"Tο τραγούδι του τζίτζικα"

 

Ποίηση και Μουσική, ας μάς δροσίσει λίγο, μιας και "σκάει ο ...τζίτζικας"!!!

"Μέσα μου χιλιάδες τραγούδια στοιβάζονται καλοκαιρινά. 

Ανοίγω το στόμα μου και μες στο πάθος μου 

προσπαθώ να τους βάλω μια σειρά. 

Τραγουδώ... Άσχημα... 

Αλλά χάρη στο τραγούδι μου ξεχωρίζω 

από τις φλούδες των κλάδων και 

από τ' άλλα άφωνα ηχεία της φύσης..."

("Ο τζίτζικας", Κατερίνα Αγγελάκη - Ρουκ από την ποιητική συλλογή "Ενάντιος άνεμος")

[Απομόνωσα ένα μικρό απόσπασμα από ποίημα της Αγγελάκη-Ρουκ χωρίς την ανατρεπτική συνέχεια και τους συμβολισμούς της ποιήτριας, απλά για να συνδέσω τη μεσημεριανή λάβρα που βιώνω, με το τραγούδι των ιθαγενών της Πολυνησίας, που μόλις άκουσα...]

Το "Tarakihi" είναι ένα παραδοσιακό τραγούδι των Μαορί της Νέας Ζηλανδίας, που μιλά για το τζιτζίκι, το παράξενο, φτερωτό πλάσμα του καλοκαιριού, που σφυρίζει ξέφρενα και κραυγάζει ασταμάτητα...

Το ακούμε από τη Μαορί κορυφαία σοπράνο Kίρι τε Κανάουα με τη μαγική φωνή!
Η διάσημη λυρική υψίφωνος, γεννήθηκε και ανατράφηκε από μια οικογένεια της φυλής Μανιαπότο.
Έτσι, θέλοντας να τιμήσει την καταγωγή της, το 1999 κατέγραψε γνωστά και άγνωστα τραγούδια της φυλής σε έναν δίσκο που κυκλοφόρησε από την ΕΜΙ.
Όπως αναφέρεται από τους μουσικολόγους στην ηχογράφηση παρενέβησαν ελαφρώς, αλλάζοντας το ρυθμό των 9/8 σε 3/4.

Το τραγούδι είναι πολύ δημοφιλές και οι Μαορί υποστηρίζουν πως κάποιος πρόγονός τους το σκαρφίστηκε περιπλανώμενος ένα καλοκαιρινό μεσημέρι σε αναζήτηση έμπνευσης.
Κοντοστάθηκε να ξεκουραστεί στο δάσος, όταν άκουσε τα τζιτζίκια να τραγουδούν το μονότονο ρυθμικά σκοπό τους...

Να θυμίσουμε πως  "βάρδος του καλοκαιριού" θεωρείται μόνο ο αρσενικός τζίτζικας, ο οποίος είναι και κουφός. Το θηλυκό τζιτζίκι δεν τραγουδά, είναι άλαλο...
O τραγουδιστής του θέρους, "τέττιγξ οξύ μέλος βοά", όπως μάς πληροφορεί και ο μέγας Αριστοφάνης. Μια φράση του αρχαίου κωμωδιογράφου μας λιτή και σύντομη, μέσα όμως από την οποία περιγράφει με ακρίβεια τη "δράση" του καλλίφωνου τζίτζικα...
Ως ρήμα χρησιμοποιεί το "βοάω" δηλαδή τραγουδώ δυνατά, με ένταση, όχι όμως με την έννοια του βουητού, του ενοχλητικού θορύβου, αλλά "μέλος βοά", με τρόπο μελωδικό και μάλιστα σε υψηλό (οξύ) τόνο, που μαρτυρά την πίστη του τζιτζικιού στην απόλαυση που προσφέρει το καλοκαιρινό του άσμα...

Πλούσιες οι παραδόσεις λαών, όπως και αυτή των Μαορί για τον τζίτζικα που περιγράφεται στο λαϊκό τραγούδι τους, σε επίπεδα τελετουργίας οι εκφάνσεις τους, θα ήταν κρίμα να χαθούν...
Οι φίλοι της κλασικής μουσικής ίσως απογοητεύονται με το δίσκο αυτόν της Κίρι τε Κανάουα, που μας εχει συνηθίσει σε Βερντικές και βεριστικές άριες, όμως μπράβο της που παραμένει πιστή στην πολιτιστική φύση της φυλής της και προσπαθεί να διαιωνίσει και προσελκύσει τους νεότερους στα ήθη και τα έθιμά της...γιατί αυτές οι ρίζες είναι οι στυλοβάτες της ύπαρξης μας..

Kiri Te Kanawa - Tarakihi(Maori's traditional song)