Ροντέν, η προτομή του Μάλερ...

 

Ο Φρανσουά Ωγκίστ Ροντέν γεννήθηκε σαν σήμερα 12 Νοέμβρη 1840 και αδιαμφισβήτατα είναι ένας ιδιοφυής καλλιτέχνης!
Διάβαζε ποίηση, μεταξύ των αγαπημένων του ποιητών ήταν ο Μπωντλαίρ, αλλά κυρίως απολάμβανε τη Μoυσική, με αδυναμία στις όπερες του Γκλουκ, ιδιαίτερα τον  "Ορφέα και Ευριδίκη" απ΄τον οποίο μάλιστα εμπνεύστηκε κάποια ομοθεματικά γλυπτά του, όπως η "έξοδος από την Κόλαση του Ορφέα και της Ευρυδίκης".

Σήμερα, θα συσχετίσουμε τον αγαπημένο γλύπτη με τον Γκούσταβ Μάλερ, καθώς ο Ροντέν φιλοτέχνησε δύο πορτρέτα του γερμανού συνθέτη, ένα σε λευκό μάρμαρο και το άλλο σε μπρούντζο.

Τον Απρίλη του 1909, ταξιδεύοντας το ζεύγος Μάλερ, Άλμα και Γκούσταβ, κάνει μια στάση στο Παρίσι, προκειμένου ο Ροντέν να φτιάξει μια προτομή του συνθέτη.
Οι δυο άντρες δεν γνωρίζουν τίποτε ο ένας για τον άλλο, είπαν όμως στον Μάλερ πως  ο Ροντέν είχε εκφράσει την επιθυμία  να σμιλέψει το κεφάλι του, για να τον κάνουν να δεχτεί να ποζάρει....
Όλα, πάνε καλά, όμως μετά από δέκα συναντήσεις ο Μάλερ χάνει την υπομονή του με το ποζάρισμα και φεύγει....

Ροντέν: "Μάλερ", ΜΕΤ
metmuseum

Τίποτα δεν είναι καταγεγραμμένο γι 'αυτή τη συνάντηση.Στις συνεδρίες ήταν παρούσα και η Άλμα και σε μια από τις σελίδες των "Απομνημονευμάτων " της αναφέρει:

"Ο Ροντέν σχεδόν ερωτεύτηκε τον Γκούσταβ, ως μοντέλο του. Κι όταν έπρεπε να φύγουμε από το Παρίσι, πραγματικά δυσαρεστήθηκε εμφανώς. Η μέθοδος του ήταν αντίθετη με εκείνη οποιουδήποτε άλλου γλύπτη που είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω. Πρώτα έκανε επίπεδες επιφάνειες στο ακατέργαστο υλικό του, και έπειτα πρόσθετε μικρές μπάλες από πηλό, που έπαιζε στην παλάμη του ενώ μιλούσε. Εργαζόταν προσθέτοντας υλικό αντί να αφαιρεί από αυτό..."

Επίσης, αλλού η Άλμα σχολιάζει ότι ο Ροντέν περιέγραψε το κεφάλι του Μάλερ ως "κράμα Φραγκλίνου, Φρειδερίκου του Μεγάλου και Μότσαρτ."

Ο Ροντέν αποτύπωσε τα σκληρά χαρακτηριστικά, αλλά και την νευρικότητα που εντόπισε στον Μάλερ, όμως ακόμα κι έτσι, δεν κρύβεται η αριστοκρατικότητα και το πνευματικό και καλλιτεχνικό του εκτόπισμα.Πιστός  στις ιδέες του πως ο γλύπτης απαλλάσσει το έργο του από κάθε είδους περιττό στολίδι σμιλεύει το υλικό του  προς την αναζήτηση της διάνοιας αυτού του ανθρώπου.

(pinterest)

Ο Ροντέν δυο χρόνια αργότερα και με έμπνευση τις δυο προτομές του Μάλερ παρουσιάζει σε έκθεση ένα γλυπτό με το κεφάλι του Μάλερ να  εξέρχεται από το σκληρό μάρμαρο.

Παρόμοιο γλυπτό είχε φιλοτεχνήσει και σε αναπαράσταση του Μότσαρτ με τίτλο: "Ο Άνθρωπος του 18ου αι.", κάτι που επιβεβαιώνει την άποψή του για τον μεγάλο συνθέτη Μάλερ και ταυτόχρονα το θαυμασμό του ως καλλιτέχνη.

Oι μελετητές υποστηρίζουν πως η λέξη που θα χαρακτήριζε τα έργα και των δυο, Ροντέν και Μάλερ, είναι "Μνημειώδεις", αναφερόμενοι τόσο στις γλυπτικές συνθέσεις του Ροντέν όσο και στις συμφωνίες του Μάλερ...

Ακούμε την "Monumental 8nd Symphony", γνωστή ως "Μνημειώδη Συμφωνία των Χιλίων".
Την εποχή που ο Ροντέν ολοκλήρωσε τις προτομές του Μάλερ δίνεται η πρεμιέρα της 8ης Συμφωνίας του στο Μόναχο....Σεπτέμβριος του 1910.
Πήρε αυτό το όνομα καθώς η Oρχήστρα συμπεριλαμβάνει 170 όργανα και 850 χορωδούς.Επίσης συμμετέχουν 8 σολίστ και τρείς χορωδίες.

Η Ογδόη του Γκούσταβ Μάλερ γράφτηκε σε μια δύσκολη στιγμή για το συνθέτη(είχε διαγνωστεί με σοβαρό πρόβλημα καρδιάς), αποτυπώνει την τιτάνια προσπάθειά του να συνδέσει την αιώνια ζωή που προσφέρει ο Δημιουργός στον καλλιτέχνη με την αιώνια Αγάπη που προσφέρει το "καθαγιασμένο Θηλυκό", όπως έλεγε χαρακτηριστικά...
Δεν είναι τυχαίο πώς η συμφωνία αφιερώθηκε στην Άλμα...Στο τελευταίο μέρος που σας προτείνω σε ακρόαση παρατηρούμε πώς αυξάνεται η ένταση σταδιακά, επιτυγχάνεται μια σχεδόν οργιαστική κλιμάκωση, που ο ακροατής δύσκολα παραμένει ασυγκίνητος με τη δραματικότητα του μέρους. Αποτελεί έναν ύμνο στη ζωή, την δύναμη του ανθρώπου, την ιδιοφυία του, αλλά συγχρόνως και τη λύτρωση που προσφέρει η Μουσική.
Πολλοί το έχουν παρομοιάσει με τον ίδιο το Θεό, που υπό μορφήν τέχνης απαλύνει τον ανθρώπινο πόνο...

Mahler: Symphony No. 8, Finale / Simon Rattle:

Πηγες: musee-rodin.fr, "Αλμα Μάλερ", Φρανσουάζ Ζιρού-εκδ. Ζαχαρόπουλος, "Gustav Mahler, Memories and Letters", Alma Mahler-εκδ. UWP, metmuseum.org, quintessentialruminations.com