Ζακ Μπρελ: "θέλω να τραγουδάτε, όταν στον τάφο θα με ρίξουν..."

 

Ο τάφος του Ζακ Μπρελ στην Γαλλική Πολυνησία

Υπήρξε ένας από τους κορυφαίους τραγουδοποιούς της εποχής του...

Ακόμα παθιάζομαι όταν ακούω τη φωνή του, η καρδιά μου χτυπά άρρυθμα και δυνατά...Και η άγουρη νιότη μου ταυτίζεται με το γλυκό ηχόχρωμα αυτού του τροβαδούρου, της τρυφερότητας, της ευαισθησίας, του ρομαντισμού...

Ο Ζακ Μπρελ υπήρξε ένας ευγενής chansonnier, ένας βασικός εκπρόσωπος του γαλλικού μεταπολεμικού τραγουδιού, που η φήμη του ξεπέρασε τα όρια της χώρας του. Μελοποίησε στίχους, άλλοτε ποτισμένους με έντονο λυρισμό κι άλλοτε με δόσεις ειρωνείας ή σαρκασμού. Η μουσική του ερμηνεία χαρακτηριζόταν από θεατρικότητα, που συνδυαστικά με την ποιητικότητα των στίχων που υμνούσαν αξίες και ιδανικά παράλληλα με τη διάθεση καυστικότητας και κριτικής, τού χάρισαν θριαμβευτική πορεία και μια θέση ξεχωριστή στο παγκόσμιο πεντάγραμμο.


Πώς να ξεχάσω το λατρεμένο καλλιτέχνη, τον συνυφασμένο με την εφηβεία μου και τα μαθήματα γαλλικών, που μπήκε αμέσως στην ψυχή μου με το τρυφερό, ευαίσθητο ερμηνευτικό στυλ του και την ανεπανάληπτη γοητεία του...Η συγκίνηση που μου προκαλούσε τότε το άκουσμα είναι ίδια και τώρα, κάθε φορά που ακούω δημιουργίες του.

Ήταν 49 χρονών όταν ο Ζακ Μπρελ άφησε την τελευταία του πνοή. Το ημερολόγιο έγραφε 9 Οκτωβρίου 1978.
Είναι θαμμένος στο κοιμητήριο Calvary στο Χίβα-Όα, των νήσων Mαρκέζας, στη Γαλλική Πολυνησία. Μια λιτή λίθινη πλάκα ορθώνεται στον τάφο του μ' ένα ανάγλυφο πορτρέτο του με τη γαλλίδα ηθοποιό και τραγουδίστρια σύντροφό του, Μάντλι Μπάμι.

Ο Βέλγος καλλιτέχνης είχε πρωτοέρθει στα νησιά του Ειρηνικού το 1975 όταν έκανε με ιστιοφόρο το γύρο του κόσμου και συγκλονίστηκε από την ομορφιά και τον πρωτόγονο εξωτισμό του τοπίου.

Όταν γυρνώντας στο Βέλγιο διαγνώστηκε με καρκίνο απομονώθηκε στο Χίβα-Όα στην άλλη άκρη της γης, σ'έναν επίγειο παράδεισο, όπου ζωή, φύση και Θεός συνυπήρχαν αρμονικά σ' ένα τόπο απλότητας και γαλήνης...Πέθανε τρία χρόνια αργότερα και η επιθυμία του ήταν να θαφτεί στο Χίβα-Όα.

Ο τάφος του βρίσκεται πολύ κοντά στον τάφο του Πωλ Γκωγκέν που και κείνος στον ίδιο τόπο αναζήτησε την ηρεμία της ψυχής...Κάπου ψηλά, σ'ένα συννεφάκι πάνω από τις φοινικιές ίσως να κρυφοκοιτάζει με κείνο το διακριτικό, γλυκό χαμόγελό του...



"Le moribond-Ο άνθρωπος που πεθαίνει", τιτλοφορείται ένα από τα τραγούδια του, που έγραψε το 1961, απεικονίζοντας τον αποχαιρετισμό ενός ετοιμοθάνατου στα αγαπημένα του πρόσωπα.

discogs

Ο αγαπημένος τραγουδοποιός το εμπνεύστηκε στην Ταγγέρη, μέσα σ' ένα πορνείο...
Μιλά για κάποιον που πεθαίνει από ραγισμένη καρδιά. Λέει το τελευταίο του αντίο πρώτα στον καρδιακό του φίλο, μετά στον ιερέα, έπειτα στον εραστή της γυναίκας του και τέλος σε κείνη, που τον απάτησε τόσες φορές... Μεγαλόκαρδος ο μελλοθάνατος, δεν τους κρατά κακία, αντίθετα φέρεται με καλοσύνη και συγχωρητικότητα, αφού ζητά στον άνδρα να προσέχει και να φροντίζει τη σύζυγό του...

Σαρκαστική η έμπνευση γι' αυτό ο δημιουργός επιλέγει να ακολουθήσει ρυθμό εμβατηρίου, πλάθοντας μια διονυσιακού ύφους ατμόσφαιρα για τη μεγάλη, θριαμβευτική "έξοδό" του...

Παρόλο το μακάβριο περιεχόμενο του τραγουδιού, ο Μπρελ ερμηνεύει με ενθουσιασμό, αποδίδει καθαρά το στίχο και το νόημά του, όπου τρυφερότητες και υπαινιγμοί εναλλάσσονται, ενώ διακρίνεται η διάθεση του για μίξη σαρκασμού και μελαγχολικής ενδοσκόπησης...

"Θέλω να χορεύετε, θέλω να πίνετε,

θέλω να τραγουδάτε,

όταν στον τάφο θα με ρίξουν..."

"Le moribond"

Στίχοι -Μουσική: Jaques Brel:

Παλαιότερο κείμενο για τον Ζακ Μπρελ μπορείτε να διαβάσετε εδώ.