Γκαίτε: "Το Τραγούδι του Μάη"...

Adrian Ludwig Richter: " Frühlingsabend"

O Γκαίτε την εποχή συγγραφής του ποιήματος
Georg Oswald May

Ήταν 24 χρονών ο Γκαίτε όταν έγραψε το ποίημα "Mailied-Μαγιάτικο Τραγούδι" για να εκφράσει την αγάπη του για ένα νέο κορίτσι.

Ως μοτίβο του, επέλεξε την Άνοιξη και τη Μαγιάτικη, ανθοφορεμένη φύση, προκειμένου να πετύχει σύγκριση της ομορφιάς της φύσης με την ομορφιά της αγάπης.

Το θέμα ήταν χαρακτηριστικό του κινήματος "Θύελλα και Ορμή", που αναπτύχθηκε στη Γερμανία κατά το δεύτερο μισό του 18ου αι., πρόδρομος του γερμανικού ρομαντισμού, με τους καλλιτέχνες να δίνουν έμφαση στην υποκειμενική προσέγγιση της τέχνης, στη δημιουργία που κυριαρχεί με το συναίσθημα.

"Με πόση λάμψη

η φύση λάμπει σήμερα!

Πώς αστράφτει ο ήλιος!

Πώς γελούν το λιβάδια!

Ξεπροβάλλουν τα άνθη

από κάθε πράσινο φύλλο

και θάμνοι μυριάδες

αντηχούνε τραγούδια!

Αγαλλίασης θαύματα

δονούνε τα στήθη.

Ω γη, ω ήλιε!

Ω χαρά ασταμάτητη!

Ω αγάπη, ω αγάπη!

όπως το χρυσό φως

όπως τα νέφη του πρωιού

στους λόφους εκεί!

Αναγεννάς την γύρω πλάση

με πέπλα ομίχλης.

Και η δροσιά σου η πρωινή

κάνει κάθε λιβάδι ευλογημένο.

Ω πόσο σ΄ αγαπώ

γλυκιά μου παρθένα!

Πώς τα μάτια σου λάμπουν

όπου η αγάπη σιγοκαίει.

Όπως λατρεύουν οι πρωινοί κορυδαλλοί

να τραγουδούν και να πετούν,

όπως τα ανοιξιάτικα λουλούδια

χαιρετούν τον γαλάζιο ουρανό

Έτσι σε αγαπώ

με όλη μου την καρδιά!

εσυ, που κομίζεις

νιότη, ευφροσύνη και έμπνευση.

Διάθεση για νέα τραγούδια,

και ευθυμους χορούς.

Ω, τόσο να 'σαι ευτυχισμενη

όσο γιγάντια ειναι η αγάπη μου!

(Ελεύθερη απόδοση δική μου)

***

Αρχικά το ποίημα τιτλοφορήθηκε "Maifest", όμως καθιερώθηκε ως "Mailied" μετά τη μελοποίηση του Λ.Β.Μπετόβεν με το νέο τίτλο, τον οποίο χρησιμοποίησε και η Φάννυ Μέντελσον.

I. L.V.Beethoven: "Mailied"

Η σπουδαιότητα του Μπετόβεν ως δημιουργού συμφωνικής μουσικής, πιανιστικών έργων και μιας πληθώρας λαμπρών έργων μουσικής δωματίου οδήγησε στο να παραμείνει σχετικά αδιάφορη για μεγάλο χρονικό διάστημα η παραγωγή του σε λήντερ. Ωστοσο θα ήταν άδικο να αγνοηθεί αυτό το μπουκέτο φωνητικών ανθέων, που σίγουρα σε κάθε φιλότεχνο ακροατή προσφέρει ποικιλία απόψεων για τον πνευματικό και συναισθηματικό κόσμο των τελών του 18ου και των αρχών του 19ου αι. με το ιδιαίτερο μείγμα αβίαστου συναισθήματος, φωτισμένης σκέψης και ψυχικής ευαισθησίας.
Λογοτεχνικά, ο Μπετόβεν προτιμούσε τα μεγάλα έπη και δράματα. Θαύμαζε ιδιαίτερα τον Όμηρο και τον Σαίξπηρ, και γνωρίζουμε ότι του άρεσε να διαβάζει τον Πλούταρχο και τα γραπτά του Πλάτωνα. Όσο για τους συγχρόνους του, τη μεγαλύτερη εκτίμηση έτρεφε για τον Γκαίτε και τον Σίλερ. Ιδιαίτερα ο Γκαίτε είναι αυτός που εμφανίζεται στα λήντερ του πιο συχνά από οποιονδήποτε άλλο ποιητή.

Η μουσική του Μπετόβεν στο συγκεκριμένο ληντ "Mailied" ενώ κυλά αβίαστα, εμφανίζει μια πρωτόγνωρη ένταση. Η φωνητική γραμμή υποδεικύει την ερωτική λαχτάρα, σαν φωτιά που σιγοβράζει. Ο τιτάνας διαχειρίζεται τα μοτίβα με απαράμιλλη ιδιοφυία.

II. Fanny Hensel: "Mailied"

Η ποίηση του Γκαίτε με το συναίσθημα, τη φωτισμένη σκέψη και την ευαισθησία αναδεικνύεται στη μελωδία της Φάννυ Μέντελσον-Χένσελ, όπου ο ακροατής με τα μάτια του μυαλού και της ψυχής του παρακολουθεί ένα πανόραμα εικόνων που ζωντανεύει τον κλασικό και πρώιμο-ρομαντικό κόσμο των ιδεών που υπηρέτησε η συνθέτις. Η μελωδία ρέει αβίαστα σαν γάργαρο ρυάκι, χωρίς την ανάγκη δημιουργίας μεγάλων αντιθέσεων. Η ευαίσθητη δημιουργία, στήνει ένα σκηνικό όπου αυθεντικά συναισθήματα και αγνός ρομαντικός έρωτας παραλληλίζονται με την ανοιξιάτικη, φρέσκια και αναζωογονημένη φύση.

Χωρίς τολμηρές αρμονίες η επεξεργασία των μουσικών ιδεών μαρτυρούν την αστείρευτη φαντασία της συνθέτιδος, διατηρώντας τη φινέτσα και λεπτότητα που χαρακτηρίζει μεγάλο μέρος της μουσικής της ταλαντούχας Φάννυ.