 |
| Paul Klee: "Alter Klang - Αρχαίος ήχος" (artofit) |
τόσο η τέχνη γίνεται αφηρημένη"
Μια μέρα στη γερμανική πόλη του Dessau, ένας μαθητής του, είδε το ζωγράφο Πάουλ Κλέε να στέκει στο πεζοδρόμιο αφηρημένος και να χτυπά με το πόδι του στο ρυθμό της μουσικής, που εκτελούσε η μπάντα που περνούσε στο δρόμο…
Ο ζωγράφος εξήγησε πως μελετούσε το συντονισμό, τη ρυθμική σχέση μεταξύ της μουσικής και του σκυρόδεματος κάτω από τα πόδια του.
Ο γεννημένος σαν σήμερα 18 Δεκεμβρίου του 1879, Κλέε στη Βέρνη ήταν γιος μουσικών και βιολιστής ο ίδιος. Στην νεότητα του έγραψε επίσης και ποιήματα.
Το έργο του Kλέε λειτουργεί όπως η μουσική.
Είναι ένας παράλληλος και αυτόνομος κόσμος που με μυστηριώδη τρόπο ακουμπά τον πραγματικό, μιλά στις αισθήσεις μας όπως η μουσική, γι’αυτό και η ζωγραφική του αποτελεί, όπως πολλοί ισχυρίζονται τη "μουσική δωματίου των σύγχρονων εικαστικών"...
Στον παραπάνω πίνακά του "Αρχαίος ήχος" , έργο του 1925, ο Κλέε στοχεύει σε μια αναπαράσταση του αρχαίου ήχου, ο οποίος εκφράζεται μέσω ανάμιξης χρωμάτων που παράγονται μέσω μιας διαδικασίας εμπνευσμένης από την παρατήρηση στη φύση.
Τα πιο σκούρα χρώματα αντιστοιχούν στους χαμηλούς τόνους, ενώ οι φωτεινότερες αποχρώσεις στους υψηλούς, δημιουργώντας μια οπτική "παρτιτούρα". Η γεωμετρική δομή και η ήρεμη χρωματική παλέτα παραπέμπουν σε έναν παλιό, "αρχαίο" ήχο που αντηχεί στον χρόνο, αποτυπώνοντας τη βαθιά σχέση του καλλιτέχνη με τη μουσική και τη μνήμη.
Ο ελβετός, ουγγρικής καταγωγής Sándor Veress (μαθητής των Μπάρτοκ και Κόνταλυ, αλλά και δάσκαλος ο ίδιος των Κιούρταγκ και Λιγκέτι), το 1951 έγραψε το έργο "Hommage à Paul Klee", για 2 πιάνα και ορχήστρα εγχόρδων, στο οποίο εμπνέεται από επτά εικαστικές συνθέσεις του καλλιτέχνη, μία για κάθε μουσικό μέρος:
I : Zeichen in Gelb, Allegro
II : Feuerwind, Allegro molto
III : Alter Klang, Andante con moto
IV : Unten und oben, Allegretto piacevole
V : Steinsammlung, Allegretto
VI : Grün in Grün, Andante
VII : Kleiner Blauteufel, Vivo
Επιλέγω να ακούσουμε συνδυαστικά με το έργο "Αρχαίος ήχος", το τρίτο της σειράς-έμπνευση από το ομώνυμο εικαστικό. Λιτής αισθητικής σύνθεση, με τζαζ αναφορές, ο Veress πλάθει αιθέρια ηχητικά τοπία, μια ήρεμη μουσική αντανάκλαση του εικαστικού έργου του Κλέε.
Η γραφή του Veress χαρακτηρίζεται από λεπτές χρωματικές μεταβολές, απλές, αρχέγονες μελωδικές χειρονομίες, και μια διαφανή υφή που στρέφει την προσοχή στο ηχόχρωμα. Κυριαρχεί μια αίσθηση απόστασης και εσωστρέφειας. Οι ήχοι δεν κορυφώνονται δραματικά, αλλά εμφανίζονται, υποχωρούν και μετασχηματίζονται, όπως ακριβώς τα χρώματα και οι φόρμες στους πίνακες του Kλέε.
Όπως εκείνος μετέφραζε τη μουσική σε εικόνα, έτσι και ο Veress μεταφράζει τη ζωγραφική σε ήχο. Το Alter Klang δεν αφηγείται, υπαινίσσεται. Δεν ανακαλεί το παρελθόν, το αφήνει να αντηχήσει. Με αυτόν τον τρόπο, το έργο λειτουργεί ως φόρος τιμής στο εικαστικό αποτέλεσμα του Klee, αλλά και στη βαθύτερη φιλοσοφία του, στην πεποίθηση ότι η τέχνη μπορεί να αποκαλύψει τις αόρατες δομές του κόσμου...ρυθμούς, σχέσεις και μνήμες που επιβιώνουν σιωπηλά μέσα στον χρόνο.
Στο πιάνο ο András Schiff. Tην Συμφωνική της Βουδαπέστης διευθύνει ο Heinz Holliger:
Αποτελεί το πρώτο από τα μέρη της σύνθεσής του-αφιέρωμα στο ζωγράφο με τίτλο: "Seven Studies on Themes of Paul Klee".
Ο καινοτόμος δημιουργός κινείται στο "τρίτο ρεύμα", (μουσικός όρος δικής του επινόησης ο οποίος περιγράφει ένα νέο είδος μουσικής που βρίσκεται μεταξύ της τζαζ και της κλασικής).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου