"Porgy and Bess", η πρεμιέρα...

 

Πρόκειται για ένα από τα αριστουργήματα της σύγχρονης μουσικής!
H "μαύρη όπερα" του Τζωρτζ Γκέρσουιν έκανε πρεμιέρα σαν σήμερα, 30 Σεπτέμβρη 1935 στη Βοστώνη, με την  υπόθεση να βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Dubose Heyward όπου θίγονται τα  θέματα των φυλετικών διακρίσεων και του οικονομικού κραχ με φόντο  τη ζωή των Αφροαμερικανών. Όλοι οι ήρωες της όπερας είναι μαύροι, μια επιλογή,  πολύ τολμηρή για εκείνη την εποχή, ενώ ξεδιπλώνονται αντιλήψεις και ιδέες όπως προκατάληψη, βία,  απελπισία, απόγνωση, αλλά και η ελπίδα για αλλαγή.

Οι κοινωνικές σχέσεις λευκών και εγχρώμων ξετυλίγονται στο δράμα της Μπες, παντρεμένης με ένα βίαιο άνδρα με την οποία είναι κρυφά ερωτευμένος ο ανάπηρος Πόργκι.

Το έργο είναι απαιτητικό, αφού η υποκριτική μαζί με το τραγούδι, θέλουν άψογους καλλιτέχνες.
Ο Γκέρσουιν συνήθιζε να δηλώνει:
"Είναι τόσο υπέροχη που δεν μπορώ να πιστέψω ότι την έχω γράψει εγώ!", ενώ ομολογούσε πως ήθελε να συμφιλιώσει, μουσικά, την "Κάρμεν" με τους "Αρχιτραγουδιστές" του Βάγκνερ, κάτι που επέτυχε καθώς τα τραγούδια και οι ρυθμικές κινήσεις των χορευτών αποπνέουν την "εξωτική αύρα" της Κάρμεν, ενώ οι εντυπωσιακές πολυμελείς χορωδίες έχουν την ενέργεια των "Αρχιτραγουδιστών". 

Η μουσική αντανακλά τις ρίζες της τζαζ, αλλά και τις παραδόσεις των νέγρων. Η παρουσία των σπιρίτσουαλς, των μπλουζ και των τραγουδιών δουλειάς είναι αισθητή σε αυτό το έργο που θεωρείται ο πρόδρομος των μιούζικαλς.

Για το θρυλικό "Summertime" υπάρχουν περίπου 3000 διασκευές, και πιθανολογείται πως  ο Γκέρσουιν  το εμπνεύστηκε από ένα Ουκρανικό και όχι αφροαμερικάνικο νανούρισμα, το οποίο μάλλον είχε ακούσει στη Νέα Υόρκη από την Εθνική Χορωδία της Ουκρανίας.Είναι πολλές οι ομοιότητες με το λαΐκό τραγούδι: "Ω, ο ύπνος περπατάει στα παράθυρα":

Το ""Summertime" ακούγεται αμέσως μετά την  εκπληκτική "Ουβερτούρα"(Catfish Row), την εναρκτήρια εισαγωγή με τα 6 διαφορετικά λάιτμοτιβς (πολλά απ'αυτά αντιπροσωπεύουν ξεχωριστούς χαρακτήρες της όπερας) που παντρεύονται με άφθαστη αρμονία με τα χορωδιακά μέρη, όπου τρίγωνα, ξυλόφωνα, τρομπόνια, πίκολι και τέλος ένα πιάνο πλάθουν την ατμόσφαιρα του αμερικανικού νότου να ξεδιπλωθεί η ιστορία...

Η όπερα παρουσιάστηκε στην Ευρώπη το 1952 με την εκπληκτική αφροαμερικανή υψίφωνο Leontyne Price στο ρόλο της Bess. Αξίζει να αναφερθεί πως δίπλα της στο ρόλο της Κλάρα εμφανίστηκε και η διάσημη ποιήτρια, συγγραφέας και ακτιβίστρια, νεαρή τότε Μάγια Αγγέλου.

 "Summertime", Leontyne Price - Karajan:

"The Battery, Evening", George Biddle
πηγή: gibbesmuseum

Το παραπάνω εικαστικό φιλοτεχνήθηκε το 1930, όταν ο Γκέρσουιν ανέθεσε στον δημοφιλή λιθογράφο George Biddle να εικονογραφήσει το λιμπρέτο της όπερας.

Ο καλλιτέχνης πήγε στο Τσάρλεστον της Ν. Καρολίνας να συναντήσει τον συγγραφέα DuBose Heyward.Η πολιτιστική ζωή της περιοχής  τον ενέπνευσε, ώστε δημιούργησε μια σειρά από εικαστικά της ζωής των νέγρων, όπως αυτό που τιτλοφορείται "The Battery, Evening" και  απεικονίζει νέγρες γκουβερνάντες που προσέχουν  μικρά παιδιά στην παραλία του Τσάρλεστον, γνωστή ως Battery.

Gershwin: "Porgy and Bess" Suite

Chicago Symphony Orchestra-James Levine:

I. Catfish Row (το Summertime στο 3:28)
II. Porgy Sings
III. Fugue
IV. Hurricane
V. Good Morning, Brother

 Για τη σύνταξη του κειμένου χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία  και φωτογραφίες από: gibbesmuseum.org, in2life.gr.