 |
| Alex Levin : "Venetian Mask" |
Αναμφίβολα σήμα κατατεθέν της Αποκριάς, είναι η μάσκα.
Η ιστορία της μάσκας χάνεται στα βάθη των αιώνων. Στις μέρες μας, οι Βενετσιάνοι κρατούν την παράδοση και κατασκευάζουν περίτεχνες χειροποίητες μάσκες που κάνουν το καρναβάλι της Βενετίας μοναδικό.
Πριν όμως ξεκινήσουμε το ταξίδι στο παρελθόν για να γνωρίσουμε την ιστορία της βενετσιάνικης μάσκας...ας αφεθούμε στα μαγικά φίλτρα της μουσικής τέχνης...
Ο Αράμ Χατσατουριάν, ένας αρμένιος μάγος της μουσικής θα συνοδεύσει την ανάγνωση με την εμπνευσμένη από "Μασκαράτα", μουσική του!
H "Masquerade suite" είναι μια Ορχηστρική σουίτα 5 μερών από προηγούμενη σκηνική μουσική του συνθέτη για το έργο του ρώσου ποιητή και θεατρικού συγγραφέα, Μιχαήλ Λερμόντοφ.
Τα μέρη: Waltz, Nocturne, Mazurka, Romance και Galop.
Λέγεται πως το περίφημο "Βαλς" είναι το μέρος που δυσκόλεψε περισσότερο τον Αρμένιο Χατσατουριάν, καθώς επιθυμούσε το θέμα του να απεικονίζει τα λόγια της ηρωίδας Νίνας του έργου: "...πόσο όμορφο είναι το καινούργιο βαλς!
Κάτι ανάμεσα σε λύπη και χαρά σφίγγει την καρδιά μου… "
Κάτι ανάμεσα σε λύπη και χαρά σφίγγει την καρδιά μου… "
Ο συνθέτης για να τα καταφέρει μελέτησε βαλς και ρομάντσες της εποχής του Λερμόντοφ, ώστε να κατανοήσει το ύφος και την ατμόσφαιρά της.
Η υπόθεση μάς μεταφέρει στην Αγία Πετρούπολη τη δεκαετία του 1830. Πρωταγωνιστής ένας νεαρός ευγενής με επαναστατικό πνεύμα, που προσπαθεί να κερδίσει ανεξαρτησία και ελευθερία. Ομως εγκλωβισμένος μέσα σε κοινωνικές αντιλήψεις και στερεότυπα καταλήγει τυφλωμένος από ζήλεια να δολοφονήσει τη σύζυγό του, Nίνα.
Ο τίτλος "Μασκαράτα" παραπέμπει σε βαθύ στοχασμό υποδεικνύοντας την κοινωνία της εποχής που συνέβαλλε στην αποτρόπαια πράξη, καθώς απέκρυπτε την αλήθεια, παραπλανώντας και ωθώντας τον να προχωρήσει.
Ο τίτλος "Μασκαράτα" παραπέμπει σε βαθύ στοχασμό υποδεικνύοντας την κοινωνία της εποχής που συνέβαλλε στην αποτρόπαια πράξη, καθώς απέκρυπτε την αλήθεια, παραπλανώντας και ωθώντας τον να προχωρήσει.
Khachaturian - Masquerade Suite - Waltz:
Η μάσκα στη Βενετία, εμφανίστηκε κατά το Μεσαίωνα, όταν οι άνθρωποι φοβούνταν να δείξουν τα πραγματικά τους συναισθήματα και να αποκαλύψουν την ταυτότητά τους.
Τις φορούσαν διάφορα πρόσωπα για να κρυφτούν από οποιαδήποτε παράνομη δραστηριότητα: τυχερά παιχνίδια, χορούς, παράνομες σχέσεις ή ακόμα και πολιτικά σκάνδαλα.
 |
| Pietro Longhi : "The Ridotto in Venice" |
Πάντα η μάσκα αποτελούσε ένα σύμβολο της ελευθερίας και της καταπάτησης όλων των κανόνων της Ενετικής δημοκρατίας, αφού μέσα από την ανωνυμία της δημιούργησε μια "ισότητα" ανάμεσα στους πολίτες της Βενετίας.
Επίσης, ευνόησε την ανάπτυξη της αυτοσχέδιας Commedia dell'arte αλλά ευνόησε και ευγενείς, για να μπορούν να μπαινοβγαίνουν ανενόχλητοι σε λαϊκές γειτονιές, θέατρα, χορούς και μοναστήρια, διευκόλυνε άτομα που διέπρατταν παράνομες δραστηριότητες, κλοπές, βιασμούς, φόνους ή άτομα σαν τον διαβόητο καρδιοκατακτητή Καζανόβα, που έγραψε ιστορία ξελογιάζοντας το "αδύναμο φύλο", ακόμη και μοναχούς και μοναχές που με την κάλυψη μιας μάσκας, επιδίδονταν σε ασυδοσίες.
Είναι καταγεγραμμένος νόμος του 1268 που περιορίζει την κατάχρηση της μάσκας και απαγόρευε στους Βενετούς να φορούν χυδαίες φορεσιές και να επισκέπτονται μοναστήρια με καλόγριες, μεταμφιεσμένοι ή να ζωγραφίζουν τα πρόσωπά τους ή να φορούν γενειάδες ή περούκες.
Αλλος πάλι νόμος, αυτή τη φορά για την προστασία της ξεχασμένης "τιμής της οικογένειας", απαγόρευε στις γυναίκες να πηγαίνουν στο θέατρο χωρίς μάσκα!
Οι βενετσιάνικες μάσκες κατασκευάζονται από δέρμα, papier mache, πορσελάνη ή με μια πρωτότυπη τεχνική από γυαλί.
Αρχικά ήταν μάλλον απλές στο σχέδιο και τη διακόσμηση, ενώ αργότερα ζωγραφίζονταν στο χέρι και διακοσμούνται με φυσικά φτερά, πολύτιμα μέταλλα και λίθους.
Οι πιο γνωστές μάσκες :
1) Colombina: Είναι η κλασική μάσκα του καρναβαλιού.
Στην ουσία είναι μισή μάσκα γιατί καλύπτει μόνο τα μάτια, περίτεχνα διακοσμημένη από χρυσό, ασήμι, κρύσταλλα και φτερά.
Κρατιέται στο πρόσωπο με μπαστούνι. Διαδόθηκε από την ηθοποιό στην Commedia dell 'arte με το ίδιο όνομα. Λέγεται ότι είχε σχεδιαστεί γι 'αυτήν γιατί δεν ήθελε το όμορφο πρόσωπό της να καλύπτεται πλήρως.
2) Bauta:
Διακοσμητικά, είναι ένα έργο τέχνης!
Καλύπτει όλο το πρόσωπο, με έντονο πηγούνι, χωρίς στόμα,με τετράγωνο σαγόνι με κλίση προς τα πάνω για να επιτρέπει στο χρήστη να μιλά, να τρώει και να πίνει εύκολα χωρίς να χρειάζεται να την βγάζει, διαφυλάσσοντας έτσι την ανωνυμία του.
Συνήθως η Bauta ήταν γυναικεία μάσκα και συχνά συνοδευόταν από κόκκινη κάπα.
Η πιο γνωστή μάσκα του Βενετσιάνικου καρναβαλιού και από τις πιο παράξενες, με κύριο χαρακτηριστικό της το μακρύ ράμφος.Ο σχεδιασμός της κρύβει μια μακάβρια ιστορία:
Τον 17ο αιώνα,που στη Βενετία είχε πέσει πανούκλα, ο γάλλος γιατρός Charles de Lorme, την υιοθέτησε μαζί με άλλες υγειονομικές προφυλάξεις, για να θεραπεύσει θύματα της ασθένειας.
Η μάσκα είναι λευκή και αποτελείται από ένα κοίλο ράμφος ενώ γύρω από τα μάτια διακοσμείται με κρυστάλλους.
4) Οι γυναίκες των πατρικίων φορούσαν τη Moretta: Μια οβάλ μάσκα με μεγάλες τρύπες για τα μάτια, με πέπλο που κρέμεται στο λαιμό.Δημοφιλέστατη μάσκα, ονομάζεται και Servetta Muta δηλαδή "βουβή υπηρέτρια".
"Μοretta" σημαίνει σιωπηλός.
