Άγγελος Τερζάκης, ο κινηματογραφιστής

Είναι από τους σπουδαιότερους λογοτέχνες της Γενιάς του '30. Ο Άγγελος Τερζάκης γεννήθηκε σαν σήμερα, 16 Φεβρουαρίου 1907 στο Ναύπλιο, καθως ο πατέρας του υπηρετούσε εκεί ως νομάρχης. Σπούδασε στη Νομική Σχολή, όμως άσκησε ελάχιστα τη δικηγορία αφού τον κέρδισαν τα Γράμματα. Ασχολήθηκεμε την πεζογραφία και το Θέατρο, όπως και με την αρθρογρφία σε εφημερίδες και περιοδικά. Τιμήθηκε πολλές φορές με Βραβεία Θεάτρου και Λογοτεχνίας καθώς και με το Αριστείο Γραμμάτων της Ακαδημίας.

Το 1937 εκδόθηκε ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα μυθιστορήματά του, η "Μενεξεδένια Πολιτεία", όπου ο Τερζάκης με την απαράμιλλη πένα του περιγράφει τη ζωή μιας αστικής οικογένειας. Είναι ο ύμνος και το δράμα μιας Αθήνας που χάνει την ειδυλλιακή της όψη. Ενόσω τα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου αρχίζουν να συνθέτουν το νέο τοπίο από την παλαιότερη εκείνη εποχή η "Μενεξεδένια Πολιτεία" διατήρησε τη γοητεία, την αρχοντιά και την αισθητική των περασμένων καιρών...

"Η Αθήνα! Ποτέ του δεν την είχε φανταστεί τόσο πλατιά, τόσο μεγάλη. [...] εκεί, μέσα στο πέλαγος των άσπρων σπιτιών που τόσο απρόσμενα φούσκωσε κι απλώθηκε ξεχειλίζοντας τον κάμπο, μια ορμητική ζωή, χίλιες ζωές, χιλιάδες χιλιάδων υπάρξεις, ζούνε και συγχρωτίζονται, δουλεύουν, αγωνίζονται, χαίρονται, υποφέρουν. Η σύναξη εδώ των ψυχών, μέσα στο ίδιο χωνευτήρι, έχει προικίσει την πολιτεία με μια δική της, ανεξάρτητη ζωή, κάποιαν υπερφυσική ύπαρξη που χτυπάει μέσαθε, σα μεγάλη υποχθόνια καρδιά.
Το γέννημα τούτο του πλήθους απαρνήθηκε τη φύτρα του και τώρα, θεριεμένο σε τέρας συμβολικό, κυβερνάει την ανθρωπομάζα. Το δουλεύουν οι άνθρωποι νυχτοήμερα, το ποτίζουν με τον ιδρώτα του, του προσφέρνουν τροφή την καρδιά τους. Φευγαλέα, μυστικά, το χνότο του γλιστράει στο αίμα τους και το δαιμονίζει.
Κυβερνάει η πολιτεία τους ανθρώπους σα θεότητα απόκρυφη, δυναστική, με το αόρατο γνέψιμο της Μοίρας..."

("Η Μενεξεδένια Πολιτεία". Άγγελος Τερζάκης)

Η αφίσα της ταινίας

Ο Άγγελος Τερζάκης, εκτός από λογοτέχνης, δοκιμιογράφος και μεταφραστής, είχε παρακολουθήσει μαθήματα κινηματογράφου στην Ιταλία.
Η μοναδική κινηματογραφική ταινία που σκηνοθετεί ο Τερζάκης και συγχρόνως υπογράφει και το σενάριο τιτλοφορείται "Νυχτερινή περιπέτεια" και η πλοκή της βασίζεται στο περίφημο μυθιστόρημά του "Μενεξεδένια πολιτεία".

Ενα μυθιστόρημα αστικού ρεαλισμού, όπως προείπαμε, που καταγράφει τις καθοριστικές εξελίξεις της μεσοπολεμικής Αθήνας και της κοινωνίας της και το οποίο καταξίωσε τον Τερζάκη, βασικό εκπρόσωπο της γενιάς του '30....
Σύμφωνα με τους αναλυτές η "Νυχτερινή περιπέτεια" δεν είναι μια απλή και συγκυριακή ενασχόληση του Τερζάκη με την κινηματογραφική πραγματικότητα της Ελλάδας, αλλά μια φυσική κατάληξη του εντονότατου ενδιαφέροντος αυτού του ανήσυχου πνευματικού ανθρώπου για την έβδομη τέχνη.

Ο Άγγελος Τερζάκης με την πρωταγωνίστρια,
Νταίζη Μαυράκη στα γυρίσματα της ταινίας

Τη μουσική της ταινίας έγραψε ο Μάνος Χατζιδάκις.
Ακούγεται το τραγούδι "Η λατέρνα", τους στίχους του οποίου έγραψε ο αγαπημένος λογοτέχνης μας.

"Κάθε που βραδιάζει στη μικρή τη γειτονιά

μ’ ήλιο ή με χαλάζι με νοτιά και με χιονιά

έρχεται ν’ αράξει μάθε του έρωτα φονιά

μια λατέρνα κούτσα κούτσα στη γωνιά.

Γλυκόλαλη, γλυκόλαλη λατέρνα στη βραδιά

σαν το πουλί, σαν το πουλί φτεροκοπάει η καρδιά.

και ξανανθίζει στη μαραμένη τη γειτονιά

ξεγελασμένη μεσ’ στο χειμώνα κι η λεμονιά.

Σ’ ένα δρόμο σ’ ένα στενό, μες

στο σύθαμπο το γαλανό

έχουν στήσει τώρα φωλιά

του Παραδείσου θαρρείς τα πουλιά.

Γλυκόλαλη, γλυκόλαλη λατέρνα στη βραδιά

σαν το πουλί, σαν το πουλί φτεροκοπάει η καρδιά.

και ξανανθίζει στη μαραμένη τη γειτονιά

ξεγελασμένη μεσ’ στο χειμώνα κι η λεμονιά"