"Όταν η ψυχή φτερούγιζε έξω από τα συρματοπλέγματα..."

"Accidental Music".
Εμπνευσμένη από τους μουσικούς της Τερεζίν είναι αυτή η ελαιογραφία του Samuel Bak,
ενός πολωνο-εβραίου ζωγράφου και συγγραφέα που επέζησε του Ολοκαυτώματος.
(πηγή: tang.skidmore.edu)

Τα χρόνια ήταν δύσκολα. Όμως ο κόσμος είχε ανάγκη τη μουσική. Να πάρει δύναμη, ν' ανεβεί στα φτερά της, να πετάξει ψηλά! Ν'ανασκουμπωθεί, να διεκδικήσει, να πιστέψει σε ό,τι φάνταζε αδιανόητο, ασύλληπτο κι έξω απ΄την κοινή λογική!!
Ήταν η δυνατή ψυχή, που αψηφούσε τη σκανδάλη και φτερούγιζε έξω από τα συρματοπλέγματα...

Στο τσέχικο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Τερεζίν είχαν μεταφερθεί πολλοί συνθέτες πρωτοποριακής μουσικής, που έστησαν τη μουσική ζωή μέσα στο γκέτο.
Προικισμένοι, πολυτάλαντοι καλλιτέχνες κρατούσαν με τη μουσική τους, ανθισμένη την ελπίδα σε στιγμές που δίπλα τους λυσσομανούσε ο θάνατος...

H Tερεζίν ήταν ένα από τα λίγα στρατόπεδα με τόσο έντονη καλλιτεχνική δραστηριότητα και μάλιστα με τη σύμφωνη γνώμη των Ναζί, έστω και αν αυτό γινόταν για να παραπλανηθεί η κοινή γνώμη από τις πραγματικές προθέσεις τους.

Βίκτορ Ούλμαν, Χανς Κράσα, Πάβελ Χάας ...

Ανάμεσά τους και ο Γκίντεον Κλάιν που μεταφέρθηκε εκεί λίγο μετά τα είκοσι.
Ο Κλάιν είχε γεννηθεί το 1919 στη Μοραβία και σπούδασε πιάνο και σύνθεση με τον Βίλεμ Κουρτς και τον Αλόις Χάμπα.
Χαρισματικός μουσικός με ιδιαίτερη άνεση στις εναρμονίσεις και τις διασκευές παραδοσιακών τραγουδιών.
Επίσης γνωστός για τα μαδριγάλια του, τη Φαντασία και Φούγκα για κουαρτέτο εγχόρδων, αλλά και την περίφημη Σονάτα του για πιάνο, έργα με επιρροές από τους Άλμπαν Μπεργκ και Λέος Γιάνατσεκ.

Τελευταίο έργο του είναι το "Τρίο Εγχόρδων" για βιολί, βιόλα και τσέλο, που γράφτηκε εννέα μέρες πριν από την απέλασή του στο κολαστήριο του Άουσβιτς.

Το έργο αποτελεί αφιέρωμα του συνθέτη στη μουσική της πατρίδας του Μοραβίας, με αρκετές παραλλαγές, ιδιαίτερα εμφανείς στη δεύτερη κίνηση, πάνω σε λαϊκά Μοραβικά τραγούδια.
Για μένα από τις πιο συγκινητικές δημιουργίες από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς είναι η καλλιτεχνική φλόγα ενός πολυτάλαντου, και πολλά υποσχόμενου νέου λίγο πριν βρει το θάνατο στους θαλάμους αερίων ή με οποιονδήποτε άλλο φρικτό τρόπο, αφού πέθανε κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες.
Λίγο πριν φύγει από την Τερεζίν εμπιστεύτηκε τα χειρόγραφά του σε μια φίλη του κι εκείνη τα παρέδωσε μετά τον πόλεμο στην αδερφή του.

Gideon Klein : "String Trio"
I: Allegro II: Lento III: Molto vivace

Αννα Αγγελοπούλου28 October 2016 at 17:38

Πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτηση...και συγκινητική!

ReplyDelete
Replies

ELPIDA NOUSA29 October 2016 at 08:17

Σας ευχαριστώ πολύ, κ.Αγγελοπούλου!Κάποιοι ήρωες γεννήθηκαν ασήμαντοι και μεγαλούργησαν όταν τους κάλεσε η μοίρα, όμως ήρωες ήταν και κείνοι που πολέμησαν μέσα από την Τέχνη τους την βαναυσότητα του πολέμου και προσπάθησαν να κρατήσουν άσβεστο το χαμόγελο στα χείλη και την ελπίδα στην ψυχή!

Delete