Ουίλλιαμ Μπλέικ: "Το Βιβλίο της Θελ"...

William Blake: "The Book of Thel", εκτύπωση ίδιου

"Ξέρει ο Αητός τί κρύβει η γη;

Ή θα ρωτήσει τον Τυφλοπόντικα;

Η Σοφία θα γίνει αλυσίδα αργυρή;

Η Αγάπη θα μπει σε λύχνο χρυσό;"

(Το Γνωμικό της Θελ)

Ο γεννημένος σαν σήμερα, 28 Νοέμβρη του 1757, William Blake εκτός από ποιητής ήταν και εικαστικός καλλιτέχνης, χαράκτης, εικονογράφος και ζωγράφος.
Μια πολύπλευρη και εκκεντρική προσωπικότητα, που χαρακτηρίστηκε ως "Προφήτης" της βρετανικής Λογοτεχνίας.

Αν και στην εποχή του χλευάστηκε ως παράφρων και εκκεντρικός καλλιτέχνης("ένας τεχνίτης με άγριες ιδέες και την τάση να γράφει ακατανόητους στίχους..."), το συναρπαστικό του έργο τον κατέταξε στο πάνθεο των ποιητών και εικαστικών της ρομαντικής εποχής.
Το ελεύθερο πνεύμα του και η επιθυμία του να διαμαρτύρεται σε κάθε μορφή εξουσίας, τον οδήγησαν σε πειραματικούς δρόμους απ’ όπου ξεπήδησε η ριζοσπαστική, εκκεντρική τέχνη του, που οι "αγκυλώσεις" της εποχής δεν αναγνώρισαν, ούτε άντεξαν…



Ενα από τα προφητικά βιβλία του Μπλέικ, με το οποίο αποδεσμεύτηκε από το νεοκλασικισμό είναι το "Βιβλίο της Θελ", που έγραψε τη διετία 1788 -1790.
Πρόκειται για ποίημα στο μεγαλύτερο μέρος του ανομοιοκατάληκτο, το οποίο εικονογράφησε ο ίδιος ο Μπλέικ, όπως συνήθιζε, με τεχνική εκτύπωσης, πρωτότυπη και ιδιαίτερη, στην οποία χρησιμοποιούσε χάλκινες πλάκες, νερομπογιές και οξέα για σταθεροποίησή τους, που ο ίδιος ονόμασε "Φωτισμένες εκτυπώσεις".
Μια μέθοδος, που πολλές από τις λεπτομέρειές της δεν είναι γνωστές και ο ίδιος ισχυριζόταν πως του την αποκάλυψε το πνεύμα του αδερφού του σε όραμα!

"Το Γνωμικό της Θελ", πλάκα εκτύπωσης

Το "Γνωμικό της Θελ", που διαβάσαμε παραπάνω, από κάποιους ερμηνεύεται ως η απόρριψη από τον Μπλέικ της Αγγλικανικής Εκκλησίας.

Η Θελ είναι ένα μικρό αγνό κορίτσι, που ζει με την οικογένειά της στην εξοχή, βοηθώντας στη βοσκή των κοπαδιών. Μια μέρα δεν πηγαίνει στη βοσκή γιατί κατακλύζεται από αδιόρατη ανησυχία... Περιπλανιέται προσπαθώντας να βρει την απάντηση στα ερωτήματα που τη βασανίζουν:
Γιατί η άνοιξη της ζωής αναπόφευκτα σβήνει;
Γιατί κάθε τι στην πλάση έχει τέλος;

Υπαρξιακά ερωτήματα για τη νεότητα, τη θνησιμότητα, τις εμπειρίες, την αιωνιότητα...
 Η Θελ είναι η αγέννητη ψυχή που αρνείται να ζήσει στον υλικό κόσμο.
Το Βιβλίο της Θελ είναι η αλληγορία του πνεύματος που αναζητά διαρκώς, συγκεντρώνει εμπειρίες και αποφασίζει να παραμείνει για πάντα αγνό.

"Α! Η Θελ είναι σαν τόξο δροσερό, σαν σύννεφο περαστικό,

Ανταύγεια, σκιά μες στον καθρέφτη του νερού,

Κάτι σαν όνειρο παιδιού και σαν χαμόγελο μωρού,

Φωνή περιστεριού, μέρα φευγάτη και μουσική αέρινη.

Α! Ήσυχα θα ξαπλωθώ και ήσυχα θ’ αναπαυτώ

Και ήσυχα θα κοιμηθώ τον ύπνο του θανάτου

και ήσυχα θ’ ακούσω τη φωνή

Εκείνου που σεργιάνισε στον κήπο το βραδάκι"

("Το Βιβλίο της Θελ", pteroen)

I. Από τους πολυβραβευμένους σύγχρονους κλασικούς συνθέτες είναι ο Βέλγος, Lucien Posman.
Είναι μουσουργός που έχει ασχοληθεί με πολλά μουσικά είδη (κονσέρτα, συμφωνίες, μουσική δωματίου…) όμως επειδή είναι και λάτρης της ποίησης του Μπλέικ, ένας σχετικά μεγάλος αριθμός των φωνητικών του έργων στηρίζεται σε κείμενα του σπουδαίου ποιητή. 

Το 2001 εμπνεύστηκε από το "Βιβλίο της Θελ" κι έδωσε μια σύνθεση για 2 γυναικείες φωνές και μικρό ορχηστρικό σύνολο(φλάουτο, κλαρινέτο, γκλόκενσπιλ, μαρίμπα, βιολί, βιόλα, τσέλο και πιάνο).

Βασικός εκπρόσωπος του μεταμοντερνισμού, ο Πόσμαν με τον ασυνήθιστο συνδυασμό οργάνων που ξαφνιάζει, δημιουργεί περίεργα ηχοχρωματικά αποτελέσματα που ταιριάζουν στο ύφος του ποιητικού κειμένου του τιμώμενου εκκεντρικού καλλιτέχνη.

Lucien Posman: "THE BOOK OF THEL", W. Blake

II. Μια καντάτα για 4 γυναικείες φωνές και πιάνο, που δραματοποιεί το αφηγηματικό ποίημα του William Blake, το "Βιβλίο της Θελ", συνέθεσε το 2008 ο βρετανός δημιουργός, Piers Maxim.

Η σύνθεση αναπτύσσεται σε πέντε ενότητες, αντίστοιχες μερικών από τις σκηνές του ποιήματος:

1. Εισαγωγή και Διαλογισμός της Θελ
2. Το κρίνο
3. Το μικρό σύννεφο
4. Το σκουλήκι και ο λόφος από πηλό
5. Ο άγνωστος τόπος

Η μουσική γλώσσα του Piers Maxim αναδύει στοχαστική μελαγχολία και με τις μεταβαλλόμενες αρμονίες δημιουργεί ατμόσφαιρα γαλλικής ιμπρεσιονιστικής σχολής.

Piers Maxim: "The Book of Thel":

Στο μπλογκ υπάρχουν πάρα πολλά κείμενα για τον Blake. Περιηγηθείτε!