"Ελ. Βενιζέλος, ο Πρωτοµάστορας της Μεγάλης Ελλάδας"

 "Προσωπογραφία Βενιζέλου", Γιώργου Γουναρόπουλου

(Ο πολιτικός άνδρας συνδεόταν με βαθιά, καρδιακή φιλία με το ζωγράφο)
(athensvoice)

 "Προσωπογραφία Βενιζέλου", Γ. Γουναρόπουλος

Σαν σήμερα, 23 Αυγούστου 1864 στις Μουρνιές Χανίων γεννήθηκε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, μια σπουδαία προσωπικότητα, που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην πολιτική ζωή της χώρας μας.

"Venizelos is the greatest statesman Greece had thrown up since the days of Pericles

-

Ο Βενιζέλος είναι ο μεγαλύτερος πολιτικός που έχει γεννήσει η Ελλάδα από την εποχή του Περικλή",

θα δήλωνε ο Βρετανός πρωθυπουργός, David Lloyd George.

Τον Βενιζέλο θαύμαζε ο Μανώλης Καλομοίρης, θεωρώντας τον ακρογωνιαίο λίθο της ευημερίας της Ελλάδας.
Ένα από τα έργα του που τού αφιέρωσε ήταν και η όπερά του "Ο Πρωτομάστορας", καθώς ο συνθέτης ονόμαζε τον Έλληνα πολιτικό: "Πρωτοµάστορα της Μεγάλης Ελλάδας" , ο οποίος µαζί µε τον Κωστή Παλαµά στάθηκε "φάρος της πνευµατικής ζωής", όπως έλεγε...

Μ. Καλομοίρης

Η όπερα(ή μουσική τραγωδία, όπως επιθυμούσε να τη χαρακτηρίζει ο Καλομοίρης) βασίζεται στο ομότιτλο θεατρικό του Νίκου Καζαντζάκη, που με τη σειρά του εμπνέεται από το δημοτικό τραγούδι "Το γιοφύρι της Άρτας".
Τη στιχουργική διασκευή του έργου του Καζαντζάκη έκανε ο ίδιος ο συνθέτης συνεπικουρούμενος από φίλους του ποιητές.

Η μουσική τραγωδία εκτυλίσσεται σε τρία μέρη με ιντερμέδιο.
Η πρεμιέρα που έγινε το 1916 με τον Καλομοίρη στο πόντιουμ, είχε τεράστια επιτυχία με το συνθέτη να σημειώνει:

"Διάλεξε ο μουσικός την τραγωδία του Πρωτομάστορα ... γιατί πιστεύει πως ο θρύλος μονάχα, ο μύθος της αρχαίας τραγωδίας καταδέχεται και τη ζητάει μάλιστα την επεξεργασία της μουσικής, τη μουσική ατμόσφαιρα.

 Σε τέτοια ατμόσφαιρα ίσα-ίσα ο κόσμος του θρύλου ο φανταστικός, ζει πιο άνετα και πιο έντονα την παραμυθένια του ζωή".

Η μουσική του Καλομοίρη ακούγεται θεμελιωμένη πάνω στο δημοτικό τραγούδι, ανάμικτη με στοιχεία της Δύσης.
Χρωματικές κλίμακες, έντονος ρυθμός σε παραδοσιακά μουσικά μέτρα, έμφαση στο διάστημα τριτόνου, ελαττωμένες συγχορδίες, τριημιτονία, αντιχρονισμοί και συγκοπές, εντείνουν την έκφραση αγωνίας και δυνατών συναισθημάτων των ηρώων!
Η ορχηστρική συνοδεία χαρακτηρίζεται από χαμηλή ένταση που εντείνει την αίσθηση μιας υπόκωφης απειλής, από γρήγορα και ανήσυχα tempi, tremoli, και από έντονο το στοιχείο του μελωδικού κυματισμού, που απεικονίζει με χαρακτηριστικό τρόπο την αναστάτωση.

Καλομοίρης: "Πρωτομάστορας, Ουβερτούρα":

Καθώς είπαμε στην όπερα του Πρωτομάστορα, εντοπίζονται στοιχεία της ελληνικής δημοτικής μουσικής που συνδυάζονται με δυτικά μουσικά πρότυπα.
Ανάμεσά τους τα "Σαράντα μαστορόπουλα" που τραγουδά ο γυναικείος χορός, σε δύο εκδοχές: η μία βασίζεται σε παραδοσιακή μελωδία της Σκιάθου, ενώ η άλλη σε αντίστοιχη της Ηπείρου.

Τα ακούμε από τη Χορωδία και Ορχήστρα Ραδιοτηλεόρασης της ΕΣΣΔ, την οποία διευθύνει ο Emin Khachaturian, ανιψιός του αρμένιου συνθέτη Αράμ Χατσατουριάν.

Καλομοίρης: "Πρωτομάστορας: Σαράντα μαστορόπουλα":

Παλαιότερο κείμενο για τον Βενιζέλο και τον μουσικό θαυμαστή του, Καλομοίρη, μπορείτε να διαβάσετε εδώ.