Translate

fb

Τετάρτη 27 Μαΐου 2020

Νικολό Παγκανίνι, o "Yπηρέτης του Διαβόλου"...

(από: macabrematters)


Ο Παγκανίνι θεωρείται ο θεμελιωτής της σύγχρονης τεχνικής στο βιολί. Βιρτουόζος του οργάνου, άφηνε εκστασιαμένα τα πλήθη ακροατών, τόσο που γύρω από το όνομά του να πλεχτεί ο θρύλος πως το ταλέντο του οφειλόταν στο διάβολο και μια μυστική συμφωνία που ο καλλιτέχνης είχε κάνει μαζί του... Λέγεται πως ο Παγκανίνι υπήρξε μεγάλος γυναικάς! Μάλιστα, οι κακές γλώσσες υποστήριζαν πως είχε δολοφονήσει μια γυναίκα, της οποίας τα έντερα χρησιμοποίησε ως χορδές για το βιολί του, φυλακίζοντας με αυτόν τον τρόπο την ψυχή της μέσα στο όργανο. Γι' αυτό παρομοίαζαν τον ήχο του βιολιού του με γυναικεία κραυγή! 
Το φαινομενικά υπερφυσικό κάνει την ανθρώπινη φαντασία να οργιάζει..Πάντως, ένα ήταν σίγουρο: η δεξιοτεχνία του Παγκανίνι στο βιολί ήταν απαράμιλλη. Το κοινό παραληρούσε στις συναυλίες του, όμως η λαϊκή προκατάληψη της εποχής που εξ
έλαβε το εκπληκτικό ταλέντο του ως σατανικό χάρισμα κόστισαν ακριβά στο βιρτουόζο καλλιτέχνη.

Ήδη από τις αρχές του έτους 1840 ήταν άρρωστος... Το Μάιο η κατάστασή του είχε φτάσει σε κρίσιμο σημείο, έτσι ο γιος του κάλεσε τον ιερέα για να τον μεταλάβει. Λέγεται πως ο  Παγκανίνι αρνήθηκε το μυστήριο ή άλλοι πως δεν κατάφερε την κατάποση της θείας κοινωνίας.  
Το απόγευμα της 27ης Μαΐου 1840 χτύπησε το ρολόι της εκκλησίας κι ο Παγκανίνι ανασηκώθηκε να κοιτάξει έξω... Έστρεψε το βλέμμα στο παράθυρο κι ύστερα στην πόρτα. Έκλεισε τα μάτια, έγειρε το κεφάλι προς το προσκέφαλο κι άφησε την τελευταία του πνοή. Ήταν 57 χρονών. 

Επειδή είχε αρνηθεί τις τελευταίες τελετουργίες και την ευρέως φημολογούμενη σχέση του με τον διάβολο, η Εκκλησία αρνήθηκε την ταφή στη Γένοβα.
Κανένας δεν δεχόταν να ενταφιάσει τον "υπηρέτη του Διαβόλου"...,παρότι είχε εγείρει άκρατο ενθουσιασμό με τις εκτελέσεις του, που είχαν κάτι καινούργιο, μια εντελώς προσωπική τεχνική, μακριά από την συνήθη των δεξιοτεχνών της εποχής του.

Έπαιζε σχεδόν "υπερφυσικά", κι αυτό οφειλόταν στο τεράστιο άνοιγμα των χεριών του, που έπιανε τρεις οκτάβες σε τέσσερις χορδές με μια έκταση του χεριού...Κάποιοι δε, υποστηρίζουν πως  πιθανώς αυτό σχετίζονταν με κάκωση γενετικής φύσεως ή διαταραχή του συνδετικού ιστού...

Για να πάρουμε μια ιδέα, ας δούμε μια από τις διασημότερες συνθέσεις του από την περίοδο της ωριμότητάς του: "24 Καπρίτσια για σόλο βιολί".

Ο Παγκανίνι συγχωνεύοντας τις έννοιες "καπρίτσιο" και "φαντασία" δημιουργεί το "Καπρίτσιο" ως έκφραση εξαιρετικής δεξιοτεχνίας, στην οποία εμφυσά την πνοή της ποίησης, τέλεια ευθυγραμμισμένη με τα αιτήματα του ρομαντισμού.

slickwhippet.tumblr
Τα "24 Καπρίτσια" του Παγκανίνι αποτελούν βασικό σταθμό της φιλολογίας του βιολιού, κάνοντας τους αναλυτές να τα χαρακτηρίσουν: "απόλυτη στιγμή της δημιουργίας του ιταλού συνθέτη και της εξαιρετικής βιολιστικής τέχνης όλων των εποχών λόγω της θαυμαστής ισορροπίας ανάμεσα στη συνθετική επινόηση, το μορφικό σχέδιο και την υλοποίηση της εκτέλεσης".

Παραδείγματος χάριν, το Ν.5, ένα είδος "moto perpetuo", δηλαδή σύνθεσης που αναπτύσσεται με μεγάλη ταχύτητα, πολύ δύσκολο εκτελεστικά, με νότες που ανεβοκατεβαίνουν τολμηρά και με ιλιγγιώδη ταχύτητα.
To N.9 έχει το προσωνύμιο "Κυνήγι" και το βιολί μιμείται τον αυλό και το κόρνο, όργανα που σχετίζονται με το κυνήγι.
Το Ν.13 είναι σύντομης διάρκειας, έχει τον υπότιτλο "Καγχασμός ή το Σατανικό γέλιο" επειδή ακούγεται μια επαναλαμβανόμενη χρωματική κάθοδος από τρίτες, που μιμείται το εκρηκτικό γέλιο.
Ασυνήθιστα δεξιοτεχνικό είναι το Ν. 16 κι εντυπωσιάζει η συνεχής εκτέλεση από τον βιολονίστα χωρίς καμμία ανάπαυση.
Στο Ν. 20 το βιολί μιμείται μια ποιμενική μελωδία, "τραγουδώντας" την γκάιντα των βοσκών, που στη συνέχεια αντικαθίσταται από ένα αραβούργημα με έντονα πιτσικάτι στο αριστερό χέρι...
Γνωστότερο όλων είναι το Ν.24 , που έχει χρησιμοποιηθεί ως βάση για πολλές συνθέσεις άλλων συνθετών. Χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά γρήγορες κλίμακες, διασταυρώσεις χορδών και αρπίσματα.


Το χειροκρότημα ήταν κι απόψε παρατεταμένο.
Ο Νικολό είχε μαγέψει το ακροατήριο, που αφιονισμένο ζητωκραύγαζε  για τις απίστευτες εκτελέσεις του! Πόσο εντυπωσιακά αυτά τα εφέ του! 
Άφηνε τους πάντες να αναρωτιούνται αν πράγματι συνομιλούσαν οι δυο τους…
Αν πράγματι την ώρα της εκτέλεσης γινόταν ο παράτολμος, μυστικός διάλογος ανάμεσα στον ίδιο και το σατανικό πνεύμα;



Τα "24 Caprices for Solo Violin" γράφτηκαν και δημοσιεύτηκαν σε ομάδες των έξι, έξι και δώδεκα κομματιών το διάστημα 1802 - 1817.


Paganini: "24 Caprices for Solo Violin":


Η σορός του Παγκανίνι τάφηκε πολλά χρόνια αργότερα από το θάνατό του στο νεκροταφείο της Πάρμα. 

Το κείμενο δημοσιεύτηκε και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr






Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου