Όταν η εταίρα Φρύνη σαγήνευσε τον Σαιν Σανς...

"Η Φρύνη ενώπιον των Αρεοπαγιτών", J. L. Gerome

Τ’ ορθό καράβι πόρχετ’ άσπρο σαν κρίνον

και το τραγούδι αγρίκησε των Σειρήνων

πλιό ξέρει τα’ όνομά σου παρά του αιθέρα

τ’ άστρ’ ή της θάλασσάς μας την κρύφια ξέρα.

Την αγορά περνάς την σαν το καράβι

και που σκυμμένοι ασκώνουν ομάδ’ οι σκλάβοι

τα μάρμαρα, τ’ αφήνουν να τους πλακώνουν

και τ’ άδικα οι γερόντοι τα δικαιώνουν...
[...]

Στο στίχο μέσα νά' μπεις, ω θεία, γυμνώσου

καθώς στο γαύρο κύμα! Τον έπαινό σου,

που χύνεται ως πεφτάστρι, τόνε φτωχαίνει

της ομορφιάς σου ο πλούτος! Ω! που ντυμένη

της νιότης σου τα ρόδα, στ’ άσειστο κύμα

χώρεσες μιαν ημέρα το έσχατο κρίμα

κ’ οι κλάδοι μες τα χέρια, που τρεμουλιάζαν,

στον ήλιο του κορμιού σου τα άνθη τους λιάζαν!

("ΔΙΣΤΙΧΑ ΤΗΣ ΦΡΥΝΗΣ", Κώστα Βάρναλης)

Όπως θα καταλάβατε, ο χαιρετισμός σήμερα έρχεται ξέχειλος ομορφιάς λόγω Φρύνης...

"Η Φρύνη ενώπιον των Αρεοπαγιτών", Jose Frappa

Την εξαιρετικά όμορφη και περιζήτητη εταίρα της αρχαιότητας από τις Θεσπιές της Βοιωτίας υμνεί στο παραπάνω ποίημά του ο Βάρναλης.
Όταν η Φρύνη κατηγορήθηκε για ασέβεια στους θεούς, ο συνήγορός της για να την υπερασπιστεί πρόβαλε τρανταχτά επιχειρήματα, στοχεύοντας το θρησκευτικό αίσθημα, προκειμένου να πείσει τους Αρεοπαγίτες για την αθωότητά της.
Ωστόσο, η ρητορική έξαρσή του υπήρξε ανίσχυρη να μεταπείσει όλους τους Ηλιαστές. Τότε άρπαξε τη Φρύνη από το χέρι φέρνοντάς τη μπροστά για να μπορούν να τη βλέπουν όλοι και τραβώντας τον πέπλο της ρώτησε :
"Ποιος από εσάς θα καταδικάσει τη δύναμη και το κάλλος της Θεάς;"
Οταν οι αρεοπαγίτες αντίκρυσαν γυμνή την εκπάγλου καλλονής, όμοια με την Αφροδίτη, εταίρα, γοητευμένοι από την ομορφιά της, την αθώωσαν!

Το στιγμιότυπο αποτυπώνεται αριστοτεχνικά στον παραπάνω πίνακα του J. L. Gerome που εκτίθεται στο Hamburg Kunsthalle, αλλά και του Jose Frappa του Mysee d' Orsay.

Η ομορφιά και η ζωή της Φρύνης στάθηκε έμπνευση και για τον γάλλο συνθέτη, Καμίλ Σαιν Σανς στην ομώνυμη κωμική του όπερα "Phryné".

Παθιασμένος με την αρχαιότητα, ο Σαιν Σανς άρχισε να συνθέτει με "απεριόριστη ευχαρίστηση" το 1893 τη "Φρύνη" του στήνοντας μια αστείας πλοκής όπερα που διαδραματίζεται σε 2 πράξεις και 10 σκηνές...

Στη "Φρύνη", που υπήρξε μια από τις δημοφιλέστερες και πιο συχνά παιζόμενες όπερες του Σαιν Σανς μέχρι τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο, αποτυπώνεται το επεισόδιο της πανέμορφης εταίρας με του δικαστές ως μέρος της εξιστόρησης της ζωής της εταίρας. 

Η σκηνή της αποκάλυψης από την όπερα

Η Φρύνη που καταδιώκεται ερωτικά από τον γέρο θείο του αγαπημένου της, βάζει τελικά τον γηραιό άνδρα να πληρώσει τα χρέη του ανιψιού του. 

Οι δυο ερωτευμένοι, Φρύνη και Νικίας, συνωμοτούν και με την βοήθεια της υπηρέτρια της εταίρας, ξεγελούν τον ηλικιωμένο άνδρα να πιστέψει ότι ένα άγαλμα της Αφροδίτης είναι στην πραγματικότητα η Φρύνη...

Στην πρεμιέρα τη Φρύνη υποδύθηκε η αμερικανίδα λυρική τραγουδίστρια Σίμπιλ Σάντερσον, ρόλος που γράφτηκε γι' αυτήν και τη βοήθησε να εδραιωθεί στον χώρο της όπερας.

H Σίμπιλ Σάντερσον ως Φρύνη

Η όπερα "Phryné" θαυμάστηκε από πολλούς συνθέτες, ανάμεσα τους ο Σαρλ Γκουνώ, που την άκουσε λίγες μέρες πριν πεθάνει κι εντυπωσιασμένος έγραψε μια επιστολή στον Σαιν Σανς λέγοντάς του:
"Αγαπητέ μου, Καμίλ, σε ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου για την υπέροχη Φρύνη σου.. Αφού πρώτα μέθυσα ακούγοντάς τη, καθώς τ' αυτιά είναι μάτια της μουσικής, θα την ακούσω και μέσω των ματιών(φαντασίας), τα έτερα αυτιά του μουσικού".

Το θαυμασμό του για τη "Phryné" εξέφρασε και ο γάλλος André Messager που φέρεται να είπε στον Σαιν Σανς:

"Θεέ μου, πόσο απολαυστική είναι η δημιουργία σου!"

Όμως και ο ίδιος ο συνθέτης αγάπησε αυτή την υπέροχων μελωδιών και πολύχρωμης ενορχήστρωσης δημιουργία του.
Με ξεχωριστής ομορφιάς άριες, ντουέτα και χορωδιακά, η όπερα αργότερα ενισχύθηκε με πρόσθετα ρετσιτατίβι από τον μαθητή του συνθέτη, André Messager.

Η όπερα ενθουσίασε τόσο τις γαλλικές όσο και τις διεθνείς σκηνές, ενώ εκδόσεις της για φωνή και πιάνο τυπώθηκαν στα γαλλικά, ιταλικά και γερμανικά.

Camille Saint-Saens: "Phryne":

Μέρος του κειμένου έχει δημοσιευτεί και στην κοινότητα The Mythologists, όπως και στο ιστολόγιο κλασικής μουσικής: listen classical musiccs