"Αzoulejos": ένα μουσικό "μωσαϊκό" από τον Αλμπένιθ

Jorge Colaco, Eπικάλυψη τοίχου με αζουλέζος

Jorge Colaço

Aπό τους καλλιτέχνες που διέπρεψαν στην τεχνική του "αζουλέζος" είναι ο γεννημένος σαν σήμερα, 26 Φλεβάρη 1868, Jorge Colaço.

Παρόλο που ο Πορτογάλος καλλιτέχνης σπούδασε ζωγραφική στην Ιβηρική και το Παρίσι, ειδικεύτηκε στο σχεδιασμό  azulejoς για τη διακόσμηση μεγάλων επιφανειών, και διέπρεψε για τις καινοτόμες διαδικασίες του πάνω στην τεχνική αυτή.


Τα σχέδιά του διακρίνονται για τη ρομαντική γεύση τους, αλλά επίσης ξεχωρίζουν για την απεικόνιση σπουδαίων ιστορικών στιγμών της πατρίδας του, Πορτογαλίας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η επισμαλτωμενη επιφάνεια στο Pavillon Κάρλος Λόπες της Λισαβόνας, που βλέπουμε στην παραπάνω φωτογραφία και αναπαριστά τη μάχη της Aljubarrota (1385) μεταξύ των στρατών της Πορτογαλίας και της Καστίλλης. 

"Αζουλέζος" είναι η τεχνική ζωγραφικής πάνω σε σμαλτωμένα, κεραμικά πλακάκια και τη συναντάμε εκτενώς στην Ιβηρική.

Η λέξη προέρχεται από τις αραβικές al - zulayj, που σημαίνει "γυαλισμένη πέτρα".
Στην Ιβηρική χερσόνησο μεταφέρθηκε από τους Μαυριτανούς κεραμίστες.

Από τα κεραμικά αζουλέζος εμπνέεται ένα από τα ωραιότερα και με ισπανικό χρώμα έργα, ο πρωτοπόρος Ισαάκ Αλμπένιθ.

Isaac Albéniz

Γραμμένο στον τύπο του πρελούδιου, πολλοί μελετητές υποστηρίζουν πως αρχικός σκοπός του συνθέτη ήταν να αποτελέσει το κομμάτι μέρος μιας μεγάλης σουίτας για πιάνο, ενός δηλαδή "μουσικού μωσαϊκού".
Γι’αυτό και ονόμασε το έργο "Αjoulejos".

H εντυπωσιακή γυαλάδα των κεραμικών πλακιδίων αντανακλάται στην λεπτότητα της μελωδίας και την αέρινη πιανιστική γραφή.

Επειδή ο θάνατος του συνθέτη ήρθε πριν από την ολοκλήρωση του έργου, η σύζυγός του, Ροζίνα ζήτησε από τον φίλο του και συναδέλφό του Enrique Granados, να το ολοκληρώσει.
Πράγματι, η δουλειά του Granados είναι καταπληκτική, καθιστώντας αδύνατο να γνωρίζουμε πού τελειώνει το χειρόγραφο του Albeniz και πού αρχίζει η δική του προσθήκη.
'Εργο, με λεπτότατες αποχρώσεις, πλούσιο σε αρμονικές ιδέες, ίσως σας θυμίσει Ντεμπισί…σίγουρα πάντως η ακρόασή του δεν θα είναι μια απλή ψυχική ικανοποίηση…

Ιsaac Albéniz / Enrique Granados: "Azulejos"