Μπορίς Παστερνάκ, ...ο συνθέτης και πιανίστας!

"Μπορίς Παστερνάκ", έργο
του ζωγράφου πατέρα του

Θαυμάσια θα ήταν αν ήμουν ικανός
έστω και με σημάδια του λάθους
να έγραφα μόνο οχτώ σειρές
για τις ιδιότητες του πάθους.
[...]
Ήχο θα έβαζα στους νόμους των παθών
με τις χορδές των αισθημάτων,
με την ελαφριά ανάσα
των πελάγων και ποιημάτων
[...]
Θα έφερνα στους στίχους την πνοή των λουλουδιών,
τα χρώματα της χώρας,
το θέρισμα του χόρτου , το σπαθόχορτο
και το μπουμπουνητό της μπόρας.

Άλλοτε έτσι ο Σοπέν έδωσε
ζωντανά μάτια
λιμνών, πάρκων και νεκροταφείων
στα μουσικά κομμάτια.
(Mπορίς Παστερνάκ-από το ποίημα: "Ως τον πυρήνα")


 Ο βραβευμένος με Νόμπελ, ποιητής και συγγραφέας, Μπορίς Παστερνάκ θεωρείται μια πολυτάλαντη προσωπικότητα. Για όσους δεν το γνωρίζουν να πω πως ξεκίνησε με φιλοδοξία να γίνει μουσικός.
Στο DNA του υπήρχε η καλλιτεχνική φύση, καθώς ο πατέρας του, Λεοντίν Παστερνάκ ήταν διάσημος ζωγράφος και καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών, αλλά και η μητέρα του, Ρόζα Κάουφμαν, περίφημη πιανίστα. Στο σπίτι τους σύχναζαν επίσης, μεγάλες καλλιτεχνικές προσωπικότητες, Ρίλκε, Ραχμάνινοφ, Σκριάμπιν, Τολστόι...

"Ο Σκριάμπιν υπό τον Κουσεβίνσκυ",
Λεονίντ Παστερνάκ

Ο πατέρας του είχε στενή φιλία με τον Σκριάμπιν και τον είχε ζωγραφίσει επανειλημμένως. Ενα όμως εικαστικό του που απεικόνιζε το ρώσο συνθέτη ως σολίστα στον "Προμηθέα" του υπό την μπαγκέτα του Κουσεβίνσκυ, ενθουσίασε τον μικρό Μπορίς, που από τότε τον λάτρεψε ως μουσικό θεό του!
Κι ήταν ο Σκριάμπιν, που τον ενθάρρυνε και τον παρότρυνε να ασχοληθεί με τη μουσική.
Κάτι που έπραξε, για να εγκαταλείψει στη συνέχεια(μετά από μια δεκαετία σπουδών) γιατί δεν ήταν ευχαριστημένος από τις επιδόσεις του και να ξεκινήσει σπουδές Φιλοσοφίας και Γλώσσας.


Στα χρόνια μαθητείας του στη μουσική, εμφανώς επηρεασμένος από τον Σκριάμπιν ασχολήθηκε και με τη σύνθεση.
Ανάμεσα στις συνθέσεις του βρίσκεται και η Σονάτα σε σι ελάσσονα , που διακρίνεται για την "ελεύθερη" φόρμα της και το δυσαρμονικό ύφος της.
Οι αρμόδιοι λένε πως είναι λίγο συγκεχυμένη και στη δομή της. Πυκνοί χρωματικοί ήχοι και σε ανακολουθία με το ρυθμό. Κινείται όμως σε μια avant gard ατμόσφαιρα, άκρως εντυπωσιακή.

Ο ίδιος ο Παστερνάκ τόνιζε πως αναζητά τη μουσικότητα στις λέξεις και τις φράσεις στα γραπτά του, και συχνά εμπνεόταν έχοντας κατά νου εικόνες της μητέρας του, που ερμήνευε στο πιάνο κυρίως Σοπέν και Τσαϊκόφσκυ.

Περίφημο είναι και το δοκίμιό του για τον Σοπέν, όπου τον παραλληλίζει με τον Τολστόι, αναλογικά με την παράδοξη, ομολογουμένως, άποψή του πως ο πολωνός είναι ένας ρεαλιστής!
Επίσης ταύτιζε τον Σοπέν με τον Μπαχ, υποστηρίζοντας πως η μουσική τους αφθονεί σε λεπτομέρειες και δίνει την εντύπωση ότι είναι ένα χρονικό της ζωής τους.

(Τα στοιχεία για το δοκίμιο από : "Pasternak as composer", CH. Barnes)

Boris Pasternak ‒ Piano Sonata in B Minor:

Το κείμενο γράφτηκε με αφορμή τη γενέθλια επέτειο του Νομπελίστα ποιητή. Γεννήθηκε στη Μόσχα στις 10 Φλεβάρη 1890.


Άλλο κείμενο για τον Παστερνάκ μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Azy Gouziou (Άζη Γουζίου)10 February 2021 at 04:50

Σπουδαίος ποιητής, συγγραφέας και λογοτεχνικός μεταφραστής ο Παστερνάκ, Ελπίδα μου. Και φυσικά το μουσικό του ταλέντο το κληρονόμησε απ' την πιανίστα μητέρα του και οι πρώτες εντυπώσεις του ήταν τα μουσικά τρίο που γίνονταν στο σπίτι τους. Το εξοχικό τους σπίτι (dasha) ήταν πολύ κοντά με το εξοχικό του Σκριάμπιν και στο σπίτι τους είχαν ως επισκέπτες τους Σεργκέι Ραχμάνινοφ, Ράινερ Μαρία Ρίλκε και Τολστόι. Η ακτινοβολία της ταλαντούχου μητέρας του δεν τον άφηνε να σκεφτεί την πιανιστική καριέρα. Μετά από επιμονή του Σκριάμπιν πήγε στο Ωδείο της Μόσχας, αλλά το παράτησε απότομα το 1910 για να σπουδάσει φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Μάρμπουργκ.
Ευχαριστούμε πολύ, γλυκιά μου Ελπίδα για το όμορφο αυτό αφιέρωμα στην γενέθλια μέρα του νομπελίστα Ρώσου λογοτέχνη. Καλό απόγευμα! ❤
Replies

ELPIDA NOUSA10 February 2021 at 04:57

Κορυφαια προσωπικότητα, Αζη μου!Στις φλέβες του κυλούσε καλλιτεχνικότατο αιμα!Και πώς θα ταν διαφορετικά με εναν ζωγραφο πατερα και μια πιανίστα μητερα, αλλά και τόσους σπουδαίους της τεχνης που μπαινοβγαιναν στο σπίτι τουςΟ Σκριάμπιν διέκρινε το μουσικό του ταλεντο, όμως τελικά τον κέρδισαν τα Γραμματα...
Σ'ευχαριστω,καλή μου φιλη για την ανταπόκριση καιτα καλά σου λόγια!!Τού επρεπε η μικρη αναφορα, καθως η google μου θυμισε τη γενεθλια επετειο του, σημερα...
Καλο απόγευμα!Σε φιλώ! ❤