 |
"Ο Έρως με το τόξο του", Ρωμαϊκό αντίγραφο του γλυπτού του Λυσίππου / Μουσείο Καπιτωλίου |
Ο Έρωτας είναι ο ελληνικός θεός της αγάπης, o Cupid των Ρωμαίων και η μασκότ της Ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου.
Ετσι, όπως είναι φυσικό σήμερα αναφερόμαστε στον Έρωτα, τη μυθική προσωποποίηση της αγάπης, της επιθυμίας και του πόθου, καθώς η ετυμολογία του ονόματος προέρχεται από το ρήμα :
"Εράω, -ώ", που σημαίνει "αγαπώ, ποθώ".
 | |
| Eros Farnese |
Στον Όμηρο δεν αναφέρεται ως θεότητα αλλά έχει την έννοια της επιθυμίας γενικά.
Στη Θεογονία του Ησιόδου αποτελεί μία από τις αρχέγονες δυνάμεις, που γεννήθηκε μετά το Χάος και τη Γη.
Κατά τον μυθογράφο Φερεκύδη ο Έρως ταυτίζεται με το Δία και έχει το ρόλο του δημιουργού.
Κατά την ορφική κοσμογονική θεωρία ο θεός γεννήθηκε από ένα αυγό που άφησε η Νύχτα στους κόλπους του Ερέβους.
Τέλος, για τον κωμωδιογράφο Αντιφάνη πρώτα έγινε η Νύχτα, το Χάος, μετά ο Έρως και κατόπιν το Φως και οι θεοί.
Κύριο γνώρισμα του Έρωτα, στις αρχαίες λόγιες πηγές, είναι η ομορφιά και η νεότητά του.
Χαρακτηρίζεται ως ο πιο όμορφος από τους αθάνατους θεούς,με ξανθά μαλλιά, γι’ αυτό και αποκαλείται "χρυσοκόμης" και "χρυσοφαής".
Τον συνοδεύουν ακόμα τα επίθετα "ευδαιμονέστατος, κάλλιστος,άριστος", ή "αβρός" και "τακερός", με τα οποία δηλώνεται η ιδιαίτερα ντελικάτη και ευαίσθητη υπόστασή του.
Επειδή πολλές φορές εμφανίζεται σα μικρό παιδί,τον συνοδεύουν επίθετα που δηλώνουν την παιδικότητά του, όπως "μικρός" και "νεογνός".
O Έρωτας έχει και έναν αδερφό, τον Αντέρωτα.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Αντέρως ήταν επίσης γιος του Άρη και της Αφροδίτης, αν και ο Kλαύδιος Αιλιανός αναφέρει ότι προέκυψε μετά από τον αμοιβαίο έρωτα μεταξύ του θεού Ποσειδώνα και του νεαρού Νηρίτη.
Μορφολογικά ο Αντέρως μοιάζει με τον αδερφό του, μόνο που έχει πιο μακρυά μαλλιά και πιο πλούσια φτερά, και κρατά, όπως και ο αδερφός του, χρυσό ρόπαλο ή βέλη.
Ο Έρως και ο Αντέρως εκφράζουν την αρμονική εξισορρόπηση της ανάγκης τόσο να δίνει, αλλά και να λαμβάνει εξίσου.
Η ανάγκη για ισορροπία φαίνεται και στην ίδια την ετυμολογία της λέξης αντέρως: έχουμε το πρόθεμα αντ- που στα αρχαία Ελληνικά δηλώνει αυτό που είναι ίσο με κάτι.
 |
| "Anteros statue", Piccadilly Circus-London |
Κατ΄ άλλους όμως, ο Αντέρως έχει ιδιότητες εντελώς αντίθετες μ΄ εκείνες του Έρωτα με τον οποίον φέρεται αντίπαλος.
Αντιπροσώπευε δηλαδή την απέχθεια, την αποστροφή και την απομάκρυνση.Και επειδή οι αρχαίοι πίστευαν πως τόσο ο Έρως όσο και ο Αντέρως επιδρούσαν επί πάντων πέρα από τα έμψυχα, ως αναγκαία αρμονία και ισορροπία της φύσης, ο Αντέρως τελικά ήταν ευεργετική δευτερεύουσα θεότητα που εμπόδιζε τις διάφορες έλξεις στη φύση που θα μπορούσαν να επαναφέρουν το χάος!
Κατ΄ άλλη εκδοχή ο Αντέρως εκπροσωπούσε τον ατυχή έρωτα, τον ανεκπλήρωτο.
Ετσι, απεικονίζεται με σκουρόχρωμα μαλλιά και μαζεμένες προς τα μέσα τις φτερούγες της θλίψης, σε αντίθεση με τον Έρωτα που φέρονταν ξανθός με ανοιχτά φτερά, έτοιμος να πετάξει.
Ο Έρως ήταν φωτεινός, ο Αντέρως σκοτεινός, σφοδρός, απελπισμένος, πολλές φορές σκληρός και άπιστος...
"Αντέρως Αλάστωρ" (ολέθριος) όπως τον ξόρκιζαν οι αρχαίοι.
Ήταν επίσης θεός που τιμωρούσε τη σκληρότητα ή την απιστία στον έρωτα.
Από τις πιο γνωστές παραστάσεις του Αντέρωτα, το σήμα κατατεθέν του Piccadilly Circus στο Λονδίνο, του Άλφρεντ Γκίλμπερτ, αλλά και το γλυπτό:
"Ερως και Αντέρως" του ALESSANDRO ARGADI,
από την πριγκηπική Συλλογή στο Μουσείο του Λιχτενστάιν:
 |
| "Eros-Anteros", A.Argadi |
Όπως αναφέραμε, ο Έρως και ο Αντέρως είναι ένα ζευγάρι διαφορετικών κόσμων.
Έτσι, σ'αυτό το υπέροχο γλυπτό βλέπουμε δυο φιγούρες, του καλού και του κακού.Σα να παλεύουν δύο άγγελοι στην παλαίστρα.
Καθώς ο ένας αντιπροσώπευε τον ιερό, ουράνιο Έρωτα, ενώ ο άλλος τον επίγειο, τον εφήμερο και σαρκικό, στο γλυπτό βλέπουμε τον έρωτα όρθιο ν' ανοίγει τα μάτια τού ανταγωνιστή του τραβώντας το μαντήλι που βρίσκεται στα μαλλιά του.
Οι κινήσεις τους είναι αντίθετες.
Παρατηρούμε τον Αντέρωτα να στηρίζεται με το αριστερό χέρι στο έδαφος και με το τέντωμα των ποδιών αντιλαμβανόμαστε την ενέργεια με την οποία προσπαθεί να αποκρούσει την επίθεση.
Με το δεξί χέρι προσπαθεί να διώξει το χέρι του Έρωτα, που του ανοίγει τα μάτια στον κόσμο του αληθινού έρωτα, ενώ τα βέλη είναι πεταμένα στο έδαφος...
Το άρθρο έχει δημοσιευτεί και στην κοινότητα του fb : The Mythologists
ΠΗΓΕΣ:
Ελληνική Μυθολογία Ι.Κακριδής, Βικιπαίδεια, Liechtenstein: The Princely Collections
O'Neill-J. Philip Edition, Εγκυκλ.Ελευθερουδάκη.
Hara Nastou14 February 2015 at 07:01
Υπέροχη ανάρτηση για τις πολλές εκφράσεις του ΕΡΩΤΑ, που δρα πάντα με δύναμη τόση, που μπορεί να στραφεί και στον ίδιο του τον εαυτό!! Ωραία τα γλυπτά και οι περιγραφές τους, εξαιρετικοί οι συμβολισμοί στην αναπαράστασή τους!!! ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ, Ελπίδα μας!!
Reply
Ο έρωτας δίνει ώθηση, εμπνέει και μεγαλουργεί!!!Ευχαριστώ Χαρά μου!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου