 |
| "Η Ανάληψη του Ιησού", John Singleton Copley |
"...ενώ οι μαθητές κοίταζαν τον Ιησού, Εκείνος ανυψώθηκε προς τον ουρανό, και μια νεφέλη τον έκρυψε από τα μάτια τους. Και καθώς κοίταζαν που ανέβαινε ψηλά, ξαφνικά δυο άντρες εμφανίστηκαν μπροστά τους με άσπρα ενδύματα, και τους είπαν:
"Γαλιλαίοι, τι σταθήκατε και κοιτάτε στον ουρανό; Αυτός, που αναλήφθηκε,
έτσι θα ’ρθει πάλι, με τον ίδιο τρόπο που τον είδατε να πηγαίνει εκεί..."
"Γαλιλαίοι, τι σταθήκατε και κοιτάτε στον ουρανό; Αυτός, που αναλήφθηκε,
έτσι θα ’ρθει πάλι, με τον ίδιο τρόπο που τον είδατε να πηγαίνει εκεί..."
Ετσι περιγράφουν οι Γραφές την Ανάληψη, μια από τις σημαντικότερες Γιορτές της Χριστιανικής θρησκείας, την άνοδο του Χριστού στους ουρανούς, που γιορτάζεται πάντοτε ημέρα Πέμπτη.
Είχαν περάσει σαράντα μέρες μετά την Ανάσταση, όταν ο Ιησούς εμφανίστηκε ενώπιον των Αποστόλων. Συνομιλώντας μεταξύ τους κατευθύνθηκαν προς το Όρος των Ελαιών και κεί, ευλογώντας τους, ο Κύριος σήκωσε τα χέρια του και άρχισε να ανυψώνεται...Υψωνόταν πάνω από τη γη, ώσπου χάθηκε μέσα στα σύννεφα… Οι Απόστολοι δεν μπορούσαν να πάρουν τα μάτια τους...Αρχικά τρόμαξαν, όμως τελικά κυριάρχησε η έκσταση που ένιωσαν με όσα αντίκρυζαν..
Το θείο γεγονός μεταφέρει στον καμβά του ο Τζον Σίνγκλετον Κόπλεϊ στο ομώνυμο εικαστικό του: "Jesus ascending to heaven". Όλα τα καλλιτεχνικά μέσα του δημιουργού υποτάσσονται στην θαυμαστή απεικόνιση της απόλυτης ηρεμίας, του μεγαλείου και της ομορφιάς του ανερχόμενου Χριστού. Το πρόσωπο του Σωτήρα εκπέμπει φως, γεμάτο αγάπη και έλεος για τους ανθρώπους.
Φως που φαίνεται πως τρομάζει τους Αποστόλους, που απεικονίζονται στο κάτω μέρος του έργου...Τα χρώματα που επιλέγει ο Κόπλεϊ, ροζ, μπλε, γκρίζο, ώχρα και κόκκινο έρχονται σε αντίθεση με το λευκό χιτώνα, που φορά ο Χριστός, και οι Άγγελοι με τα επίσης λευκά φτερά τους, όλα ευφυώς σχεδιασμένα για να ενισχυθεί το δράμα και η σοβαρότητα του θείου γεγονότος.
Αβρές οι φωτοσκιάσεις των νεφών, ικανές να μεταφέρουν αγαλλίαση, ηρεμία και το ευσεβές της ψυχής, τονίζοντας ιδιαίτερα τον υπερφυσικό χαρακτήρα της Ανάληψης. Εκστασιασμένοι οι μαθητές, με τα χέρια υψωμένα αποχαιρετούν τον Κύριο. Ένας θριαμβευτικός αποχαιρετισμός, ένα γεγονός που αποτελεί θριαμβευτική νίκη Του επί του θανάτου.
"..και ανελθόντα εις τους ουρανούς, και καθεζόμενον εκ δεξιών του Πατρός..."
Η Ημέρα της Ανάληψης ανήκει στις πιο εξέχουσες γιορτές που σχετίζονται με τη ζωή του Χριστού και γι' αυτό απαιτούσε ιδιαίτερη μουσική προσοχή στην εποχή του Μπαχ.
Ι. Το "Lobet Gott in seinen Reichen" BWV 11, που ο Μπαχ τιτλοφόρησε: "Oratorium Festo Ascensionis Christi-Ορατόριο για τη γιορτή της Ανάληψης του Χριστού", παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 19 Μαΐου 1735.
Το κείμενο για το Ορατόριο της Ανάληψης , αποτελεί σύνθεση εδαφίων από τη Βίβλο, πιθανώς γραμμένο από τον Πίκαντερ, ο οποίος ακολουθεί την ιστορία της Ανάληψης όπως περιγράφεται στα Κατά Λουκά, Κατά Μάρκον Ευαγγέλια και τις Πράξεις των Αποστόλων . Το ορατόριο είναι δομημένο σε έντεκα κινήσεις σε δύο μέρη. Πλαισιώνεται δε, από εκτεταμένες χορωδιακές κινήσεις...
