Translate

fb

Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2024

E.E.Cummings - Bernstein: "Αν δε μπορείς να φας πρέπει να..."







Ο ένας, εμβληματικός Αμερικανός ποιητής, πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας.
Ο άλλος, σπουδαίος Αμερικανός μαέστρος, συνθέτης, πιανίστας και μουσικός δάσκαλος.


Το συναπάντημά τους, στη 14η Οκτωβρίου...



  • Γεννημένος σαν σήμερα το 1894, ο  e.e cummings, η ποίηση του οποίου χαρακτηρίζεται για το "πειραματικό, άβαν-γκαρντ ύφος της, το ασυνήθιστο και συγχρόνως ανεπιτήδευτο λόγο της, με έντονο ερωτισμό και λυρικότητα. 

    Είναι περισσότερο γνωστός για τον αντισυμβατικό τρόπο σύνταξης των φράσεών του και παρατηρείται έντονα σε κάποια ποιήματά του πως δεν υπάρχει τίτλος ενώ δεν χρησιμοποιεί κεφαλαία.
    Έτσι, ακόμη και το όνομά του, e.e.cummings, το έγραφε με πεζά.



  • Πέρασε στην αιωνιότητα σαν σήμερα, 14 Οκτωβρίου του 1990.
    Ένας σπουδαίος μουσικάνθρωπος, ο Λέοναρντ Μπερνστάιν δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Είναι θαμμένος στην κορυφή του Battle Hill, το ψηλότερο σημείο στο Μπρούκλιν... Ο πρωτοποριακός συνθέτης, μαέστρος και πιανίστας, ο καλλιτέχνης που άλλαξε το πρόσωπο του μουσικού θεάτρου, που ηγήθηκε της Φιλαρμονικής της Νέας Υόρκης σε περισσότερες από 1.200 παραστάσεις, πέθανε στο διαμέρισμά του από ανακοπή καρδιάς, ενώ 5 μέρες νωρίτερα, στις 9 του ίδιου μήνα είχε ανακοινώσει την αποχώρησή του από το πόντιουμ...Ήταν 72 χρονών...

    Την ημέρα της κηδείας στους δρόμους του Μανχάταν όλοι περπατούσαν σκυθρωποί και στενοχωρημένοι για την απώλειά του. Οι εργάτες οικοδομών δε, καθώς περνούσε μπρος τους η επικήδεια πομπή, έβγαζαν το καπέλο τους, έσκυβαν το κεφάλι, υποκλίνονταν στο σπουδαίο τέκνο της Αμερικής, τον αποχαιρετούσαν με δάκρυα στα μάτια, φωνάζοντας: "Αντίο, Λένι!"

Σήμερα, τιμάμε τον ποιητή και άνθρωπο των Γραμμάτων και τον βασιλιά της μπαγκέτας στο σύγχρονο πόντιουμ, με μια σύνθεση του δεύτερου βασισμένη στην ποίηση του πρώτου.



"Αν δε μπορείς να φας πρέπει να

καπνίσεις και δεν έχουμε
τίποτα να καπνίσουμε: έλα μικρό μου

ας κοιμηθούμε
αν δε μπορείς να καπνίσεις πρέπει να

τραγουδήσεις και δεν έχουμε

τίποτα να τραγουδήσουμε, έλα μικρό μου
ας κοιμηθούμε

αν δε μπορείς να τραγουδήσεις πρέπει να
πεθάνεις και δεν έχουμε

Τίποτα να πεθάνουμε, έλα μικρό μου

ας κοιμηθούμε
αν δε μπορείς να πεθάνεις πρέπει να

ονειρευτείς και δεν έχουμε
τίποτα να ονειρευτούμε, έλα μικρό μου

Ας κοιμηθούμε"

(e.e.cummings: "115 Ποιήματα - Αν δε μπορείς να φας, πρέπει να", εκδ. Οδυσσέας, μτφ Σ.Σκαρτσής)




Στο παραπάνω ποίημα του e.e.cummings με τίτλο "if you can't eat you go to" ο ποιητής με πινελιές κυνικές περιγράφει ένα ζοφερό σενάριο όπου οι άνθρωποι αναγκάζονται να ανακαλύψουν εναλλακτικούς τρόπους προκειμένου να απεγκλωβιστούν από την απελπισία τους.

Όταν πεινούν καταφεύγουν στο κάπνισμα... όταν δεν έχουν τσιγάρο, τραγουδούν... όταν δεν μπορούν να τραγουδήσουν, πεθαίνουν...κι όταν δεν μπορούν να πεθάνουν, παραιτούνται στο κενό του ονείρου.

Το ποίημα απηχεί την απόγνωση και την παντελή έλλειψη ελπίδας την εποχή της μεγάλης ύφεσης, που χαρακτηριζόταν από ανεργία και φτώχεια.



Ήταν το 1976, όταν ανατέθηκε στον Λέοναρντ Μπερνστάιν να συνθέσει ένα έργο με αφορμή τη 200τή επέτειο από την Ανεξαρτησία των ΗΠΑ. 
Ο συνθέτης συλλαμβάνει την ιδέα σχεδιασμού μιας εικόνας του καλλιτεχνικού παρελθόντος της Αμερικής μέσα από την ποίηση 13 ποιητών της χώρας. Το θέμα της ποίησής τους σχετίζεται με την καθημερινότητα, τις συναναστροφές, τη δημιουργικότητα, τον έρωτα και τα προβλήματα μέσα στην πουριτανική κοινωνία.


Ποιητικοί στοχασμοί των Έντγκαρ Άλλαν Πόε, Γουώλτ Γουίτμαν, Γερτρούδης Στάιν, Φρανκ Ο' Χάρα, Λάνγκστον Χιουζ, αλλά και ε.ε.Κάμινγκς συνθέτουν έναν κύκλο δώδεκα τραγουδιών, όπου συναντώνται εκκεντρικές απόψεις και τοποθετήσεις που περιφρονούν τις κοινωνικές συμβάσεις σε μια προσέγγιση ακαταμάχητου εκλεκτικισμού, που αντανακλά ελεύθερα την πλουραλιστική φύση της χώρας.

Ο κύκλος τιτλοφορήθηκε: "Songfest".
Τα μελοποιημένα ποιήματα ερμηνεύονται από έξι σολίστ και αποδίδονται άλλοτε σόλο, ντουέτο ή σεξτέτο.
Το ποίημα του Κάμινγκς ξεδιπλώνεται σ' ένα σεξτέτο που ηχεί ανατρεπτικό και με χορευτική διάθεση. Τα υφολογικά χαρακτηριστικά του παραπέμπουν στα περίφημα μιούζικαλς του Μπερνστάιν. Ένα μουσικό κράμα που αξιοποιεί την ηχητικότητα της τζαζ, λάτιν και κλασικής.

Απολαύστε το!


L. Bernstein: Songfest, VIII: "If you can't eat you got to", sextet:



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου