"Στην καρδιά και στην πόλη να βρέχει...", σταγόνες Βερλαίν στις νότες γνωστών συνθετών...

 

"Η Μουσική πάνω απ'όλα!"
(Πωλ Βερλαίν)

Ο Πωλ Βερλαίν ξεκίνησε ως ποιητής των σαλονιών, πέρασε από τη φάση των ερωτικών και άλλων υπερβολών για να καταλήξει χωρίς να το θέλει, ο ηγέτης της "παρακμιακής σχολής" κάνοντας γνωστούς τους "καταραμένους ποιητές". Συνδέθηκε με τη σχολή του παρνασσισμού, χαρακτηρίζεται ως λυρικός ποιητής που σημάδεψε τη μετάβαση από το ρομαντισμό στο συμβολισμό και διακρίνεται για τo μουσικό αποτέλεσμα της γραφής του.

Πλούσια η εργογραφία του, ο ποιητής υιοθέτησε ένα μοναδικό, δικό του ύφος και εξέφρασε με λυρισμό και γλαφυρότητα τις έντονες εμπειρίες του.

Τα ταραχώδη συμβάντα στο βίο του, το ποτό, οι ουσίες, και η ρέμπελη ζωή κλόνισαν την υγεία του με αποτέλεσμα, τον σχετικά πρόωρο θάνατό του, σε ηλικία μόλις 51 ετών στο Παρίσι, στις 8 Γενάρη 1896.
Θάφτηκε δυο μέρες αργότερα στο Cimetière des Batignolles.

1. Η ποίηση του Βερλαίν επηρέασε βαθιά τη μουσική του Kλωντ Ντεμπισί.

Κι οι δυο τους εμπνεύστηκαν από την λεπτότητα και την απόχρωση των μορφών, στοιχεία τα οποία έθεσαν ως βάση για μια νέα μορφή στην προϋπάρχουσα τέχνη.

Απόψε θα σας καληνυχτίσω με ένα μελοποιημένο από τον Κλωντ Ντεμπισί ποίημά του με τίτλο: "Il Pleure dans mon Coeur".

 Ανήκει στον κύκλο τραγουδιών με ποιήματα του Βερλαίν κι έχει τίτλο: "Ariettes oubliées-Ξεχασμένα Τραγούδια".

"Να κλαίει μες στην καρδιά μου

και στην πόλη να βρέχει...

Ποια να' ν' αυτή που τρέχει

η πίκρα ως την καρδιά μου;

Ω, γλυκός ήχος της βροχής

απ 'τις σκιές και κατά γης!

Για τον καημό μιανής ψυχής

ω, το τραγούδι της βροχής!

Δίχως αιτία να βρέχει,

-μα η καρδιά δεν αντέχει

Σε πρόδωσε κανείς;

Όχι, Άδικα πονείς.

Αχ, ποια άλλη θλίψη, ανίσως

δεν το ξέρεις γιατί

-δίχως αγάπη ή μίσος-

η θλίψη σου κρατεί;"

(μτφ: Τέλλος Άγρας, Νέα Εστία, τεύχος 167)

Debussy : "Ariettes Oubliées: Il Pleure dans mon Coeur"

2. Μια πιο σκοτεινή και -τολμώ το χαρακτηρισμό- πιο έντονης βεριστικής διάθεσης είναι η εκδοχή του ποιήματος σε μελοποίηση του Γκαμπριέλ Φωρέ.
Τα ηχοχρώματα καθόλου παστέλ, αντανακλούν τη μελαγχολική βροχή, την υγρασία της άθλιας ζωής του Βερλαίν, όταν διέμενε με τον Μπωντλαίρ στο βόρειο Λονδίνο το φθινόπωρο του 1872, περίοδο που γράφτηκε το ποίημα. Αρμονίες και εκφραστικές ενδείξεις μεταφέρουν ολάκερη την κατάθλιψη του ποιητή, του βυθισμένου στα νερά της απελπισίας. To πιάνο αποτυπώνει τη ρυθμική, μονότονη βροχή, ενώ ο σολίστ περιγράφει ένα κενό συναισθήματος...Τιτλοφορήθηκε "Spleen" και συμπεριλήφθηκε στη σύνθεση του Φωρέ: "4 Mélodies, Op. 51"

Fauré: "4 Mélodies, Op. 51 - 3. Spleen":

3. Το ίδιο ποίημα αποτέλεσε θεματικό υλικό για την πιανιστική μινιατούρα του Zoltán Kodály: "Il pleut dans la ville".

Είναι το τρίτο από τα "Seven Pieces for Piano, op. 11".

Κανείς διακρίνει την επίδραση της γαλλικής τέχνης (συγκεκριμένα του Ντεμπισιανού ύφους)  στην καλλιτεχνική ανάπτυξη του νεαρού Ζόλταν, και μαρτυρά την  εκτίμηση του ούγγρου συνθέτη προς τον ιμπρεσιονιστή γάλλο δημιουργό.

Kodaly - Il pleut dans la ville:

4. To 1895 o Φρέντερικ Ντήλιους μελοποιεί Βερλαίν και δημοσιεύει τη σύνθεσή του σ'ένα κύκλο τραγουδιών με τίτλο: "Lieder - Dichtungen von P. Verlaine".

Πρώτο από τα ποιήματα του γάλλου ποιητή είναι το "l pleut dans la ville". Ατμοσφαιρική σύνθεση για φωνή και πιάνο, αναδύει την ευαισθησία και συγκίνηση ενός παθιασμένου νεαρού ρομαντικού… Κανείς, στα μοτίβα και τις αρμονίες, διακρίνει αμυδρές ανταύγειες από Γκριγκ.Απολύτως φυσικό λόγω της μακροχρόνιας φιλίας τους...

Delius: "Drei Lieder, 1."lI pleut dans la ville":

5. Αναγνωρίσιμα ιμπρεσιονιστική είναι η μελοποίηση του μέλους της ομάδας των Απάτσι, Florent Schmitt.

Σε εκλεκτικό στυλ, βαθιά προσωπική, με πάθος, πνευματικότητα, λαμπυρίζει από αρμονικό λεξιλόγιο...Λεπτεπίλεπτη, μια σύνθεση της οποίας ο δημιουργός ακολουθεί πλήρως το γαλλικό ιδίωμα.
Αργή διαδοχή πληθωρικών συγχορδιών και μελωδικές ιδέες, που διέπεται από μελαγχολικό λυρισμό και κομψότητα, υποβάλλουν την εντύπωση μιας βροχερής σκηνής με πρόσωπα σε απόγνωση και απελπισία...

Florent Schmitt: "3 Mélodies, Op. 4, ΙΙ. ll pleut dans la ville":

To κείμενο δημοσιεύτηκε και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr.

Στο μπλογκ υπάρχουν κι άλλα κείμενα-αναφορές σε μελοποιημένα ποιήματα του Βερλαίν. Περιηγηθείτε!