Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς: "Tο νησί του Ιννισφρί στη λίμνη"

 

Πορτρέτο του Γέιτς φιλοτεχνημένο
από το ζωγράφο πατέρα του

Ο Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς θεωρείται από τις σπουδαιότερες λογοτεχνικές περιπτώσεις του 20ου αιώνα.
Ο Τόμας Έλιοτ τον χαρακτήρισε ως τον "μεγαλύτερο ποιητή του καιρού μας"!
Ο νομπελίστας δημιουργός γεννήθηκε σαν σήμερα, 13 Ιουνίου  1865 στο Δουλίνο. Τα ποιήματά του περιγράφουν την ιρλανδική ψυχή με ένα σπάνιο λυρισμό και ποιητικότητα, πλάθοντας μοναδικά το καλλιτεχνικό σύμπαν του.


Το ποίημά του "The Lake Isle of Innisfree" διαβάζουμε σήμερα...

[Ο τίτλος αναφέρεται σε παράκτια περιοχή της Ιρλανδίας, μια μικρή λίμνη, στο μέσον της οποίας υπάρχει ένα ακατοίκητο νησάκι...Εκεί ο ποιητής περνούσε τα καλοκαίρια του ως παιδί]

"Θα σηκωθώ και θα πηγαίνω τώρα, και πάω στο Ιννισφρί,

Και μια μικρή καλύβα θα χτίσω εκεί, από πηλό και καλαμιές φτιαγμένη:

Εννιά σειρές φασόλια θά 'χω εκεί, μία κυψέλη για των μελισσών το μέλι

Και μοναχός θα ζω στο ξέφωτο της μελισσοβοής.

Και θά 'χω εκεί κάποια γαλήνη, γιατί η γαλήνη φτάνει στάζοντας αργά,

Στάζοντας από τα πέπλα του πρωινού κατά πού ο γρύλος τραγουδά

Εκεί 'ναι τα μεσάνυχτα όλα ένα φως αχνό, το μεσημέρι λάμψη βαθυκόκκινη,

Και το απόβραδο γεμάτο από του σπίνου τα φτερά.

Θα σηκωθώ και θα πηγαίνω τώρα, γιατί διαρκώς τη νύχτα και τη μέρα

Ακούω νερό της λίμνης να διπλώνεται με ήχους σιγανούς κοντά στην όχθη

Ενόσω στέκομαι στον δρόμο, ή σε πλακόστρωτα φαιά,

Το ακούω στον πυρήνα της βαθιάς καρδιάς"

(Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς: "Tο νησί του Ιννισφρί στη λίμνη", μτφ. Μ. Θεοφιλάκου-vakxikon.gr)

Πρόκειται για απλό νοηματικά ποίημα γραμμένο από τον Γέιτς γύρω στα 25 χρόνια του. Απλό, χωρίς να γίνεται απλοϊκό, καθώς  αποπνέει γνήσιο συναίσθημα προκαλώντας λυρική αμεσότητα κι εστιάζοντας στην αγάπη για τη φυσική ζωή και την αναζήτηση της πραγματικής ευτυχίας. Παράλληλα ο αργός, σχεδόν νανουριστικός  ρυθμός στο ποίημα του Γέιτς υποβάλλει τη γαλήνια ομορφιά της φύσης.

Ο ίδιος ο τιμώμενος σήμερα ποιητής είχε αναφέρει:

"Θα ήθελα να ζήσω στο Innisfree, το μικρό νησί στη λίμνη Gill...Όταν, κάποια μέρα σεργιανούσα με ένα αίσθημα νοσταλγίας στο Λονδίνο, άκουσα ήχο νερού. Κοίταξα πίσω από τη βιτρίνα ενός καταστήματος που βρισκόμουν μπροστά του και  είδα  έναν διακοσμητικό πίδακα, στην κορυφή του οποίου ισορροπούσε μια μικρή μπάλα. Αμέσως μου ήρθε στο νου το νερό μιας λίμνης, και απ’ αυτήν την εικόνα της φαντασίας γεννήθηκε το ποίημα Innisfree…"

Θα ακούσουμε κάποιες μελοποιήσεις του ποιήματος και μουσικές εμπνεύσεις-ερέθισμα από το ποίημα:

1. "The Lake Isle":  Ola Gjeilo:

Mε βάση ένα κιθαριστικο μοτίβο σε αυτοσχεδιαστικό ύφος που ενισχύεται από κουαρτέτο εγχόρδων, βιολιά, βιόλα και τσέλο με συνοδεία πιάνου δομείται η σύνθεση  για μικτή χορωδία.
Το ποιητικό κείμενο του Γέιτς πλάθει την ατμόσφαιρα, που η μουσική του νορβηγού συνθέτη μεταφέρει με τους  πρωτότυπους και εκφραστικότατους ηχητικούς του συνδυασμούς…

2. "The Lake Isle": Ραψωδία για όμποε και πιάνο, Philip Gates :

Από το ποίημα του W.B Yeats εμπνέεται  το ομώνυμο έργο του "The Lake Isle" και  ο βρετανός Φίλιπ Γκέιτς.  Η ελεύθερης φόρμας και απαγγελτικού χαρακτήρα σύνθεση αποτυπώνει τόσο τη σκοτεινή αύρα των "φαιών πλακόστρωτων" της τωρινής ζωής, όσο και την αισιοδοξία του προσδοκώμενου ειδυλλιακού καταφυγίου..Εύκολα επίσης διακρίνει κανείς τζαζ αρμονίες, όπως και κελτική γεύση στη μουσική, ιδιαίτερα  στην βουκολική της διάθεση, αλλά και στο μυστηριακό μεσαίο μέρος, νύξη της κρυφής ζοφερότητας κάτω από τον ποιητικό λόγο.

3. "Τhe lake isle of innisfree",  Μuriel Herbert:

Με την ευαισθησία της γυναικείας φύσης το επόμενο ληντ της βρετανίδας Muriel Herbert, καλλιτέχνις που με το έργο της έχει συμβάλλει στη μουσική δωματίου αλλά κυρίως του ληντ με μελοποιήσεις Άγγλων και Ιρλανδών ποιητών.Πολύ συχνά η συνθέτις ερμήνευε και συνόδευε στο πιάνο τα λήντερ της. Έχει αφήσει πολύτιμη παρακαταθήκη σχεδόν 100 τραγούδια, που ξεχωρίζουν για το λυρισμό, την ευγένεια και την κομψότητά τους.
Για το ποίημα του Γέιτς η Χέρμπερτ επιλέγει απλή αλλά εκφραστικότατη μελωδία να περιβάλλει τη φωνή του τενόρου με συνεχείς παράλληλες τρίτες και συγχορδίες στο αριστερό χέρι δημιουργώντας γαλήνια αίσθηση αρχικά, που στο μεσαίο μέρος ο αρμονικός ρυθμός μεταβάλλεται φευγαλέα προκαλώντας ένταση και δραματικότητα. Σε μια τελική ανάμνηση του αρχικού μοτίβου, η μελωδία σβήνει μέσα σε ονειρώδη ατμόσφαιρα…

4. "The Lake Isle of Innisfree", Eleanor Daley 

Οι πολύτιμες λέξεις που ο Γέιτς εφευρίσκει για να πλάσει την ομορφιά του γαλήνιου φυσικού τοπίου αντικατοπτρίζονται στην ειδυλλιακή, ήρεμη και με δόσεις στοχασμού χορωδιακή σύνθεση της καναδής Eleanor Daley:

Για τον Γέιτς μπορείτε να διαβάσετε και εδώ.