Offertorium για τη Γέννηση του Ιωάννη από τον δεκαπεντάχρονο Μότσαρτ...

 

"The Birth of John the Baptist", Domenico Ghirlandaio - Παρεκκλήσι Santa Maria Novella

Γράφει ο Φώτης Κόντογλου με γνήσιο λαϊκό ύφος, ανεξάντλητη δύναμη και προφητική πνοή:

"Αληθινά λέγει το τροπάρι του "Μνήμη δικαίου μετ’ εγκωμίων, σοι δε αρκέσει η μαρτυρία του Κυρίου, Πρόδρομε".
Με εγκώμια και με ευλάβεια γιορτάζανε άλλη φορά οι ορθόδοξοι χριστιανοί τον Πρόδρομο, αλλά τώρα του φτάνει η μαρτυρία του Κυρίου.
Αυτή η μαρτυρία θ’ απομείνει στον αιώνα, είτε τον γιορτάζουνε είτε δεν τον γιορτάζουνε οι άνθρωποι, είτε τον θυμούνται είτε τον ξεχάσουνε. Κ’ η μαρτυρία είναι τούτη: πως ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος είναι "ο εν γεννητοίς γυναικών μείζων" δηλ. "ο πιο μεγάλος απ’ όσους γεννηθήκανε από γυναίκα" κατά τα λόγια του ίδιου του Χριστού. Γι’ αυτό κ’ η Εκκλησία μας ώρισε να μπαίνει το εικόνισμά του πλάγι στην εικόνα του Χριστού, στο εικονοστάσιο της κάθε ορθόδοξης εκκλησιάς".

(Φώτη Κόντογλου: "Γίγαντες ταπεινοί", Εκδ. Ακρίτας)

Β. Α. Μότσαρτ: "Inter natos mulierum-Μεταξύ αυτών που γεννήθηκαν από γυναίκες"

Καλή σας μέρα με ένα Οffertorium για τη Γιορτή του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, το Γενέθλιο του οποίου Δυτική και Ανατολική Εκκλησία γιορτάζουν σήμερα, 24 Ιουνίου.

Ο Αη-Γιάννης ήταν γιος του υπέργηρου Ζαχαρία και της Ελισάβετ που αγαπούσαν τον Θεό, όμως εκείνος δοκίμαζε την υπομονή τους και την πίστη τους, που για πολλά χρόνια δεν άκουγε την δέησή τους να τους χαρίσει παιδί.
'Οταν του το ανακοίνωσε ο Άγγελος πως θα αποκτήσει γιο, εκείνος απόρησε, ζήτησε βεβαιώσεις γιατί δεν πείστηκε από τα λόγια του, γι'αυτό και έμεινε άλαλος μέχρι την ημέρα της γέννησης του γιου του...

Είναι πράγματι ο Ιωάννης ο Πρόδρομος η μεγαλύτερη μορφή της Εκκλησίας κατά την αψευδή μαρτυρία του Χριστού, όπως γράφει και ο Κόντογλου.

"Inter natos mulierum...Μεταξύ αυτών που γεννήθηκαν από γυναίκες δεν υπάρχει  μεγαλύτερος 

από τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο.

Σας βεβαιώνω πως μάνα δε γέννησε ως τώρα άνθρωπο πιο μεγάλο από τον Ιωάννη το Βαπτιστή.
Ο πιο μικρός όμως στη βασιλεία του Θεού είναι μεγαλύτερός του"

(Κατά Ματθαίον 11:11)

Ο Μότσαρτ ήταν 15χρονος όταν συνέθεσε το έργο ιερής μουσικής, βασισμένος στο παραπάνω κείμενο στη λατινική γλώσσα από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο.

Πρόκειται για αντίφωνο στη Σολ μείζονα για 4 φωνές όλων των κατηγοριών τις οποίες υποστηρίζουν δύο βιολιά, τσέλο και κοντίνουο.
Το χορωδιακό μέρος είναι ύψιστης εκφραστικής ποιότητας, ενώ χαρακτηρίζεται από υφολογική ποικιλία και αντιθέσεις μεταξύ των μερών.
Η αντιμετώπιση του λειτουργικού κειμένου γίνεται κατά το πρότυπο της Λειτουργίας, ευρέως διαδεδομένη τον 18ο αι., ενω η  ενορχήστρωση του Οffertorium χαρακτηρίζεται από λιτότητα μέσων, τυπική για έργα αυτού του είδους.

Mozart: "Inter natos mulierum" / Nikolaus Harnoncourt:

Το παραπάνω εικαστικό του  Domenico Ghirlandaio είναι μέρος μιας σειράς απεικονίσεων με θέμα τον Ιωάννη στο οικογενειακό παρεκκλήσι Tornabuoni στην εκκλησία της Santa Maria Novella στη Φλωρεντία.
Ο καλλιτέχνης έχει αποτυπώσει την μεγάλης ηλικίας Ελισάβετ να αναπαύεται μετά τον τοκετό. Μια υπηρέτρια της προσφέρει φαγητό, ενώ άλλες γυναίκες φροντίζουν το νεογέννητο.
Τη λεχώνα επισκέπτονται μέλη της οικογένειας Tornabuoni και φέρνουν κρασί και φρούτα.
Οι παστέλ αποχρώσεις και στοιχεία όπως το μπρούτζινο μπολ και το βάζο πάνω από το κρεβάτι μαρτυρούν επιδράσεις από φλαμανδούς ζωγράφους, οι οποίοι συχνά χρησιμοποιούσαν τέτοιες λεπτομέρειες.



Παλαιότερο κείμενό μου για το Γενέθλιο του Ιωάννη του Βαπτιστή μπορείτε να διαβάσετε εδώ.