Θα απολαύσουμε το χορωδιακό, που κλείνει το πρώτο μέρος: "Nun lieget alles unter dir-Κάτω από Σένα βρίσκονται όλα τώρα", όπου περιγράφει και δοξολογεί τον Ιησού καθώς ανεβαίνει στον ουρανό, με τους Αγγέλους να τον υμνούν.
Bach: "Oratorium Festo Ascensionis Christi-Nun lieget alles unter dir"
Ton Koopman:
Ton Koopman:
"…ανελήφθη εις τον ουρανόν και εκάθισεν εκ δεξιών του Θεού.
Εκείνοι δε εξελθόντες εκήρυξαν πανταχού, του Κυρίου συνεργούντος και τον λόγον βεβαιούντος δια των επακολουθούντων σημείων"
Εκείνοι δε εξελθόντες εκήρυξαν πανταχού, του Κυρίου συνεργούντος και τον λόγον βεβαιούντος δια των επακολουθούντων σημείων"
(Μαρκ.16,19-20)
Ο ευαγγελιστής Μάρκος, περιγράφει με λακωνικό τρόπο το θαυμαστό και συνάμα συγκινητικό γεγονός!
ΙΙ. H πρώτη καντάτα του Γ.Σ.Μπαχ για τη Γιορτή της Ανάληψης είναι η "Wer da gläubet und getauft wird-Αυτός που πιστεύει και βαφτίζεται" BWV 37 που εκτελέστηκε στη Λειψία στις 18 Μαΐου 1724. Το όνομα του λιμπρετίστα που βασίστηκε σε σχετικά κείμενα του Ευαγγελίου, δεν έχει διασωθεί.
Η καντάτα διαμορφώνεται σε έξι κινήσεις και δυο μέρη, καθένα από τα οποία ολοκληρώνεται με ένα χορωδιακό.
Η σύνθεση είναι σύντομης διάρκειας και παρότι προοριζόταν για μια μεγάλη γιορτή, όπως η Ανάληψη, ο Μπαχ την αναθέτει σε "ταπεινή" ορχήστρα χωρίς φανφάρες και πομπώδη ηχοχρώματα(δύο βιολιά, βιόλα, όμποε ντ' αμόρε και κοντίνουο, χωρίς κόρνα ή τρομπέτες που πλάθουν μια πιο εορταστική ατμόσφαιρα, όπως σε επόμενα παρεμφερή έργα του).
III. Η καντάτα "Auf Christi Himmelfahrt allein-Όταν ανελήφθη ο Χριστός στους Ουρανούς" BWV 128 συνετέθη για τον εορτασμό της Ανάληψης στη Λειψία το έτος 1725.
Το κείμενο είναι της Χριστιανής Μαριάνα Ρομάνους φον Ζίνγκλερ, κόρης του δημάρχου της Λειψίας, φημισμένης ποιήτριας και συγγραφέως, γνωστή για τα κείμενα των εννέα καντάτων, τις οποίες συνέθεσε ο Μπαχ για την περίοδο μεταξύ Πάσχα και Πεντηκοστής του 1725.
Η ποιήτρια πήρε το θέμα της καντάτας από την πρώτη στροφή ενός παλαιότερου χορωδιακού: "όταν ο Ιησούς ανέβηκε στους ουρανούς , δεν υπάρχει τίποτα άλλο να με κρατήσει στη γη, καθώς μου υποσχέθηκαν πρόσωπο με πρόσωπο πως το Θεό θα δω", παράφραση του Ύμνου της Αγάπης από την Επιστολή προς Κορινθίους ("...τώρα βλέπουμε τα πράγματα θαμπά, σαν μέσα από μεταλλικό καθρέφτη· τότε όμως πρόσωπο με πρόσωπο θα δούμε το Θεό").
Αντίθετα με την προηγούμενη καντάτα, εδώ η ενορχήστρωση είναι ιδιαίτερα πλούσια, όπως αρμόζει στη σημασία της μεγάλης Γιορτής. Η ορχήστρα ηχεί εντυπωσιακή και για τα δεδομένα της εποχής είναι υψηλής ορχηστρικής δύναμης αριθμητικά(δύο κόρνα, όμποε όλων των κατηγοριών -όμποε ντ'αμόρε, όμποε ντα κάτσα- , δύο βιολιά, βιόλα, κοντίνουο και τρομπέτα).
ΙV. Τέλος, την εκκλησιαστική καντάτα "Gott fähret auf mit Jauchzen-Ο Θεός ανεβαίνει μες στον αλαλαγμό" BWV 43 συνέθεσε ο Μπαχ το 1726, τρίτο έτος του κάντορα στη Λειψία για τη γιορτή της Ανάληψης .
