Για τη γενέθλια επέτειο του Herbert von Karajan

 

Σαν σήμερα, 5 Απριλίου 1908 γεννιέται στο Σάλτσμπουργκ ο εκ Κοζάνης καταγόμενος, κορυφαίος μαέστρος: Χέρμπερτ φον Κάραγιαν.
Υπήρξε ένα παιδί-θαύμα στο πιάνο, σπούδασε στο περίφημο Mozarteum και σχεδόν είκοσι χρονών διηύθυνε τη "Σαλώμη" του Ρίχαρντ Στράους, έργο το οποίο θα διευθύνει πολλές φορές στη λαμπρή του μουσική καριέρα.

O φον Κάραγιαν, μια κυρίαρχη προσωπικότητα στην Ευρωπαϊκή μουσική από τη δεκαετία του 1960 μέχρι το θάνατό του, διετέλεσε διευθυντής της φιλαρμονικής του Βερολίνου για περισσότερο από 35 χρόνια κι εκτιμάται πως είναι ο περισσότερο εμπορικός καλλιτέχνης κλασικής μουσικής όλων των εποχών(έχει πουλήσει περίπου 200 εκατομμύρια δίσκους).

Koρυφαία στιγμή του η πλήρης ηχογράφηση των Συμφωνιών του Μπετόβεν το 1953 με την Philharmonia Orchestra σε παραγωγή του Walter Legge στο Kingsway Hall.
Εκεί ηχογραφήθηκαν όλες οι Μπετοβενικές Συμφωνίες εκτός από την Ένατη, καθώς δεν υπήρχε χορωδία, κι έτσι ο Κάραγιαν έφερε την ορχήστρα στο Musikvereinsaal, στη Βιέννη, και το φωνητικό μέρος ερμηνεύει η Vienna Singverein.

Mια ιστορική ηχογράφηση με την οποία ο Κάραγιαν σκιαγραφεί τη δική του προσέγγιση στον Μπετόβεν, μια διαδρομή γεμάτη νεανική ζωντάνια, που συγχρόνως ενεργοποιεί εξαιρετικά την έκφραση της πνευματικότητας των Μπετοβενικών Συμφωνιών...

Μετά από σύγκριση(αν μπορούμε να αναφερθούμε σε κάτι τέτοιο)των αρμοδίων με τις ηχογραφήσεις του Τοσκανίνι στον Μπετόβεν:
Να πούμε πως ο νεαρός Κάραγιαν ήταν θαυμαστής του ιταλού μαέστρου.
Καταρχήν, όπως έλεγε: διδάχτηκε απ' αυτόν τη μουσική, τιτάνια δύναμη του Μπετόβεν, την οποία όμως επιλέγει να εκφράσει με έναν δικό του ηπιότερο τρόπο, πιο ακριβή και αντικειμενικό, αποφεύγοντας την "ακαμψία και αγριότητα" του Τοσκανίνι.

Σίγουρα η πόλη που γεννήθηκε, το Σάλτσμπουργκ, είναι περήφανη, καθώς ο σπουδαίος Κάραγιαν απέκτησε δόξα και φήμη ισάξια με κείνη του έτερου Σαλτσβουργιανού, Μότσαρτ.

Ο ελληνικής καταγωγής μαέστρος έκανε το ντεμπούτο του εικοσιπεντάχρονος με τη Φιλαρμονική της Βιέννης, ενώ όταν το 1938 διηύθυνε "Τριστάνο και Ιζόλδη" στο Βερολίνο  σήκωσε κύματα ενθουσιασμού σε ακροατήριο και κριτικούς, κάνοντας τους δεύτερους να μιλούν για το "Das Wunder Karajan-το θαύμα Kάραγιαν".
Υποστήριξαν δε, ότι "η επιτυχία του φον Κάραγιαν με το απαιτητικότατο Βαγκνερικό μουσικόδραμα τον θέτει δίπλα στον Φουρτβαίνγκλερ και τον Βίκτορ ντε Σαμπάτα, τους μεγαλύτερους μαέστρους όπερας εκείνη την εποχή..."

Wagner: "Tristan und Isolde, Prelude"
Berliner Philharmoniker - Herbert von Karajan

Και για να προλάβω τις σκέψεις ορισμένων...

Πολλά είναι εκείνα που βαρύνουν τον Κάραγιαν για τον αλαζονικό χαρακτήρα του, την υπεροψία, τη μη φιλελληνική στάση του, το ναρκισσισμό του, την απληστία του, το "σταριλίκι" ή βεβαίως και τη φιλοναζιστική -γερμανο-εθνικιστική πεποίθησή του που εμφανίστηκε πολύ νωρίς όταν ακόμη μαθητής προσχώρησε στην Αδελφότητα Ρούγκια, ενώ τελευταία έχουν έρθει στο φως αρκετές επιστολές του, όπου κανείς ανακαλύπτει τις ανοικτά αντισημιτικές του τοποθετήσεις.
Είναι πολλοί οι ιστορικοί που στο μικροσκόπιο τους βρέθηκε αυτή η αμφιλεγόμενη σχέση με το ναζιστικό καθεστώς.
Όμως, σήμερα, ημέρα των γενεθλίων του, θα ήθελα να αρκεστούμε στο μέγεθος του ταλέντου του σε αυτό που υπηρέτησε, κάτι που φυσικά κανείς δεν αμφισβητεί.