"3 Ιουνίου: Παγκόσμια Ημέρα Ποδηλάτου"

 

ecf.com

Από φέτος με απόφαση του ΟΗΕ η 3η Ιουνίου ορίζεται ως Παγκόσμια Ημέρα Ποδηλάτου, προκειμένου να καθιερωθεί η μετακίνηση με το φιλικό προς το περιβάλλον μεταφορικό μέσο, που βοηθάει τους ανθρώπους σ' έναν υγιεινό τρόπο ζωής.

draisienne bike

Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς εφευρέθηκε το ποδήλατο, όμως μια από τις κατασκευές που θα μπορούσε να θεωρηθεί πρόγονος του ποδηλάτου, ήταν η "draisienne", όνομα που πήρε από τον κατασκευαστή της, Καρλ Φον Ντράις. Εμφανίστηκε το 1817 και λέγεται και ποδήλατο ισορροπίας, αφού δεν είχε πεντάλ  και κινείτο όταν ο αναβάτης έσπρωχνε με τα πόδια του προς τα πίσω. Επειδή αντικατέστησε το άλογο που μέχρι τότε ήταν το βασικό μεταφορικό μέσο, η draisienne ονομάστηκε και "hobby-horse".





Πολλοί ήταν και οι μουσικοί που ενδιαφέρθηκαν για το νέο μεταφορικό μέσο με τους δυο τροχούς.


Έτσι, αν είχατε γεννηθεί γύρω στο 1900 και ζούσατε στη Βρετανική εξοχή, πιθανότατα θα είχατε συναντήσει τον "Φοίβο" μετά του αναβάτη του, σερ Έντουαρντ Έλγκαρ!
Ο αγαπημένος μας συνθέτης, γνωστός για τις ορθοπεταλιές του, έχει μείνει στην ιστορία για την αγάπη του για το ποδήλατο...
Ο βρετανός καλλιτέχνης είχε βαφτίσει ένα περίφημο  Royal Sunbeam, που είχε στην κατοχή του, "Φοίβο" και τον βλέπουμε να ποζάρει στη διπλανή φωτογραφία.

Λίγο νωρίτερα ο Γιόζεφ της Δυναστείας Στράους, φημισμένος μηχανικός και μουσικός της εποχής του, επηρεασμένος από την ποδηλατομανία που έχει ξεσπάσει στη Βιέννη με την εφεύρεση του "velocipede", (χαρακτηριστικό ποδήλατο με το μεγάλο μπροστινό τροχό), γράφει μια polca schnell, μια ταχύτατη δηλαδή πόλκα, ο ρυθμός της οποίας  αποτυπώνει την "ασταμάτητη" πορεία του νέου μεταφορικού μέσου, που αντικατέστησε το άλογο.

Ολιγόλεπτη, φρενήρης, κεφάτη και σκερτσόζα η "πόλκα των δύο τροχών", ενθουσίασε τους κοσμικούς κύκλους της Βιέννης!!

Josef Strauss: "Velocipede Polca":

To ποδήλατο λάτρευαν και χρησιμοποιούσαν και άλλοι συνθέτες.

Ανάμεσά τους ο Γκούσταβ Χολστ, ο οποίος διέσχισε ένα μεγάλο μέρος της ερήμου της Σαχάρα με ποδήλατο κατά τη διάρκεια των διακοπών του στην Αλγερία το 1906..., αλλά κι ο Πέρσι Γκρέιντζερ ήταν φανατικός ποδηλάτης, επίσης . Μάλιστα έχασε την άκρη του ενός δείκτη του επισκευάζοντας την αλυσίδα του ποδηλάτου του.

Ο Ερνέστ Σοσόν με το ποδήλατό του

Ο Ερνέστ Σωσόν θεωρείται από τους πρώτους ποδηλάτες στην ιστορία, όμως έχασε τη ζωή του όταν κατά την ποδηλασία δν έπιασαν τα φρένα σε κατηφορικό δρόμο με αποτέλεσμα να πέσει με ταχύτητα και να χτυπήσει το κεφάλι του. Ο θάνατός του σε ηλικία 44 χρονών ήταν ακαριαίος ...

Ο Ραλφ βον Ουίλιαμς συχνά μετακινείτο με το ποδηλατό του στις εξοχές και τα χωριά της Αγγλίας προκειμένου να συλλέξει λαϊκά τραγούδια και μελωδίες, ενώ  και ο Γκούσταβ Μάλερ, φαίνεται να ήταν ενθουσιασμένος με τη νέα μόδα.
Εκτός από ορειβάτης υπήρξε λάτρης του ποδηλάτου επίσης, και υποστήριζε πως μόνο η ποδηλασία τού πρόσφερε ανακούφιση στην ταλαιπωρία από τις αιμορροΐδες του...

Όπως μαθαίνουμε από επιστολές του συνθέτη προς τον φίλο του μουσικοκριτικό Wilhelm Zinne, απολάμβανε τη βόλτα με το νέο δίτροχο.

Το ποδήλατο του Μάλερ,  Mahler Museum, Aμβούργο

Πολλοί λένε πως η διαδρομή που έκανε με το ποδήλατό του στις εξοχές του Maiernigg όταν ολοκλήρωσε την Τέταρτη Συμφωνία του αντικατοπτρίζονται στην επόμενη μουσική του έμπνευση.

Το σκέρτσο του 2ου  μέρους της "Πέμπτης Συμφωνίας" του με την ένδειξη "ισχυρά και με σχετική ταχύτητα", και τον προγραμματικό υπότιτλο: "κόσμος χωρίς βάρος" λειτουργεί ως ηχοτόπιο αυτής της δύσκολης, αλλά με αίσιο τέλος, ποδηλατικής διαδρομής.
Όπως ο ίδιος εκμυστηρεύτηκε σε φίλους του σ'αυτό το μέρος "κάθε νότα είναι γεμάτη ζωή και περιστρέφεται γύρω από έναν χορό...Δεν υπάρχει τίποτα ρομαντικό ή μυστικιστικό, είναι απλώς η έκφραση του ανθρώπου, που απολαμβάνει τη διαδρομή στο φως της μέρας, το ζενίθ της ζωής".

Mahler: Symphony No. 5: Part III, scherzo:

Στην αντίθετη περίπτωση ανήκει ο Αρτούρο Τοσκανίνι. Ο μαέστρος προσπάθησε να μάθει  να οδηγεί ποδήλατο. Όμως σε μια από τις προσπάθειες έπεσε βίαια σκίζοντας το παντελόνι του. Ανασηκώθηκε ευτυχώς σώος όμως με τα τραυματισμένα γόνατα να αιμοραγούν. Φοβήθηκε τόσο, που ορκίστηκε ότι δεν θα οδηγούσε ποτέ ξανά ποδήλατο!
Και όχι μόνο τήρησε την υπόσχεση, αλλά "απαγόρευε" -τουλάχιστον μπροστά του- στα παιδιά και τα εγγόνια του να "ποδηλατούν"!

Eπίσης, υπάρχουν συνθέτες που γοητεύτηκαν  από τους ήχους που προέρχονται από το ποδήλατο.

Ο Flip Barber στη σύνθεσή του: "Nutcracker for Bike Parts", μάς ξανασυστήνει το "Χορό της Ζαχαρένιας Νεράιδας" από τον "Καρυοθραύστη" του Τσαϊκόφσκυ, χρησιμοποιώντας ήχους ποδηλάτου.
Όμως η τσελέστα και το κλαρινέτο αντικαθίστανται από τις ακτίνες του δίτροχου μεταφορικού μέσου, τα  pizzicati των τσέλων από τα γρανάζια και αντί για κρουστά  χρησιμοποιούνται  τα φρένα, τα πεντάλ και οι αλυσίδες του ποδηλάτου.

Mια σύντομη βόλτα με ποδήλατο περιγράφει και με την ομώνυμη πιανιστική του σύνθεση ο Alexander Gretchaninov. Ο ρώσος συνθέτης, που υπήρξε μαθητής των Τανέγιεφ, Αρένσκυ και Κόρσακωφ είναι γνωστός για τη μουσική του για παιδιά.

Alexander Gretchaninov, "Bicycle Ride":