Το κείμενο της καντάτας είναι ασυνήθιστο καθώς αποτελείται κυρίως από ένα ποίημα έξι στροφών από έναν κύκλο ιερής ποίησης του Ερνστ Λούντβιχ, δούκα του Σαξ-Μάινινγκεν, ενώ ξεκινά με απόσπασμα από τον Ψαλμό 47 που παραδοσιακά νοείται ως αναφορά στην Ανάληψη...
Η καντάτα διαμορφώνεται σε έξι κινήσεις και δυο μέρη, καθένα από τα οποία ολοκληρώνεται με ένα χορωδιακό.
Η σύνθεση είναι σύντομης διάρκειας και παρότι προοριζόταν για μια μεγάλη γιορτή, όπως η Ανάληψη, ο Μπαχ την αναθέτει σε "ταπεινή" ορχήστρα χωρίς φανφάρες και πομπώδη ηχοχρώματα(δύο βιολιά, βιόλα, όμποε ντ' αμόρε και κοντίνουο, χωρίς κόρνα ή τρομπέτες που πλάθουν μια πιο εορταστική ατμόσφαιρα, όπως σε επόμενα παρεμφερή έργα του).
Bach: Wer da gläubet und getauft wird, BWV 37 / Ton Koopman:
III. Η καντάτα "Auf Christi Himmelfahrt allein-Όταν ανελήφθη ο Χριστός στους Ουρανούς" BWV 128 συνετέθη για τον εορτασμό της Ανάληψης στη Λειψία το έτος 1725.
 |
| Η Λειψία, με φόντο την εκκλησία του Αγίου Θωμά όπου διετέλεσε κάντορας ο Μπαχ(χαρακτικό). Πιστεύεται πως τα δύο άτομα που εμφανίζονται σε πρώτο πλάνο είναι ο Μπαχ μελετώντας παρτιτούρα και η σύζυγός του, Άννα Μανταλένα, που παίζει τσέμπαλο. |
Η ποιήτρια πήρε το θέμα της καντάτας από την πρώτη στροφή ενός παλαιότερου χορωδιακού: "όταν ο Ιησούς ανέβηκε στους ουρανούς , δεν υπάρχει τίποτα άλλο να με κρατήσει στη γη, καθώς μου υποσχέθηκαν πρόσωπο με πρόσωπο πως το Θεό θα δω", παράφραση του Ύμνου της Αγάπης από την Επιστολή προς Κορινθίους ("...τώρα βλέπουμε τα πράγματα θαμπά, σαν μέσα από μεταλλικό καθρέφτη· τότε όμως πρόσωπο με πρόσωπο θα δούμε το Θεό").
Αντίθετα με την προηγούμενη καντάτα, εδώ η ενορχήστρωση είναι ιδιαίτερα πλούσια, όπως αρμόζει στη σημασία της μεγάλης Γιορτής. Η ορχήστρα ηχεί εντυπωσιακή και για τα δεδομένα της εποχής είναι υψηλής ορχηστρικής δύναμης αριθμητικά(δύο κόρνα, όμποε όλων των κατηγοριών -όμποε ντ'αμόρε, όμποε ντα κάτσα- , δύο βιολιά, βιόλα, κοντίνουο και τρομπέτα).
Bach: Auf Christi Himmelfahrt allein (BWV 128) / Ton Koopman:
ΙV. Τέλος, την εκκλησιαστική καντάτα "Gott fähret auf mit Jauchzen-Ο Θεός ανεβαίνει μες στον αλαλαγμό" BWV 43 συνέθεσε ο Μπαχ το 1726, τρίτο έτος του κάντορα στη Λειψία για τη γιορτή της Ανάληψης .
Το κείμενο της καντάτας είναι ασυνήθιστο καθώς αποτελείται κυρίως από ένα ποίημα έξι στροφών από έναν κύκλο ιερής ποίησης του Ερνστ Λούντβιχ, δούκα του Σαξ-Μάινινγκεν, ενώ ξεκινά με απόσπασμα από τον Ψαλμό 47 που παραδοσιακά νοείται ως αναφορά στην Ανάληψη...
"Στο θρόνο του ανεβαίνει ο Θεός μες στον αλαλαγμό,
ο Κύριος με τον ήχο της σάλπιγγας.
Υμνείτε το Θεό μας, τραγουδείστε!
Ο Θεός είναι βασιλιάς σ’ ολόκληρη τη γη,
υμνήστε τον με το πιο ωραίο τραγούδι"
Bach: Cantata "Gott fähret auf mit Jauchzen" BWV 43
Part 1 - No. 1 Chorus /Ton Koopman:
Part 1 - No. 1 Chorus /Ton Koopman:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου