Γεννήθηκε σαν σήμερα, 3 Οκτωβρίου 1936, στη Νέα Υόρκη, μια πόλη που μαζί με την Καλιφόρνια -όπου επίσης μεγάλωσε- του προσέφεραν πρόσβαση σε δύο από τα σπουδαιότερα πολιτιστικά εργαστήρια της Αμερικής του 20ού αιώνα.

Ξεκίνησε τις μουσικές του σπουδές με πιάνο και τύμπανα, όμως σύντομα στράφηκε στη σύνθεση και τη φιλοσοφία. Το μεταπτυχιακό του τον έφερε κοντά σε δύο από τις πιο επιδραστικές μορφές του αιώνα, τον Νταριούς Μιγιό και τον Λουτσιάνο Μπέριο, από τους οποίους πήρε όχι μόνο τεχνική κατάρτιση αλλά και την αίσθηση ότι η μουσική μπορεί να συνομιλεί με τον κόσμο με νέους τρόπους.

Ο Ράιχ έγινε παγκόσμια γνωστός για την πρωτοποριακή χρήση επαναλαμβανόμενων μοτίβων, ρυθμικών μετατοπίσεων, εγχάραξης ηχογραφήσεων σε real-time, καθώς και για την ενσωμάτωση παραδοσιακών ρυθμών από την Αφρική, την Ινδονησία και την εβραϊκή μουσική παράδοση. Ήταν από τους πρώτους συνθέτες που ερεύνησαν τη σχέση της μουσικής με την τεχνολογία, αξιοποιώντας μαγνητοταινίες και loops.

Το "Nagoya Marimbas" είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της ωριμότητάς του, ένα έργο εξαιρετικά απαιτητικό, όπου τα μοτίβα διαπλέκονται αρμονικά και συγχρόνως περίπλοκα. Απαιτεί απόλυτο συγχρονισμό και βιρτουοζιτέ από τους δύο μαριμπίστες, οι οποίοι πρέπει να λειτουργήσουν σαν ένα σώμα με δύο φωνές.

Το ακούμε από δυο μέλη του "Συνόλου Μηδέν", μιας μπάντας, που ειδικεύεται σε εκτελέσεις πρωτοποριακών και σύγχρονων συνθέσεων.

Μια ευχάριστη έκπληξη λοιπόν για το απογευματινό μας άκουσμα, ένα έργο γεμάτο χορευτική ενέργεια, ρυθμική ακρίβεια και αρχέγονη αύρα, από έναν μεγάλο δημιουργό της εποχής μας, τον βετεράνο μινιμαλιστή Στηβ Ράιχ, τον οποίο τιμάμε σήμερα.

 Steve Reich: "Nagoya marimba" :

* Να θυμίσουμε πως η μαρίμπα, που ανήκει στα ιδιόφωνα κρουστά, είναι αφρικανικής προέλευσης. Κατασκευάζεται από  μια ξύλινη, ορθογώνια  βάση, επάνω στην οποία είναι τοποθετημένες μικρές πλάκες διαφορετικού μήκους από σκληρότερο ξύλο.

Κάτω από αυτές υπάρχουν τα ηχεία, (στην αρχική μορφή των οργάνων γι'αυτό το σκοπό χρησιμοποιούνταν κολοκύθες) όπου, με το χτύπημα δύο μπαγκετών, δονούνται σε ταυτοφωνία.
Το ιδιόφωνο αυτό όργανο αποτελεί απαραίτητη συνοδεία των θρησκευτικών τελετών, εορτασμών και κοινωνικών ιεροτελεστιών.
Εκτός από την Αφρική η μαρίμπα είναι διαδεδομένη στην Ινδονησία και τη Νότια Αμερική, όπου πιθανολογείται ότι την εισήγαγαν οι μαύροι σκλάβοι.

Ath Samaras3 October 2016 at 12:07

"Σύνολο Μηδέν", αλλά με μεγάλη αξία. Μπράβο τους, μπράβο και στην κα Elpida Nousa που μας τα παρουσιάζει..! ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ!
ReplyDelete