"Ο Πολιτισμός έχει όνομα: ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΠΑ"

 

[Η Ειρήνη Παππά σε πορτραίτο φαγιούμ. Αλιεύτηκε από την σελίδα του φβ:
"Ειρήνη Παππά - Irene Papas" και καθώς διάβασα είναι έργο του Λάζαρου Πάντου]

Δεν της ταιριάζει ο τίτλος της "σταρ", όμως σαγήνευε με τη λιτή, μεγαλοπρεπή, δωρική ομορφιά της!

(από: mcf)

(από: mcf)

Η Ειρήνη Λελέκου, κατά κόσμον Ειρήνη Παπά, που γεννήθηκε σα σήμερα, 3 Σεπτεμβρίου 1929, αυτή η "ιέρεια του κινηματογράφου", που παρότι συχνά ακαλλώπιστη εξωτερικά, υπήρξε ο Πολιτισμός ο ίδιος,  η λεβεντιά κι η περηφάνια προσωποποιημένες.

Η Ειρήνη είχε αδυναμία στη μάνα της, όμως αναγνώριζε και στον πατέρα της κάτι σπουδαίο που της πρόσφερε: Να είναι περήφανη. Όχι σκυμμένη να κεντάει μαξιλαράκια, αλλά να διαβάζει Αριστοτέλη. Ήταν εκείνος που τής έμαθε πως μόνο μια αριστοκρατία υπάρχει: η αριστοκρατία του πνεύματος.

Όλη η Ελλάδα και τα χαρακτηριστικά της βρίσκονται συγκεντρωμένα στους μορφασμούς της, τις εκφράσεις, τις ερμηνείες της...

Άλλοτε ωμή Κλυταιμνήστρα ή ανυπότακτη Αντιγόνη... Άλλοτε ανθρώπινη Ηλέκτρα με τις θρηνητικές κραυγές της ή σαγηνευτική Ελένη ... Κι άλλοτε με το τραγουδιστικό της χάρισμα να προκαλεί ανατριχίλα ως άγριο κι ανήμερο θηρίο ή τρυφερή συγκίνηση σε κάποιο μελωδικό νανούρισμα.

(discogs)

Σας καλησπερίζω με ένα παραδοσιακό τραγούδι της Αργολίδας, αλληγορικού χαρακτήρα, διασκευασμένο από το Βαγγέλη Παπαθανασίου (Δίσκος: ΩΔΕΣ) σε μια διαφορετική και προσεγμένη προσέγγιση του συνθέτη.

Μια υπέροχη δουλειά, που παντρεύει το παλιό με το νέο, το παραδοσιακό με το σύγχρονο σε μια ερμηνεία, που  προκαλεί δέος!

"Νερατζούλα φουντωμένη που 'ναι τ' άνθια σου...

Που 'ναι η πρώτη σου εμορφάδα που 'ν' τα κάλλη σου..."

Ένα τραγούδι που  μεσ'τη γλύκα του κρύβεται επιμελώς και η μελαγχολία...παρότι είναι τραγούδι που ακούγεται σε γάμους!Τραγουδιέται σε αργό ρυθμό, περπατητά από τους συγγενείς, όταν πάνε να πάρουν τη νύφη.
Οι ειδικοί λένε πως στην αρχική του μορφή ήταν ιστορικό, που στο πέρασμα του χρόνου  μετετράπη σε γαμήλιο τραγούδι .
Όπως και να'ναι καθώς βηματίζεις τον αργό τσάμικο δονείσαι από τη γνήσια, αγέρωχη, ελληνική ψυχή!Παρασύρεσαι απ' την απαράμιλλη τέχνη  και τεχνική του, φιλοσοφείς με το μέγα νόημα, που κλείνει στο ελάχιστό του...

Στο παρακάτω βίντεο η Παπά ερμηνεύει το ίδιο τραγούδι a capella  στην ταινία του Μανοέλ Ντε Ολιβέιρα: 

"UN FILME MALADO-Λόγια μιας ταινίας"

(από: studio52)

Όταν η Ειρήνη Παπά τραγούδησε Μίκη Θεοδωράκη οι New York Times, έγραψαν για τη φωνητική ερμηνεία της:

"Η Ειρήνη είναι μια Κλυταιμνήστρα του πιο ευγενικού πάθους, με μια ϕωνή σαν κόκκινο κρασί που κυλά σαν κεραυνός. Έντονα μάτια και ένα κλάμα αϕωνίας το οποίο αντηχεί στην ψυχή και ραγίζει την καρδιά. Στη ϕωνή της μπορείς να ακούσεις το θρήνο του ελληνικού χορικού, το βασανιστήριο μιας τραγικής ηρωίδας ή το κλάμα μιας χαροκαμένης μάνας". 

Τη βλέπεις στην οθόνη, ακούς τη φωνή της, παρακολουθείς προσηλωμένος, αφουγκράζεσαι, νοιώθεις κι αναρωτιέσαι...
Μέγιστη μεν, αλλά καλύτερη ως ηθοποιός ή ως τραγουδίστρια;

Η απάντηση έρχεται αβίαστα...

Πάντα καθήλωνε η Παπά!
Είτε στη νιότη της με το Μίκη, είτε στην ωριμότητά της με το Βαγγέλη...
Ανήκει στην κατηγορία των καλλιτεχνών, που η υποκριτική τους δεινότητα ανέδειξε ακόμη περισσότερο τα φωνητικά τους χαρίσματα!
Το μαγικό, όμως στην Παπά είναι το ζύγισμά τους!
Τόσο, όσο! Πάντα με μέτρο (διδαχή των τραγωδιών, που με σεβασμό υπηρέτησε) τηρώντας τα στεγανά και τα όρια της κάθε τέχνης προς επίτευξη του τέλειου αποτελέσματος!