"Ιολάνθη, η τυφλή δούκισσα"

 

H Γιολάντα ντΆνζού, δούκισσα της Λωρραίνης, γεννημένη σαν σήμερα 2 Νοέμβρη του 1428 δεν ενδιαφέρει τόσο για τις διαμάχες για τη διαδοχή του θρόνου, όσο για ένα θρύλο, που είχε δημιουργηθεί γύρω από το πρόσωπό της τον 19ο αιώνα, μια ρομαντική εκδοχή της πρόωρης ζωής της (πέθανε σε ηλικία 54 χρονών) που την παρουσιάζει ως μια τυφλή πριγκίπισσα.


Αν και ποτέ δεν απεδείχθη ότι η κόμισσα Ιολάντα, κόρη του βασιλιά Ρενέ ύπηρξε ποτέ τυφλή, ωστόσο ο θρύλος της ενέπνευσε την όπερα του Τσαϊκόφσκι, που φέρει και το όνομά της: «Iolanta».

Της όπερας προηγήθηκε το έργο του Δανού Η. Hertz που το 1845 έγραψε το ποιητικό δράμα «Η κόρη του βασιλιά Ρενέ», μια ρομαντική διήγηση της ζωής της, στην οποία απεικονίζεται ως μια όμορφη πριγκιποπούλα που ζει προστατευμένη σ’ένα παραδεισένιο κήπο.
Έχει τυφλωθεί όταν ήταν παιδί και οι συνοδοί της τής κρατούν μυστική την τυφλότητά της, από τον φόβο του πατέρα της να μην την κάνει δυστυχισμένη.
Ωσπου κάποια μέρα ένας νέος ανακαλύπτει το μυστικό της κήπο και την ερωτεύεται…
Φυσικά, το happy end είναι δεδομένο και θέλει τη Γιολάντα να θεραπεύεται, να αναδύεται από το σκοτάδι στο φως και στην αγάπη, και να βρίσκει την ευτυχία στην αγκαλιά του αγαπημένου της.

Πολύ δημοφιλής ο θρύλος της Γιολάντας!Έτσι, το έργο του Henrik Hertz μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες.

Η ρωσική μετάφραση χρησιμοποιήθηκε ως βάση για την όπερα «Iolanta», του Τσαϊκόφσκι, που είναι και το τελευταίο έργο του συνθέτη, που έκανε πρεμιέρα στις 18 Δεκεμβρίου 1892 στην Αγία Πετρούπολη.
Πολλοί υποστηρίζουν πως ο συνθέτης ίσως να ταυτίστηκε με την απομονωμένη ηρωίδα του μια και αυτός ζούσε αποκομμένος το τελευταίο διάστημα λόγω της ομοφυλοφιλίας του και του άσχημου παρασκηνίου που είχε δημιουργήσει το θέμα...

Ακούμε το περίφημο ντουέτο πατέρα-κόρης από το σούπερ δίδυμο 

Anna Netrebko - Rolando Villazon:

Η κύρια ιδέα της όπερας εστιάζει στη Βαγκνερική φιλοσοφία της λύτρωσης μέσω της αγάπης...

Ο ίδιος ο Τσαικόφσκυ δεν ήταν ενθουσιασμένος με το αποτέλεσμα και μάλιστα φέρεται να είχε πει: «Μεσαιωνικοί δούκες και ιππότες κατέκτησαν τη φαντασία μου αλλά όχι την καρδιά μου».
Πάντως ο χρόνος έχει αγκαλιάσει τη σύνθεση και οι ειδικοί μιλούν για έργο, που «κρύβει» μια δυναμική ομορφιά, που η μουσική του ρώσου συνθέτη είναι η ιδανική στην αποκάλυψή της!

«Το όνειρο της Ιολάνθης», το αριστουργηματικό έργο γλυπτικής βουτύρου της Caroline Shawk Brooks,
εμπνευσμένο από την ηρωίδα του Hertz.

Ολόκληρη η όπερα ανέβηκε από τη ΜΕΤ σε μια επεισοδιακή παρουσίαση με την Άννα Νετρέμπκο, όμως επέλεξα να την ακούσουμε ολοκληρωμένη με την ρωσίδα υψίφωνο Ekaterina Scherbachenko στον κεντρικό ρόλο και στο ρόλο του Ρενέ τον συμπατριώτη της Dmitry Ulianov, ενώ την Εθνική Ορχήστρα της Λυών διευθυνει ο ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΥΡΕΝΤΖΗΣ, από το Φεστιβάλ της Aix-en-Provence το φετινό Ιούλιο:

Και η υπέροχη άρια του βασιλιά Ρενέ με τον εκπληκτικό Nicolai Ghiaurov:

O Xβοροστόφσκυ στο ρόλο του Ροβέρτου, δούκα της Βουργουνδίας:

Το 1913 το θέμα μεταφέρθηκε και στο βωβό κινηματογράφο.Στιγμιότυπα από την ταινία "Η κόρη του βασιλιά" με πρωταγωνίστρια την πανέμορφη Maude Fealy στο ρόλο της Ιολάνθης: