O Ρενέ Μαγκρίτ και η ψευδαίσθηση στο "Εν Λευκώ"...

 

Ρενέ Μαγκρίτ: "The Blank Signature-Εν Λευκώ"
(renemagritte.org)

"Οι ζωγραφιές μου είναι ορατές εικόνες που δεν κρύβουν τίποτα... Προκαλούν μυστήριο και πράγματι όταν κάποιος βλέπει μια από τις δημιουργίες μου, διερωτάται:
-"Τι σημαίνει αυτό";
-Δεν σημαίνει τίποτα, γιατί και το μυστήριο δεν σημαίνει τίποτα, είναι άγνωστο". 

(Ρενέ Μαγκρίτ)

Mια από τις πιο ιδιότυπες καλλιτεχνικές φυσιογνωμίες γεννήθηκε σαν σήμερα, 21 Νοεμβρίου 1898. Ο Βέλγος Ρενέ Μαγκρίτ, ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους του σουρεαλισμού με επιρροές από τον ντανταϊσμό.

Πειραματίστηκε με διάφορες μορφές τέχνης και είχε τη μοναδική ικανότητα να παρουσιάζει το συνηθισμένο με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο.
Τον έλκυε το μυστηριώδες και ό,τι κρυβόταν πίσω απ' αυτό που φαίνεται.  Έτσι ζωγράφισε "οπτικά αινίγματα", καλώντας όποιον το επιθυμεί να ανακαλύψει τη λύση τους.

Tο 1965 και βασισμένος στην ιδέα ότι το μυαλό μπορεί να κατασκευάσει το αδύνατο, ο Ρενέ Μαγκρίτ φιλοτεχνεί το "The Blank Signature - Εν λευκώ", που βλέπετε παραπάνω.

"Τα ορατά πράγματα μπορούν να γίνουν αόρατα.
Αν κάποιος ιππεύει ένα άλογο σ’ ένα δάσος, άλλοτε φαίνεται και άλλοτε όχι, παρότι είναι εκεί.
Στο Εν λευκώ η αναβάτισσα κρύβει τα δέντρα και τα δέντρα κρύβουν την αναβάτισσα.
Όμως, η δύναμη της σκέψης μας συλλαμβάνει τόσο το ορατό όσο και το αόρατο,
κι εγώ χρησιμοποιώ τη ζωγραφική για να κάνω ορατές τις σκέψεις", 

είπε για την εικαστική δημιουργία του ο Βέλγος σουρεαλιστής, που η τέχνη του χρησιμοποιεί το παράδοξο, το παράξενο και απροσδόκητο ως θεμελιώδη εργαλεία.

Εδώ ο καλλιτέχνης ενδιαφέρεται να αντιστρέψει το σχήμα. Το αντικείμενο αλλάζει, συγχωνεύεται με το φόντο έτσι ώστε αναβάτης και το άλογο να μην μπορούν να διαχωριστούν, καθώς αναμειγνύονται με τα δέντρα ακριβώς όπως το ορατό με το αόρατο.

Το ανθρώπινο μυαλό συγκεντρώνει διαφορετικά στοιχεία και δημιουργεί μια καινούργια ολότητα, που έχει κατ' ουσίαν ως βάση την "ψευδαίσθηση".

Η πρόθεση του Magritte με την τέχνη του, είναι να μπερδέψει το μυαλό, να δημιουργήσει ένα παζλ τα κομμάτια του οποίου καλεί το θεατή να συμπληρώσει.

Είναι αξιοσημείωτο πως η εικόνα του αλόγου και της αναβάτισσας, όπως και η αποτύπωση του δάσους και των χρωμάτων είναι ρεαλιστικά.
Επομένως, το νόημα αυτού του πίνακα  δεν το αναζητούμε στο "θέμα" αλλά περισσότερο στη συγκεχυμένη παρουσίαση του θέματος. 

Αναμφισβήτητα το "Εν Λευκώ" αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα του ιδιοφυούς καλλιτεχνικού μυαλού του Ρενέ Μαγκρίτ.

Το εξώφυλλο του άλμπουμ των Styx

Η βάση της "ψευδαίσθησης" που δημιoυργεί ο πίνακας και η πρόθεση του καλλιτέχνη να ωθήσει το ανθρώπινο  μυαλό να πλάσει τη δική του ολότητα, έδωσε την έμπνευση στο αμερικανικό ροκ συγκρότημα Styx για το εξαιρετικό και ίσως το δημοφιλέστερο άλμπουμ τους: "The Grand Illusion-Η μεγάλη ψευδαίσθηση".

Γι'αυτό και οι Styx χρησιμοποίησαν μια τροποποιημένη εκδοχή του πίνακα του Ρενέ Μαγκρίτ για το εξώφυλλο του άλμπουμ τους, με την προσθήκη ενός γυναικείου προσώπου με εκφραστικά μάτια και έντονα κόκκινα χείλη...

Το "Grand Illusion" των Styx είναι μια σπουδαία δουλειά του είδους, όπου  αναμειγνύονται το μελωδικό ροκ, το ακουστικό πιάνο, οι κιθάρες και τα συνθεσάιζερς με το ύφος της μπαλάντας.
Ακούμε το ομότιτλο πομπώδες κομμάτι, όπου τα επικά και progressive μέρη εναλλάσσονται με τα μελωδικά κουπλέ με την φωνή να δίνει το απαραίτητο ύφος...

Styx: "Grand Illusion":

Παλαιότερο κείμενο για τον Ρενέ Μαγκρίτ μπορείτε να διαβάσετε εδώ.