"Κάρμεν, ένας μαινόμενος ταύρος στην αρένα των συναισθημάτων!"

 

«Κάρμεν-Εσκαμίγιο», Ακουαρέλα του ίδιου του Μεριμέ για την εικονογράφηση της νουβέλας του.

Λέω σήμερα να σας καλησπερίσω με μια γυναίκα μοιραία!
Μια γυναίκα σαγηνευτική, αισθησιακή, ριψοκίνδυνη και με ακαταμάχητο ταμπεραμέντο! Απροκάλυπτα ερωτική και σκληρά ηδονική!

Είναι η τσιγγάνα ΚΑΡΜΕΝ και μ’αυτά τα χαρακτηριστικά την παρουσιάζει στη νουβέλα του ο Προσπέρ Μεριμέ, που η σημερινή επέτειος των γενεθλίων του (28 Σεπτεμβρίου 1803) δίνει την αφορμή να απολαύσουμε την άρια «L’amour est un oiseau rebelle- Η αγάπη είναι ανυπότακτο πουλί» από την περίφημη, ομώνυμη όπερα του Ζωρζ Μπιζέ.

Η μελωδία της άριας, προέρχεται από το τραγούδι του ισπανού συνθέτη Sebastian Yradier, με τίτλο: "El Arreglito", που ο Μπιζέ μεταμόρφωσε μέσα από ιδιότυπη εναρμόνιση.

[Η νουβέλα «ΚΑΡΜΕΝ» του Μεριμέ στηρίχτηκε σε πραγματικές διηγήσεις ενός φίλου του, που είχε επισκεφτεί την Ισπανία, αλλά και το αφηγηματικό ποίημα του Πούσκιν «Τσιγγάνοι», στο οποίο βασίστηκε αργότερα και ο Ραχμάνινοφ για να χτίσει την όπερά του, «Αλέκο»].

Συγκλονιστικές ερμηνείες στην ΚΑΡΜΕΝ εκτός από αυτή της Αγνής Μπάλτσα (Μετροπόλιταν Όπερα-1987), ρόλος, που ταυτίστηκε με τη φωνή της είναι και κείνη της  Leontyne Price στην ηχογράφηση του '63, σε δ/νση του Κάραγιαν και στο πλευρό της τον Φράνκο Κορέλι.


Η όπερα του Μπιζέ έκανε πρεμιέρα το Μάρτη του 1875 με την Σελεστίν Γκαλί-Μαρί στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Πορτραίτο της  Σελεστίν στο ρόλο της Κάρμεν, Henri Lucien Doucet

Άριες από την όπερα ακούμε στο παρακάτω βίντεο, ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ γιατί ερμηνεύει η Jeanne Beugnon, γνωστή με το ψευδώνυμό της Jeanne Marie de l’Isle, ανιψιάς της «πρώτης Κάρμεν», Σελεστίν και μάλιστα υπό την καθοδήγησή της!

Είναι ηχογράφηση των αρχών του 20ου αιώνα , γι’αυτό δικαιολογείστε τον άσχημο ήχο.

Τη μουσική του Ζωρζ Μπιζέ  χρησιμοποιεί σαν πυρήνα ο Rodion Shchedrin και γράφει μουσική για το ομώνυμο μπαλέτο  πλάθοντας κάτι φρέσκο, με μια ενορχήστρωση πλούσια σε ηχοχρώματα.
Έχει κατά νου τη μεγάλη κυρία του μπαλέτου Μάγια Πλισέτσκαγια, που είναι συζυγός του.
Αυτή είναι η μούσα του, γι'αυτήν και ο ρόλος, δικαιωματικά!

Η χορογραφία του κουβανού  Αλμπέρτο Αλόνσο, αναδεικνύει πλήρως τα χαρακτηριστικά της πρωταγωνίστριας, με τις άκρως αισθησιακές κινήσεις της, που ενισχύονται με το ιδιαίτερο ρυθμικό τέμπο των κρουστών, που έχει επινοήσει ο Shchedrin.

Κίνηση αέρινη, λεπτεπίλεπτη.Όμως με τα άκρα να κάνουν αισθητά τα χαρακτηριστικά της πρωταγωνίστριας μπαλαρίνας:
Ατίθαση και ανεξάρτητη τσιγγάνα!Ο ρόλος της ανυπότακτης Κάρμεν "υποτάσσει" το σώμα της χορεύτριας, που υπακούει σε κάθε προσταγή της!

Καστανιέτες, τύμπανα, κύμβαλα, κουίρος, μαρίμπες, κουδούνια και κρόταλα αποθεώνουν τον έρωτα και την ελευθερία στην αγάπη!

"Carmen suite ballet - Ηabanera" - Maya Plisetskaya (1967)

Plisetskaya και Shchedrin (http://beautifulrus.com/)

Πολλοί ίσως διακρίνουν μια ασέβεια στο "βήμα" αυτό του Shchedrin να κινηθεί σε μια τόσο γνωστή μελωδία...

Πώς όμως να γράψεις μια νέα μουσική πάνω στο θέμα της Κάρμεν, που έχει ταυτιστεί με τα ακούσματα του Μπιζέ;

Ο εγκλωβισμός στα δικά του μουσικοχώραφα είναι σκληρός και δύσκολα αποφυλακίζεσαι.





Έτσι, δημιουργείται η ιδέα, η μουσική να παραχθεί μόνο από έγχορδα και ιδιαίτερης χροιάς κρουστά για να τονιστεί το ισπανικό χρώμα και να "ξεθωριάσει" κάπως η Μπιζεϊκή σφραγίδα.

Ο Ροντιόν Στσεντρίν επινοεί έξυπνες και απρόσμενες ανατροπές στο ρυθμό και τη μελωδία του Μπιζέ.

"Δημιουργική συνάντηση μυαλών και ιδεών", ονομάζει το αποτέλεσμα.

Δημιουργικός, αλλά τολμηρός και απρόβλεπτος ο Στσεντρίν, δεν διστάζει να προσθέσει στο μουσικό του καμβά και περίεργες πινελιές, επένδυση με διασκεδαστικά κουδουνάκια, αλλά και γνωστά μοτίβα με ξαφνικά, απειλητικά ξεσπάσματα.

http://russia-insider.com/

Mε διαφορετικά δυναμικό αέρα, φίλοι μου η μπαλετική Κάρμεν!

Ο γνώριμος Μπιζέ μεταπλάθεται σε μια εκθαμβωτική παρτιτούρα από τον Ροντιόν Στσεντρίν για έγχορδα και κρουστά μόνο, που σίγουρα τέρπει σε συνδυασμό με τη χορογραφία του Αλόνσο, όλες τις αισθήσεις!

Ένα μπαλέτο "οικογενειακής δημιουργίας", που όμως στέκεται ψηλά σε καλλιτεχνική αξία και ιστορικότητα!

Μια Κάρμεν, που ο θρύλος της, αυτός της ελεύθερης, ανεξάρτητης και άπιστης τσιγγάνας συγκινεί ακόμη δυνατά γιατί ορμάει σαν ταύρος στην αρένα των συναισθημάτων!

Ένα παλιότερο άρθρο μου με θέμα την Κάρμεν μπορείτε να διαβάσετε εδώ: