 |
| «Die Zwitscher Maschine-Η Μηχανή, που τιτιβίζει» |
«Όσο πιο τρομακτικός γίνεται τούτος ο κόσμος τόσο η τέχνη γίνεται αφηρημένη»
Paul Klee
Μια μέρα στη γερμανική πόλη του Dessau, ένας μαθητής του, είδε το ζωγράφο Paul Klee να στέκει στο πεζοδρόμιο αφηρημένος και να χτυπά με το πόδι του στο ρυθμό της μουσικής, που εκτελούσε η μπάντα που περνούσε στο δρόμο…
Ο ζωγράφος εξήγησε πως μελετούσε το συντονισμό, τη ρυθμική σχέση μεταξύ της μουσικής και του σκυρόδεματος κάτω από τα πόδια του.
Ο Paul Klee, που γεννήθηκε σαν σήμερα 18 Δεκεμβρίου του 1879 στη Βέρνη ήταν γιος μουσικών και βιολιστής ο ίδιος. Στην νεότητα του έγραψε επίσης και ποιήματα.
Είναι ένας παράλληλος και αυτόνομος κόσμος που με μυστηριώδη τρόπο ακουμπά τον πραγματικό, μιλά στις αισθήσεις μας όπως η μουσική, γι’αυτό και η ζωγραφική του αποτελεί, όπως πολλοί ισχυρίζονται τη «μουσική δωματίου των σύγχρονων εικαστικών»
Το «Die Zwitscher Maschine- H Mηχανή, που τιτιβίζει» είναι μια ακουαρέλα του 1922, που απεικονίζει με γραμμικά σχέδια, μια ομάδα αλυσοδεμένων πουλιών σε μπλε και μωβ φόντο, απεικόνιση του «ομιχλώδους δροσερού μπλε της νύχτας με τη ροδιά ροή της αυγής…», έρμαια μιας κατευθυντήριας μανιβέλας.
Οι ερμηνείες του έργου ποικίλλουν…Αλλοι μιλούν για μια οπτική αναπαράσταση των μηχανικών ήχων, άλλοι για θρίαμβο των μηχανών έναντι της φύσης...
Η εικόνα είναι για πολλούς παράξενη, ιδιότροπη, σκοτεινή κι εκπέμπει έναν παραλογισμό , μια «διαφαινόμενη απειλή» από έναν φρικτό εχθρό με το όνομα αλλοτρίωση.Μια εικασία, που από μουσικούς, που έχουν εμπνευστεί από τη συγκεκριμένη εικαστική δημιουργία αποδίδεται ως «διαβολική κακοφωνία» …
*****
Από το εικαστικό αυτό εμπνεύστηκε το 1958 ο David Diamond τη σύνθεσή του:
«The World of Paul Klee»:
Ίσως το παραπάνω έργο που ακούσατε να μην "ακούμπησε" στην ψυχή σας ή ακόμη κάτι ηχητικά απροσδιόριστο να σας "χάλασε"...
Ενστερνίζομαι την άποψή σας αυτή, γιατί και τα δικά μου γούστα "ακουμπούν" περισσότερο στην τονική μουσική με τις βατές αρμονίες.
Όμως, η τέχνη εξελίσσεται κι όπως και η ζωγραφική δεν έμεινε στους ρομαντικούς ή στους ιμπρεσιονιστές, το ίδιο συμβαίνει και στη μουσική που μας παρουσιάζει δωδεκαφθογγισμό, ατονική, σειριακή μουσική ή αλεατορισμό...
Ας το δούμε όμως και συσχετιστικά...
Το συγκεκριμένο έργο του Κλέε θέλει να εκφράσει το παράξενο της νέας εποχής, το απειλητικό, ίσως κι έναν αόρατο κίνδυνο...
Μόνο οι "διαφωνίες", που επιτρέπει η ατονάλε θα αποδώσουν πιστά το μέγεθος αυτής της έκρηξης!...
Όπως καταλαβαίνετε, φίλοι μου, εικάζω... χωρίς φυσικά να στοχεύω στην από μέρους σας αποδοχή των λεγομένων μου.
Όσοι επιθυμείτε, μπορείτε να συνεχίσετε την ακρόαση, έστω και ως μουσική σπουδή...
Γιατί, μην ξεχνάμε πως όλοι αυτοί της σύγχρονης μουσικής έκαναν τομή στην Τέχνη, και οφείλουμε, τουλάχιστον εμείς οι μουσικοί, όχι μόνο σεβασμό αλλά και μελέτη ενδελεχή του έργου τους γιατί πραγματικά αν "εισχωρήσεις" σε αυτό, διαβάζοντας αναλύσεις τους, σε καθοδηγούν με τον καλύτερο τρόπο και βρίσκεις φως στο παράξενο και ιδιότροπο τούνελ τους, για πολλούς διαβολικό και κακόφωνο....
*****
Το ακούμε στο 7:50:
Peter Maxwell Davies: "Five Klee Pictures Op. 12"
Στο 3:07, η "ΜΗΧΑΝΗ, που τιτιβίζει":
Μια ματιά στα έργα του, και χωρίς μελέτη σε βάθος και λεπτομέρεια αρκεί, για να αιχμαλωτιστείς από τα εκτυφλωτικά χρώματα, το φως, μα κυρίως την απλότητα των σχημάτων του!
Με βρίσκω, βέβαια και ελαφρώς επηρεασμένη από τη σχέση του με τη μουσική, ων βιολιστής, αλλά και την ποίηση...
Δεν μπορώ όμως να ξεχάσω όταν στην εφηβεία μου, καθώς αναζητούσα νοερά ταξίδια σε εικαστικές δημιουργίες ήταν ο Κλέε, που μου σύστησε τη μαγεία της Τυνησίας και μπόλιασε στην ψυχή μου το όνειρο να ταξιδέψω στη χώρα, που μάγεψε αυτόν τον καλλιτέχνη με τα χρώματα, το φως και την αύρα της!
Τα αναζήτησα όλα όταν αξιώθηκα στο ταξίδι αυτό...και τα βρήκα, όπως μου τα είχε διηγηθεί ο αγαπημένος μου, φίλοι μου, όπως τα κατέγραψα και σ'ένα παλιότερο κείμενό μου, εδώ.
Όπως επίσης για την αλληλεπίδραση Κλέε - μουσικής μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου