Ημέρα Φαρμακοποιού: ένα πορτραίτο με μουσικές ενδείξεις...

 

"Πορτραίτο του Φαρμακοποιού, Dr. Ysbrand Ysbrandsz", του Cornelis de Man

Παγκόσμια Ημέρα Φαρμακοποιού, διαβάζω σήμερα, που καθιερώθηκε να γιορτάζεται στις 25 Σεπτεμβρίου για να αναγνωρίσει τη συμβολή των φαρμακοποιών στην παγκόσμια υγεία.

Η Ημέρα Φαρμακοποιού αναδεικνύει την ουσιαστική προσφορά αυτής της επαγγελματικής ειδικότητας στην κοινωνία, που αποτελεί και το πρώτο σημείο επαφής για συμβουλές και φροντίδα υγείας.

Ενας από τους πλέον ονομαστούς στην εποχή του φαρμακοποιός υπήρξε ο Ολλανδός Δρ. Ysbrand Ysbrandsz . 
Γεννήθηκε στο Ρότερνταμ, μέλος επιφανούς οικογένειας στην χώρα και έχαιρε μεγάλης εκτίμησης γι' αυτό τον επέλεγαν τακτικά για να υπηρετήσει ως επικεφαλής της Συντεχνίας Φαρμακοποιών.

Παραπάνω θαυμάζουμε ένα πορτρέτο του σπουδαίου φαρμακοποιού από τον Cornelis de Man, που φιλοτεχνήθηκε γύρω στο 1667.Το έργο ανατέθηκε στο ζωγράφο από τον Ysbrandsz πιθανώς επειδή κι ο Cornelis de Man προερχόταν από οικογένεια κοινού επαγγέλματος( παππούς, ξαδέρφια και θείοι του De Man ήταν επίσης φαρμακοποιοί.)

Ο ζωγράφος συνήθιζε να απεικονίζει τα επιφανή μοντέλα του σε καθιστή θέση ώστε να εμφανίζονται σκεπτικά και αφοσιωμένα στο επάγγελμά τους...

"Circumspecte = με σχολαστική προσοχή"

Ετσι και ο Ολλανδός φαρμακοποιός σκιαγραφείται μπροστά από το τζάκι, ακουμπισμένος σε ένα μεγάλο τραπέζι με στραμμένο το βλέμμα προς τ' αριστερά, έχοντας διακόψει ό,τι έγραφε, προσηλωμένος και χαμένος στις σκέψεις του, τις οποίες προσπαθεί προφανώς να ταξινομήσει για να συνεχίσει το σύγγραμμά του...
Πίσω του στον τοίχο και δίπλα στα ράφια με τα σκεύη για φάρμακα, κρέμεται το οικόσημό του στο οποίο αναγράφεται το προσωπικό στίγμα του φαρμακοποιού: "Circumspecte = με σχολαστική προσοχή", εξόχως ευρηματικό και ακριβές για έναν φαρμακοποιό.

Το εύρος των επιστημονικών ενδιαφερόντων του Ysbrandsz υπογραμμίζεται από τα αντικείμενα πάνω στο τραπέζι, που ο ζωγράφος τοποθετεί... Π.χ. η υδρόγειος σφαίρα αποτελεί εικονογραφικό στοιχείο που δεικνύει την αγάπη του για την γεωγραφία...Το πολυσέλιδο βιβλίο ανοιχτό πάνω στο αναλόγιο μαρτυρά τη φιλομάθειά του και τη διάθεσή του για απόκτηση νέας γνώσης...Το κρανίο ανάμεσα σε διάφορα χαρτιά την αδιάκοπη μελέτη του εικονιζόμενου, την σχέση του με την ανατομία, καθώς επίσης τη διάθεσή του να προειδοποιήσει το θεατή για το πεπερασμένο της ζωής -άρα να φροντίζει για την καλή υγεία του- και να τον πείσει πως πρέπει να ζει στο έπακρο κάθε στιγμή της. Μια συμβουλή που μάλλον φαίνεται ότι έλαβε στα σοβαρά κι ο ίδιος με την απεικόνιση του βιολιού εστιάζοντας στο ρόλο της μουσικής και της τέχνης στη ζωή του ανθρωπου, μέσω της οποίας απολαμβάνει, ψυχαγωγείται και ευφραίνεται. 

Επικεντρωνόμαστε στο εξώφυλλο της παρτιτούρας δίπλα στο βιολί  που αναγράφει: 

"Il quarto libro delle canzoni da suonare à doi, & à tre
di Tarquinio Merula
Οpera XVII
All'Illustrissimo Signor Conte Nicolo Ponzoni"

δηλαδή:

"Tο τέταρτο βιβλίο τραγουδιών
για να εκτελεστεί από 2 ή 3 όργανα
του Tarquinio Merula
Έργο 17
Στον επιφανή κ. Κόμη Nicolo Ponzoni"

O συνθέτης, Tarquinio Merula

Η παρτιτούρα προσδιορίζει το "Opus XVII"  του σπουδαίου συνθέτη της μπαρόκ περιόδου, Tarquinio Merula. 
Έργο με τριάντα πέντε συνθέσεις για βιολί, βιόλα ή κοντίνουο, που αφιερώθηκε στον κόμη της Κρεμόνα, Niccolo Ponzoni. 

Ο Ταρκίνιο Μερούλα( 1595-1665) γεννημένος στο Μπουσετο υπήρξε ταλαντούχος οργανίστας και βιολονίστας και δραστηριοποιήθηκε στην Κρεμόνα. 

Το μουσικό ύφος του μαρτυρά επιδράσεις της Βενετσιάνικης μουσικής Σχολής, θαυμάστηκε για τον πρωτοποριακό τρόπο σύνθεσης υιοθετώντας το στυλ του Μοντεβέρντι, με τη γραφή του για έγχορδα -κυρίως για το βιολί- να χαρακτηρίζεται εξαιρετικά ιδιωματική, οι δε καντσόνες του ως "αγνά αριστουργήματα συγκλονιστικής ομορφιάς, που αποπνέουν τρυφερότητα και σπάνια συναισθηματική ένταση."

Tarquinio Merula: Il quarto libro delle canzoni, Οp. XVII / L'Canossa: