"Vincenzo Bellini : La sonnambula- Η Υπνοβάτις"

 

Χαρακτηρίστηκε ως "Βασιλιάς του μπελκάντο"!
Ο Βιντσέντζο Μπελίνι γεννήθηκε σαν σήμερα, 3 Νοέμβρη 1801 στην Κατάνια της Σικελίας και το έργο του διακρίνεται για την μελωδικότητα, το βαθύ συναίσθημα, το πάθος και το ρομαντισμό του!
Ένας συνθέτης ελεγειακός, τρυφερός, με βαθειά αισθαντικότητα και μελαγχολική χάρη!

Μάστορας ο Μπελίνι, ιδιαίτερα στις άριές του, καταφέρνει μια απλή δομικά μελωδία να τη μεταμορφώνει σε παραληρηματικό σχήμα έκφρασης, γεμάτο πάθος!
Κι αυτό είναι το ιδεώδες της τέχνης του ...Το να δίνει διάσταση ποιητική στη μουσική του δημιουργώντας μια συνταρακτική ατμόσφαιρα!

Πέρα από τη "Νόρμα" του, που στέκεται στην κορυφή του παγκοσμίου οπερατικού ρεπερτορίου, με συγκινεί ιδιαίτερα το ονειρικό τοπίο της ψυχής της "Υπνοβάτιδάς" του!

Η όπερα "La sonnambula-Υπνοβάτις" του Μπελλίνι,  χαρακτηρίζεται από μια βαθειά αισθαντική μουσική, τρυφερή και συνδυασμένη με στοιχεία μελαγχολίας, σχεδόν ελεγειακού ύφους.

Η υπόθεση της όπερας διαδραματίζεται σε ένα ελβετικό, παραλίμνιο χωριό, η δράση της τοποθετείται στις αρχές του 19ου αιώνα κι έχει πρωταγωνίστρια μια αγνή και αθώα ορφανή, την Αμίνα, που υπνοβατεί.

Giuditta Pasta σαν Amina
από την πρεμιέρα του 1831 

Αρκετές οι ερωτικές αντιζηλίες , οι συκοφαντίες και δολοπλοκίες, που σίγουρα τις γνωρίζετε, φαντάζομαι...

Ώσπου μια μέρα γνωρίζει τον μεγάλο έρωτα και "θεραπεύεται" από τις κρίσεις υπνοβασίας.

H όπερα πρωτοπαρουσιάστηκε στο Μιλάνο το 1831 και τον πρωταγωνιστικό ρόλο ερμήνευσε η περίφημη Τζιουντίτα Πάστα, περίφημη σοπράνο της εποχής, με άψογη τεχνική και όγκο φωνής, απαραίτητα στοιχεία γι'αυτόν τον απαιτητικότατο ρόλο.
Εκστατική, εσωστρεφής, με εκπληκτική ευλυγισία στην υψηλή περιοχή, η Πάστα, μια δεξιοτέχνις κολορατούρα, που αν και πολλές φορές εκτίθεται ασυνόδευτη ορχηστρικά σε πολλά μέρη του έργου, καταφέρνει να αναδείξει μια φωνητική ηδύτητα και ποιότητα!



Λέγεται πως για να εμπνευστεί τις μελωδίες στην βουκολική, τρυφερή "sonnambula", ο Μπελλίνι πήγε στη λίμνη Κόμο και κάθε πρωί έκανε βαρκάδα, προκειμένου να καταγράφει στη μνήμη του τους ήχους της φύσης, το βόμβο των νερόμυλων και τα λαϊκά τραγούδια των γυναικών, που έπλεναν στις όχθες της.

Τέτοια λαϊκά στοιχεία διακρίνουμε στο χορωδιακό της έναρξης: "In Elvezia non v’ha rosa":

"Στην Ελβετία δεν υπάρχει τριαντάφυλλο 

πιο φρέσκο και ευωδιαστό απ'την Αμίνα

Το πρωινό είναι τ'αστέρι

που εκπέμπει μόνο φως!Φως κι  αγάπη!

Σεμνή...ντροπαλή...αληθινή

αθώα σαν περιστέρι

κι όμορφη...αχ, πόσο όμορφη!!"

Το σκηνικό της πρώτης πράξης, όπου ακούγεται το χορωδιακό

"In Elvezia non v’ha rosa"

Ο Μπελίνι πέθανε σε ηλικία 34 χρονών.

Στην κεντρική πλατεία της Κατάνια έχει τοποθετηθεί ο ανδριάντας του, από λευκό μάρμαρο, πάνω σε μια βάση εφτά επιπέδων (σύμβολα των 7 μουσικών φθόγγων), σε σχήμα κόλουρης πυραμίδας.

Περιμετρικά στέκουν τέσσερεις αλληγορικές φιγούρες από τα δημοφιλέστερα μελοδράματά του:

Νόρμα, Πειρατής, Πουριτανοί και Υπνοβάτις.

Στον τάφο του, στη Σικελική Κατάνια είναι χαραγμένοι οι στίχοι:

"Ah! non credea mirarti Si presto estinto, o fiore- 

Λουλούδι μου, δεν περίμενα να σβήσεις τόσο σύντομα!"

Είναι οι στίχοι με τη μουσική σημειογραφία τους από την άρια 

"Ah! non credea mirarti", 

που είναι η τελευταία άρια της Αμίνα  από την Υπνοβάτιδα.

Ah! non credea mirarti

Sì presto estinto, o fiore;

Passasti al par d'amore,

Che un giorno sol durò.

Potria novel vigore

Il pianto mio recarti...

Ma ravvivar l'amore

Il pianto mio non può.

-Η λεπτομέρεια με το στίχο-

Aκούμε την άρια από την τηλεοπτική μεταφορά της όπερας για τη RAI με την Άννα Μόφφο, παραγωγής του 1956: