"Ένα μπουκέτο πασχαλιές για το Σεργκέι..."

 

"Piano and Vase with Lilacs", I.M. Spadecaller
(imagekind)

"Λιλά, και σαν το φραγκοστάφυλο, απαλόχρωμη,

ανθίζεις...

δειλή, μημουαπτική, σεμνή κι ανέγγιχτη..."

όπως γράφει και ο Ρώμος Φιλύρας για τις πασχαλιές, που εύχομαι η μοσχοβολιστή αύρα τους να κατακλύσει τη μέρα μας, φίλοι μου!

Ο Σεργκέι Ραχμάνινοφ, γεννημένος καταμεσής της άνοιξης, το πρώτο Απριλιάτικο πρωινό του 1873, ένας από τους μεγαλύτερους πιανίστες του 20ού αιώνα, αλλά και συνθέτης και διευθυντής ορχήστρας.

Απαράμιλλες οι δεξιοτεχνικές του δυνατότητες και η ποιότητα του ήχου του, στοιχεία που κληρονόμησε από τον παππού, αλλά και από τους δυο γονείς του.
Ο παππούς υπήρξε αξιόλογος ερασιτέχνης πιανίστας, είχε μαθητεύσει μάλιστα κοντά στον Ιρλανδό John Field (έναν από τους καλύτερους μαθητές του Κλεμέντι) ενώ και οι δύο γονείς του Σεργκέι έπαιζαν πιάνο σε καθημερινή βάση στο σπίτι.
H δε παραμάνα του ήταν εκείνη που εντόπισε το μουσικό του ένστικτο και τη δεινή κλίση του στο πιάνο!

(φωτο απο: zhuanlan)

Στις συνθέσεις του είναι εμφανείς οι επιρροές από τους Τσαϊκόφσκι, Σοπέν και  Λιστ, στο ύφος του ύστερου ρομαντισμού.

Ως πιανίστας φημιζόταν για τα "μαγικά χέρια" του, για την καθαρή και βιρτουόζικη τεχνική του.

Ήταν ένας εξαιρετικών δυνατοτήτων καλλιτέχνης των πλήκτρων , που απέκτησε φήμη και δόξα, αλλά και ένας από τους πιο ακριβοπληρωμένους πιανίστες του 20ου αι.

Κορυφαίος εκτελεστής, που προκαλούσε ντελίριο ενθουσιασμού σε κάθε του εμφάνιση με το αέρινο παίξιμο του, που ξεχώριζε για την ακρίβεια, ρυθμική κίνηση, σαφήνεια και αξιοσημείωτη χρήση του staccato.

Διέθετε εξαιρετικά μεγάλα χέρια (το άνοιγμα της παλάμης του έπιανε διάστημα 13ης, όσο δηλαδή εικάζεται και για τον Λιστ με τον οποίο είχαν τον ίδιο τύπο χεριού), που τον βοηθούσαν να ελίσσεται μέσα από τις πιο πολύπλοκες συγχορδίες, ενώ η τεχνική του αριστερού χεριού ήταν ασυνήθιστα ισχυρή!

"Η μουσική είναι αρκετή για μια ζωή, αλλά μια ολόκληρη ζωή δεν είναι ποτέ αρκετή για τη μουσική"

Σεργκέι Ραχμάνινοφ

Ήταν Απρίλιος του 1902, όταν ο Σεργκέι  συνέθεσε τις "Πασχαλιές".

(από: pinterest)

Τραγούδι, που ανήκει στη "Συλλογή 12 τραγουδιών, op 21" και  αποτέλεσε το γαμήλιο δώρο του Ραχμάνινοφ στη σύζυγο του Νατάλια.

Με το χρηματικό ποσό που κέρδισε από αυτή τη σύνθεση, πληρώθηκε και ο μήνας του μέλιτός τους.

Πρόκειται για ένα τραγούδι σε ποίηση της ρωσίδας ποιήτριας του 18ου αι.  Ekatrina Beketova, που σε ελεύθερη απόδοση λέει:

"Στο θολό χάραμα

πάνω απ’της χλόης τη δροσιά

θ’αναπνεύσω τη διάφανη αυγή.

Σε μπουκέτα μοσχοβολιστής πασχαλιάς

θ’αναζητήσω

την ευτυχία μου ...

Στη ζωή μονάχα μια, ηύρα  ευτυχία!

Την κρυμμένη ανάμεσα στις πασχαλιές,

στα πράσινα κλαριά,

στα αρωματικά τσαμπιά τους.

 Πασχαλιές, σεις άνθη της ταπεινής ευτυχίας μου…"

Ηλιοστόλιστες και λαμπρές οι μουσικές "Πασχαλιές" του Σεργκέι αποτυπώνουν την τρυφερότητα των συναισθημάτων του για την αγαπημένη του Νατάλια.

Φαίνεται όμως η διακριτική ευωδία των λιλά ανθέων να είχε μεθύσει και μια άλλη καρδιά...

Γύρω στο 1908 ο Ραχμάνινοφ  άρχισε να δέχεται "μπουκέτα από πασχαλιές" σε παραστάσεις του από έναν ανώνυμο θαυμαστή.
Οι πασχαλιές έφταναν πάντα πριν την έναρξη της συναυλίας για μια ολόκληρη δεκαετία σχεδόν, όταν το 1918 εμφανίστηκε μια ρωσίδα κυρία ευγενικής καταγωγής ονόματι Φέλκα  Ρουσσώ, αποκαλύπτοντας στο συνθέτη πως εκείνη ήταν η αποστολέας των λουλουδιών. Αποκάλυψε την ταυτότητά της, την οποία όπως του δήλωσε θα προτιμούσε να κρατήσει κρυφή, επειδή ήταν περίεργη να μάθει από τον ίδιο την αιτία που είχε τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα να εμφανιστεί στη Ρωσία.
Ο Ραχμάνινοφ εξήγησε ότι όσο η τρέχουσα πολιτική κατάσταση παρέμενε ως είχε, δεν θα επέστρεφε στη  γενέτειρά του.
Η μαντάμ Ρουσσώ τον ευχαρίστησε και αποχώρησε...
Σύντομα, τα μπουκέτα με τις  πασχαλιές σταμάτησαν να έρχονται...

Οι "Πασχαλιές" είναι ένα τραγούδι για φωνή και πιάνο,  που ξεχειλίζει από λυρισμό και σήμερα προτείνω να το ακούσουμε στην σόλο πιανιστική του εκδοχή, που διασκεύασε λίγα χρόνια αργότερα από την αρχική σύνθεσή του, ο ίδιος ο Σεργκέι Ραχμάνινοφ...

 Η διαρκής εναλλαγή ηρεμίας και πάθους πλέκει μία ουράνια μελωδία, ενώ το μυστήριο συναντά την τρυφερότητα σε ένα άφθαστης ομορφιάς ρομαντικό τοπίο.
Tα μαγικά του χέρια σκορπούν το μεθυστικό τους άρωμα ολόγυρα, θυμίζοντας την αδιάκοπη θέλησή του να ερμηνεύει και να συνθέτει...Ήταν για τον Σεργκέι μια εσωτερική παρό­τρυνση να εκ­φράσει τα συναισθήματά του, όπως η ομιλία για να προφέρει τις σκέψεις του...

Rachmaninoff: Lilacs Op. 21 No.5:

[Ο Σεργκέι Ραχμάνινοφ γεννήθηκε σαν σήμερα, 1 Απριλίου 1873]

Οι διακριτικής οσμής και μ᾽ολόγλυκη ευωδιά, "Πασχαλιές" του, είναι το τρυφερό, μουσικό μπουκέτο τιμητική ελεγεία στη μνήμη του μεγάλου καλλιτέχνη...