 |
| Ο Φρειδερίκος ο Μέγας οδηγεί νικηφόρα τους Πρώσους, Carl Röchling Γ΄ Σιλεσιανός πολέμος |
Ήταν 15 Φεβρουαρίου 1763, όταν στη Σαξωνία στο Παλάτι Χουμπέρτουσμπουργκ υπογράφηκε ανάμεσα σε Πρωσία, Αυστρία και Σαξωνία συνθήκη ειρήνης, που ονομάστηκε γι' αυτό: "Συνθήκη του Χουμπέρτουσμπουργκ".
Έτσι, δηλώνει την παρουσία του όχι δίνοντας το ρόλο του Φρειδερίκου σε κάποιον τραγουδιστή, αλλά βάζοντας να ακούγονται από τα παρασκήνια μοτίβα παιγμένα από φλάουτο.
Με το άνoιγμα της αυλαίας μεταφερόμαστε στη Σιλεσία.
Ο Φρειδερίκος ο Μέγας διατρέχει κίνδυνο να αιχμαλωτιστεί από τους αντιπάλους Ούγγρους. Η Βιέλκα, θετή κόρη του απόστρατου φίλου του, Σάλντορφ, αποσπά την προσοχή των συμπατριωτών της ενώ ο αγαπημένος της Κόνραντ ανταλλάσσει ρούχα με τον βασιλιά. Ο Φρειδερίκος περνιέται για άλλος και καταφέρνει να αποδράσει.
Στη Δεύτερη Πράξη μεταφερόμαστε στο Πρωσικό στρατόπεδο, όπου κυκλοφορεί η φήμη ότι ο Σάλντορφ πρόδωσε τον βασιλιά, Οι πιστοί στρατιώτες λαχταρώντας να εκδικηθούν, τον συλλαμβάνουν κι ετοιμάζονται να τον κρεμάσουν. Την τελευταία στιγμή, όμως φτάνει ο Φρειδερίκος κι έτσι ο Σάλντορφ σώζεται από την αγχόνη.
Η τελευταία πράξη διαδραματίζεται στο παλάτι Σανσουσί του Φρειδερίκου.
Το ζευγάρι των ερωτευμένων, Βιέλκα και Κόνραντ, που βοήθησαν το βασιλιά κι έσωσαν ουσιαστικά τη ζωή του κατά της διάρκεια του Σιλεσιανού πολέμου γίνονται δεκτοί στην Αυλή, περιμένοντας να ανταμειφθούν για την προσφορά τους.
Ξαφνικά έρχεται η είδηση ότι έχει συλληφθεί για λιποταξία κάποιος συγγενής τους, οπότε οι δυο νέοι ζητούν από το Φρειδερίκο χάρη για κείνον, την οποία και δίνει.
Η αυλαία κλείνει με την εκτέλεση του στρατιωτικού εμβατηρίου που παιανίζει το τέλος των Σιλεσιανών πολέμων με την υπογραφή της Συνθήκης Χουμπέρτουσμπουργκ και την επικράτηση της Πρωσίας.
Από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στο ζίνγκσπηλ, εκείνος που ξεχωρίζει είναι της γενναίας Βιέλκα. Όταν τον έγραφε, ο Μέγερμπερ είχε κατά νου το "Αηδόνι της Σουηδίας", Jenny Lind, που εκείνη την περίοδο βρισκόταν στο απόγειό της.
Η Σουηδή κολορατούρα δέχτηκε να υποδυθεί τη Βιέλκα, όμως επειδή ήταν απασχολημένη με διαρκείς εμφανίσεις, στις πρόβες την αντικαθιστούσε μια μαθήτριά της, η οποία μάλιστα τραγούδησε στις 3 πρώτες παραστάσεις στη Βερολινέζικη Όπερα λόγω κωλύμματος της Lind.
Επανερχόμενοι στη μουσική και το ζίνγκσπηλ να πούμε πως πολλά μοτίβα του χρησιμοποιήθηκαν ως υλικό στην κατοπινή όπερα του Μέγερμπερ: "L'étoile du nord".
Από τα μέρη του έργου που ξεχωρίζουν και παίζονται αυτόνομα (παρότι πατριωτική όπερα, άρα δεν προσφέρεται για παράσταση εκτός Γερμανίας), είναι:
και
Οι υπογραφές έβαζαν τέλος στον Τρίτο πόλεμο της Σιλεσίας και κατ' επέκταση στον Επταετή πόλεμο, με τους όρους της συνθήκης να καθιστούν το βασίλειο της Πρωσίας Ευρωπαϊκή δύναμη.
Στη διάρκεια του Τρίτου πολέμου της Σιλεσίας διαδραματίζεται το ζίνγκσπιλ του Τζάκομο Μέγερμπερ: " Ein Feldlager in Schlesien-Ένα στρατόπεδο στη Σιλεσία", που ο γερμανός συνθέτης συνέθεσε το 1844.
