Όταν η μουσική έσωζε το Ριχάρδο με τη λιονταρίσια καρδιά...

 

Το άγαλμα του έφιππου Ριχάρδου έξω από το Αββαείο του Γουεστμίνστερ

"Σκληροτράχηλος πολεμιστής, άτεγκτος ηγεμόνας, θαρραλέος, οξυδερκής, 

καλλιεργημένος και, όπου επέλεγε, αβρός…" 

Έτσι τον χαρακτηρίζει στο βιβλίο του: "Οι πολεμιστές του Θεού: Ριχάρδος και Σαλαντίν" ο James Reston Jr.,  σε μτφ, Χρ.Καψάλη.

Αναφέρομαι στον Ριχάρδο τον 1ο, έναν από τους γενναιότερους βασιλιάδες της μεσαιωνικής Αγγλίας, που γι' αυτήν την παλικαριά του τού δόθηκε το επίθετο "Λεοντόκαρδος"!

Γεννήθηκε στην Οξφόρδη σαν σήμερα 8 Σεπτέμβρη το 1157, έλαβε μέρος στην Τρίτη Σταυροφορία κι έμεινε στην ιστορία για τη στρατηγική του δεινότητα.
Αγαπούσε τη μουσική, έπαιζε λαούτο και συνέθετε.

Πολλοί είναι οι θρύλοι που έχουν δημιουργηθεί γύρω από το όνομά του.

Ο Μπλοντέλ ακούει το τραγούδι του Ριχάρδου

Ένας απ’αυτούς αναφέρει πως γυρνώντας από τους Αγίους Τόπους συνελήφθη και αιχμαλωτίστηκε στο κάστρο Κουενρίγκερ της Αυστρίας, όπου τον ανακάλυψε ο πιστός μενεστρέλος του, Μπλοντέλ, ο οποίος περιφερόταν τραγουδώντας έναν μελωδικό σκοπό που μόνο ο ίδιος και ο βασιλιάς γνώριζαν.
Λέγεται πως τον είχαν συνθέσει στιχουργικά και μουσικά, από κοινού.
Έτσι, περνώντας από το φρούριο που φυλασσόταν ο Ριχάρδος, ο βασιλιάς ανταπέδωσε τον σκοπό. Ο Μπλοντέλ τον αναγνώρισε και τον απελευθέρωσε.

Το επεισόδιο εικαστικά, απoτυπώνουν αρκετοί καλλιτέχνες, ανάμεσά τους οι:

Γκυστάβ Ντορέ:"Blondel hears the voice of Richard the Lionheart, αλλά και ο διάσημος χαράκτης και λιθογράφος Célestin Nanteuil.

O θρύλος έδωσε την έμπνευση για την τρίπρακτη όπερα κομίκ του André Grétry:  "Richard Cœur-de-Lion", απ’όπου θα ακούσουμε το "ντουέτο αναγνώρισης"  βασιλιά Ριχάρδου-τροβαδούρου Μπλοντέλ, στο τραγούδι που είχαν -όπως λέγεται- συνθέσει οι δυο τους.
Ο  συνθέτης Γκρετρύ προσπάθησε να μιμηθεί τη μεσαιωνική μουσική. Γοητευτική, ομαλά ρέουσα μελωδία που σαν επαναληπτικό μοτίβο, διατρέχει την όπερα, στοιχείο που οι αναλυτές χαρακτηρίζουν προανάκρουσμα του Βαγκνερικού λάιτ-μοτίφ.

Duo:
[Blondel]

Une fièvre brûlante

Un jour me terrassaitâ

[Richard]

Quels accents! Quelle voix! Je la connais!

[Blondel]

Et de mon corps chassait

Mon âme languissante;

Ma dame approche de mon lit

[Richard]

Un regard de ma belle

(Blondel s'arrete et écoute.)

Fait dans mon tendre coeur

A la peine cruelle Succéder la bonheur.

[Blondel]

Dans une tour obscure

Un roi puissant languit

Son serviteur gémit

De sa triste aventure.

[Richard]

Ciel! C'est Blondel!

Si Marguerite était ici,

Je m'écrierais: plus de souci!

Un regard de ma belle

Fait dans mon tendre coeur

A la peine cruelle

Succéder le bonheur.

André Grétry: “Richard coeur de lion-D'une fièvre brûlante”(Duetto Richard, Blondel)

Πάνω στη μελωδία της πανέμορφης ρομάντσας, ο ΜΠΕΤΟΒΕΝ έγραψε "8 Παραλλαγές για πιάνο σε Ντο μείζονα".

Aξίζει να αναφέρουμε πως ο Μπετόβεν θαύμαζε ως καλλιτέχνη τον Γκρετρύ και αγαπούσε ιδιαίτερα την όπερά του "Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος".
Δεν είναι τυχαίο που στη μοναδική Μπετοβενική όπερα "Φιντέλιο", ο συνθέτης χρησιμοποιεί για το φυλακισμένο επαναστάτη πρωταγωνιστή του το όνομα Φλορεστάν, όνομα που συναντούμε και στην συγκεκριμένη όπερα του Γκρετρύ.

L.V. BEETHOVEN: "Variations “Une fièvre brulante" / Alfred Brendel: 

(Οι φωτο από: https://gallica.bnf.fr/, https://www.ngv.vic.gov.au/ και  wikiart.org)