Άρα η Μορέτα είναι μια "βουβή" μάσκα, γιατί κρατιέται στερεωμένη στο πρόσωπο από το στόμα με ένα μικρό πείρο που βρίσκεται στην εσωτερική της πλευρά, στο ύψος του στόματος.
5) Μια μάσκα έντονα μυστηριακή, που συνοδευόταν από τριγωνικό καπέλο ήταν η Larva ή Volto.
Κάλυπτε όλο το πρόσωπο και είχε λευκό χρώμα.
6) Μάσκα Zanni :
Είναι μισή μάσκα από δέρμα, με μεγάλη μύτη, διογκωμένα φρύδια και χαμηλό μέτωπο.
O Zanni είναι ένας τύπος της Commedia dell 'arte, γνωστός ήδη από τον 14ο αιώνα, κάτι σαν τον πονηρό απατεωνίσκο. Η αγγλική λέξη "zany=γελωτοποιός" προέρχεται από αυτόν τον χαρακτήρα.
Φυσικά υπάρχουν πλήθος από μάσκες ανάλογα το κοστούμι και την περίσταση (αρλεκίνου, πιερότου, Πουλτσινέλα, κλπ)
Ο καθένας, καλοί μου φίλοι, έχει μια δική του μάσκα προκειμένου να μπορεί να "διανύει αποστάσεις!!!"
Άλλοι πάλι, πίσω από τη μάσκα νιώθουν πιο προστατευμένοι...
Μάσκες, βλέπεις δεν έχουν μόνο τα καρναβάλια ή το θέατρο..Έχει και η ζωή !
Δεν ξέρω... Λέτε να τη χρειαζόμαστε για να επιβιώσουμε;
Αφού σας ευχηθώ Καλή Αποκριά, θα κλείσω με μια απορία, που μου γεννήθηκε γράφοντας αυτό το κείμενο...
"Έρχονται γεγονότα, καταστάσεις που μας πείθουν να πετάξουμε τη μάσκα που φορέσαμε προκειμένου να έχουμε ελευθερία λόγου, κινήσεων, πράξεων...κι όμως, δεν περνά χρόνος πολύς, που πάλι άλλες καταστάσεις σε κάνουν να βιαστείς να την ξαναφορέσεις αναρωτώμενος... μήπως, καλύτερα με μάσκα αφού μια μασκαράτα δεν είναι και η ίδια η ζωή;"...
Η ζωή ας είναι μασκαράτα, εμείς μην είμαστε μασκαράδες!...
κι αν κάποτε χρειάζεται τη μάσκα να φορέσεις, EΣΥ έχεις το πλεονέκτημα να ξέρεις το πού και το πότε θα τη βγάλεις...
Να περάσετε όμορφα!
Το κείμενο δημοσιεύτηκε και στην διαδικτυακή Κοινότητα The Mythologists
Apostolis Alexopoulos15 February 2015 at 09:20
Μαγευτική δημοσίευση Ελπίδα μας... σε ευχαριστούμε, με άγγιξε. Μας ταξιδεύεις στις καταπληκτικές μάσκες οι οποίες συμβολίζουν και χαρακτηριστικά των περασμένων εποχών και μετά μας θυμίζεις τις δικές μας μάσκες... μάσκες που μοιάζουν να χτίζονται ανεπαίσθητα, χωρίς να το καταλαβαίνουμε μα έρχονται μετά και πετρώνουν πάνω μας, μοιάζουν Εμείς μα δεν είναι Εμείς... είναι οι φόβοι μας και η αδυναμία μας, σε έναν ομολογουμένως πολύπλοκο και δύσκολο κόσμο, να δουλεύουμε τη Μοίρα μας... φόβοι όπως να μην έχουμε δική μας προσωπική σπουδαιότητα, να είμαστε ανάξιοι, άχρηστοι, ανίκανοι να επιβιώσουμε από μόνοι μας, να πληγωθούμε ή να ελεγχόμαστε από άλλους... πίσω από αυτές χτίζεται το αληθινό μας πρόσωπο και φέρνει δάκρυα η μάχη μας να τις αποσπάσουμε από πάνω μας...!!!...
Replies
ELPIDA NOUSA15 February 2015 at 13:45
Με χαροποιεί ιδιαιτέρως Αποστόλη μου το ότι ευχαριστήθηκες την ανάρτησή μου!