Στη διάρκεια του Τρίτου πολέμου της Σιλεσίας διαδραματίζεται το ζίνγκσπιλ του Τζάκομο Μέγερμπερ: " Ein Feldlager in Schlesien-Ένα στρατόπεδο στη Σιλεσία", που ο γερμανός συνθέτης συνέθεσε το 1844.
Μόλις είχε φτάσει στο Βερολίνο, που η μεγάλη καταστροφή της Βασιλικής Όπερας από πυρκαγιά είχε συγκλονίσει την πόλη. Καθώς λοιπόν είχαν ξεκινήσει οι εργασίες αποκατάστασης, τού ζητήθηκε από τον ίδιο το Βασιλιά Φρειδερίκο Γουλιέλμο να συνθέσει μια πατριωτική όπερα προκειμένου να παιχτεί τη Βραδιά της επαναλειτουργίας της Όπερας. Η σκέψη του Μέγερμπερ πήγε ευθύς στον συνονόματο βασιλικό πρόγονο του Φρειδερίκου, γνωστό και για τις μουσικές του δεξιότητες, Φρειδερίκο το Μεγάλο(ήταν συνθέτης και δεινός φλαουτίστας), και τη συνεισφορά του στα εδάφη της Πρωσίας μετά τον Επταετή πόλεμο.
Έτσι, δηλώνει την παρουσία του όχι δίνοντας το ρόλο του Φρειδερίκου σε κάποιον τραγουδιστή, αλλά βάζοντας να ακούγονται από τα παρασκήνια μοτίβα παιγμένα από φλάουτο.
Η ΥΠΟΘΕΣΗ:
_4.JPG) |
| "O Φρειδερίκος ο Μέγας με τους στρατηγούς του πριν από τη μάχη του Leuthen κατά τη διάρκεια του Γ΄ Σιλεσιανού πολέμου" Adolph Menzel |
Ο Φρειδερίκος ο Μέγας διατρέχει κίνδυνο να αιχμαλωτιστεί από τους αντιπάλους Ούγγρους. Η Βιέλκα, θετή κόρη του απόστρατου φίλου του, Σάλντορφ, αποσπά την προσοχή των συμπατριωτών της ενώ ο αγαπημένος της Κόνραντ ανταλλάσσει ρούχα με τον βασιλιά. Ο Φρειδερίκος περνιέται για άλλος και καταφέρνει να αποδράσει.
Στη Δεύτερη Πράξη μεταφερόμαστε στο Πρωσικό στρατόπεδο, όπου κυκλοφορεί η φήμη ότι ο Σάλντορφ πρόδωσε τον βασιλιά, Οι πιστοί στρατιώτες λαχταρώντας να εκδικηθούν, τον συλλαμβάνουν κι ετοιμάζονται να τον κρεμάσουν. Την τελευταία στιγμή, όμως φτάνει ο Φρειδερίκος κι έτσι ο Σάλντορφ σώζεται από την αγχόνη.
Η τελευταία πράξη διαδραματίζεται στο παλάτι Σανσουσί του Φρειδερίκου.
Το ζευγάρι των ερωτευμένων, Βιέλκα και Κόνραντ, που βοήθησαν το βασιλιά κι έσωσαν ουσιαστικά τη ζωή του κατά της διάρκεια του Σιλεσιανού πολέμου γίνονται δεκτοί στην Αυλή, περιμένοντας να ανταμειφθούν για την προσφορά τους.
Ξαφνικά έρχεται η είδηση ότι έχει συλληφθεί για λιποταξία κάποιος συγγενής τους, οπότε οι δυο νέοι ζητούν από το Φρειδερίκο χάρη για κείνον, την οποία και δίνει.
 |
| "To Αηδόνι της Σουηδίας, Jenny Lind" Eduard Magnus |
Από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στο ζίνγκσπηλ, εκείνος που ξεχωρίζει είναι της γενναίας Βιέλκα. Όταν τον έγραφε, ο Μέγερμπερ είχε κατά νου το "Αηδόνι της Σουηδίας", Jenny Lind, που εκείνη την περίοδο βρισκόταν στο απόγειό της.
Η Σουηδή κολορατούρα δέχτηκε να υποδυθεί τη Βιέλκα, όμως επειδή ήταν απασχολημένη με διαρκείς εμφανίσεις, στις πρόβες την αντικαθιστούσε μια μαθήτριά της, η οποία μάλιστα τραγούδησε στις 3 πρώτες παραστάσεις στη Βερολινέζικη Όπερα λόγω κωλύμματος της Lind.
Η πρεμιέρα είχε χλιαρή υποδοχή, που αποδόθηκε στην μέτρια εμφάνιση της Βιέλκα. Όταν όμως στις επόμενες παραστάσεις εμφανίστηκε η διάσημη σουηδή πριμαντόνα έγινε πανζουρλισμός. Οι φυλλάδες της εποχής έγραφαν καθημερινά διθυραμβικά σχόλια για όλους τους συντελεστές και πως δεν υπήρξε νύχτα που το θέατρο να μην είχε γεμίσει δύο ή τρεις φορές... Τα εισιτήρια εξαντλούνταν άμεσα, παρότι ο διευθυντής θεάτρου είχε σχεδόν διπλασιάσει την τιμή τους.
Για την ιστορία να πούμε πως μετά τη Συνθήκη του Χουμπέρτουσμπουργκ ο Φρειδερίκος ήρθε στο Βερολίνο, όπου το γεγονός γιορτάστηκε με λαμπρότητα από τους υπηκόους του, όπως απεικονίζεται και στην παραπάνω χαλκογραφία του Johann Lorenz Rugendas.
Επανερχόμενοι στη μουσική και το ζίνγκσπηλ να πούμε πως πολλά μοτίβα του χρησιμοποιήθηκαν ως υλικό στην κατοπινή όπερα του Μέγερμπερ: "L'étoile du nord".
Από τα μέρη του έργου που ξεχωρίζουν και παίζονται αυτόνομα (παρότι πατριωτική όπερα, άρα δεν προσφέρεται για παράσταση εκτός Γερμανίας), είναι:
- η ουβερτούρα (0:00:00 - 0:08:15), όπου με την έναρξη εντοπίζεται το σπινθηροβόλο κύριο θέμα, που γρήγορα μεταφέρεται σε μορφή δυναμικού ξεσπάσματος σε ολόκληρης την ορχήστρα. Οι μουσικές ιδέες αναπτύσσονται ζωηρές και ενεργητικές διαμορφώνοντας εκφραστικά crescendi, που οδηγούν στην καταληκτική θεματική περιοχή με το πομπώδες ύφος. Λαμπερό, επαναλαμβανόμενο ρυθμικά από τα κρουστά και παρατεταμένο, εντυπωσιάζει το ηχητικό επιστέγασμα.
- το φινάλε της Δεύτερης πράξης, που περιλάμβανε την περίφημο "Τριπλό Εμβατήριο: (1:05:31- 1:07:59) με όλα εκείνα τα μεγαλειώδη και πομπώδη μουσικά χαρακτηριστικά, που γνωρίζουμε από τις grand operas του Μέγερμπερ
και
- η "Μονωδία της Βιέλκα" με τα δύο φλάουτα, λίγο μετά την αρχή της Τρίτης πράξης, γραμμένη ειδικά για τα φωνητικά προσόντα της Jenny Lind (1:10:47 - 1:13:42). Το μελωδικό χάρισμα του συνθέτη αναδεικνύεται πλήρως με την εμφάνιση της λυρικότατης ιδέας πάνω σε απομακρυσμένα φωνήματα, όπου η ερμηνεύτρια, ένα "αηδόνι" κυριολεκτικά, έχει την ευκαιρία να ξεδιπλώσει τα ιδιαίτερα φωνητικά και εκφραστικά της προσόντα σε μια αντιπαράθεση με το γλυκόλαλο φλάουτο.
Μια λεπτομέρεια που αξίζει νομίζω να επισημανθεί είναι πως το λιμπρέτο γράφτηκε από τον γάλλο φίλο και μόνιμο συνεργάτη του Μέγερμπερ, Εζέν Σκριμπ. Όμως μέχρι πρό τινος πιστωνόταν στον γερμανό λιμπρετίστα και μουσικοκριτικό, Λούντβιγκ Ρέλσταμπ.
Η εξήγηση είναι περίπλοκη, καθώς πηγάζει από πολιτικό ζήτημα.
Η επιλογή ενός γάλλου, όπως ο Σκριμπ για τη συγγραφή του λιμπρέτου μιας εθνικής όπερας ήταν απαράδεκτη. Όμως ήταν ο μόνος που ο Μέγερμπερ, εμπιστευόταν.
Από την άλλη, η πρόταση του βασιλιά να γράψει το λιμπρέτο ο Ρέλσταμπ εκνεύριζε το συνθέτη, καθώς δεν εκτιμούσε τη δουλειά του.
Έτσι, ο έξυπνος Μέγερμπερ υιοθέτησε μια λύση διπλωματίας: έπεισε τον Ρέλσταμπ να γράψει το λιμπρέτο ο Σκριμπ και κείνος να το μεταφράσει στα γερμανικά, δεχόμενος αυτή η συμφωνία-συνεργασία να κρατηθεί κρυφή.
Η επιλογή ενός γάλλου, όπως ο Σκριμπ για τη συγγραφή του λιμπρέτου μιας εθνικής όπερας ήταν απαράδεκτη. Όμως ήταν ο μόνος που ο Μέγερμπερ, εμπιστευόταν.
Από την άλλη, η πρόταση του βασιλιά να γράψει το λιμπρέτο ο Ρέλσταμπ εκνεύριζε το συνθέτη, καθώς δεν εκτιμούσε τη δουλειά του.
Έτσι, ο έξυπνος Μέγερμπερ υιοθέτησε μια λύση διπλωματίας: έπεισε τον Ρέλσταμπ να γράψει το λιμπρέτο ο Σκριμπ και κείνος να το μεταφράσει στα γερμανικά, δεχόμενος αυτή η συμφωνία-συνεργασία να κρατηθεί κρυφή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου