ΣΟΣΤΑΚΟΒΙΤΣ: Θορυβώδης καλημέρα με "Ιντερλούδιο Κρουστών"!

 

Έκανε πρεμιέρα στις 18 Ιανουαρίου 1930 στο Λένινγκραντ και γράφτηκε όταν ο Σοστακόβιτς ήταν μόλις 20 χρονών.

Είναι η πρώτη όπερα του συνθέτη, με έντονο το σατιρικό στοιχείο όπως και η μικρή ιστορία του Γκόγκολ πάνω στην οποία βασίζεται το λιμπρέτο της.

"Η μύτη", είναι η υπόθεση ενός δημοσίου υπαλλήλου,  του οποίου η μύτη αφήνει το πρόσωπό του και αναπτύσσει μια δική της ζωή.
Αρχικός κάτοχος της μύτης είναι ένας γραφειοκράτης, ο οποίος ένα πρωί ξυπνάει και έκπληκτος ανακαλύπτει πως η μύτη του…"χάθηκε".


Γκόγκολ και Σοστακόβιτς, λογοτεχνικά και μουσικά βρίσκουν την ευκαιρία να διακωμωδήσουν πρόσωπα και πράγματα της εποχής μέσα από μία καυστική ματιά. Ασκούν κριτική στο δημόσιο βίο, τον σκληροπυρηνικό δημοσιοϋπαλληλικό κώδικα, σατιρίζουν τη γραφειοκρατία.

Στην, με έντονα στοιχεία σουρεαλισμού, όπερα εναλλάσσονται κωμικές ατυχίες και ευτράπελα με θλιβερές καταστάσεις. Αλαζόνες αριστοκράτες διαδέχονται στενόμυαλους γραφειοκράτες  και κάθε λογής φιγούρα  της κοινωνίας της Αγίας Πετρούπολης του 19ου αιώνα.

Ο Σοστακόβιτς -αν και νέος- ανταποκρίθηκε στο σουρεαλισμό του Γκόγκολ, δημιουργώντας ένα έργο ενθουσιώδους ενέργειας, γεμάτο μουσικά αστεία και γκροτέσκα παρωδία.
Η μουσική αποτελεί ένα κολλάζ από διαφορετικά στυλ, λαϊκή μουσική, παραδοσιακά τραγούδια, ατονικότητα, με τα άγρια ηχοχρώματα του Σοστακόβιτς να αναδεικνύουν  τον παραλογισμό και την οργή που αναδύει η νουβέλα του Γκόγκολ.
Μουσική που περιέχει οξείες αντιθέσεις και έντονο το στοιχείο  της ειρωνείας και του σαρκασμού,που εκδηλώνεται σε ένα μη-τυπικό μέρος της ορχήστρας, όπως στο Ιντερλούδιο της 3ης σκηνής, γραμμένο αποκλειστικά για κρουστά.

Μια ποικιλία από τύμπανα, κύμβαλα, γκονγκ, καστανιέτες, τρίγωνο, που χτυπιούνται σα να εκσφενδονίζονται με εκρηκτική, πυρετώδη ενέργεια.

Shostakovich: "The Nose - Percussion's interlude"/Valery Gergiev, Mariinsky's Orchestra 

Αν κάποιος ακούσει  με προσοχή, μένει με το στόμα ανοιχτό για την ευρηματικότητα του συνθέτη που καταφέρνει με μη μελωδικά όργανα να δημιουργεί ενέργεια, εγρήγορση, πρωτοφανή εσωτερική έκρηξη! Συναίσθημα που ακολουθεί και ταυτίζεται στο ρυθμό των κρουστών!

Η "Μύτη" του Γκόγκολ είναι ένα λογοτέχνημα με πλήθος συμβολισμών και αναφορές στη σημερινή εποχη, καθώς σαρκάζει την έπαρση, την επιτήδευση, την τεμπελιά, τον παρασιτισμό των βολεμένων κι αποτέλεσε το πρόπλασμα της ομώνυμης όπερας του Σοστακόβιτς, ο οποίος αρεσκόταν σε πειραματισμούς στα "δύσκολα" κι ήταν κάτι που απολάμβανε.

Ολόκληρη η όπερα στο παρακάτω βίντεο:

Το κείμενο γράφτηκε στη μνήμη του Ντμίτρι Σοστακόβιτς. Πέθανε από καρκίνο στους πνεύμονες, 9 Αυγούστου 1975. Τα τελευταία 15 χρόνια της ζωής του αντιμετώπιζε πάμπολλα προβλήματα υγείας. Αντιμετώπισε δυο εμφράγματα και ταλαιπωρείτο από μια φλεγμονή του νωτιαίου μυελού, που έγινε αιτία να παραλύσει το ένα από χέρια του. Μετά δε από ατύχημα που είχε κι έσπασε το πόδι του, μέχρι το θάνατό του μπαινόβγαινε στα νοσοκομεία για μακρύ χρονικό διάστημα κάθε χρόνο...
Η επίσημη ανακοίνωση του θανάτου του δημοσιεύθηκε μετά τρεις ημέρες από το συμβάν, επειδή το κείμενο έπρεπε να ελεγχθεί από το καθεστώς.
Είναι θαμμένος στο Κοιμητήριο Νοβοντέβιτσι στη Μόσχα...