Το Καρναβάλι είναι μια γιορτή, στην οποία όλα ανατρέπονται!Τα σοβαροφανή εμφανίζονται ως ευτράπελα και επιτρέπεται μια ,ας πούμε, χαλάρωση ηθών...
Ομως με τη ζωή δεν είναι έτσι!
Τα σύνορα αλήθειας και πλάνης, φωτός και σκότους διασαλεύονται φορώντας καθημερινά μάσκα...
Γι'αυτό και τόνισα κλείνοντας τη δημοσίευσή μου πως καλό είναι να "μασκαρευόμαστε", όχι όμως να γινόμαστε μασκαράδες!
Η μάσκα εχει μια αινιγματικότητα...τη φαντασμαγορία της...αφήνει τη φαντασίωση ελεύθερη...
Η άλλη , όμως μάσκα, που μερικοί άνθρωποι φορούν κατάσαρκα σχετίζεται με το φόβο, την αδυναμία, όπως λες να δουν και να αντιμετωπίσουν κατάματα τη ζωή με τις όποιες δυσκολίες της...Είναι μια μάσκα δειλίας απέναντι στις κακουχίες, που όμως μας κάνουν δυνατούς, μας ωριμάζουν , μας ολοκληρώνουν!
Ευχαριστώ πολύ, τώρα και πάντα, που με τα σχόλιά σου δίνεις την ευκαιρία για διάλογο εποικοδομητικό, διευρύνοντας την πλατφόρμα επικοινωνίας με ανταλλαγές απόψεων!ΚΑΛΟ ΒΡΑΔΥ!
Rania16 February 2015 at 12:20
Αγαπημένη μου γιορτή το καρναβάλι Ελπίδα μου κι έπιασες τόσο ωραία το σφυγμό της με λεπτομερέστατες περιγραφές για τις μάσκες, κύριο στοιχείο της γιορτής. Ομολογώ ότι δεν είχα διαβάσει τόσες πληροφορίες ποτέ... και είναι μια ξεχωριστή τέχνη! Πολύ ωραία έθιξες και την εικονική μάσκα που συχνά φοράμε μέσα στην κοινωνία. Συνήθως φορώντας κάποια μάσκα και κρύβοντας το αληθινό μας πρόσωπο, το κάνουμε από φόβο, χαμηλή αυτοεκτίμηση, όμως μήπως καμιά φορά επιθυμούμε να παίξουμε ένα ρόλο που η ζωή δε μας δίνει και θέλουμε έτσι κι αλλιώς να δοκιμάσουμε;
Replies
ELPIDA NOUSA16 February 2015 at 12:46
Ευχαριστώ πάρα πολύ για τα καλά σου λόγια,Ράνια μου και χαίρομαι που το πληροφοριακό υλικό της ανάρτησης πλούτισε ακόμη περισσότερο τη γνώση σου για τη μάσκα...
Στο δεύτερο σκέλος του σχολίου σου φιλοσοφείς και η τοποθέτησή σου με βρίσκει σύμφωνη σε όλα.
Η μάσκα, που πολλές φορές φοράμε εκουσίως οφείλεται στο φόβο, την ανασφάλεια, την αδυναμία να αντιμετωπίσουμε καταστάσεις μα και γιατί αναζητούμε να γευτούμε, έστω και εικονικά τη ζωή, που δε ζήσαμε...
Εδω η μάσκα μοιάζει σαν το εξεζητημένο ρούχο που το φοράμε για να γίνουμε ξεχωριστοί, άρα αρεστοί και αποδεκτοί στον κοινωνικό περίγυρο, να βγούμε έξω από τα όρια της "ανωνυμίας" και της ασημαντότητας.
Όμως , σε αυτό δεν θα συμφωνήσω...Γιατί η μάσκα αυτή δεν είναι δικό μου κατασκεύασμα , αλλά των άλλων!
Η προσωπικότητα είναι ΜΙΑ και ΜΟΝΑΔΙΚΗ ...Κι αν έχω αδυναμίες, δεν φοβάμαι να τις αποκαλύψω για να μην πληγωθώ γιατί και οι πληγές είναι μέρος της ζωής!Της ΑΛΗΘΙΝΗΣ ζωής και ουχί της μασκοφορεμένης!
Ευχαριστώ πολύ για το διάλογο!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου