Giuseppe Verdi: "Nabucco", η πρεμιέρα

 

Ο "Ναμπούκο" υπήρξε η όπερα η οποία άλλαξε την τύχη του Βέρντι σηματοδοτώντας την πρώτη μεγάλη επιτυχία του. Κι έκανε πρεμιέρα σαν σήμερα, 9 Μαρτίου 1842 στη Σκάλα του Μιλάνου.

Το τετράπρακτο λυρικό δράμα είναι βασισμένο στο έργο "Ναβουχοδονόσορ" των Α. Ανισέ-Μπουρζουά και Φ. Κορνύ.

Είναι η εποχή που ο Βέρντι έχει χάσει τη γυναίκα του και τα δυο του παιδιά μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα κι επί πλέον το μελόδραμά του "Μιας μέρας βασιλιάς" είχε παταγώδη αποτυχία. Έτσι, δεν έχει και πολλή όρεξη να συνθέσει, παρότι μόλις πήρε στα χέρια του το νέο λιμπρέτο του Σολέρα.

Ο ίδιος γράφει:

"Ήταν φθινόπωρο του 1841. Επιστρέφοντας ένιωθα μια απροσδιόριστη δυσφορία, μια βαθιά θλίψη, έναν πόνο στην καρδιά μου!.. 
Έφτασα σπίτι, πέταξα το χειρόγραφο με μια βίαιη κίνηση στο τραπέζι και στάθηκα μπροστά του. Όπως έπεσε στο τραπέζι, το λιμπρέτο άνοιξε τυχαία σε κάποια σελίδα και τα μάτια μου καρφώθηκαν στη φράση "Πέτα σκέψη σε χρυσά φτερά". 
Εξακολούθησα να διαβάζω με συγκίνηση, πολύ περισσότερο που το κείμενο αποτελούσε παράφραση της Βίβλου που με συντρόφευε συχνά. Διάβασα ένα πρώτο απόσπασμα και αμέσως ένα δεύτερο. Ωστόσο, σταθερός στην απόφασή μου να μη συνθέσω άλλη όπερα, έκλεισα το λιμπρέτο και έπεσα για ύπνο!.. Ωστόσο, ναι, ο Ναμπούκο γύριζε μες στο κεφάλι μου! 
Δεν μπορούσα να κοιμηθώ. Σηκώθηκα και διάβασα το λιμπρέτο όχι μία αλλά δύο ή τρεις φορές, έτσι ώστε το πρωί ήξερα σχεδόν απ’ έξω το κείμενο του Σολέρα". (Το Βήμα)

O Bέρντι την εποχή σύνθεσης του "Ναμπούκο"

Παρά την πολιτική διάσταση που απέδωσαν οι Ιταλοί στην όπερα, οι κατακτητές  δεν διέκριναν  τίποτε ανησυχητικό. Έτσι, η λογοκρισία δεν ταλαιπώρησε το συνθέτη, που με τον "Ναμπούκο" δεν αναφερόταν στην  αιχμαλωσία των Εβραίων.Αυτό ήταν η πρόφαση να αναφερθεί στο Ριζορτζιμέντο και την ενοποίηση της Ιταλίας.

Ο "Ναμπούκο" είναι η τρίτη όπερα του Βέρντι, αλλά εκείνος συνήθιζε να λέει πως: "ήταν εκείνη που τον επέβαλλε ως συνθέτη".
Ειναι ένα  αριστούργημα για την ύβρη και τον αιώνιο αγώνα για ελευθερία.

Στην πρεμιέρα, το ρόλο της "Αμπιγκαΐλε" υποδύθηκε η  Τζουζεπίνα Στρεπόνι , από τις δημοφιλέστερες σοπράνο της εποχής, που αργότερα θα γινόταν η δεύτερη σύζυγoς του Βέρντι.

Η όπερα πρωτοπαρουσιάστηκε με τον τίτλο "Ναβουχοδονόσορας". Το "Ναμπούκο" καθιερώθηκε μετά από μία παράσταση στην Κέρκυρα τον Σεπτέμβριο 1844 στο θέατρό της Σαν Τζάκομο.

Πολύ γλαφυρά σε ένα μικρό στιγμιότυπο αναφέρεται σχετικά η Πηνελόπη Κουρτζή στο μυθιστόρημά της: "Το Πριγκιπότο", εκδ. Ψυχογιός, σελ 24:

"Το Σαν Τζάκομο άλλαξε μέχρι και το όνομα της όπερας του Βέρντι σε "Ναμπούκο", ακούστηκε να λέει ο Ντε Τζόρτζο -γνωστός ευγενής της Ζακύνθου που είχε πάει στην Κέρκυρα ειδικά γι’ αυτή την παράσταση- στην προσπάθειά του να εντυπωσιάσει τους παριστάμενους.
Οι δύο κοπέλες γύρισαν το κεφάλι τους.
-"Ναι, δεσποσύνες μου, έτσι είναι!" συνέχισε ο Ντε Τζόρτζο εστιάζοντας την προσοχή του στις νεαρές, ενθουσιασμένος που βρήκε όμορφο ακροατήριο.
"Είστε μικρές, αλλά πρέπει να ξέρετε πως, το 1844, στο Σαν Τζάκομο ανέβηκε η περίφημη όπερα του Βέρντι Ναβουχοδονόσωρ.Κι επειδή ο λαός εδώ δεν μπορούσε να προφέρει όλο αυτό το όνομα, απλώς το συντόμευσε σε Ναμπούκο.
Και, φυσικά, αφού η Ελλάδα κινεί τις πολιτιστικές εξελίξεις παντού -ξερόβηξε δυνατά, γελώντας συγχρόνως αυτάρεσκα- η όπερα έγινε γνωστή με το όνομα Ναμπούκο.
Επίσης, όμορφες δεσποσύνες μου, θα έπρεπε να γνωρίζετε πως αυτό καθόλου δε δυσαρέστησε τον Βέρντι! Αντίθετα, μάλιστα, τον ικανοποίησε, καθώς ήταν μεγάλος θαυμαστής του νησιού και της κουλτούρας μας κι ερχόταν τακτικά ινκόγκνιτο για διακοπές εδώ..."

Η όπερα φημίζεται για τα υπέροχα χορωδιακά της. Μάλιστα πολλοί ειδικοί λένε πως αυτά δεσπόζουν και κλέβουν την παράσταση από τα σολιστικά μέρη...
H περίοδος σύνθεσης του "Ναμπούκο" ήταν περίοδος μεγάλης καταπίεσης. Έτσι, ο Βέρντι ένιωσε ότι ο λαός του έθνους του χρειαζόταν μια φωνή!Toύ την έδωσε με τα χορωδιακά, που αντιπροσωπεύουν τις απελπισμένες ψυχές κάθε καταπιεσμένης εποχής...

Έτσι, προτείνω να ακούσουμε τα αγαπημένα μου:

1. Verdi: Nabucco - ΠΡΑΞΗ Α΄/ Giuseppe Sinopoli:

2. Verdi: Nabucco - ΠΡΑΞΗ Γ', "È l'Assiria una regina" / Giuseppe Sinopoli:

3. Verdi: Nabucco / ΠΡΑΞΗ Γ΄ "Va, pensiero" / Giuseppe Sinopoli:

Με τον "Ναμπούκο" ο Βέρντι ανέδειξε το ταλέντο του, θέτοντας τέλος στις συνθετικές αποτυχίες του, φίλοι μου.
Άφησε πίσω του μια περίοδο μεγάλης θλίψης στην προσωπική του ζωή κι αναδείχθηκε σε εθνικό σύμβολο της Ιταλίας.