Μια κοσμική καντάτα για την ευσεβή Χριστιανή της Σαξωνίας...

 

 "Portrait of Christiane Eberhardine", Louis de Silvestre

Η καντάτα του Γ.Σ. Μπαχ, BWV 198:
"Laß, Fürstin, laß noch einen Strahl" είναι μια κοσμική καντάτα που έγραψε ο κάντορας για την  Χριστιανή Εμπερχαρντίνα, πρωτότοκη κόρη του  μαργράβου του Βρανδεμβούργου-Μπαϊρόιτ και μετά το γάμο της, Εκλέκτορα της Σαξωνίας και Βασίλισσα της Πολωνίας.

Η Christiane Eberhardine απολάμβανε τεράστια δημοτικότητα στη Σαξωνία ως σύμβολο προτεσταντικής πίστης.
Ήταν ιδιαιτέρως αγαπητή στο λαό, καθώς αρνήθηκε να ασπαστεί τον Καθολικισμό.
Συχνά την χαρακτήριζαν ως «Προτεστάντη μάρτυρα», απομονωμένη εθελοντικά στο μοναχικό κάστρο της στις όχθες του Έλβα, όπου ανέπτυξε μια αξιοθαύμαστη πολιτιστική ζωή …
Στη μοναξιά του Πρέτσεχ αφιερώθηκε σε φιλανθρωπικά έργα, ζητώντας με αυτό τον τρόπο εξιλέωση για τον Οίκο της, καθώς ο σύζυγος και ο γιος της -φιλοδοξώντας τη βασιλική εξουσία- είχαν μετατραπεί σε Καθολικοί.
Μερίμνησε για την εκτύπωση και δωρεάν διανομή Προτεσταντικών προσευχηταρίων, γι'αυτό για τους υπηκόους της, έγινε η «φύλακας της λουθηρανικής πίστης».

Ο Christiane Eberhardine του Βρανδεμβούργου-Μπάιροιτ πέθανε σε ηλικία 55 ετών, σαν σήμερα 4 Σεπτεμβρίου 1727 και για το σαρανταήμερο μνημόσυνό της ανατέθηκε στον Μπαχ από το Πανεπιστήμιο της Λειψίας, να συνθέσει μια καντάτα προς τιμήν της.

Είναι γνωστή και σαν "Ωδή της θλίψης" και στην πρεμιέρα διηύθυνε ο ίδιος ο Μπαχ.

Ο Μπαχ την περίοδο σύνθεσης του έργου

Το κείμενο είναι αμιγώς κοσμικό κι εστιάζει στο σοκ που έπαθε όλο το βασίλειο με τον θάνατο της πριγκίπισσας, εκθειάζει την προσωπικότητά της, την βαθιά πίστη της … Δεν παρουσιάζεται καθόλου οδυνηρή η υπόμνηση παρέλευσης χρόνου και φθοράς της ύπαρξης.
Ο Μπαχ «δεν κλαίει» στο έργο του. Αποκαλύπτει στον άνθρωπο την μοίρα του, ρυθμοδοτεί με τη ροή της μουσικής του το πέρασμα μιας δημοφιλούς και πολύ αγαπημένης από το λαό της, πριγκίπισσας, εγκωμιάζει την ευσέβεια και πίστη της.

Θεωρείται η αριστουργηματικότερη καντάτα του κάντορα, έργο ανυπέρβλητου πάθους και συναισθηματικού βάθους...
Στην μορφή που έχει παραδοθεί το έργο, αποτελείται από 10 μέρη (χορωδιακά, ρετσιτατίβα και άριες) χωρισμένα σε δύο άνισα τμήματα των επτά και τριών κινήσεων.
Το πρώτο μέρος εκτελείται πριν από την τελετή και το δεύτερο μετά το τέλος της.
Ο Μπαχ επιλέγει ήρεμη, κατανυκτική μελωδική γραμμή με συνεχή κίνηση, ενώ η χορωδία χωρίς φανφάρες αποτζιατούρων και διακοσμητικών στοιχείων, με πολύ λιτή εναρμόνιση εγκαθιστά έναν πλατύτερο ρυθμό δημιουργώντας την πρέπουσα για την περίσταση, ατμόσφαιρα.

Θα ακούσουμε τα τρία χορωδιακά της καντάτας.
O σπουδαίος Ton Koopman διευθύνει τη Μπαρόκ Ορχήστρα και Χορωδία του Άμστερνταμ. Ένας καλλιτέχνης που επικεντρώνεται στη μπαρόκ μουσική, ειδικά εκείνη του Μπαχ και ηγείται του κινήματος της «αυθεντικής παρουσίασης».

1. Laß, Fürstin! laß noch einen:

https://www.youtube.com/watch?v=Zbbvr-776ZU

2. An dir, du Fürbild großer Frauen:

https://www.youtube.com/watch?v=K7hf2uwmQug  

3. Doch Königin! du stirbest nicht:

https://www.youtube.com/watch?v=7RxC-Q2aMEQ