Līgo, μια γιορτή για τον ήλιο...

Eορτασμός Ligo, Λετονία, καρτ-ποστάλ
(pinterest)

Ο Ήλιος υπήρξε από αρχαιοτάτων χρόνων πηγή θεϊκής έμπνευσης για τους ανθρώπους, με τους περισσότερους λαούς να έχουν θεσπίσει πανηγυρικούς εορτασμούς για το λαμπρότερο ουράνιο σώμα!

pinterest

Το θερινό ηλιοστάσιο υπήρξε ανέκαθεν ένα ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός, γι' αυτό οι αρχαίοι πολιτισμοί διοργάνωναν πολυήμερες γιορτές για να τιμήσουν την μεγάλη νίκη του Ήλιου, καθώς κατά το θερινό ηλιοστάσιο ήταν η μεγαλύτερη μέρα του έτους, η μέρα στην οποία δεσπόζει το σύμβολό της, ο ζωοδότης ήλιος.

Μια από τις σπουδαιότερες γιορτές της Λετονίας για το θερινό ηλιοστάσιο είναι η λεγόμενη "Ligo" και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 23 του Ιούνη, ημέρα του Μεσοκαλόκαιρου.
Πρόκειται για παράδοση παγανιστικής φύσης όπου υμνείται η ένωση του Ουρανού και της Γης και η επικράτηση στο σύμπαν της απόλυτης αρμονίας. Οι Λετονοί συνηθίζεται να φτιάχνουν στεφάνια από πολύχρωμα λουλούδια και φύλλα βελανιδιάς με τα οποία στολίζουν τις αυλές τους ή κοσμούν το κεφάλι τους. Επίσης φτιάχνουν μπουκέτα από φύλλα φτέρης, ένα φυτό που αφθονεί στα Λετονικά εδάφη, ανάβουν φωτιές για να ξορκίσουν τις κακές δυνάμεις και συγκεντρώνονται σε παρέες, όπου τραγουδούν μέχρι το ξημέρωμα παραδοσιακά τραγούδια, που φέρουν το όνομα της γιορτής, Ligo, τρώγοντας τυρί και πίνοντας κριθαρένια, ξανθή μπύρα, σύμβολο του ξανθού ήλιου που δεσπόζει τη μέρα του θερινού ηλιοστασίου.
Ακολουθεί η Ημέρα του Jani (Ημέρα του Αγίου Ιωάννη), που όπως και σε μας γιορτάζεται στις 24 του μήνα.

Από τη Γιορτή αυτή των Λετονών έχει εμπνευστεί ο επίσης Λετονός συνθέτης, Jāzeps Vītols το ομώνυμο συμφωνικό του ποίημα.

Ο Vītols, συνθέτης, πιανίστας, μουσικοκριτικός και μαέστρος, υπήρξε μαθητής του Ρίμσκυ Κόρσακωφ και δάσκαλος του Σεργκέι Προκόφιεφ, ενώ συνδέθηκε με στενή φιλία με τους Γκλαζουνόφ και Λιάντοφ.

Εκπροσωπεί την Ρωσική Εθνική Σχολή στη Λετονία, με το έργο του να αποκαλύπτει την επιρροή του δασκάλου του Κόρσακοφ, ιδιαίτερα στον τομέα της λαμπρής ενορχήστρωσης.

Ετσι, ένα από τα βασικά ενδιαφέροντα του Vītols στάθηκε η βαθιά αναζήτηση των παραδόσεων της πατρίδας του, θρύλοι, προφορικές ιστορίες που διασώθηκαν και τραγούδια. Στην οικογένεια όπου μεγάλωσε μιλιόταν η γερμανική γλώσσα και μόνο αργότερα, όταν έγινε μέλος της λετονικής κοινωνίας στην Αγία Πετρούπολη, ο Vītols άρχισε να μαθαίνει τα Λετονικά.
Στόχος του ήταν οι συνθέσεις του να βασίζονται στην λαϊκή κληρονομιά της Λετονίας γι' αυτό συχνά στα έργα του διακρίνουμε μοτίβα-απόηχους λαϊκών Λετονικών τραγουδιών.
Στην προσπάθειά του να σφυρηλατήσει ένα Λετονικό μουσικό ύφος εμπνέεται και περιγράφει παραδόσεις της χώρας του, όπως στην περίπτωση της Γιορτής για το θερινό ηλιοστάσιο "Ligo", ακολουθώντας συνθετικές τακτικές αντίστοιχες της Ρωσικής Εθνικής σχολής, όπου δεσπόζει η τάση των συνθετών να χρησιμοποιούν στις δημιουργίες τους στοιχεία της παραδοσιακής μουσικής των χωρών τους, χωρίς όμως να αποφεύγουν να δανείζονται στοιχεία και από τη δύση.

Το συμφωνικό ποίημα "Līgo" που γράφτηκε το 1889, είναι σύνθεση μεσαίας κλίμακας, που χαρακτηρίζεται από εντυπωσιακή και αριστότεχνη προγραμματική ανάπτυξη.
O συνθέτης σκιαγραφεί ένα ατμοσφαιρικότατο ηχητικό τοπίο, γεμάτο παγανιστικό μυστήριο και αποκρυφιστικές αναφορές, καταφέρνοντας να περιγράψει με ισόποσες δόσεις δυναμισμού και λυρισμού την παραδοσιακή γιορτή της Λετονίας για τη μεγαλύτερη σε διάρκεια ημέρα του χρόνου.

Jāzeps Vītols: "Līgo, symphonic poem, Op.4":