"Φεγγαράκι μου λαμπρό"... και διάφορες εκδοχές του, με αφορμή τον Στρατή Μυριβήλη...

Στρατής Μυριβήλης(από: facebook)

"...Αιστάνουμαι συγκινημένος ξαφνικά ως τα κατάβαθα της ψυχής...[...]

Από μέσα μου αναβρύζουν δάκρυα απολυτρωτικά.Τρεμουλιάζω από ευτυχία...

[...] Είναι μια ανεπάντεχη χαρά της αφής. 

Μέσα στο χέρι μου μυρμιδίζει μια γλυκιά ανατριχίλα. Ανεβαίνει ως τη ράχη...[...]

Ας μπορούσα να κάμω μια μεγάλη φωταψία...[...]

Η ψυχή μου χορεύει σαν μεγάλη πεταλούδα. Χαμογελώ ξαπλωμένος ανάσκελα. 

Κάτι τραγουδάει μέσα μου. Τ' αφουκράζουμαι. 

Είναι ένα παιδιάστικο τραγούδι: "Φεγγαράκι μου λαμπρό..."

(Απόσπασμα από το πρώτο μυθιστόρημα του γεννημένου σαν σήμερα 30 Ιουνίου 1890, πεζογράφου μας, Στρατή Μυριβήλη, "Η ζωή εν τάφω").

Γεννήθηκε στη Συκαμιά της Λέσβου και το πραγματικό του όνομα ήταν Ευστράτιος Σταματόπουλος. Το ψευδώνυμό του προέρχεται από το βουνό Μυριβίλι, στην πλαγιά του οποίου βρίσκεται η γενέτειρά του. Θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους λογοτέχνες της γενιάς του '30.
Η "Ζωή εν τάφω" είναι το πρώτο μυθιστόρημα που έγραψε ο τιμώμενος λογοτέχνης, και ένα από τα εμβληματικότερα της ελληνικής λογοτεχνίας του 20ού αι. Στο μυθιστόρημα, βασισμένο στις προσωπικές εντυπώσεις του συγγραφέα, εξιστορείται η φρίκη του πολέμου.
Το ανάγνωσμα εκθειάστηκε από σπουδαίους συγγραφείς και ποιητές ανάμεσά τους ο Ιωάννης Γρυπάρης και ο Ηλίας Βενέζης. Ο πρώτος χαρακτήρισε τη "Ζωή εν τάφω, το ανώτερο και αρτιότερο πεζογράφημα της νεοελληνικής πεζογραφίας", ενώ ο δεύτερος ανέφερε πως "το όραμα που παρουσιάζει το βιβλίο έχει τόση φαντασία και δύναμη, παρόμοιες με τις ασύγκριτες εικόνες της Αποκάλυψης".

***

Το παιδιάστικο "Φεγγαράκι μου λαμπρό...", που αναφέρει ο Μυριβήλης στο παραπάνω απόσπασμα, είναι τραγουδάκι, η μελωδία του οποίου πρωτοεμφανίστηκε χωρίς λόγια ως βουκολικού ύφους δημιουργία ανωνύμου.

Αναφέρεται στις " Les Amusements d'une Heure et Demy", μεταξύ 1760-1770 , μια συλλογή λαϊκών τραγουδιών για τις γιορτές στους κήπους των Βερσαλλιών.

Στη συνέχεια γράφτηκαν οι στίχοι και το τραγούδι πήρε τον τίτλο "Ah, vous dirai-je, Maman"...

Ταξίδεψε και σε άλλα μέρη...
Ετσι στην Αγγλία το γνώρισαν ως "Twinkle, Twinkle, Little Star" ή στη Γερμανία ως κάλαντα Χριστουγέννων με τίτλο " Morgen kommt der Weihnachtsmann".

1. Πρόκειται για μελωδία που πάνω της έγραψαν παραλλαγές αρκετοί συνθέτες, με πιο δημοφιλείς εκείνες του Μότσαρτ.
Είναι μια σύνθεση που έγραψε στα 25 του και απαρτίζεται από 12 παραλλαγές, ενω προηγείται η έκθεση του θέματος. Φαίνεται να άκουσε το τραγουδάκι όταν επισκέφτηκε και έζησε για λίγο στο Παρίσι το 1781.
Το ακούμε από την Κλάρα Χάσκιλ:

2. Εκτός όμως από τον Μότσαρτ και άλλοι συνθέτες περιλαμβάνουν τη μελωδία του παιδικού τραγουδιού σε έργα τους, όπως ο Σαιν Σανς στην ορχηστρική σουίτα "Καρναβάλι των Ζώων"  και στην 12η εικόνα του με τον υπότιτλο: "Χελώνες".
Εύκολα το αντιλαμβανόμαστε στο 0:30:

Camille Saint-Saëns ,  Fossiles: στο 0:30:

3. Συγχρόνως με του Μότσαρτ, εμφανίζεται μια σύνθεση, καθόλου θα έλεγα γνωστή.
Πρόκειται για  τις  "Παραλλαγές πάνω στο παιδικό τραγούδι για τσέμπαλο", του ταλαντούχου πέμπτου γιου του Γ.Σ Μπαχ, του επονομαζόμενου "Μπαχ του Μπύκεμπουργκ", αφού μεγαλούργησε στην  ομώνυμη, Σαξωνική πόλη, Γιόχαν Κριστόφ Φρίντριχ Μπαχ.

4. Θραύσμα της μελωδίας μπορούμε να αντιληφθούμε ακόμα και στο "Αndante" από τη "Συμφωνία της Έκπληξης" του Χάυντν.
Το 2ο μέρος της δομείται πάνω στο "Ah, vous dirai-je, Maman"

5. "Variationen über ein Kinderlied" , δηλαδή "Παραλλαγές πάνω σε ένα παιδικό τραγούδι, Op. 25", τιτλοφορείται η σύνθεση του Ernst Dohnanyi, που παρουσιάστηκε στο Βερολίνο το 1914  με τον ίδιο στο πιάνο.
Η πιανιστική σύνθεση αναπτύσσεται σε 15 μέρη: την παρουσίαση του θέματος, 13 Παραλλαγές κι ένα  Finale Fugato.

Στο 3:50: 

6. Ο Μίμης Πλέσσας δίνει τη δική του εκδοχή πάνω στην παιδική μελωδία το 1960 και πάνω σε στίχους του Κ.Πρετεντέρη: